Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૮. પરોસહસ્સસુત્તં
8. Parosahassasuttaṃ
૨૧૬. એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં અડ્ઢતેલસેહિ ભિક્ખુસતેહિ. તેન ખો પન સમયેન ભગવા ભિક્ખૂ નિબ્બાનપટિસંયુત્તાય ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેતિ સમાદપેતિ સમુત્તેજેતિ સમ્પહંસેતિ. તે ચ ભિક્ખૂ અટ્ઠિં કત્વા મનસિ કત્વા સબ્બચેતસા સમન્નાહરિત્વા ઓહિતસોતા ધમ્મં સુણન્તિ. અથ ખો આયસ્મતો વઙ્ગીસસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અયં ખો ભગવા ભિક્ખૂ નિબ્બાનપટિસંયુત્તાય ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેતિ સમાદપેતિ સમુત્તેજેતિ સમ્પહંસેતિ. તે ચ ભિક્ખૂ અટ્ઠિં કત્વા મનસિ કત્વા સબ્બચેતસા સમન્નાહરિત્વા ઓહિતસોતા ધમ્મં સુણન્તિ. યંનૂનાહં ભગવન્તં સમ્મુખા સારુપ્પાહિ ગાથાહિ અભિત્થવેય્ય’’ન્તિ.
216. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthaveyya’’nti.
અથ ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો ઉટ્ઠાયાસના એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા યેન ભગવા તેનઞ્જલિં પણામેત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘પટિભાતિ મં ભગવા, પટિભાતિ મં સુગતા’’તિ. ‘‘પટિભાતુ તં, વઙ્ગીસા’’તિ ભગવા અવોચ. અથ ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો ભગવન્તં સમ્મુખા સારુપ્પાહિ ગાથાહિ અભિત્થવિ –
Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ bhagavā, paṭibhāti maṃ sugatā’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, vaṅgīsā’’ti bhagavā avoca. Atha kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘પરોસહસ્સં ભિક્ખૂનં, સુગતં પયિરુપાસતિ;
‘‘Parosahassaṃ bhikkhūnaṃ, sugataṃ payirupāsati;
દેસેન્તં વિરજં ધમ્મં, નિબ્બાનં અકુતોભયં.
Desentaṃ virajaṃ dhammaṃ, nibbānaṃ akutobhayaṃ.
‘‘સુણન્તિ ધમ્મં વિમલં, સમ્માસમ્બુદ્ધદેસિતં;
‘‘Suṇanti dhammaṃ vimalaṃ, sammāsambuddhadesitaṃ;
સોભતિ વત સમ્બુદ્ધો, ભિક્ખુસઙ્ઘપુરક્ખતો.
Sobhati vata sambuddho, bhikkhusaṅghapurakkhato.
‘‘નાગનામોસિ ભગવા, ઇસીનં ઇસિસત્તમો;
‘‘Nāganāmosi bhagavā, isīnaṃ isisattamo;
મહામેઘોવ હુત્વાન, સાવકે અભિવસ્સતિ.
Mahāmeghova hutvāna, sāvake abhivassati.
સાવકો તે મહાવીર, પાદે વન્દતિ વઙ્ગીસો’’તિ.
Sāvako te mahāvīra, pāde vandati vaṅgīso’’ti.
‘‘કિં નુ તે, વઙ્ગીસ, ઇમા ગાથાયો પુબ્બે પરિવિતક્કિતા, ઉદાહુ ઠાનસોવ તં પટિભન્તી’’તિ? ‘ન ખો મે, ભન્તે, ઇમા ગાથાયો પુબ્બે પરિવિતક્કિતા, અથ ખો ઠાનસોવ મં પટિભન્તી’તિ. ‘તેન હિ તં, વઙ્ગીસ, ભિય્યોસોમત્તાય પુબ્બે અપરિવિતક્કિતા ગાથાયો પટિભન્તૂ’તિ. ‘એવં, ભન્તે’તિ ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો ભગવતો પટિસ્સુત્વા ભિય્યોસોમત્તાય ભગવન્તં પુબ્બે અપરિવિતક્કિતાહિ ગાથાહિ અભિત્થવિ –
‘‘Kiṃ nu te, vaṅgīsa, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, udāhu ṭhānasova taṃ paṭibhantī’’ti? ‘Na kho me, bhante, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, atha kho ṭhānasova maṃ paṭibhantī’ti. ‘Tena hi taṃ, vaṅgīsa, bhiyyosomattāya pubbe aparivitakkitā gāthāyo paṭibhantū’ti. ‘Evaṃ, bhante’ti kho āyasmā vaṅgīso bhagavato paṭissutvā bhiyyosomattāya bhagavantaṃ pubbe aparivitakkitāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘ઉમ્મગ્ગપથં 3 મારસ્સ અભિભુય્ય, ચરતિ પભિજ્જ ખિલાનિ;
‘‘Ummaggapathaṃ 4 mārassa abhibhuyya, carati pabhijja khilāni;
તં પસ્સથ બન્ધપમુઞ્ચકરં, અસિતં ભાગસો પવિભજં.
Taṃ passatha bandhapamuñcakaraṃ, asitaṃ bhāgaso pavibhajaṃ.
‘‘ઓઘસ્સ નિત્થરણત્થં, અનેકવિહિતં મગ્ગં અક્ખાસિ;
‘‘Oghassa nittharaṇatthaṃ, anekavihitaṃ maggaṃ akkhāsi;
તસ્મિઞ્ચે અમતે અક્ખાતે, ધમ્મદ્દસા ઠિતા અસંહીરા.
Tasmiñce amate akkhāte, dhammaddasā ṭhitā asaṃhīrā.
‘‘પજ્જોતકરો અતિવિજ્ઝ 5, સબ્બટ્ઠિતીનં અતિક્કમમદ્દસ;
‘‘Pajjotakaro ativijjha 6, sabbaṭṭhitīnaṃ atikkamamaddasa;
ઞત્વા ચ સચ્છિકત્વા ચ, અગ્ગં સો દેસયિ દસદ્ધાનં.
Ñatvā ca sacchikatvā ca, aggaṃ so desayi dasaddhānaṃ.
‘‘એવં સુદેસિતે ધમ્મે,
‘‘Evaṃ sudesite dhamme,
તસ્મા હિ તસ્સ ભગવતો સાસને;
Tasmā hi tassa bhagavato sāsane;
અપ્પમત્તો સદા નમસ્સમનુસિક્ખે’’તિ.
Appamatto sadā namassamanusikkhe’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૮. પરોસહસ્સસુત્તવણ્ણના • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૮. પરોસહસ્સસુત્તવણ્ણના • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā