Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi |
૧૦. પટાચારાથેરીઅપદાનં
10. Paṭācārātherīapadānaṃ
૪૬૮.
468.
‘‘પદુમુત્તરો નામ જિનો, સબ્બધમ્માન પારગૂ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
ઇતો સતસહસ્સમ્હિ, કપ્પે ઉપ્પજ્જિ નાયકો.
Ito satasahassamhi, kappe uppajji nāyako.
૪૬૯.
469.
‘‘તદાહં હંસવતિયં, જાતા સેટ્ઠિકુલે અહું;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, jātā seṭṭhikule ahuṃ;
નાનારતનપજ્જોતે, મહાસુખસમપ્પિતા.
Nānāratanapajjote, mahāsukhasamappitā.
૪૭૦.
470.
‘‘ઉપેત્વા તં મહાવીરં, અસ્સોસિં ધમ્મદેસનં;
‘‘Upetvā taṃ mahāvīraṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ;
તતો જાતપસાદાહં, ઉપેસિં સરણં જિનં.
Tato jātapasādāhaṃ, upesiṃ saraṇaṃ jinaṃ.
૪૭૧.
471.
‘‘તતો વિનયધારીનં, અગ્ગં વણ્ણેસિ નાયકો;
‘‘Tato vinayadhārīnaṃ, aggaṃ vaṇṇesi nāyako;
ભિક્ખુનિં લજ્જિનિં તાદિં, કપ્પાકપ્પવિસારદં.
Bhikkhuniṃ lajjiniṃ tādiṃ, kappākappavisāradaṃ.
૪૭૨.
472.
‘‘તદા મુદિતચિત્તાહં, તં ઠાનમભિકઙ્ખિની;
‘‘Tadā muditacittāhaṃ, taṃ ṭhānamabhikaṅkhinī;
નિમન્તેત્વા દસબલં, સસઙ્ઘં લોકનાયકં.
Nimantetvā dasabalaṃ, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ.
૪૭૩.
473.
નિપચ્ચ સિરસા પાદે, ઇદં વચનમબ્રવિં.
Nipacca sirasā pāde, idaṃ vacanamabraviṃ.
૪૭૪.
474.
‘‘‘યા તયા વણ્ણિતા વીર, ઇતો અટ્ઠમકે મુનિ;
‘‘‘Yā tayā vaṇṇitā vīra, ito aṭṭhamake muni;
તાદિસાહં ભવિસ્સામિ, યદિ સિજ્ઝતિ નાયક’.
Tādisāhaṃ bhavissāmi, yadi sijjhati nāyaka’.
૪૭૫.
475.
‘‘તદા અવોચ મં સત્થા, ‘ભદ્દે મા ભાયિ અસ્સસ;
‘‘Tadā avoca maṃ satthā, ‘bhadde mā bhāyi assasa;
અનાગતમ્હિ અદ્ધાને, લચ્છસે તં મનોરથં.
Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
૪૭૬.
476.
‘‘‘સતસહસ્સિતો કપ્પે, ઓક્કાકકુલસમ્ભવો;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ગોતમો નામ ગોત્તેન, સત્થા લોકે ભવિસ્સતિ.
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
૪૭૭.
477.
‘‘‘તસ્સ ધમ્મેસુ દાયાદા, ઓરસા ધમ્મનિમ્મિતા;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādā, orasā dhammanimmitā;
પટાચારાતિ નામેન, હેસ્સતિ સત્થુ સાવિકા’.
Paṭācārāti nāmena, hessati satthu sāvikā’.
૪૭૮.
478.
મેત્તચિત્તા પરિચરિં, સસઙ્ઘં લોકનાયકં.
Mettacittā paricariṃ, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ.
૪૭૯.
479.
‘‘તેન કમ્મેન સુકતેન, ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
૪૮૦.
480.
‘‘ઇમમ્હિ ભદ્દકે કપ્પે, બ્રહ્મબન્ધુ મહાયસો;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
કસ્સપો નામ ગોત્તેન, ઉપ્પજ્જિ વદતં વરો.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
૪૮૧.
481.
‘‘ઉપટ્ઠાકો મહેસિસ્સ, તદા આસિ નરિસ્સરો;
‘‘Upaṭṭhāko mahesissa, tadā āsi narissaro;
કાસિરાજા કિકી નામ, બારાણસિપુરુત્તમે.
Kāsirājā kikī nāma, bārāṇasipuruttame.
૪૮૨.
482.
‘‘તસ્સાસિં તતિયા ધીતા, ભિક્ખુની ઇતિ વિસ્સુતા;
‘‘Tassāsiṃ tatiyā dhītā, bhikkhunī iti vissutā;
ધમ્મં સુત્વા જિનગ્ગસ્સ, પબ્બજ્જં સમરોચયિં.
Dhammaṃ sutvā jinaggassa, pabbajjaṃ samarocayiṃ.
૪૮૩.
483.
‘‘અનુજાનિ ન નો તાતો, અગારેવ તદા મયં;
‘‘Anujāni na no tāto, agāreva tadā mayaṃ;
વીસવસ્સસહસ્સાનિ, વિચરિમ્હ અતન્દિતા.
Vīsavassasahassāni, vicarimha atanditā.
૪૮૪.
484.
‘‘કોમારિબ્રહ્મચરિયં, રાજકઞ્ઞા સુખેધિતા;
‘‘Komāribrahmacariyaṃ, rājakaññā sukhedhitā;
બુદ્ધોપટ્ઠાનનિરતા, મુદિતા સત્તધીતરો.
Buddhopaṭṭhānaniratā, muditā sattadhītaro.
૪૮૫.
485.
‘‘સમણી સમણગુત્તા ચ, ભિક્ખુની ભિક્ખુદાયિકા;
‘‘Samaṇī samaṇaguttā ca, bhikkhunī bhikkhudāyikā;
ધમ્મા ચેવ સુધમ્મા ચ, સત્તમી સઙ્ઘદાયિકા.
Dhammā ceva sudhammā ca, sattamī saṅghadāyikā.
૪૮૬.
486.
‘‘અહં ઉપ્પલવણ્ણા ચ, ખેમા ભદ્દા ચ ભિક્ખુની;
‘‘Ahaṃ uppalavaṇṇā ca, khemā bhaddā ca bhikkhunī;
કિસાગોતમી ધમ્મદિન્ના, વિસાખા હોતિ સત્તમી.
Kisāgotamī dhammadinnā, visākhā hoti sattamī.
૪૮૭.
487.
‘‘તેહિ કમ્મેહિ સુકતેહિ, ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Tehi kammehi sukatehi, cetanāpaṇidhīhi ca;
જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
૪૮૮.
488.
‘‘પચ્છિમે ચ ભવે દાનિ, જાતા સેટ્ઠિકુલે અહં;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jātā seṭṭhikule ahaṃ;
સાવત્થિયં પુરવરે, ઇદ્ધે ફીતે મહદ્ધને.
Sāvatthiyaṃ puravare, iddhe phīte mahaddhane.
૪૮૯.
489.
‘‘યદા ચ યોબ્બનૂપેતા, વિતક્કવસગા અહં;
‘‘Yadā ca yobbanūpetā, vitakkavasagā ahaṃ;
નરં જારપતિં દિસ્વા, તેન સદ્ધિં અગચ્છહં.
Naraṃ jārapatiṃ disvā, tena saddhiṃ agacchahaṃ.
૪૯૦.
490.
‘‘એકપુત્તપસૂતાહં , દુતિયો કુચ્છિયા મમં;
‘‘Ekaputtapasūtāhaṃ , dutiyo kucchiyā mamaṃ;
૪૯૧.
491.
‘‘નારોચેસિં પતિં મય્હં, તદા તમ્હિ પવાસિતે;
‘‘Nārocesiṃ patiṃ mayhaṃ, tadā tamhi pavāsite;
એકિકા નિગ્ગતા ગેહા, ગન્તું સાવત્થિમુત્તમં.
Ekikā niggatā gehā, gantuṃ sāvatthimuttamaṃ.
૪૯૨.
492.
‘‘તતો મે સામિ આગન્ત્વા, સમ્ભાવેસિ પથે મમં;
‘‘Tato me sāmi āgantvā, sambhāvesi pathe mamaṃ;
તદા મે કમ્મજા વાતા, ઉપ્પન્ના અતિદારુણા.
Tadā me kammajā vātā, uppannā atidāruṇā.
૪૯૩.
493.
‘‘ઉટ્ઠિતો ચ મહામેઘો, પસૂતિસમયે મમ;
‘‘Uṭṭhito ca mahāmegho, pasūtisamaye mama;
દબ્બત્થાય તદા ગન્ત્વા, સામિ સપ્પેન મારિતો.
Dabbatthāya tadā gantvā, sāmi sappena mārito.
૪૯૪.
494.
‘‘તદા વિજાતદુક્ખેન, અનાથા કપણા અહં;
‘‘Tadā vijātadukkhena, anāthā kapaṇā ahaṃ;
કુન્નદિં પૂરિતં દિસ્વા, ગચ્છન્તી સકુલાલયં.
Kunnadiṃ pūritaṃ disvā, gacchantī sakulālayaṃ.
૪૯૫.
495.
‘‘બાલં આદાય અતરિં, પારકૂલે ચ એકકં;
‘‘Bālaṃ ādāya atariṃ, pārakūle ca ekakaṃ;
૪૯૬.
496.
‘‘નિવત્તા ઉક્કુસો હાસિ, તરુણં વિલપન્તકં;
‘‘Nivattā ukkuso hāsi, taruṇaṃ vilapantakaṃ;
ઇતરઞ્ચ વહી સોતો, સાહં સોકસમપ્પિતા.
Itarañca vahī soto, sāhaṃ sokasamappitā.
૪૯૭.
497.
‘‘સાવત્થિનગરં ગન્ત્વા, અસ્સોસિં સજને મતે;
‘‘Sāvatthinagaraṃ gantvā, assosiṃ sajane mate;
તદા અવોચં સોકટ્ટા, મહાસોકસમપ્પિતા.
Tadā avocaṃ sokaṭṭā, mahāsokasamappitā.
૪૯૮.
498.
‘‘ઉભો પુત્તા કાલઙ્કતા, પન્થે મય્હં પતી મતો;
‘‘Ubho puttā kālaṅkatā, panthe mayhaṃ patī mato;
માતા પિતા ચ ભાતા ચ, એકચિતમ્હિ ડય્હરે.
Mātā pitā ca bhātā ca, ekacitamhi ḍayhare.
૪૯૯.
499.
‘‘તદા કિસા ચ પણ્ડુ ચ, અનાથા દીનમાનસા;
‘‘Tadā kisā ca paṇḍu ca, anāthā dīnamānasā;
૫૦૦.
500.
‘‘તતો અવોચ મં સત્થા, ‘પુત્તે મા સોચિ અસ્સસ;
‘‘Tato avoca maṃ satthā, ‘putte mā soci assasa;
અત્તાનં તે ગવેસસ્સુ, કિં નિરત્થં વિહઞ્ઞસિ.
Attānaṃ te gavesassu, kiṃ niratthaṃ vihaññasi.
૫૦૧.
501.
‘‘‘ન સન્તિ પુત્તા તાણાય, ન ઞાતી નપિ બન્ધવા;
‘‘‘Na santi puttā tāṇāya, na ñātī napi bandhavā;
અન્તકેનાધિપન્નસ્સ, નત્થિ ઞાતીસુ તાણતા’.
Antakenādhipannassa, natthi ñātīsu tāṇatā’.
૫૦૨.
502.
‘‘તં સુત્વા મુનિનો વાક્યં, પઠમં ફલમજ્ઝગં;
‘‘Taṃ sutvā munino vākyaṃ, paṭhamaṃ phalamajjhagaṃ;
પબ્બજિત્વાન નચિરં, અરહત્તમપાપુણિં.
Pabbajitvāna naciraṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
૫૦૩.
503.
‘‘ઇદ્ધીસુ ચ વસી હોમિ, દિબ્બાય સોતધાતુયા;
‘‘Iddhīsu ca vasī homi, dibbāya sotadhātuyā;
પરચિત્તાનિ જાનામિ, સત્થુસાસનકારિકા.
Paracittāni jānāmi, satthusāsanakārikā.
૫૦૪.
504.
‘‘પુબ્બેનિવાસં જાનામિ, દિબ્બચક્ખુ વિસોધિતં;
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;
ખેપેત્વા આસવે સબ્બે, વિસુદ્ધાસિં સુનિમ્મલા.
Khepetvā āsave sabbe, visuddhāsiṃ sunimmalā.
૫૦૫.
505.
‘‘તતોહં વિનયં સબ્બં, સન્તિકે સબ્બદસ્સિનો;
‘‘Tatohaṃ vinayaṃ sabbaṃ, santike sabbadassino;
ઉગ્ગહિં સબ્બવિત્થારં, બ્યાહરિઞ્ચ યથાતથં.
Uggahiṃ sabbavitthāraṃ, byāhariñca yathātathaṃ.
૫૦૬.
506.
‘‘જિનો તસ્મિં ગુણે તુટ્ઠો, એતદગ્ગે ઠપેસિ મં;
‘‘Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ;
અગ્ગા વિનયધારીનં, પટાચારાવ એકિકા.
Aggā vinayadhārīnaṃ, paṭācārāva ekikā.
૫૦૭.
507.
‘‘પરિચિણ્ણો મયા સત્થા, કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ઓહિતો ગરુકો ભારો, ભવનેત્તિ સમૂહતા.
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
૫૦૮.
508.
‘‘યસ્સત્થાય પબ્બજિતા, અગારસ્માનગારિયં;
‘‘Yassatthāya pabbajitā, agārasmānagāriyaṃ;
સો મે અત્થો અનુપ્પત્તો, સબ્બસંયોજનક્ખયો.
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
૫૦૯.
509.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… વિહરામિ અનાસવા.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavā.
૫૧૦.
510.
‘‘સ્વાગતં વત મે આસિ…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
૫૧૧.
511.
‘‘પટિસમ્ભિદા ચતસ્સો…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસનં’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ઇત્થં સુદં પટાચારા ભિક્ખુની ઇમા ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ paṭācārā bhikkhunī imā gāthāyo abhāsitthāti.
પટાચારાથેરિયાપદાનં દસમં.
Paṭācārātheriyāpadānaṃ dasamaṃ.
એકૂપોસથિકવગ્ગો દુતિયો.
Ekūposathikavaggo dutiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
એકૂપોસથિકા ચેવ, સળલા ચાથ મોદકા;
Ekūposathikā ceva, saḷalā cātha modakā;
એકાસના પઞ્ચદીપા, નળમાલી ચ ગોતમી.
Ekāsanā pañcadīpā, naḷamālī ca gotamī.
ખેમા ઉપ્પલવણ્ણા ચ, પટાચારા ચ ભિક્ખુની;
Khemā uppalavaṇṇā ca, paṭācārā ca bhikkhunī;
ગાથા સતાનિ પઞ્ચેવ, નવ ચાપિ તદુત્તરિ.
Gāthā satāni pañceva, nava cāpi taduttari.
Footnotes: