Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
สํยุตฺต นิกาย ๑๒ฯ๕๑
The Related Suttas Collection 12.51
๖ฯ ทุกฺขวคฺค
6. Suffering
ปริวีมํสนสุตฺต
An Inquiry
เอวํ เม สุตํ—เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “ภิกฺขโว”ติฯ
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ภทนฺเต”ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“กิตฺตาวตา นุ โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปริวีมํสมาโน ปริวีมํเสยฺย สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยายา”ติ?
“Bhikkhus, when a bhikkhu is inquiring, how do you define when they are inquiring for the complete ending of suffering?”
“ภควํมูลกา โน, ภนฺเต, ธมฺมา ภควํเนตฺติกา ภควํปฏิสรณาฯ สาธุ วต, ภนฺเต, ภควนฺตํเยว ปฏิภาตุ เอตสฺส ภาสิตสฺส อตฺโถฯ ภควโต สุตฺวา ภิกฺขู ธาเรสฺสนฺตี”ติฯ
“Our teachings are rooted in the Buddha. He is our guide and our refuge. Sir, may the Buddha himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”
“เตน หิ, ภิกฺขเว, สุณาถ, สาธุกํ มนสิ กโรถ, ภาสิสฺสามี”ติฯ
“Well then, bhikkhus, listen and apply your mind well, I will speak.”
“เอวํ, ภนฺเต”ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปริวีมํสมาโน ปริวีมํสติ: ‘ยํ โข อิทํ อเนกวิธํ นานปฺปการกํ ทุกฺขํ โลเก อุปฺปชฺชติ ชรามรณํ; อิทํ นุ โข ทุกฺขํ กึนิทานํ กึสมุทยํ กึชาติกํ กึปภวํ? กิสฺมึ สติ ชรามรณํ โหติ, กิสฺมึ อสติ ชรามรณํ น โหตี'ติ? โส ปริวีมํสมาโน เอวํ ปชานาติ: ‘ยํ โข อิทํ อเนกวิธํ นานปฺปการกํ ทุกฺขํ โลเก อุปฺปชฺชติ ชรามรณํ, อิทํ โข ทุกฺขํ ชาตินิทานํ ชาติสมุทยํ ชาติชาติกํ ชาติปฺปภวํฯ ชาติยา สติ ชรามรณํ โหติ, ชาติยา อสติ ชรามรณํ น โหตี'ติฯ
“Bhikkhus, take a bhikkhu who makes an inquiry: ‘The suffering that arises in the world starting with old age and death takes many and diverse forms. What is the source, origin, birthplace, and inception of this suffering? When what exists do old age and death come to be? When what does not exist do old age and death not come to be?’ While making an inquiry they understand: ‘The suffering that arises in the world starting with old age and death takes many and diverse forms. The source of this suffering is rebirth. When rebirth exists, old age and death come to be. When rebirth doesn’t exist, old age and death don’t come to be.’
โส ชรามรณญฺจ ปชานาติ, ชรามรณสมุทยญฺจ ปชานาติ, ชรามรณนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยา จ ชรามรณนิโรธสารุปฺปคามินี ปฏิปทา ตญฺจ ปชานาติ, ตถา ปฏิปนฺโน จ โหติ อนุธมฺมจารี; อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยาย ปฏิปนฺโน ชรามรณนิโรธายฯ
They understand old age and death, their origin, their cessation, and the fitting practice for their cessation. And they practice in line with that path. This is called a bhikkhu who is practicing for the complete ending of suffering, for the cessation of old age and death.
อถาปรํ ปริวีมํสมาโน ปริวีมํสติ: ‘ชาติ ปนายํ กึนิทานา กึสมุทยา กึชาติกา กึปภวา, กิสฺมึ สติ ชาติ โหติ, กิสฺมึ อสติ ชาติ น โหตี'ติ? โส ปริวีมํสมาโน เอวํ ปชานาติ: ‘ชาติ ภวนิทานา ภวสมุทยา ภวชาติกา ภวปฺปภวา; ภเว สติ ชาติ โหติ, ภเว อสติ ชาติ น โหตี'ติฯ
Then they inquire further: ‘But what is the source of this rebirth? When what exists does rebirth come to be? And when what does not exist does rebirth not come to be?’ While making an inquiry they understand: ‘Continued existence is the source of rebirth. When continued existence exists, rebirth comes to be. When continued existence does not exist, rebirth doesn’t come to be.’
โส ชาติญฺจ ปชานาติ, ชาติสมุทยญฺจ ปชานาติ, ชาตินิโรธญฺจ ปชานาติ, ยา จ ชาตินิโรธสารุปฺปคามินี ปฏิปทา ตญฺจ ปชานาติ, ตถา ปฏิปนฺโน จ โหติ อนุธมฺมจารี; อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยาย ปฏิปนฺโน ชาตินิโรธายฯ
They understand rebirth, its origin, its cessation, and the fitting practice for its cessation. And they practice in line with that path. This is called a bhikkhu who is practicing for the complete ending of suffering, for the cessation of rebirth.
อถาปรํ ปริวีมํสมาโน ปริวีมํสติ: ‘ภโว ปนายํ กึนิทาโน …เป… อุปาทานํ ปนิทํ กึนิทานํ … ตณฺหา ปนายํ กึนิทานา … เวทนา … ผโสฺส … สฬายตนํ ปนิทํ กึนิทานํ … นามรูปํ ปนิทํ … วิญฺญาณํ ปนิทํ … สงฺขารา ปนิเม กึนิทานา กึสมุทยา กึชาติกา กึปภวา; กิสฺมึ สติ สงฺขารา โหนฺติ, กิสฺมึ อสติ สงฺขารา น โหนฺตี'ติ? โส ปริวีมํสมาโน เอวํ ปชานาติ: ‘สงฺขารา อวิชฺชานิทานา อวิชฺชาสมุทยา อวิชฺชาชาติกา อวิชฺชาปภวา; อวิชฺชาย สติ สงฺขารา โหนฺติ, อวิชฺชาย อสติ สงฺขารา น โหนฺตี'ติฯ
Then they inquire further: ‘But what is the source of this continued existence? …’ … ‘But what is the source of this grasping? …’ … ‘But what is the source of this craving? …’ … ‘But what is the source of this feeling? …’ … ‘But what is the source of this contact? …’ … ‘But what is the source of these six sense fields? …’ … ‘But what is the source of this name and form? …’ … ‘But what is the source of this consciousness? …’ … ‘But what is the source of these choices? When what exists do choices come to be? When what does not exist do choices not come to be?’ While making an inquiry they understand: ‘Ignorance is the source of choices. When ignorance exists, choices come to be. When ignorance does not exist, choices don’t come to be.’
โส สงฺขาเร จ ปชานาติ, สงฺขารสมุทยญฺจ ปชานาติ, สงฺขารนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยา จ สงฺขารนิโรธสารุปฺปคามินี ปฏิปทา ตญฺจ ปชานาติ, ตถา ปฏิปนฺโน จ โหติ อนุธมฺมจารี; อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สพฺพโส สมฺมา ทุกฺขกฺขยาย ปฏิปนฺโน สงฺขารนิโรธายฯ
They understand choices, their origin, their cessation, and the fitting practice for their cessation. And they practice in line with that path. This is called a bhikkhu who is practicing for the complete ending of suffering, for the cessation of choices.
อวิชฺชาคโต ยํ, ภิกฺขเว, ปุริสปุคฺคโล ปุญฺญญฺเจ สงฺขารํ อภิสงฺขโรติ, ปุญฺญูปคํ โหติ วิญฺญาณํฯ อปุญฺญญฺเจ สงฺขารํ อภิสงฺขโรติ, อปุญฺญูปคํ โหติ วิญฺญาณํฯ อาเนญฺชญฺเจ สงฺขารํ อภิสงฺขโรติ อาเนญฺชูปคํ โหติ วิญฺญาณํฯ ยโต โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหีนา โหติ วิชฺชา อุปฺปนฺนา, โส อวิชฺชาวิราคา วิชฺชุปฺปาทา เนว ปุญฺญาภิสงฺขารํ อภิสงฺขโรติ น อปุญฺญาภิสงฺขารํ อภิสงฺขโรติ น อาเนญฺชาภิสงฺขารํ อภิสงฺขโรติฯ อนภิสงฺขโรนฺโต อนภิสญฺเจตยนฺโต น กิญฺจิ โลเก อุปาทิยติ; อนุปาทิยํ น ปริตสฺสติ, อปริตสฺสํ ปจฺจตฺตญฺเญว ปรินิพฺพายติฯ
If an ignorant individual makes a good choice, their consciousness enters a good realm. If they make a bad choice, their consciousness enters a bad realm. If they make an imperturbable choice, their consciousness enters an imperturbable realm. When a bhikkhu has given up ignorance and given rise to knowledge, they don’t make a good choice, a bad choice, or an imperturbable choice. Not choosing or intending, they don’t grasp at anything in the world. Not grasping, they’re not anxious. Not being anxious, they personally become extinguished.
‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา'ติ ปชานาติฯ
They understand: ‘Rebirth is ended, the spiritual journey has been completed, what had to be done has been done, there is no return to any state of existence.’
โส สุขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, สา อนิจฺจาติ ปชานาติ, อนชฺโฌสิตาติ ปชานาติ, อนภินนฺทิตาติ ปชานาติฯ ทุกฺขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, สา อนิจฺจาติ ปชานาติ, อนชฺโฌสิตาติ ปชานาติ, อนภินนฺทิตาติ ปชานาติฯ อทุกฺขมสุขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, สา อนิจฺจาติ ปชานาติ, อนชฺโฌสิตาติ ปชานาติ, อนภินนฺทิตาติ ปชานาติฯ โส สุขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, วิสํยุตฺโต นํ เวทยติฯ ทุกฺขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, วิสํยุตฺโต นํ เวทยติฯ อทุกฺขมสุขญฺเจ เวทนํ เวทยติ, วิสํยุตฺโต นํ เวทยติฯ
If they feel a pleasant feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it. If they feel a painful feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it. If they feel a neutral feeling, they understand that it’s impermanent, that they’re not attached to it, and that they don’t take pleasure in it. If they feel a pleasant feeling, they feel it detached. If they feel a painful feeling, they feel it detached. If they feel a neutral feeling, they feel it detached.
โส กายปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยมาโน กายปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยามีติ ปชานาติ, ชีวิตปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยมาโน ชีวิตปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยามีติ ปชานาติฯ กายสฺส เภทา อุทฺธํ ชีวิตปริยาทานา อิเธว สพฺพเวทยิตานิ อนภินนฺทิตานิ สีตีภวิสฺสนฺติ, สรีรานิ อวสิสฺสนฺตีติ ปชานาติฯ
Feeling the end of the body approaching, they understand: ‘I feel the end of the body approaching.’ Feeling the end of life approaching, they understand: ‘I feel the end of life approaching.’ They understand: ‘When my body breaks up and my life has come to an end, everything that’s felt, since I no longer take pleasure in it, will become cool right here. Only bodily remains will be left.’
เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ปุริโส กุมฺภการปากา อุณฺหํ กุมฺภํ อุทฺธริตฺวา สเม ภูมิภาเค ปฏิสิเสฺสยฺยฯ ตตฺร ยายํ อุสฺมา สา ตตฺเถว วูปสเมยฺย, กปลฺลานิ อวสิเสฺสยฺยุํฯ
Suppose a person were to remove a hot clay pot from a potter’s kiln and place it down on level ground. Its heat would dissipate right there, and the shards would be left behind.
เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กายปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยมาโน กายปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยามีติ ปชานาติ, ชีวิตปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยมาโน ชีวิตปริยนฺติกํ เวทนํ เวทยามีติ ปชานาติฯ กายสฺส เภทา อุทฺธํ ชีวิตปริยาทานา อิเธว สพฺพเวทยิตานิ อนภินนฺทิตานิ สีตีภวิสฺสนฺติ, สรีรานิ อวสิสฺสนฺตีติ ปชานาติฯ
In the same way, feeling the end of the body approaching, they understand: ‘I feel the end of the body approaching.’ Feeling the end of life approaching, they understand: ‘I feel the end of life approaching.’ They understand: ‘When my body breaks up and my life has come to an end, everything that’s felt, since I no longer take pleasure in it, will become cool right here. Only bodily remains will be left.’
ตํ กึ มญฺญถ, ภิกฺขเว, อปิ นุ โข ขีณาสโว ภิกฺขุ ปุญฺญาภิสงฺขารํ วา อภิสงฺขเรยฺย อปุญฺญาภิสงฺขารํ วา อภิสงฺขเรยฺย อาเนญฺชาภิสงฺขารํ วา อภิสงฺขเรยฺยา”ติ?
What do you think, bhikkhus? Would a bhikkhu who has ended the defilements still make good choices, bad choices, or imperturbable choices?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน สงฺขาเรสุ อสติ, สงฺขารนิโรธา อปิ นุ โข วิญฺญาณํ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there are no choices at all, with the cessation of choices, would consciousness still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน วิญฺญาเณ อสติ, วิญฺญาณนิโรธา อปิ นุ โข นามรูปํ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no consciousness at all, would name and form still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน นามรูเป อสติ, นามรูปนิโรธา อปิ นุ โข สฬายตนํ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there are no name and form at all, would the six sense fields still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน สฬายตเน อสติ, สฬายตนนิโรธา อปิ นุ โข ผโสฺส ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there are no six sense fields at all, would contact still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน ผเสฺส อสติ, ผสฺสนิโรธา อปิ นุ โข เวทนา ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no contact at all, would feeling still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน เวทนาย อสติ, เวทนานิโรธา อปิ นุ โข ตณฺหา ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no feeling at all, would craving still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน ตณฺหาย อสติ, ตณฺหานิโรธา อปิ นุ โข อุปาทานํ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no craving at all, would grasping still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน อุปาทาเน อสติ, อุปาทานนิโรธา อปิ นุ โข ภโว ปญฺญาเยถา”ติฯ
“And when there’s no grasping at all, would continued existence still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน ภเว อสติ, ภวนิโรธา อปิ นุ โข ชาติ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no continued existence at all, would rebirth still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สพฺพโส วา ปน ชาติยา อสติ, ชาตินิโรธา อปิ นุ โข ชรามรณํ ปญฺญาเยถา”ติ?
“And when there’s no rebirth at all, would old age and death still be found?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“สาธุ สาธุ, ภิกฺขเว, เอวเมตํ, ภิกฺขเว, เนตํ อญฺญถาฯ สทฺทหถ เม ตํ, ภิกฺขเว, อธิมุจฺจถ, นิกฺกงฺขา เอตฺถ โหถ นิพฺพิจิกิจฺฉาฯ เอเสวนฺโต ทุกฺขสฺสา”ติฯ
“Good, good, bhikkhus! That’s how it is, not otherwise. Trust me on this, bhikkhus; be convinced. Have no doubts or uncertainties in this matter. Just this is the end of suffering.”
ปฐมํฯ
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]