Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi

    ૨. પચ્ચેકબુદ્ધઅપદાનં

    2. Paccekabuddhaapadānaṃ

    અથ પચ્ચેકબુદ્ધાપદાનં સુણાથ –

    Atha paccekabuddhāpadānaṃ suṇātha –

    ૮૩.

    83.

    ‘‘તથાગતં જેતવને વસન્તં, અપુચ્છિ વેદેહમુની નતઙ્ગો;

    ‘‘Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ, apucchi vedehamunī nataṅgo;

    ‘પચ્ચેકબુદ્ધા કિર નામ હોન્તિ, ભવન્તિ તે હેતુભિ કેહિ વીર’ 1.

    ‘Paccekabuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetubhi kehi vīra’ 2.

    ૮૪.

    84.

    ‘‘તદાહ સબ્બઞ્ઞુવરો મહેસી, આનન્દભદ્દં મધુરસ્સરેન;

    ‘‘Tadāha sabbaññuvaro mahesī, ānandabhaddaṃ madhurassarena;

    ‘યે પુબ્બબુદ્ધેસુ 3 કતાધિકારા, અલદ્ધમોક્ખા જિનસાસનેસુ.

    ‘Ye pubbabuddhesu 4 katādhikārā, aladdhamokkhā jinasāsanesu.

    ૮૫.

    85.

    ‘‘‘તેનેવ સંવેગમુખેન ધીરા, વિનાપિ બુદ્ધેહિ સુતિક્ખપઞ્ઞા;

    ‘‘‘Teneva saṃvegamukhena dhīrā, vināpi buddhehi sutikkhapaññā;

    આરમ્મણેનાપિ પરિત્તકેન, પચ્ચેકબોધિં અનુપાપુણન્તિ.

    Ārammaṇenāpi parittakena, paccekabodhiṃ anupāpuṇanti.

    ૮૬.

    86.

    ‘‘‘સબ્બમ્હિ લોકમ્હિ મમં ઠપેત્વા, પચ્ચેકબુદ્ધેહિ સમોવ નત્થિ;

    ‘‘‘Sabbamhi lokamhi mamaṃ ṭhapetvā, paccekabuddhehi samova natthi;

    તેસં ઇમં વણ્ણપદેસમત્તં, વક્ખામહં સાધુ મહામુનીનં.

    Tesaṃ imaṃ vaṇṇapadesamattaṃ, vakkhāmahaṃ sādhu mahāmunīnaṃ.

    ૮૭.

    87.

    ‘‘‘સયમેવ બુદ્ધાનં મહાઇસીનં, સાધૂનિ વાક્યાનિ મધૂવ 5 ખુદ્દં;

    ‘‘‘Sayameva buddhānaṃ mahāisīnaṃ, sādhūni vākyāni madhūva 6 khuddaṃ;

    અનુત્તરં ભેસજં પત્થયન્તા, સુણાથ સબ્બેસુ પસન્નચિત્તા.

    Anuttaraṃ bhesajaṃ patthayantā, suṇātha sabbesu pasannacittā.

    ૮૮.

    88.

    ‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સમાગતાનં, પરમ્પરં બ્યાકરણાનિ યાનિ;

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ samāgatānaṃ, paramparaṃ byākaraṇāni yāni;

    આદીનવો યઞ્ચ વિરાગવત્થું, યથા ચ બોધિં અનુપાપુણિંસુ.

    Ādīnavo yañca virāgavatthuṃ, yathā ca bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

    ૮૯.

    89.

    ‘‘‘સરાગવત્થૂસુ વિરાગસઞ્ઞી, રત્તમ્હિ લોકમ્હિ વિરત્તચિત્તા;

    ‘‘‘Sarāgavatthūsu virāgasaññī, rattamhi lokamhi virattacittā;

    હિત્વા પપઞ્ચે જિતફન્દિતાનિ 7, તથેવ બોધિં અનુપાપુણિંસુ.

    Hitvā papañce jitaphanditāni 8, tatheva bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.

    ૯૦.

    90.

    ‘‘‘સબ્બેસુ ભૂતેસુ નિધાય દણ્ડં, અવિહેઠયં અઞ્ઞતરમ્પિ તેસં;

    ‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;

    મેત્તેન ચિત્તેન હિતાનુકમ્પી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Mettena cittena hitānukampī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૧.

    91.

    ‘‘‘સબ્બેસુ ભૂતેસુ નિધાય દણ્ડં, અવિહેઠયં અઞ્ઞતરમ્પિ તેસં;

    ‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;

    ન પુત્તમિચ્છેય્ય કુતો સહાયં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Na puttamiccheyya kuto sahāyaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૨.

    92.

    ‘‘‘સંસગ્ગજાતસ્સ ભવન્તિ સ્નેહા, સ્નેહન્વયં દુક્ખમિદં પહોતિ;

    ‘‘‘Saṃsaggajātassa bhavanti snehā, snehanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti;

    આદીનવં સ્નેહજં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ snehajaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૩.

    93.

    ‘‘‘મિત્તે સુહજ્જે અનુકમ્પમાનો, હાપેતિ અત્થં પટિબદ્ધચિત્તો;

    ‘‘‘Mitte suhajje anukampamāno, hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto;

    એતં ભયં સન્થવે પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ santhave pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૪.

    94.

    ‘‘‘વંસો વિસાલોવ યથા વિસત્તો, પુત્તેસુ દારેસુ ચ યા અપેક્ખા;

    ‘‘‘Vaṃso visālova yathā visatto, puttesu dāresu ca yā apekkhā;

    વંસે કળીરોવ અસજ્જમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Vaṃse kaḷīrova asajjamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૫.

    95.

    ‘‘‘મિગો અરઞ્ઞમ્હિ યથા અબદ્ધો, યેનિચ્છકં ગચ્છતિ ગોચરાય;

    ‘‘‘Migo araññamhi yathā abaddho, yenicchakaṃ gacchati gocarāya;

    વિઞ્ઞૂ નરો સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Viññū naro seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૬.

    96.

    ‘‘‘આમન્તના હોતિ સહાયમજ્ઝે, વાસે ચ 9 ઠાને ગમને ચારિકાય;

    ‘‘‘Āmantanā hoti sahāyamajjhe, vāse ca 10 ṭhāne gamane cārikāya;

    અનભિજ્ઝિતં સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૭.

    97.

    ‘‘‘ખિડ્ડા રતી હોતિ સહાયમજ્ઝે, પુત્તેસુ પેમં વિપુલઞ્ચ હોતિ;

    ‘‘‘Khiḍḍā ratī hoti sahāyamajjhe, puttesu pemaṃ vipulañca hoti;

    પિયવિપ્પયોગં વિજિગુચ્છમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Piyavippayogaṃ vijigucchamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૮.

    98.

    ‘‘‘ચાતુદ્દિસો અપ્પટિઘો ચ હોતિ, સન્તુસ્સમાનો ઇતરીતરેન;

    ‘‘‘Cātuddiso appaṭigho ca hoti, santussamāno itarītarena;

    પરિસ્સયાનં સહિતા અછમ્ભી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Parissayānaṃ sahitā achambhī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૯૯.

    99.

    ‘‘‘દુસ્સઙ્ગહા પબ્બજિતાપિ એકે, અથો ગહટ્ઠા ઘરમાવસન્તા;

    ‘‘‘Dussaṅgahā pabbajitāpi eke, atho gahaṭṭhā gharamāvasantā;

    અપ્પોસ્સુક્કો પરપુત્તેસુ હુત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Appossukko paraputtesu hutvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૦.

    100.

    ‘‘‘ઓરોપયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ, સઞ્છિન્નપત્તો યથા કોવિળારો;

    ‘‘‘Oropayitvā gihibyañjanāni, sañchinnapatto yathā koviḷāro;

    છેત્વાન વીરો ગિહિબન્ધનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Chetvāna vīro gihibandhanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૧.

    101.

    ‘‘‘સચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;

    ‘‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    અભિભુય્ય સબ્બાનિ પરિસ્સયાનિ, ચરેય્ય તેનત્તમનો સતીમા.

    Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.

    ૧૦૨.

    102.

    ‘‘‘નો ચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;

    ‘‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;

    રાજાવ રટ્ઠં વિજિતં પહાય, એકો ચરે માતઙ્ગરઞ્ઞેવ નાગો.

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care mātaṅgaraññeva nāgo.

    ૧૦૩.

    103.

    ‘‘‘અદ્ધા પસંસામ સહાયસમ્પદં, સેટ્ઠા સમા સેવિતબ્બા સહાયા;

    ‘‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;

    એતે અલદ્ધા અનવજ્જભોજી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૪.

    104.

    ‘‘‘દિસ્વા સુવણ્ણસ્સ પભસ્સરાનિ, કમ્મારપુત્તેન સુનિટ્ઠિતાનિ;

    ‘‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;

    સઙ્ઘટ્ટમાનાનિ દુવે ભુજસ્મિં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Saṅghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૫.

    105.

    ‘‘‘એવં દુતીયેન સહા મમસ્સ, વાચાભિલાપો અભિસજ્જના વા;

    ‘‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;

    એતં ભયં આયતિં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૬.

    106.

    ‘‘‘કામા હિ ચિત્રા મધુરા મનોરમા, વિરૂપરૂપેન મથેન્તિ ચિત્તં;

    ‘‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    આદીનવં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૭.

    107.

    ‘‘‘ઈતી ચ ગણ્ડો ચ ઉપદ્દવો ચ, રોગો ચ સલ્લઞ્ચ ભયઞ્ચ મેતં;

    ‘‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;

    એતં ભયં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૮.

    108.

    ‘‘‘સીતઞ્ચ ઉણ્હઞ્ચ ખુદં પિપાસં, વાતાતપે ડંસસરીસપે 11 ચ;

    ‘‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape 12 ca;

    સબ્બાનિપેતાનિ અભિબ્ભવિત્વા 13, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sabbānipetāni abhibbhavitvā 14, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૦૯.

    109.

    ‘‘‘નાગોવ યૂથાનિ વિવજ્જયિત્વા, સઞ્જાતખન્ધો પદુમી ઉળારો;

    ‘‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;

    યથાભિરન્તં વિહરં અરઞ્ઞે, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Yathābhirantaṃ viharaṃ araññe, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૦.

    110.

    ‘‘‘અટ્ઠાનતં સઙ્ગણિકારતસ્સ, યં ફસ્સયે 15 સામયિકં વિમુત્તિં;

    ‘‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye 16 sāmayikaṃ vimuttiṃ;

    આદિચ્ચબન્ધુસ્સ વચો નિસમ્મ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૧.

    111.

    ‘‘‘દિટ્ઠીવિસૂકાનિ ઉપાતિવત્તો, પત્તો નિયામં પટિલદ્ધમગ્ગો;

    ‘‘‘Diṭṭhīvisūkāni upātivatto, patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo;

    ઉપ્પન્નઞાણોમ્હિ અનઞ્ઞનેય્યો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Uppannañāṇomhi anaññaneyyo, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૨.

    112.

    ‘‘‘નિલ્લોલુપો નિક્કુહો નિપ્પિપાસો, નિમ્મક્ખ 17 નિદ્ધન્તકસાવમોહો;

    ‘‘‘Nillolupo nikkuho nippipāso, nimmakkha 18 niddhantakasāvamoho;

    નિરાસયો 19 સબ્બલોકે ભવિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Nirāsayo 20 sabbaloke bhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૩.

    113.

    ‘‘‘પાપં સહાયં પરિવજ્જયેથ, અનત્થદસ્સિં વિસમે નિવિટ્ઠં;

    ‘‘‘Pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ;

    સયં ન સેવે પસુતં પમત્તં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sayaṃ na seve pasutaṃ pamattaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૪.

    114.

    ‘‘‘બહુસ્સુતં ધમ્મધરં ભજેથ, મિત્તં ઉળારં પટિભાનવન્તં;

    ‘‘‘Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ;

    અઞ્ઞાય અત્થાનિ વિનેય્ય કઙ્ખં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Aññāya atthāni vineyya kaṅkhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૫.

    115.

    ‘‘‘ખિડ્ડં રતિં કામસુખઞ્ચ લોકે, અનલઙ્કરિત્વા અનપેક્ખમાનો;

    ‘‘‘Khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke, analaṅkaritvā anapekkhamāno;

    વિભૂસટ્ઠાના વિરતો સચ્ચવાદી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Vibhūsaṭṭhānā virato saccavādī, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૬.

    116.

    ‘‘‘પુત્તઞ્ચ દારં પિતરઞ્ચ માતરં, ધનાનિ ધઞ્ઞાનિ ચ બન્ધવાનિ;

    ‘‘‘Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ, dhanāni dhaññāni ca bandhavāni;

    હિત્વાન કામાનિ યથોધિકાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Hitvāna kāmāni yathodhikāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૭.

    117.

    ‘‘‘સઙ્ગો એસો પરિત્તમેત્થ સોખ્યં, અપ્પસ્સાદો દુક્ખમેવેત્થ ભિય્યો;

    ‘‘‘Saṅgo eso parittamettha sokhyaṃ, appassādo dukkhamevettha bhiyyo;

    ગળો 21 એસો ઇતિ ઞત્વા મતિમા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Gaḷo 22 eso iti ñatvā matimā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૮.

    118.

    ‘‘‘સન્દાલયિત્વાન સંયોજનાનિ, જાલંવ ભેત્વા સલિલમ્બુચારી;

    ‘‘‘Sandālayitvāna saṃyojanāni, jālaṃva bhetvā salilambucārī;

    અગ્ગીવ દડ્ઢં અનિવત્તમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Aggīva daḍḍhaṃ anivattamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૧૯.

    119.

    ‘‘‘ઓક્ખિત્તચક્ખૂ ન ચ પાદલોલો, ગુત્તિન્દ્રિયો રક્ખિતમાનસાનો;

    ‘‘‘Okkhittacakkhū na ca pādalolo, guttindriyo rakkhitamānasāno;

    અનવસ્સુતો અપરિડય્હમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anavassuto apariḍayhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૦.

    120.

    ‘‘‘ઓહારયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ, સઞ્છન્નપત્તો યથા પારિછત્તો;

    ‘‘‘Ohārayitvā gihibyañjanāni, sañchannapatto yathā pārichatto;

    કાસાયવત્થો અભિનિક્ખમિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Kāsāyavattho abhinikkhamitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૧.

    121.

    ‘‘‘રસેસુ ગેધં અકરં અલોલો, અનઞ્ઞપોસી સપદાનચારી;

    ‘‘‘Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo, anaññaposī sapadānacārī;

    કુલે કુલે અપ્પટિબદ્ધચિત્તો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Kule kule appaṭibaddhacitto, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૨.

    122.

    ‘‘‘પહાય પઞ્ચાવરણાનિ ચેતસો, ઉપક્કિલેસે બ્યપનુજ્જ સબ્બે;

    ‘‘‘Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso, upakkilese byapanujja sabbe;

    અનિસ્સિતો છેજ્જ સિનેહદોસં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Anissito chejja sinehadosaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૩.

    123.

    ‘‘‘વિપિટ્ઠિકત્વાન સુખઞ્ચ દુક્ખં, પુબ્બેવ સોમનસ્સદોમનસ્સં;

    ‘‘‘Vipiṭṭhikatvāna sukhañca dukkhaṃ, pubbeva somanassadomanassaṃ;

    લદ્ધાનુપેક્ખં સમથં વિસુદ્ધં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૪.

    124.

    ‘‘‘આરદ્ધવીરિયો પરમત્થપત્તિયા, અલીનચિત્તો અકુસીતવુત્તિ;

    ‘‘‘Āraddhavīriyo paramatthapattiyā, alīnacitto akusītavutti;

    દળ્હનિક્કમો થામબલૂપપન્નો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૫.

    125.

    ‘‘‘પટિસલ્લાનં ઝાનમરિઞ્ચમાનો, ધમ્મેસુ નિચ્ચં અનુધમ્મચારી;

    ‘‘‘Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno, dhammesu niccaṃ anudhammacārī;

    આદીનવં સમ્મસિતા ભવેસુ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૬.

    126.

    ‘‘‘તણ્હક્ખયં પત્થયમપ્પમત્તો, અનેળમૂગો સુતવા સતીમા;

    ‘‘‘Taṇhakkhayaṃ patthayamappamatto, aneḷamūgo sutavā satīmā;

    સઙ્ખાતધમ્મો નિયતો પધાનવા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Saṅkhātadhammo niyato padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૭.

    127.

    ‘‘‘સીહોવ સદ્દેસુ અસન્તસન્તો, વાતોવ જાલમ્હિ અસજ્જમાનો;

    ‘‘‘Sīhova saddesu asantasanto, vātova jālamhi asajjamāno;

    પદુમંવ તોયેન અલિમ્પમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Padumaṃva toyena alimpamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૮.

    128.

    ‘‘‘સીહો યથા દાઠબલી પસય્હ, રાજા મિગાનં અભિભુય્ય ચારી;

    ‘‘‘Sīho yathā dāṭhabalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cārī;

    સેવેથ પન્તાનિ સેનાસનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૨૯.

    129.

    ‘‘‘મેત્તં ઉપેક્ખં કરુણં વિમુત્તિં, આસેવમાનો મુદિતઞ્ચ કાલે;

    ‘‘‘Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle;

    સબ્બેન લોકેન અવિરુજ્ઝમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Sabbena lokena avirujjhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૩૦.

    130.

    ‘‘‘રાગઞ્ચ દોસઞ્ચ પહાય મોહં, સન્દાલયિત્વાન સંયોજનાનિ;

    ‘‘‘Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sandālayitvāna saṃyojanāni;

    અસન્તસં જીવિતસઙ્ખયમ્હિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૩૧.

    131.

    ‘‘‘ભજન્તિ સેવન્તિ ચ કારણત્થા, નિક્કારણા દુલ્લભા અજ્જ મિત્તા;

    ‘‘‘Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā, nikkāraṇā dullabhā ajja mittā;

    અત્તત્થપઞ્ઞા અસુચીમનુસ્સા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.

    Attatthapaññā asucīmanussā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ૧૩૨.

    132.

    ‘‘‘વિસુદ્ધસીલા સુવિસુદ્ધપઞ્ઞા, સમાહિતા જાગરિયાનુયુત્તા;

    ‘‘‘Visuddhasīlā suvisuddhapaññā, samāhitā jāgariyānuyuttā;

    વિપસ્સકા ધમ્મવિસેસદસ્સી, મગ્ગઙ્ગબોજ્ઝઙ્ગગતે વિજઞ્ઞા.

    Vipassakā dhammavisesadassī, maggaṅgabojjhaṅgagate vijaññā.

    ૧૩૩.

    133.

    ‘‘‘સુઞ્ઞપ્પણિધિઞ્ચ તથાનિમિત્તં 23, આસેવયિત્વા જિનસાસનમ્હિ;

    ‘‘‘Suññappaṇidhiñca tathānimittaṃ 24, āsevayitvā jinasāsanamhi;

    યે સાવકત્તં ન વજન્તિ ધીરા, ભવન્તિ પચ્ચેકજિના સયમ્ભૂ.

    Ye sāvakattaṃ na vajanti dhīrā, bhavanti paccekajinā sayambhū.

    ૧૩૪.

    134.

    ‘‘‘મહન્તધમ્મા બહુધમ્મકાયા, ચિત્તિસ્સરા સબ્બદુક્ખોઘતિણ્ણા;

    ‘‘‘Mahantadhammā bahudhammakāyā, cittissarā sabbadukkhoghatiṇṇā;

    ઉદગ્ગચિત્તા પરમત્થદસ્સી, સીહોપમા ખગ્ગવિસાણકપ્પા.

    Udaggacittā paramatthadassī, sīhopamā khaggavisāṇakappā.

    ૧૩૫.

    135.

    ‘‘‘સન્તિન્દ્રિયા સન્તમના સમાધી, પચ્ચન્તસત્તેસુ પતિપ્પચારા 25;

    ‘‘‘Santindriyā santamanā samādhī, paccantasattesu patippacārā 26;

    દીપા પરત્થ ઇધ વિજ્જલન્તા, પચ્ચેકબુદ્ધા સતતં હિતામે.

    Dīpā parattha idha vijjalantā, paccekabuddhā satataṃ hitāme.

    ૧૩૬.

    136.

    ‘‘‘પહીનસબ્બાવરણા જનિન્દા, લોકપ્પદીપા ઘનકઞ્ચનાભા;

    ‘‘‘Pahīnasabbāvaraṇā janindā, lokappadīpā ghanakañcanābhā;

    નિસ્સંસયં લોકસુદક્ખિણેય્યા, પચ્ચેકબુદ્ધા સતતપ્પિતામે.

    Nissaṃsayaṃ lokasudakkhiṇeyyā, paccekabuddhā satatappitāme.

    ૧૩૭.

    137.

    ‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સુભાસિતાનિ, ચરન્તિ લોકમ્હિ સદેવકમ્હિ;

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, caranti lokamhi sadevakamhi;

    સુત્વા તથા યે ન કરોન્તિ બાલા, ચરન્તિ દુક્ખેસુ પુનપ્પુનં તે.

    Sutvā tathā ye na karonti bālā, caranti dukkhesu punappunaṃ te.

    ૧૩૮.

    138.

    ‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સુભાસિતાનિ, મધું યથા ખુદ્દમવસ્સવન્તં;

    ‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, madhuṃ yathā khuddamavassavantaṃ;

    સુત્વા તથા યે પટિપત્તિયુત્તા, ભવન્તિ તે સચ્ચદસા સપઞ્ઞા’.

    Sutvā tathā ye paṭipattiyuttā, bhavanti te saccadasā sapaññā’.

    ૧૩૯.

    139.

    ‘‘પચ્ચેકબુદ્ધેહિ જિનેહિ ભાસિતા, કથા 27 ઉળારા અભિનિક્ખમિત્વા;

    ‘‘Paccekabuddhehi jinehi bhāsitā, kathā 28 uḷārā abhinikkhamitvā;

    તા સક્યસીહેન નરુત્તમેન, પકાસિતા ધમ્મવિજાનનત્થં.

    Tā sakyasīhena naruttamena, pakāsitā dhammavijānanatthaṃ.

    ૧૪૦.

    140.

    ‘‘લોકાનુકમ્પાય ઇમાનિ તેસં, પચ્ચેકબુદ્ધાન વિકુબ્બિતાનિ;

    ‘‘Lokānukampāya imāni tesaṃ, paccekabuddhāna vikubbitāni;

    સંવેગસઙ્ગમતિવડ્ઢનત્થં, સયમ્ભુસીહેન પકાસિતાની’’તિ.

    Saṃvegasaṅgamativaḍḍhanatthaṃ, sayambhusīhena pakāsitānī’’ti.

    પચ્ચેકબુદ્ધાપદાનં સમત્તં.

    Paccekabuddhāpadānaṃ samattaṃ.







    Footnotes:
    1. ધીર (સી॰) ધીરા (સ્યા॰)
    2. dhīra (sī.) dhīrā (syā.)
    3. સબ્બબુદ્ધેસુ (સ્યા॰ ક॰)
    4. sabbabuddhesu (syā. ka.)
    5. મધુંવ (સી॰)
    6. madhuṃva (sī.)
    7. વિદિય ફન્દિતાનિ (સી॰) જિતબન્ધિતાનિ (ક॰)
    8. vidiya phanditāni (sī.) jitabandhitāni (ka.)
    9. વાસે (સી॰ સ્યા॰) સુત્તનિપાતેપિ ‘‘ચ‘‘કારો નત્થિ
    10. vāse (sī. syā.) suttanipātepi ‘‘ca‘‘kāro natthi
    11. ડંસસિરિંસપે (સી॰ સ્યા॰)
    12. ḍaṃsasiriṃsape (sī. syā.)
    13. અભિસંભવિત્વા (સુત્તનિપાતે)
    14. abhisaṃbhavitvā (suttanipāte)
    15. ફુસ્સયે (સ્યા॰)
    16. phussaye (syā.)
    17. નિમ્મક્ખો (સ્યા॰)
    18. nimmakkho (syā.)
    19. નિરાસાસો (ક॰)
    20. nirāsāso (ka.)
    21. ગાહો (સી॰) કણ્ડો (સ્યા॰) ગાળ્હો (ક॰)
    22. gāho (sī.) kaṇḍo (syā.) gāḷho (ka.)
    23. સુઞ્ઞતપ્પણીહિતઞ્ચાનિમિત્તં (સી॰)
    24. suññatappaṇīhitañcānimittaṃ (sī.)
    25. પચ્ચત્તગમ્ભીરમતપ્પચારા (સી॰)
    26. paccattagambhīramatappacārā (sī.)
    27. ગાથા (સી॰ સ્યા॰)
    28. gāthā (sī. syā.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૨.પચ્ચેકબુદ્ધઅપદાનવણ્ણના • 2.Paccekabuddhaapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact