Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૨. પચ્ચેકબુદ્ધઅપદાનં
2. Paccekabuddhaapadānaṃ
અથ પચ્ચેકબુદ્ધાપદાનં સુણાથ –
Atha paccekabuddhāpadānaṃ suṇātha –
૮૩.
83.
‘‘તથાગતં જેતવને વસન્તં, અપુચ્છિ વેદેહમુની નતઙ્ગો;
‘‘Tathāgataṃ jetavane vasantaṃ, apucchi vedehamunī nataṅgo;
‘પચ્ચેકબુદ્ધા કિર નામ હોન્તિ, ભવન્તિ તે હેતુભિ કેહિ વીર’ 1.
‘Paccekabuddhā kira nāma honti, bhavanti te hetubhi kehi vīra’ 2.
૮૪.
84.
‘‘તદાહ સબ્બઞ્ઞુવરો મહેસી, આનન્દભદ્દં મધુરસ્સરેન;
‘‘Tadāha sabbaññuvaro mahesī, ānandabhaddaṃ madhurassarena;
‘યે પુબ્બબુદ્ધેસુ 3 કતાધિકારા, અલદ્ધમોક્ખા જિનસાસનેસુ.
‘Ye pubbabuddhesu 4 katādhikārā, aladdhamokkhā jinasāsanesu.
૮૫.
85.
‘‘‘તેનેવ સંવેગમુખેન ધીરા, વિનાપિ બુદ્ધેહિ સુતિક્ખપઞ્ઞા;
‘‘‘Teneva saṃvegamukhena dhīrā, vināpi buddhehi sutikkhapaññā;
આરમ્મણેનાપિ પરિત્તકેન, પચ્ચેકબોધિં અનુપાપુણન્તિ.
Ārammaṇenāpi parittakena, paccekabodhiṃ anupāpuṇanti.
૮૬.
86.
‘‘‘સબ્બમ્હિ લોકમ્હિ મમં ઠપેત્વા, પચ્ચેકબુદ્ધેહિ સમોવ નત્થિ;
‘‘‘Sabbamhi lokamhi mamaṃ ṭhapetvā, paccekabuddhehi samova natthi;
તેસં ઇમં વણ્ણપદેસમત્તં, વક્ખામહં સાધુ મહામુનીનં.
Tesaṃ imaṃ vaṇṇapadesamattaṃ, vakkhāmahaṃ sādhu mahāmunīnaṃ.
૮૭.
87.
‘‘‘સયમેવ બુદ્ધાનં મહાઇસીનં, સાધૂનિ વાક્યાનિ મધૂવ 5 ખુદ્દં;
‘‘‘Sayameva buddhānaṃ mahāisīnaṃ, sādhūni vākyāni madhūva 6 khuddaṃ;
અનુત્તરં ભેસજં પત્થયન્તા, સુણાથ સબ્બેસુ પસન્નચિત્તા.
Anuttaraṃ bhesajaṃ patthayantā, suṇātha sabbesu pasannacittā.
૮૮.
88.
‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સમાગતાનં, પરમ્પરં બ્યાકરણાનિ યાનિ;
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ samāgatānaṃ, paramparaṃ byākaraṇāni yāni;
આદીનવો યઞ્ચ વિરાગવત્થું, યથા ચ બોધિં અનુપાપુણિંસુ.
Ādīnavo yañca virāgavatthuṃ, yathā ca bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.
૮૯.
89.
‘‘‘સરાગવત્થૂસુ વિરાગસઞ્ઞી, રત્તમ્હિ લોકમ્હિ વિરત્તચિત્તા;
‘‘‘Sarāgavatthūsu virāgasaññī, rattamhi lokamhi virattacittā;
હિત્વા પપઞ્ચે જિતફન્દિતાનિ 7, તથેવ બોધિં અનુપાપુણિંસુ.
Hitvā papañce jitaphanditāni 8, tatheva bodhiṃ anupāpuṇiṃsu.
૯૦.
90.
‘‘‘સબ્બેસુ ભૂતેસુ નિધાય દણ્ડં, અવિહેઠયં અઞ્ઞતરમ્પિ તેસં;
‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;
મેત્તેન ચિત્તેન હિતાનુકમ્પી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Mettena cittena hitānukampī, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૧.
91.
‘‘‘સબ્બેસુ ભૂતેસુ નિધાય દણ્ડં, અવિહેઠયં અઞ્ઞતરમ્પિ તેસં;
‘‘‘Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, aviheṭhayaṃ aññatarampi tesaṃ;
ન પુત્તમિચ્છેય્ય કુતો સહાયં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Na puttamiccheyya kuto sahāyaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૨.
92.
‘‘‘સંસગ્ગજાતસ્સ ભવન્તિ સ્નેહા, સ્નેહન્વયં દુક્ખમિદં પહોતિ;
‘‘‘Saṃsaggajātassa bhavanti snehā, snehanvayaṃ dukkhamidaṃ pahoti;
આદીનવં સ્નેહજં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Ādīnavaṃ snehajaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૩.
93.
‘‘‘મિત્તે સુહજ્જે અનુકમ્પમાનો, હાપેતિ અત્થં પટિબદ્ધચિત્તો;
‘‘‘Mitte suhajje anukampamāno, hāpeti atthaṃ paṭibaddhacitto;
એતં ભયં સન્થવે પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Etaṃ bhayaṃ santhave pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૪.
94.
‘‘‘વંસો વિસાલોવ યથા વિસત્તો, પુત્તેસુ દારેસુ ચ યા અપેક્ખા;
‘‘‘Vaṃso visālova yathā visatto, puttesu dāresu ca yā apekkhā;
વંસે કળીરોવ અસજ્જમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Vaṃse kaḷīrova asajjamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૫.
95.
‘‘‘મિગો અરઞ્ઞમ્હિ યથા અબદ્ધો, યેનિચ્છકં ગચ્છતિ ગોચરાય;
‘‘‘Migo araññamhi yathā abaddho, yenicchakaṃ gacchati gocarāya;
વિઞ્ઞૂ નરો સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Viññū naro seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૬.
96.
‘‘‘આમન્તના હોતિ સહાયમજ્ઝે, વાસે ચ 9 ઠાને ગમને ચારિકાય;
‘‘‘Āmantanā hoti sahāyamajjhe, vāse ca 10 ṭhāne gamane cārikāya;
અનભિજ્ઝિતં સેરિતં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Anabhijjhitaṃ seritaṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૭.
97.
‘‘‘ખિડ્ડા રતી હોતિ સહાયમજ્ઝે, પુત્તેસુ પેમં વિપુલઞ્ચ હોતિ;
‘‘‘Khiḍḍā ratī hoti sahāyamajjhe, puttesu pemaṃ vipulañca hoti;
પિયવિપ્પયોગં વિજિગુચ્છમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Piyavippayogaṃ vijigucchamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૮.
98.
‘‘‘ચાતુદ્દિસો અપ્પટિઘો ચ હોતિ, સન્તુસ્સમાનો ઇતરીતરેન;
‘‘‘Cātuddiso appaṭigho ca hoti, santussamāno itarītarena;
પરિસ્સયાનં સહિતા અછમ્ભી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Parissayānaṃ sahitā achambhī, eko care khaggavisāṇakappo.
૯૯.
99.
‘‘‘દુસ્સઙ્ગહા પબ્બજિતાપિ એકે, અથો ગહટ્ઠા ઘરમાવસન્તા;
‘‘‘Dussaṅgahā pabbajitāpi eke, atho gahaṭṭhā gharamāvasantā;
અપ્પોસ્સુક્કો પરપુત્તેસુ હુત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Appossukko paraputtesu hutvā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૦.
100.
‘‘‘ઓરોપયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ, સઞ્છિન્નપત્તો યથા કોવિળારો;
‘‘‘Oropayitvā gihibyañjanāni, sañchinnapatto yathā koviḷāro;
છેત્વાન વીરો ગિહિબન્ધનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Chetvāna vīro gihibandhanāni, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૧.
101.
‘‘‘સચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;
‘‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;
અભિભુય્ય સબ્બાનિ પરિસ્સયાનિ, ચરેય્ય તેનત્તમનો સતીમા.
Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.
૧૦૨.
102.
‘‘‘નો ચે લભેથ નિપકં સહાયં, સદ્ધિં ચરં સાધુવિહારિધીરં;
‘‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāridhīraṃ;
રાજાવ રટ્ઠં વિજિતં પહાય, એકો ચરે માતઙ્ગરઞ્ઞેવ નાગો.
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care mātaṅgaraññeva nāgo.
૧૦૩.
103.
‘‘‘અદ્ધા પસંસામ સહાયસમ્પદં, સેટ્ઠા સમા સેવિતબ્બા સહાયા;
‘‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;
એતે અલદ્ધા અનવજ્જભોજી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૪.
104.
‘‘‘દિસ્વા સુવણ્ણસ્સ પભસ્સરાનિ, કમ્મારપુત્તેન સુનિટ્ઠિતાનિ;
‘‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;
સઙ્ઘટ્ટમાનાનિ દુવે ભુજસ્મિં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Saṅghaṭṭamānāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૫.
105.
‘‘‘એવં દુતીયેન સહા મમસ્સ, વાચાભિલાપો અભિસજ્જના વા;
‘‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;
એતં ભયં આયતિં પેક્ખમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૬.
106.
‘‘‘કામા હિ ચિત્રા મધુરા મનોરમા, વિરૂપરૂપેન મથેન્તિ ચિત્તં;
‘‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;
આદીનવં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૭.
107.
‘‘‘ઈતી ચ ગણ્ડો ચ ઉપદ્દવો ચ, રોગો ચ સલ્લઞ્ચ ભયઞ્ચ મેતં;
‘‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;
એતં ભયં કામગુણેસુ દિસ્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૮.
108.
‘‘‘સીતઞ્ચ ઉણ્હઞ્ચ ખુદં પિપાસં, વાતાતપે ડંસસરીસપે 11 ચ;
‘‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape 12 ca;
સબ્બાનિપેતાનિ અભિબ્ભવિત્વા 13, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Sabbānipetāni abhibbhavitvā 14, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૦૯.
109.
‘‘‘નાગોવ યૂથાનિ વિવજ્જયિત્વા, સઞ્જાતખન્ધો પદુમી ઉળારો;
‘‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;
યથાભિરન્તં વિહરં અરઞ્ઞે, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Yathābhirantaṃ viharaṃ araññe, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૦.
110.
‘‘‘અટ્ઠાનતં સઙ્ગણિકારતસ્સ, યં ફસ્સયે 15 સામયિકં વિમુત્તિં;
‘‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye 16 sāmayikaṃ vimuttiṃ;
આદિચ્ચબન્ધુસ્સ વચો નિસમ્મ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૧.
111.
‘‘‘દિટ્ઠીવિસૂકાનિ ઉપાતિવત્તો, પત્તો નિયામં પટિલદ્ધમગ્ગો;
‘‘‘Diṭṭhīvisūkāni upātivatto, patto niyāmaṃ paṭiladdhamaggo;
ઉપ્પન્નઞાણોમ્હિ અનઞ્ઞનેય્યો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Uppannañāṇomhi anaññaneyyo, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૨.
112.
‘‘‘નિલ્લોલુપો નિક્કુહો નિપ્પિપાસો, નિમ્મક્ખ 17 નિદ્ધન્તકસાવમોહો;
‘‘‘Nillolupo nikkuho nippipāso, nimmakkha 18 niddhantakasāvamoho;
નિરાસયો 19 સબ્બલોકે ભવિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Nirāsayo 20 sabbaloke bhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૩.
113.
‘‘‘પાપં સહાયં પરિવજ્જયેથ, અનત્થદસ્સિં વિસમે નિવિટ્ઠં;
‘‘‘Pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ;
સયં ન સેવે પસુતં પમત્તં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Sayaṃ na seve pasutaṃ pamattaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૪.
114.
‘‘‘બહુસ્સુતં ધમ્મધરં ભજેથ, મિત્તં ઉળારં પટિભાનવન્તં;
‘‘‘Bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ;
અઞ્ઞાય અત્થાનિ વિનેય્ય કઙ્ખં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Aññāya atthāni vineyya kaṅkhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૫.
115.
‘‘‘ખિડ્ડં રતિં કામસુખઞ્ચ લોકે, અનલઙ્કરિત્વા અનપેક્ખમાનો;
‘‘‘Khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca loke, analaṅkaritvā anapekkhamāno;
વિભૂસટ્ઠાના વિરતો સચ્ચવાદી, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Vibhūsaṭṭhānā virato saccavādī, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૬.
116.
‘‘‘પુત્તઞ્ચ દારં પિતરઞ્ચ માતરં, ધનાનિ ધઞ્ઞાનિ ચ બન્ધવાનિ;
‘‘‘Puttañca dāraṃ pitarañca mātaraṃ, dhanāni dhaññāni ca bandhavāni;
હિત્વાન કામાનિ યથોધિકાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Hitvāna kāmāni yathodhikāni, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૭.
117.
‘‘‘સઙ્ગો એસો પરિત્તમેત્થ સોખ્યં, અપ્પસ્સાદો દુક્ખમેવેત્થ ભિય્યો;
‘‘‘Saṅgo eso parittamettha sokhyaṃ, appassādo dukkhamevettha bhiyyo;
ગળો 21 એસો ઇતિ ઞત્વા મતિમા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Gaḷo 22 eso iti ñatvā matimā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૮.
118.
‘‘‘સન્દાલયિત્વાન સંયોજનાનિ, જાલંવ ભેત્વા સલિલમ્બુચારી;
‘‘‘Sandālayitvāna saṃyojanāni, jālaṃva bhetvā salilambucārī;
અગ્ગીવ દડ્ઢં અનિવત્તમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Aggīva daḍḍhaṃ anivattamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૧૯.
119.
‘‘‘ઓક્ખિત્તચક્ખૂ ન ચ પાદલોલો, ગુત્તિન્દ્રિયો રક્ખિતમાનસાનો;
‘‘‘Okkhittacakkhū na ca pādalolo, guttindriyo rakkhitamānasāno;
અનવસ્સુતો અપરિડય્હમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Anavassuto apariḍayhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૦.
120.
‘‘‘ઓહારયિત્વા ગિહિબ્યઞ્જનાનિ, સઞ્છન્નપત્તો યથા પારિછત્તો;
‘‘‘Ohārayitvā gihibyañjanāni, sañchannapatto yathā pārichatto;
કાસાયવત્થો અભિનિક્ખમિત્વા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Kāsāyavattho abhinikkhamitvā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૧.
121.
‘‘‘રસેસુ ગેધં અકરં અલોલો, અનઞ્ઞપોસી સપદાનચારી;
‘‘‘Rasesu gedhaṃ akaraṃ alolo, anaññaposī sapadānacārī;
કુલે કુલે અપ્પટિબદ્ધચિત્તો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Kule kule appaṭibaddhacitto, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૨.
122.
‘‘‘પહાય પઞ્ચાવરણાનિ ચેતસો, ઉપક્કિલેસે બ્યપનુજ્જ સબ્બે;
‘‘‘Pahāya pañcāvaraṇāni cetaso, upakkilese byapanujja sabbe;
અનિસ્સિતો છેજ્જ સિનેહદોસં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Anissito chejja sinehadosaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૩.
123.
‘‘‘વિપિટ્ઠિકત્વાન સુખઞ્ચ દુક્ખં, પુબ્બેવ સોમનસ્સદોમનસ્સં;
‘‘‘Vipiṭṭhikatvāna sukhañca dukkhaṃ, pubbeva somanassadomanassaṃ;
લદ્ધાનુપેક્ખં સમથં વિસુદ્ધં, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Laddhānupekkhaṃ samathaṃ visuddhaṃ, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૪.
124.
‘‘‘આરદ્ધવીરિયો પરમત્થપત્તિયા, અલીનચિત્તો અકુસીતવુત્તિ;
‘‘‘Āraddhavīriyo paramatthapattiyā, alīnacitto akusītavutti;
દળ્હનિક્કમો થામબલૂપપન્નો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Daḷhanikkamo thāmabalūpapanno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૫.
125.
‘‘‘પટિસલ્લાનં ઝાનમરિઞ્ચમાનો, ધમ્મેસુ નિચ્ચં અનુધમ્મચારી;
‘‘‘Paṭisallānaṃ jhānamariñcamāno, dhammesu niccaṃ anudhammacārī;
આદીનવં સમ્મસિતા ભવેસુ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Ādīnavaṃ sammasitā bhavesu, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૬.
126.
‘‘‘તણ્હક્ખયં પત્થયમપ્પમત્તો, અનેળમૂગો સુતવા સતીમા;
‘‘‘Taṇhakkhayaṃ patthayamappamatto, aneḷamūgo sutavā satīmā;
સઙ્ખાતધમ્મો નિયતો પધાનવા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Saṅkhātadhammo niyato padhānavā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૭.
127.
‘‘‘સીહોવ સદ્દેસુ અસન્તસન્તો, વાતોવ જાલમ્હિ અસજ્જમાનો;
‘‘‘Sīhova saddesu asantasanto, vātova jālamhi asajjamāno;
પદુમંવ તોયેન અલિમ્પમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Padumaṃva toyena alimpamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૮.
128.
‘‘‘સીહો યથા દાઠબલી પસય્હ, રાજા મિગાનં અભિભુય્ય ચારી;
‘‘‘Sīho yathā dāṭhabalī pasayha, rājā migānaṃ abhibhuyya cārī;
સેવેથ પન્તાનિ સેનાસનાનિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Sevetha pantāni senāsanāni, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૨૯.
129.
‘‘‘મેત્તં ઉપેક્ખં કરુણં વિમુત્તિં, આસેવમાનો મુદિતઞ્ચ કાલે;
‘‘‘Mettaṃ upekkhaṃ karuṇaṃ vimuttiṃ, āsevamāno muditañca kāle;
સબ્બેન લોકેન અવિરુજ્ઝમાનો, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Sabbena lokena avirujjhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૩૦.
130.
‘‘‘રાગઞ્ચ દોસઞ્ચ પહાય મોહં, સન્દાલયિત્વાન સંયોજનાનિ;
‘‘‘Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ, sandālayitvāna saṃyojanāni;
અસન્તસં જીવિતસઙ્ખયમ્હિ, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Asantasaṃ jīvitasaṅkhayamhi, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૩૧.
131.
‘‘‘ભજન્તિ સેવન્તિ ચ કારણત્થા, નિક્કારણા દુલ્લભા અજ્જ મિત્તા;
‘‘‘Bhajanti sevanti ca kāraṇatthā, nikkāraṇā dullabhā ajja mittā;
અત્તત્થપઞ્ઞા અસુચીમનુસ્સા, એકો ચરે ખગ્ગવિસાણકપ્પો.
Attatthapaññā asucīmanussā, eko care khaggavisāṇakappo.
૧૩૨.
132.
‘‘‘વિસુદ્ધસીલા સુવિસુદ્ધપઞ્ઞા, સમાહિતા જાગરિયાનુયુત્તા;
‘‘‘Visuddhasīlā suvisuddhapaññā, samāhitā jāgariyānuyuttā;
વિપસ્સકા ધમ્મવિસેસદસ્સી, મગ્ગઙ્ગબોજ્ઝઙ્ગગતે વિજઞ્ઞા.
Vipassakā dhammavisesadassī, maggaṅgabojjhaṅgagate vijaññā.
૧૩૩.
133.
‘‘‘સુઞ્ઞપ્પણિધિઞ્ચ તથાનિમિત્તં 23, આસેવયિત્વા જિનસાસનમ્હિ;
‘‘‘Suññappaṇidhiñca tathānimittaṃ 24, āsevayitvā jinasāsanamhi;
યે સાવકત્તં ન વજન્તિ ધીરા, ભવન્તિ પચ્ચેકજિના સયમ્ભૂ.
Ye sāvakattaṃ na vajanti dhīrā, bhavanti paccekajinā sayambhū.
૧૩૪.
134.
‘‘‘મહન્તધમ્મા બહુધમ્મકાયા, ચિત્તિસ્સરા સબ્બદુક્ખોઘતિણ્ણા;
‘‘‘Mahantadhammā bahudhammakāyā, cittissarā sabbadukkhoghatiṇṇā;
ઉદગ્ગચિત્તા પરમત્થદસ્સી, સીહોપમા ખગ્ગવિસાણકપ્પા.
Udaggacittā paramatthadassī, sīhopamā khaggavisāṇakappā.
૧૩૫.
135.
‘‘‘સન્તિન્દ્રિયા સન્તમના સમાધી, પચ્ચન્તસત્તેસુ પતિપ્પચારા 25;
‘‘‘Santindriyā santamanā samādhī, paccantasattesu patippacārā 26;
દીપા પરત્થ ઇધ વિજ્જલન્તા, પચ્ચેકબુદ્ધા સતતં હિતામે.
Dīpā parattha idha vijjalantā, paccekabuddhā satataṃ hitāme.
૧૩૬.
136.
‘‘‘પહીનસબ્બાવરણા જનિન્દા, લોકપ્પદીપા ઘનકઞ્ચનાભા;
‘‘‘Pahīnasabbāvaraṇā janindā, lokappadīpā ghanakañcanābhā;
નિસ્સંસયં લોકસુદક્ખિણેય્યા, પચ્ચેકબુદ્ધા સતતપ્પિતામે.
Nissaṃsayaṃ lokasudakkhiṇeyyā, paccekabuddhā satatappitāme.
૧૩૭.
137.
‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સુભાસિતાનિ, ચરન્તિ લોકમ્હિ સદેવકમ્હિ;
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, caranti lokamhi sadevakamhi;
સુત્વા તથા યે ન કરોન્તિ બાલા, ચરન્તિ દુક્ખેસુ પુનપ્પુનં તે.
Sutvā tathā ye na karonti bālā, caranti dukkhesu punappunaṃ te.
૧૩૮.
138.
‘‘‘પચ્ચેકબુદ્ધાનં સુભાસિતાનિ, મધું યથા ખુદ્દમવસ્સવન્તં;
‘‘‘Paccekabuddhānaṃ subhāsitāni, madhuṃ yathā khuddamavassavantaṃ;
સુત્વા તથા યે પટિપત્તિયુત્તા, ભવન્તિ તે સચ્ચદસા સપઞ્ઞા’.
Sutvā tathā ye paṭipattiyuttā, bhavanti te saccadasā sapaññā’.
૧૩૯.
139.
‘‘પચ્ચેકબુદ્ધેહિ જિનેહિ ભાસિતા, કથા 27 ઉળારા અભિનિક્ખમિત્વા;
‘‘Paccekabuddhehi jinehi bhāsitā, kathā 28 uḷārā abhinikkhamitvā;
તા સક્યસીહેન નરુત્તમેન, પકાસિતા ધમ્મવિજાનનત્થં.
Tā sakyasīhena naruttamena, pakāsitā dhammavijānanatthaṃ.
૧૪૦.
140.
‘‘લોકાનુકમ્પાય ઇમાનિ તેસં, પચ્ચેકબુદ્ધાન વિકુબ્બિતાનિ;
‘‘Lokānukampāya imāni tesaṃ, paccekabuddhāna vikubbitāni;
સંવેગસઙ્ગમતિવડ્ઢનત્થં, સયમ્ભુસીહેન પકાસિતાની’’તિ.
Saṃvegasaṅgamativaḍḍhanatthaṃ, sayambhusīhena pakāsitānī’’ti.
પચ્ચેકબુદ્ધાપદાનં સમત્તં.
Paccekabuddhāpadānaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā / ૨.પચ્ચેકબુદ્ધઅપદાનવણ્ણના • 2.Paccekabuddhaapadānavaṇṇanā