Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
සංයුත්ත නිකාය 54.13
The Related Suttas Collection 54.13
2. දුතියවග්ග
Chapter Two
පඨමආනන්දසුත්ත
With Ānanda (1st)
සාවත්ථිනිදානං.
At Sāvatthī.
අථ ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා ආනන්දෝ භගවන්තං ඒතදවෝච:
Then Venerable Ānanda went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him:
“අත්ථි නු ඛෝ, භන්තේ, ඒකධම්මෝ භාවිතෝ බහුලීකතෝ චත්තාරෝ ධම්මේ පරිපූරේති, චත්තාරෝ ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා සත්ත ධම්මේ පරිපූරේන්ති, සත්ත ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා ද්වේ ධම්මේ පරිපූරේන්තී”ති?
“Sir, is there one thing that, when developed and cultivated, fulfills four things; and those four things, when developed and cultivated, fulfill seven things; and those seven things, when developed and cultivated, fulfill two things?”
“අත්ථි ඛෝ, ආනන්ද, ඒකධම්මෝ භාවිතෝ බහුලීකතෝ චත්තාරෝ ධම්මේ පරිපූරේති, චත්තාරෝ ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා සත්ත ධම්මේ පරිපූරේන්ති, සත්ත ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා ද්වේ ධම්මේ පරිපූරේන්තී”ති.
“There is, Ānanda.”
“කතමෝ පන, භන්තේ, ඒකධම්මෝ භාවිතෝ බහුලීකතෝ චත්තාරෝ ධම්මේ පරිපූරේති, චත්තාරෝ ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා සත්ත ධම්මේ පරිපූරේන්ති, සත්ත ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා ද්වේ ධම්මේ පරිපූරේන්තී”ති?
“Sir, what is that one thing?”
“ආනාපානස්සතිසමාධි ඛෝ, ආනන්ද, ඒකධම්මෝ භාවිතෝ බහුලීකතෝ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ පරිපූරේති, චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා භාවිතා බහුලීකතා සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගේ පරිපූරේන්ති, සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගා භාවිතා බහුලීකතා විජ්ජාවිමුත්තිං පරිපූරේන්ති.
“Immersion due to mindfulness of breathing is one thing that, when developed and cultivated, fulfills the four kinds of mindfulness meditation. And the four kinds of mindfulness meditation, when developed and cultivated, fulfill the seven awakening factors. And the seven awakening factors, when developed and cultivated, fulfill knowledge and freedom.
කථං භාවිතෝ, ආනන්ද, ආනාපානස්සතිසමාධි කථං බහුලීකතෝ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ පරිපූරේති? ඉධානන්ද, භික්ඛු අරඤ්ඤගතෝ වා රුක්ඛමූලගතෝ වා සුඤ්ඤාගාරගතෝ වා නිසීදති පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්ඨපේත්වා. සෝ සතෝව අස්සසති, සතෝව පස්සසති. දීඝං වා අස්සසන්තෝ ‘දීඝං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, දීඝං වා පස්සසන්තෝ ‘දීඝං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති …පේ… ‘පටිනිස්සග්ගානුපස්සී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පටිනිස්සග්ගානුපස්සී පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති.
And how is mindfulness of breathing developed and cultivated so as to fulfill the four kinds of mindfulness meditation? It’s when a bhikkhu—gone to a wilderness, or to the root of a tree, or to an empty hut—sits down cross-legged, sets their body straight, and establishes mindfulness in front of them. Just mindful, they breathe in. Mindful, they breathe out. Breathing in heavily they know: ‘I’m breathing in heavily.’ Breathing out heavily they know: ‘I’m breathing out heavily.’ … They practice like this: ‘I’ll breathe in observing letting go.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out observing letting go.’
යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු දීඝං වා අස්සසන්තෝ ‘දීඝං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, දීඝං වා පස්සසන්තෝ ‘දීඝං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති; රස්සං වා …පේ… ‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති—කායේ කායානුපස්සී, ආනන්ද, භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. තං කිස්ස හේතු? කායඤ්ඤතරාහං, ආනන්ද, ඒතං වදාමි, යදිදං—අස්සාසපස්සාසං. තස්මාතිහානන්ද, කායේ කායානුපස්සී භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං.
There’s a time when a bhikkhu is breathing in heavily, and they know: ‘I’m breathing in heavily.’ Breathing out heavily they know: ‘I’m breathing out heavily.’ … They practice like this: ‘I’ll breathe in stilling physical processes.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out stilling physical processes.’ At such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. Why is that? Because the breath is a certain aspect of the body, I say. Therefore, at such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world.
යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු ‘පීතිප්පටිසංවේදී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, සුඛප්පටිසංවේදී …පේ… චිත්තසඞ්ඛාරප්පටිසංවේදී … ‘පස්සම්භයං චිත්තසඞ්ඛාරං අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පස්සම්භයං චිත්තසඞ්ඛාරං පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති—වේදනාසු වේදනානුපස්සී, ආනන්ද, භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. තං කිස්ස හේතු? වේදනාඤ්ඤතරාහං, ආනන්ද, ඒතං වදාමි, යදිදං—අස්සාසපස්සාසානං සාධුකං මනසිකාරං. තස්මාතිහානන්ද, වේදනාසු වේදනානුපස්සී භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං.
There’s a time when a bhikkhu practices like this: ‘I’ll breathe in experiencing rapture … bliss … mind …’ … They practice like this: ‘I’ll breathe in stilling mental processes.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out stilling mental processes.’ At such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of feelings—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. Why is that? Because careful application of mind to the in-breaths and out-breaths is a certain aspect of feelings, I say. Therefore, at such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of feelings—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world.
යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු ‘චිත්තප්පටිසංවේදී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘චිත්තප්පටිසංවේදී පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති; අභිප්පමෝදයං චිත්තං …පේ… සමාදහං චිත්තං … ‘විමෝචයං චිත්තං අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘විමෝචයං චිත්තං පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති—චිත්තේ චිත්තානුපස්සී, ආනන්ද, භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. තං කිස්ස හේතු? නාහං, ආනන්ද, මුට්ඨස්සතිස්ස අසම්පජානස්ස ආනාපානස්සතිසමාධිභාවනං වදාමි. තස්මාතිහානන්ද, චිත්තේ චිත්තානුපස්සී භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං.
There’s a time when a bhikkhu practices like this: ‘I’ll breathe in experiencing the mind.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out experiencing the mind.’ They practice like this: ‘I’ll breathe in gladdening the mind … immersing the mind in samādhi … freeing the mind.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out freeing the mind.’ At such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of the mind—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. Why is that? Because there is no development of immersion due to mindfulness of breathing for someone who is unmindful and lacks awareness, I say. Therefore, at such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of the mind—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world.
යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු අනිච්චානුපස්සී …පේ… විරාගානුපස්සී … නිරෝධානුපස්සී … ‘පටිනිස්සග්ගානුපස්සී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පටිනිස්සග්ගානුපස්සී පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති—ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී, ආනන්ද, භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. සෝ යං තං හෝති අභිජ්ඣාදෝමනස්සානං පහානං තං පඤ්ඤාය දිස්වා සාධුකං අජ්ඣුපේක්ඛිතා හෝති. තස්මාතිහානන්ද, ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී භික්ඛු තස්මිං සමයේ විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා, විනේය්ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං.
There’s a time when a bhikkhu practices like this: ‘I’ll breathe in observing impermanence … fading away … cessation … letting go.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out observing letting go.’ At such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. Having seen with wisdom the giving up of covetousness and displeasure, they watch closely over with equanimity. Therefore, at such a time a bhikkhu is meditating by observing an aspect of principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world.
ඒවං භාවිතෝ ඛෝ, ආනන්ද, ආනාපානස්සතිසමාධි ඒවං බහුලීකතෝ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ පරිපූරේති.
That’s how immersion due to mindfulness of breathing is developed and cultivated so as to fulfill the four kinds of mindfulness meditation.
කථං භාවිතා චානන්ද, චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා කථං බහුලීකතා සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගේ පරිපූරේන්ති? යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති—උපට්ඨිතාස්ස තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ සති හෝති අසම්මුට්ඨා. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ උපට්ඨිතා සති හෝති අසම්මුට්ඨා—සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
And how are the four kinds of mindfulness meditation developed and cultivated so as to fulfill the seven awakening factors? Whenever a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body, their mindfulness is established and lucid. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of mindfulness; they develop it and perfect it.
සෝ තථා සතෝ විහරන්තෝ තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනති පවිචරති පරිවීමංසමාපජ්ජති. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු තථා සතෝ විහරන්තෝ තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනති පවිචරති පරිවීමංසමාපජ්ජති—ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
As they live mindfully in this way they investigate, explore, and inquire into that principle with wisdom. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of investigation of principles; they develop it and perfect it.
