| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. યમકવગ્ગો
2. Yamakavaggo
૧. પઠમપુબ્બેસમ્બોધસુત્તં
1. Paṭhamapubbesambodhasuttaṃ
૧૩. સાવત્થિનિદાનં . ‘‘પુબ્બેવ મે, ભિક્ખવે, સમ્બોધા અનભિસમ્બુદ્ધસ્સ બોધિસત્તસ્સેવ સતો એતદહોસિ – ‘કો નુ ખો ચક્ખુસ્સ અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણં? કો સોતસ્સ…પે॰… કો ઘાનસ્સ… કો જિવ્હાય… કો કાયસ્સ… કો મનસ્સ અસ્સાદો, કો આદીનવો, કિં નિસ્સરણ’ન્તિ? તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવે, એતદહોસિ – ‘યં ખો ચક્ખું પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખં સોમનસ્સં, અયં ચક્ખુસ્સ અસ્સાદો. યં ચક્ખું અનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, અયં ચક્ખુસ્સ આદીનવો. યો ચક્ખુસ્મિં છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનં, ઇદં ચક્ખુસ્સ નિસ્સરણં. યં સોતં…પે॰… યં ઘાનં…પે॰… યં જિવ્હં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખં સોમનસ્સં, અયં જિવ્હાય અસ્સાદો. યં 1 જિવ્હા અનિચ્ચા દુક્ખા વિપરિણામધમ્મા, અયં જિવ્હાય આદીનવો. યો જિવ્હાય છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનં, ઇદં જિવ્હાય નિસ્સરણં. યં કાયં…પે॰… યં મનં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જતિ સુખં સોમનસ્સં, અયં મનસ્સ અસ્સાદો. યં 2 મનો અનિચ્ચો દુક્ખો વિપરિણામધમ્મો, અયં મનસ્સ આદીનવો. યો મનસ્મિં છન્દરાગવિનયો છન્દરાગપ્પહાનં, ઇદં મનસ્સ નિસ્સરણ’’’ન્તિ.
13. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Pubbeva me, bhikkhave, sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘ko nu kho cakkhussa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko sotassa…pe… ko ghānassa… ko jivhāya… ko kāyassa… ko manassa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇa’nti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘yaṃ kho cakkhuṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ cakkhussa assādo. Yaṃ cakkhuṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, ayaṃ cakkhussa ādīnavo. Yo cakkhusmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ cakkhussa nissaraṇaṃ. Yaṃ sotaṃ…pe… yaṃ ghānaṃ…pe… yaṃ jivhaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ jivhāya assādo. Yaṃ 3 jivhā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā, ayaṃ jivhāya ādīnavo. Yo jivhāya chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ jivhāya nissaraṇaṃ. Yaṃ kāyaṃ…pe… yaṃ manaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ manassa assādo. Yaṃ 4 mano anicco dukkho vipariṇāmadhammo, ayaṃ manassa ādīnavo. Yo manasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ manassa nissaraṇa’’’nti.
‘‘યાવકીવઞ્ચાહં, ભિક્ખવે, ઇમેસં છન્નં અજ્ઝત્તિકાનં આયતનાનં એવં અસ્સાદઞ્ચ અસ્સાદતો, આદીનવઞ્ચ આદીનવતો, નિસ્સરણઞ્ચ નિસ્સરણતો યથાભૂતં નાબ્ભઞ્ઞાસિં, નેવ તાવાહં, ભિક્ખવે, સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય ‘અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ 5 પચ્ચઞ્ઞાસિં. યતો ચ ખ્વાહં, ભિક્ખવે, ઇમેસં છન્નં અજ્ઝત્તિકાનં આયતનાનં એવં અસ્સાદઞ્ચ અસ્સાદતો, આદીનવઞ્ચ આદીનવતો, નિસ્સરણઞ્ચ નિસ્સરણતો યથાભૂતં અબ્ભઞ્ઞાસિં, અથાહં, ભિક્ખવે, સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય ‘અનુત્તરં સમ્માસમ્બોધિં અભિસમ્બુદ્ધો’તિ પચ્ચઞ્ઞાસિં. ઞાણઞ્ચ પન મે દસ્સનં ઉદપાદિ – ‘અકુપ્પા મે વિમુત્તિ 6, અયમન્તિમા જાતિ, નત્થિ દાનિ પુનબ્ભવો’’’તિ. પઠમં.
‘‘Yāvakīvañcāhaṃ, bhikkhave, imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti 7 paccaññāsiṃ. Yato ca khvāhaṃ, bhikkhave, imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, athāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me vimutti 8, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧-૪. પઠમપુબ્બેસમ્બોધસુત્તાદિવણ્ણના • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧-૪. પઠમપુબ્બેસમ્બોધસુત્તાદિવણ્ણના • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
