| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૪. પાતાલસુત્તવણ્ણના
4. Pātālasuttavaṇṇanā
૨૫૨. યત્થ પતિટ્ઠા નત્થિ એકન્તિકાતિ એકન્તિકસ્સ મહતો પાતસ્સ અલન્તિ અયમેત્થ અત્થો અધિપ્પેતોતિ આહ ‘‘નત્થિ એત્થ પતિટ્ઠા’’તિ. અસમ્ભૂતત્થન્તિ ન સમ્ભૂતત્થં, મુસાતિ અત્થો. સોતિ અસ્સુતવા પુથુજ્જનો. યં તં ઉદકં પતતીતિ યોજના. યસ્મા સમુદ્દપિટ્ઠે અન્તરન્તરા વેરમ્ભવાતસદિસો મહાવાતો ઉટ્ઠહિત્વા મહાસમુદ્દે ઉદકં ઉગ્ગચ્છાપેતિ, તં કદાચિ ચક્કવાળાભિમુખં, કદાચિ સિનેરુપાદાભિમુખં ગન્ત્વા તં પતિહનતિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘બલવામુખં મહાસમુદ્દસ્સા’’તિઆદિ. વેગેન પક્ખન્દિત્વાતિ મહતા વાતવેગેન સમુદ્ધતં તેનેવ વેગેન પક્ખન્દન્તઞ્ચ હુત્વા. મહાનરકપપાતો વિયાતિ યોજનાયામવિત્થારગમ્ભીરસોબ્ભપપાતો વિય હોતિ. તથારૂપાનન્તિ તત્થ વસિતું સમત્થાનં. અસન્તન્તિ અભૂતં. અત્થવસેન હિ વાચા અભૂતં નામ.
252. Yattha patiṭṭhā natthi ekantikāti ekantikassa mahato pātassa alanti ayamettha attho adhippetoti āha ‘‘natthi ettha patiṭṭhā’’ti. Asambhūtatthanti na sambhūtatthaṃ, musāti attho. Soti assutavā puthujjano. Yaṃ taṃ udakaṃ patatīti yojanā. Yasmā samuddapiṭṭhe antarantarā verambhavātasadiso mahāvāto uṭṭhahitvā mahāsamudde udakaṃ uggacchāpeti, taṃ kadāci cakkavāḷābhimukhaṃ, kadāci sinerupādābhimukhaṃ gantvā taṃ patihanati, tasmā vuttaṃ ‘‘balavāmukhaṃ mahāsamuddassā’’tiādi. Vegena pakkhanditvāti mahatā vātavegena samuddhataṃ teneva vegena pakkhandantañca hutvā. Mahānarakapapāto viyāti yojanāyāmavitthāragambhīrasobbhapapāto viya hoti. Tathārūpānanti tattha vasituṃ samatthānaṃ. Asantanti abhūtaṃ. Atthavasena hi vācā abhūtaṃ nāma.
ન પતિટ્ઠાસીતિ પતિટ્ઠં ન લભિ. અનિબદ્ધન્તિ અનિબન્ધનત્થં યંકિઞ્ચિ. દુબ્બલઞાણોતિ ઞાણબલરહિતો. ‘‘અસ્સુતવા પુથુજ્જનો’’તિ વત્વા ‘‘સુતવા અરિયસાવકો’’તિ વુત્તત્તા ‘‘સોતાપન્નો ધુર’’ન્તિ વુત્તં. ઇતરેસુ અરિયસાવકેસુ વત્તબ્બમેવ નત્થિ. તેસઞ્હિ વેદના સુપરિઞ્ઞાતા. બલવવિપસ્સકો…પે॰… યોગાવચરોપિ વટ્ટતિ મત્તસો વેદનાનં પરિઞ્ઞાતત્તા.
Na patiṭṭhāsīti patiṭṭhaṃ na labhi. Anibaddhanti anibandhanatthaṃ yaṃkiñci. Dubbalañāṇoti ñāṇabalarahito. ‘‘Assutavā puthujjano’’ti vatvā ‘‘sutavā ariyasāvako’’ti vuttattā ‘‘sotāpanno dhura’’nti vuttaṃ. Itaresu ariyasāvakesu vattabbameva natthi. Tesañhi vedanā supariññātā. Balavavipassako…pe… yogāvacaropi vaṭṭati mattaso vedanānaṃ pariññātattā.
પાતાલસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Pātālasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૪. પાતાલસુત્તં • 4. Pātālasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. પાતાલસુત્તવણ્ણના • 4. Pātālasuttavaṇṇanā