තස්ස තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනතෝ පවිචරතෝ පරිවීමංසමාපජ්ජතෝ ආරද්ධං හෝති වීරියං අසල්ලීනං. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ තං ධම්මං පඤ්ඤාය පවිචිනතෝ පවිචරතෝ පරිවීමංසමාපජ්ජතෝ ආරද්ධං හෝති වීරියං අසල්ලීනං—වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
As they investigate principles with wisdom in this way their energy is roused up and unflagging. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of energy; they develop it and perfect it.
ආරද්ධවීරියස්ස උප්පජ්ජති පීති නිරාමිසා. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ ආරද්ධවීරියස්ස උප්පජ්ජති පීති නිරාමිසා—පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
When you’re energetic, rapture not of the flesh arises. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of rapture; they develop it and perfect it.
පීතිමනස්ස කායෝපි පස්සම්භති, චිත්තම්පි පස්සම්භති. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ පීතිමනස්ස කායෝපි පස්සම්භති, චිත්තම්පි පස්සම්භති—පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
When the mind is full of rapture, the body and mind become tranquil. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of tranquility; they develop it and perfect it.
පස්සද්ධකායස්ස සුඛිනෝ චිත්තං සමාධියති. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ පස්සද්ධකායස්ස සුඛිනෝ චිත්තං සමාධියති—සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
When the body is tranquil and one feels bliss, the mind becomes immersed in samādhi. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of immersion; they develop it and perfect it.
සෝ තථාසමාහිතං චිත්තං සාධුකං අජ්ඣුපේක්ඛිතා හෝති. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු තථාසමාහිතං චිත්තං සාධුකං අජ්ඣුපේක්ඛිතා හෝති—උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
They closely watch over that mind immersed in samādhi. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of equanimity; they develop it and perfect it.
යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු වේදනාසු …පේ… චිත්තේ …පේ… ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති—උපට්ඨිතාස්ස තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ සති හෝති අසම්මුට්ඨා. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛුනෝ උපට්ඨිතා සති හෝති අසම්මුට්ඨා—සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති.
Whenever a bhikkhu meditates by observing an aspect of feelings … mind … principles, their mindfulness is established and lucid. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of mindfulness; they develop it and perfect it. …
(යථා පඨමං සතිපට්ඨානං, ඒවං විත්ථාරේතබ්බං.)
(Tell in full as for the first kind of mindfulness meditation.)
සෝ තථාසමාහිතං චිත්තං සාධුකං අජ්ඣුපේක්ඛිතා හෝති. යස්මිං සමයේ, ආනන්ද, භික්ඛු තථාසමාහිතං චිත්තං සාධුකං අජ්ඣුපේක්ඛිතා හෝති—උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ ආරද්ධෝ හෝති, උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගං තස්මිං සමයේ භික්ඛු භාවේති, උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ තස්මිං සමයේ භික්ඛුනෝ භාවනාපාරිපූරිං ගච්ඡති. ඒවං භාවිතා ඛෝ, ආනන්ද, චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා ඒවං බහුලීකතා සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගේ පරිපූරේන්ති.
They closely watch over that mind immersed in samādhi. At such a time, a bhikkhu has activated the awakening factor of equanimity; they develop it and perfect it. That’s how the four kinds of mindfulness meditation are developed and cultivated so as to fulfill the seven awakening factors.
කථං භාවිතා, ආනන්ද, සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගා කථං බහුලීකතා විජ්ජාවිමුත්තිං පරිපූරේන්ති? ඉධානන්ද, භික්ඛු සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං භාවේති විවේකනිස්සිතං විරාගනිස්සිතං නිරෝධනිස්සිතං වෝස්සග්ගපරිණාමිං, ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගං භාවේති …පේ… උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගං භාවේති විවේකනිස්සිතං විරාගනිස්සිතං නිරෝධනිස්සිතං වෝස්සග්ගපරිණාමිං. ඒවං භාවිතා ඛෝ, ආනන්ද, සත්ත බෝජ්ඣඞ්ගා ඒවං බහුලීකතා විජ්ජාවිමුත්තිං පරිපූරේන්තී”ති.
And how are the seven awakening factors developed and cultivated so as to fulfill knowledge and freedom? It’s when a bhikkhu develops the awakening factors of mindfulness, investigation of principles, energy, rapture, tranquility, immersion, and equanimity, which rely on seclusion, fading away, and cessation, and ripen as letting go. That’s how the seven awakening factors are developed and cultivated so as to fulfill knowledge and freedom.”
තතියං.
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]