| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
પટિઞ્ઞાતકરણં
Paṭiññātakaraṇaṃ
૨૩૯. 1 ‘‘આપત્તાધિકરણં કતિહિ સમથેહિ સમ્મતિ? આપત્તાધિકરણં તીહિ સમથેહિ સમ્મતિ – સમ્મુખાવિનયેન ચ, પટિઞ્ઞાતકરણેન ચ, તિણવત્થારકેન ચ. સિયા આપત્તાધિકરણં એકં સમથં અનાગમ્મ – તિણવત્થારકં, દ્વીહિ સમથેહિ સમ્મેય્ય – સમ્મુખાવિનયેન ચ, પટિઞ્ઞાતકરણેન ચાતિ? સિયાતિસ્સ વચનીયં. યથા કથં વિય? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ લહુકં આપત્તિં આપન્નો હોતિ. તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, આવુસો, ઇત્થન્નામં આપત્તિં આપન્નો; તં પટિદેસેમી’તિ. તેન વત્તબ્બો – ‘પસ્સસી’તિ? ‘આમ પસ્સામી’તિ. ‘આયતિં સંવરેય્યાસી’તિ.
239.2 ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati? Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca, tiṇavatthārakena ca. Siyā āpattādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgamma – tiṇavatthārakaṃ, dvīhi samathehi sammeyya – sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena cāti? Siyātissa vacanīyaṃ. Yathā kathaṃ viya? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu lahukaṃ āpattiṃ āpanno hoti. Tena, bhikkhave, bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, āvuso, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધિકરણં વૂપસન્તં. કેન વૂપસન્તં? સમ્મુખાવિનયેન ચ, પટિઞ્ઞાતકરણેન ચ. કિઞ્ચ તત્થ સમ્મુખાવિનયસ્મિં? ધમ્મસમ્મુખતા, વિનયસમ્મુખતા, પુગ્ગલસમ્મુખતા…પે॰… કા ચ તત્થ પુગ્ગલસમ્મુખતા? યો ચ દેસેતિ, યસ્સ ચ દેસેતિ, ઉભો સમ્મુખીભૂતા હોન્તિ – અયં તત્થ પુગ્ગલસમ્મુખતા. કિઞ્ચ તત્થ પટિઞ્ઞાતકરણસ્મિં? યા પટિઞ્ઞાતકરણસ્સ કમ્મસ્સ કિરિયા કરણં ઉપગમનં અજ્ઝુપગમનં અધિવાસના અપ્પટિક્કોસના – ઇદં તત્થ પટિઞ્ઞાતકરણસ્મિં. એવં વૂપસન્તં ચે, ભિક્ખવે, અધિકરણં પટિગ્ગાહકો ઉક્કોટેતિ, ઉક્કોટનકં પાચિત્તિયં. એવઞ્ચેતં લભેથ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે લભેથ, તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સમ્બહુલે ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સુ વચનીયા – ‘અહં, ભન્તે, ઇત્થન્નામં આપત્તિં આપન્નો; તં પટિદેસેમી’તિ. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન તે ભિક્ખૂ ઞાપેતબ્બા –
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca deseti, yassa ca deseti, ubho sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Kiñca tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ? Yā paṭiññātakaraṇassa kammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – idaṃ tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, tena, bhikkhave, bhikkhunā sambahule bhikkhū upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassu vacanīyā – ‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Byattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ આપત્તિં સરતિ, વિવરતિ, ઉત્તાનિં કરોતિ દેસેતિ. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો આપત્તિં પટિગ્ગણ્હેય્યન્તિ. તેન વત્તબ્બો – ‘પસ્સસી’તિ? ‘આમ પસ્સામી’તિ. ‘આયતિં સંવરેય્યાસી’તિ.
‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti deseti. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધિકરણં વૂપસન્તં. કેન વૂપસન્તં? સમ્મુખાવિનયેન ચ, પટિઞ્ઞાતકરણેન ચ. કિઞ્ચ તત્થ સમ્મુખાવિનયસ્મિં? ધમ્મસમ્મુખતા, વિનયસમ્મુખતા, પુગ્ગલસમ્મુખતા…પે॰… કા ચ તત્થ પુગ્ગલસમ્મુખતા? યો ચ દેસેતિ, યસ્સ ચ દેસેતિ, ઉભો સમ્મુખીભૂતા હોન્તિ – અયં તત્થ પુગ્ગલસમ્મુખતા. કિઞ્ચ તત્થ પટિઞ્ઞાતકરણસ્મિં? યા પટિઞ્ઞાતકરણસ્સ કમ્મસ્સ કિરિયા કરણં ઉપગમનં અજ્ઝુપગમનં અધિવાસના અપ્પટિક્કોસના – ઇદં તત્થ પટિઞ્ઞાતકરણસ્મિં. એવં વૂપસન્તં ચે, ભિક્ખવે, અધિકરણં પટિગ્ગાહકો ઉક્કોટેતિ, ઉક્કોટનકં પાચિત્તિયં. એવઞ્ચેતં લભેથ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે લભેથ, તેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘અહં, ભન્તે, ઇત્થન્નામં આપત્તિં આપન્નો; તં પટિદેસેમી’તિ. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… kā ca tattha puggalasammukhatā? Yo ca deseti, yassa ca deseti, ubho sammukhībhūtā honti – ayaṃ tattha puggalasammukhatā. Kiñca tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ? Yā paṭiññātakaraṇassa kammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – idaṃ tattha paṭiññātakaraṇasmiṃ. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, tena, bhikkhave, bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno; taṃ paṭidesemī’ti. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ આપત્તિં સરતિ, વિવરતિ, ઉત્તાનિં કરોતિ, દેસેતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, અહં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો આપત્તિં પટિગ્ગણ્હેય્યન્તિ. તેન વત્તબ્બો – ‘પસ્સસી’તિ? ‘આમ પસ્સામી’તિ. ‘આયતિં સંવરેય્યાસી’તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti, deseti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Tena vattabbo – ‘passasī’ti? ‘Āma passāmī’ti. ‘Āyatiṃ saṃvareyyāsī’ti.
‘‘ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધિકરણં વૂપસન્તં. કેન વૂપસન્તં? સમ્મુખાવિનયેન ચ, પટિઞ્ઞાતકરણેન ચ . કિઞ્ચ તત્થ સમ્મુખાવિનયસ્મિં? સઙ્ઘસમ્મુખતા, ધમ્મસમ્મુખતા, વિનયસમ્મુખતા, પુગ્ગલસમ્મુખતા…પે॰… એવં વૂપસન્તં ચે, ભિક્ખવે, અધિકરણં પટિગ્ગાહકો ઉક્કોટેતિ, ઉક્કોટનકં પાચિત્તિયં; છન્દદાયકો ખીયતિ, ખીયનકં પાચિત્તિયં.
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, paṭiññātakaraṇena ca . Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ paṭiggāhako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
Footnotes:
