Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૯-૧૦. પઠમદ્વયસુત્તાદિવણ્ણના
9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
૯૨-૯૩. નવમે દ્વયન્તિ દ્વે દ્વે કોટ્ઠાસે. દસમે ઇત્થેતં દ્વયન્તિ એવમેતં દ્વયં. ચલઞ્ચેવ બ્યથઞ્ચાતિ અત્તનો સભાવેન અસણ્ઠહનતો ચલતિ ચેવ બ્યથતિ ચ. યોપિ હેતુ યોપિ પચ્ચયોતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણસ્સ વત્થારમ્મણં હેતુ ચેવ પચ્ચયો ચ. કુતો નિચ્ચં ભવિસ્સતીતિ કેન કારણેન નિચ્ચં ભવિસ્સતિ. યથા પન દાસસ્સ દાસિયા કુચ્છિસ્મિં જાતો પુત્તો પરોવ દાસો હોતિ, એવં અનિચ્ચમેવ હોતીતિ અત્થો. સઙ્ગતીતિ સહગતિ. સન્નિપાતોતિ એકતો સન્નિપતનં. સમવાયોતિ એકતો સમાગમો. અયં વુચ્ચતિ ચક્ખુસમ્ફસ્સોતિ ઇમિના સઙ્ગતિસન્નિપાતસમવાયસઙ્ખાતેન પચ્ચયેન ઉપ્પન્નત્તા પચ્ચયનામેનેવ સઙ્ગતિ સન્નિપાતો સમવાયોતિ અયં વુચ્ચતિ ચક્ખુસમ્ફસ્સો.
92-93. Navame dvayanti dve dve koṭṭhāse. Dasame itthetaṃ dvayanti evametaṃ dvayaṃ. Calañceva byathañcāti attano sabhāvena asaṇṭhahanato calati ceva byathati ca. Yopi hetu yopi paccayoti cakkhuviññāṇassa vatthārammaṇaṃ hetu ceva paccayo ca. Kuto niccaṃ bhavissatīti kena kāraṇena niccaṃ bhavissati. Yathā pana dāsassa dāsiyā kucchismiṃ jāto putto parova dāso hoti, evaṃ aniccameva hotīti attho. Saṅgatīti sahagati. Sannipātoti ekato sannipatanaṃ. Samavāyoti ekato samāgamo. Ayaṃ vuccati cakkhusamphassoti iminā saṅgatisannipātasamavāyasaṅkhātena paccayena uppannattā paccayanāmeneva saṅgati sannipāto samavāyoti ayaṃ vuccati cakkhusamphasso.
સોપિ હેતૂતિ ફસ્સસ્સ વત્થુ આરમ્મણં સહજાતા તયો ખન્ધાતિ અયં હેતુ. ફુટ્ઠોતિ ઉપયોગત્થે પચ્ચત્તં, ફસ્સેન ફુટ્ઠમેવ ગોચરં વેદના વેદેતિ, ચેતના ચેતેતિ, સઞ્ઞા સઞ્જાનાતીતિ અત્થો. ફુટ્ઠોતિ વા ફસ્સસમઙ્ગીપુગ્ગલો , ફસ્સેન ફુટ્ઠારમ્મણમેવ વેદનાદીહિ વેદેતિ ચેતેતિ સઞ્જાનાતીતિપિ વુત્તં હોતિ. ઇતિ ઇમસ્મિં સુત્તે સમતિંસક્ખન્ધા કથિતા હોન્તિ. કથં? ચક્ખુદ્વારે તાવ વત્થુ ચેવ આરમ્મણઞ્ચ રૂપક્ખન્ધો, ફુટ્ઠો વેદેતીતિ વેદનાક્ખન્ધો, ચેતેતીતિ સઙ્ખારક્ખન્ધો, સઞ્જાનાતીતિ સઞ્ઞાક્ખન્ધો, વિજાનાતીતિ વિઞ્ઞાણક્ખન્ધોતિ. સેસદ્વારેસુપિ એસેવ નયો. મનોદ્વારેપિ હિ વત્થુરૂપં એકન્તતો રૂપક્ખન્ધો, રૂપે પન આરમ્મણે સતિ આરમ્મણમ્પિ રૂપક્ખન્ધોતિ છ પઞ્ચકાતિંસ હોન્તિ. સઙ્ખેપેન પનેતે છસુપિ દ્વારેસુ પઞ્ચેવ ખન્ધાતિ સપચ્ચયે પઞ્ચક્ખન્ધે અનિચ્ચાતિ વિત્થારેત્વા વુચ્ચમાને બુજ્ઝનકાનં અજ્ઝાસયેન ઇદં સુત્તં દેસિતન્તિ.
Sopi hetūti phassassa vatthu ārammaṇaṃ sahajātā tayo khandhāti ayaṃ hetu. Phuṭṭhoti upayogatthe paccattaṃ, phassena phuṭṭhameva gocaraṃ vedanā vedeti, cetanā ceteti, saññā sañjānātīti attho. Phuṭṭhoti vā phassasamaṅgīpuggalo , phassena phuṭṭhārammaṇameva vedanādīhi vedeti ceteti sañjānātītipi vuttaṃ hoti. Iti imasmiṃ sutte samatiṃsakkhandhā kathitā honti. Kathaṃ? Cakkhudvāre tāva vatthu ceva ārammaṇañca rūpakkhandho, phuṭṭho vedetīti vedanākkhandho, cetetīti saṅkhārakkhandho, sañjānātīti saññākkhandho, vijānātīti viññāṇakkhandhoti. Sesadvāresupi eseva nayo. Manodvārepi hi vatthurūpaṃ ekantato rūpakkhandho, rūpe pana ārammaṇe sati ārammaṇampi rūpakkhandhoti cha pañcakātiṃsa honti. Saṅkhepena panete chasupi dvāresu pañceva khandhāti sapaccaye pañcakkhandhe aniccāti vitthāretvā vuccamāne bujjhanakānaṃ ajjhāsayena idaṃ suttaṃ desitanti.
છન્નવગ્ગો નવમો.
Channavaggo navamo.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya
૯. પઠમદ્વયસુત્તં • 9. Paṭhamadvayasuttaṃ
૧૦. દુતિયદ્વયસુત્તં • 10. Dutiyadvayasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૯-૧૦. પઠમદ્વયસુત્તાદિવણ્ણના • 9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā