Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
૨. દુતિયભાણવારો
2. Dutiyabhāṇavāro
પકાસનીયકમ્મં
Pakāsanīyakammaṃ
૩૩૬. તેન ખો પન સમયેન ભગવા મહતિયા પરિસાય પરિવુતો ધમ્મં દેસેન્તો નિસિન્નો હોતિ સરાજિકાય પરિસાય. અથ ખો દેવદત્તો ઉટ્ઠાયાસના એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા યેન ભગવા તેનઞ્જલિં પણામેત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘જિણ્ણો દાનિ, ભન્તે, ભગવા વુડ્ઢો મહલ્લકો અદ્ધગતો વયોઅનુપ્પત્તો. અપ્પોસ્સુક્કો દાનિ, ભન્તે, ભગવા દિટ્ઠધમ્મસુખવિહારં અનુયુત્તો વિહરતુ, મમં ભિક્ખુસઙ્ઘં નિસ્સજ્જતુ. અહં ભિક્ખુસઙ્ઘં પરિહરિસ્સામી’’તિ. ‘‘અલં, દેવદત્ત, મા તે રુચ્ચિ ભિક્ખુસઙ્ઘં પરિહરિતુ’’ન્તિ. દુતિયમ્પિ ખો દેવદત્તો…પે॰… તતિયમ્પિ ખો દેવદત્તો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘જિણ્ણો દાનિ, ભન્તે, ભગવા વુડ્ઢો મહલ્લકો અદ્ધગતો વયોઅનુપ્પત્તો. અપ્પોસ્સુક્કો દાનિ, ભન્તે, ભગવા દિટ્ઠધમ્મસુખવિહારં અનુયુત્તો વિહરતુ, મમં ભિક્ખુસઙ્ઘં નિસ્સજ્જતુ. અહં ભિક્ખુસઙ્ઘં પરિહરિસ્સામી’’તિ. ‘‘સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનાનમ્પિ ખો અહં, દેવદત્ત, ભિક્ખુસઙ્ઘં ન નિસ્સજ્જેય્યં , કિં પન તુય્હં છવસ્સ ખેળાસકસ્સા’’તિ! અથ ખો દેવદત્તો – સરાજિકાય મં ભગવા પરિસાય ખેળાસકવાદેન અપસાદેતિ, સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનેવ ઉક્કંસતીતિ – કુપિતો અનત્તમનો ભગવન્તં અભિવાદેત્વા પદક્ખિણં કત્વા પક્કામિ. અયઞ્ચરહિ દેવદત્તસ્સ ભગવતિ પઠમો આઘાતો અહોસિ.
336. Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ desento nisinno hoti sarājikāya parisāya. Atha kho devadatto uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘jiṇṇo dāni, bhante, bhagavā vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto. Appossukko dāni, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu, mamaṃ bhikkhusaṅghaṃ nissajjatu. Ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti. ‘‘Alaṃ, devadatta, mā te rucci bhikkhusaṅghaṃ pariharitu’’nti. Dutiyampi kho devadatto…pe… tatiyampi kho devadatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘jiṇṇo dāni, bhante, bhagavā vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto. Appossukko dāni, bhante, bhagavā diṭṭhadhammasukhavihāraṃ anuyutto viharatu, mamaṃ bhikkhusaṅghaṃ nissajjatu. Ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti. ‘‘Sāriputtamoggallānānampi kho ahaṃ, devadatta, bhikkhusaṅghaṃ na nissajjeyyaṃ , kiṃ pana tuyhaṃ chavassa kheḷāsakassā’’ti! Atha kho devadatto – sarājikāya maṃ bhagavā parisāya kheḷāsakavādena apasādeti, sāriputtamoggallāneva ukkaṃsatīti – kupito anattamano bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Ayañcarahi devadattassa bhagavati paṭhamo āghāto ahosi.
અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો દેવદત્તસ્સ રાજગહે પકાસનીયં કમ્મં કરોતુ – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho devadattassa rājagahe pakāsanīyaṃ kammaṃ karotu – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Evañca pana, bhikkhave, kātabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
૩૩૭. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં સઙ્ઘો દેવદત્તસ્સ રાજગહે પકાસનીયં કમ્મં કરેય્ય – ‘‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. એસા ઞત્તિ.
337. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ saṅgho devadattassa rājagahe pakāsanīyaṃ kammaṃ kareyya – ‘‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો દેવદત્તસ્સ રાજગહે પકાસનીયં કમ્મં કરોતિ – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ દેવદત્તસ્સ રાજગહે પકાસનીયં કમ્મસ્સ કરણં – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ, યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ – સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho devadattassa rājagahe pakāsanīyaṃ kammaṃ karoti – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Yassāyasmato khamati devadattassa rājagahe pakāsanīyaṃ kammassa karaṇaṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati, yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘કતં સઙ્ઘેન દેવદત્તસ્સ રાજગહે પકાસનીયં કમ્મં – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Kataṃ saṅghena devadattassa rājagahe pakāsanīyaṃ kammaṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
૩૩૮. અથ ખો ભગવા આયસ્મન્તં સારિપુત્તં આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ ત્વં, સારિપુત્ત, દેવદત્તં રાજગહે પકાસેહી’’તિ. ‘‘પુબ્બે મયા, ભન્તે, દેવદત્તસ્સ રાજગહે વણ્ણો ભાસિતો – ‘મહિદ્ધિકો ગોધિપુત્તો, મહાનુભાવો ગોધિપુત્તો’તિ. કથાહં, ભન્તે, દેવદત્તં રાજગહે પકાસેમી’’તિ? ‘‘નનુ તયા, સારિપુત્ત, ભૂતોયેવ દેવદત્તસ્સ રાજગહે વણ્ણો ભાસિતો – ‘મહિદ્ધિકો ગોધિપુત્તો, મહાનુભાવો ગોધિપુત્તો’’’ તિ? ‘‘એવં ભન્તે’’તિ. ‘‘એવમેવ ખો ત્વં, સારિપુત્ત, ભૂતંયેવ દેવદત્તં રાજગહે પકાસેહી’’તિ. ‘‘એવં ભન્તે’’તિ ખો આયસ્મા સારિપુત્તો ભગવતો પચ્ચસ્સોસિ.
338. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘tena hi tvaṃ, sāriputta, devadattaṃ rājagahe pakāsehī’’ti. ‘‘Pubbe mayā, bhante, devadattassa rājagahe vaṇṇo bhāsito – ‘mahiddhiko godhiputto, mahānubhāvo godhiputto’ti. Kathāhaṃ, bhante, devadattaṃ rājagahe pakāsemī’’ti? ‘‘Nanu tayā, sāriputta, bhūtoyeva devadattassa rājagahe vaṇṇo bhāsito – ‘mahiddhiko godhiputto, mahānubhāvo godhiputto’’’ ti? ‘‘Evaṃ bhante’’ti. ‘‘Evameva kho tvaṃ, sāriputta, bhūtaṃyeva devadattaṃ rājagahe pakāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā sāriputto bhagavato paccassosi.
અથ ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તેન હિ, ભિક્ખવે, સઙ્ઘો સારિપુત્તં સમ્મન્નતુ દેવદત્તં રાજગહે પકાસેતું – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમ્મન્નિતબ્બો. પઠમં સારિપુત્તો યાચિતબ્બો. યાચિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tena hi, bhikkhave, saṅgho sāriputtaṃ sammannatu devadattaṃ rājagahe pakāsetuṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Paṭhamaṃ sāriputto yācitabbo. Yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં સમ્મન્નેય્ય દેવદત્તં રાજગહે પકાસેતું – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho āyasmantaṃ sāriputtaṃ sammanneyya devadattaṃ rājagahe pakāsetuṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો આયસ્મન્તં સારિપુત્તં સમ્મન્નતિ દેવદત્તં રાજગહે પકાસેતું – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ, યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ, આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ સમ્મુતિ દેવદત્તં રાજગહે પકાસેતું – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ, યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ – સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho āyasmantaṃ sāriputtaṃ sammannati devadattaṃ rājagahe pakāsetuṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati, yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Yassāyasmato khamati, āyasmato sāriputtassa sammuti devadattaṃ rājagahe pakāsetuṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati, yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti – so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘સમ્મતો સઙ્ઘેન આયસ્મા સારિપુત્તો દેવદત્તં રાજગહે પકાસેતું – ‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’તિ. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Sammato saṅghena āyasmā sāriputto devadattaṃ rājagahe pakāsetuṃ – ‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’ti. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
સમ્મતો ચ આયસ્મા સારિપુત્તો સમ્બહુલેહિ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં રાજગહં પવિસિત્વા દેવદત્તં રાજગહે પકાસેસિ – ‘‘પુબ્બે દેવદત્તસ્સ અઞ્ઞા પકતિ અહોસિ, ઇદાનિ અઞ્ઞા પકતિ. યં દેવદત્તો કરેય્ય કાયેન વાચાય, ન તેન બુદ્ધો વા ધમ્મો વા સઙ્ઘો વા દટ્ઠબ્બો, દેવદત્તોવ તેન દટ્ઠબ્બો’’તિ. તત્થ યે તે મનુસ્સા અસ્સદ્ધા અપ્પસન્ના દુબ્બુદ્ધિનો, તે એવમાહંસુ – ‘‘ઉસૂયકા ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દેવદત્તસ્સ લાભસક્કારં ઉસૂયન્તી’’તિ. યે પન તે મનુસ્સા સદ્ધા પસન્ના પણ્ડિતા બ્યત્તા બુદ્ધિમન્તો, તે એવમાહંસુ – ‘‘ન ખો ઇદં ઓરકં ભવિસ્સતિ યથા ભગવા દેવદત્તં રાજગહે પકાસાપેતી’’તિ.
Sammato ca āyasmā sāriputto sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ rājagahaṃ pavisitvā devadattaṃ rājagahe pakāsesi – ‘‘pubbe devadattassa aññā pakati ahosi, idāni aññā pakati. Yaṃ devadatto kareyya kāyena vācāya, na tena buddho vā dhammo vā saṅgho vā daṭṭhabbo, devadattova tena daṭṭhabbo’’ti. Tattha ye te manussā assaddhā appasannā dubbuddhino, te evamāhaṃsu – ‘‘usūyakā ime samaṇā sakyaputtiyā devadattassa lābhasakkāraṃ usūyantī’’ti. Ye pana te manussā saddhā pasannā paṇḍitā byattā buddhimanto, te evamāhaṃsu – ‘‘na kho idaṃ orakaṃ bhavissati yathā bhagavā devadattaṃ rājagahe pakāsāpetī’’ti.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / પકાસનીયકમ્માદિકથા • Pakāsanīyakammādikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / પકાસનીયકમ્માદિકથા • Pakāsanīyakammādikathā