Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga

    ૩. પત્તવગ્ગો

    3. Pattavaggo

    ૧. પત્તસિક્ખાપદં

    1. Pattasikkhāpadaṃ

    ૫૯૮. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ બહૂ પત્તે સન્નિચયં કરોન્તિ. મનુસ્સા વિહારચારિકં આહિણ્ડન્તા પસ્સિત્વા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા બહૂ પત્તે સન્નિચયં કરિસ્સન્તિ, પત્તવાણિજ્જં વા સમણા સક્યપુત્તિયા કરિસ્સન્તિ આમત્તિકાપણં વા પસારેસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અતિરેકપત્તં ધારેસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, અતિરેકપત્તં ધારેથા’’તિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, અતિરેકપત્તં ધારેસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય …પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    598. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bahū patte sannicayaṃ karonti. Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā bahū patte sannicayaṃ karissanti, pattavāṇijjaṃ vā samaṇā sakyaputtiyā karissanti āmattikāpaṇaṃ vā pasāressantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū atirekapattaṃ dhāressantī’’ti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, atirekapattaṃ dhārethā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, atirekapattaṃ dhāressatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya …pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૫૯૯. ‘‘યો પન ભિક્ખુ અતિરેકપત્તં ધારેય્ય, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    599.‘‘Yo pana bhikkhu atirekapattaṃ dhāreyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.

    એવઞ્ચિદં ભગવતા ભિક્ખૂનં સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં હોતિ.

    Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

    ૬૦૦. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતો આનન્દસ્સ અતિરેકપત્તો ઉપ્પન્નો હોતિ. આયસ્મા ચ આનન્દો તં પત્તં આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ દાતુકામો હોતિ. આયસ્મા ચ સારિપુત્તો સાકેતે વિહરતિ. અથ ખો આયસ્મતો આનન્દસ્સ એતદહોસિ – ‘‘ભગવતા સિક્ખાપદં પઞ્ઞત્તં – ‘ન અતિરેકપત્તો ધારેતબ્બો’તિ. અયઞ્ચ મે અતિરેકપત્તો ઉપ્પન્નો. અહઞ્ચિમં પત્તં આયસ્મતો સારિપુત્તસ્સ દાતુકામો. આયસ્મા ચ સારિપુત્તો સાકેતે વિહરતિ. કથં નુ ખો મયા પટિપજ્જિતબ્બ’’ન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસિ. ‘‘કીવચિરં પનાનન્દ, સારિપુત્તો આગચ્છિસ્સતી’’તિ? ‘‘નવમં વા, ભગવા, દિવસં દસમં વા’’તિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે , દસાહપરમં અતિરેકપત્તં ધારેતું. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –

    600. Tena kho pana samayena āyasmato ānandassa atirekapatto uppanno hoti. Āyasmā ca ānando taṃ pattaṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo hoti. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘bhagavatā sikkhāpadaṃ paññattaṃ – ‘na atirekapatto dhāretabbo’ti. Ayañca me atirekapatto uppanno. Ahañcimaṃ pattaṃ āyasmato sāriputtassa dātukāmo. Āyasmā ca sāriputto sākete viharati. Kathaṃ nu kho mayā paṭipajjitabba’’nti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesi. ‘‘Kīvaciraṃ panānanda, sāriputto āgacchissatī’’ti? ‘‘Navamaṃ vā, bhagavā, divasaṃ dasamaṃ vā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave , dasāhaparamaṃ atirekapattaṃ dhāretuṃ. Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –

    ૬૦૧. ‘‘દસાહપરમં અતિરેકપત્તો ધારેતબ્બો. તં અતિક્કામયતો નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.

    601.‘‘Dasāhaparamaṃ atirekapatto dhāretabbo. Taṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.

    ૬૦૨. દસાહપરમન્તિ દસાહપરમતા ધારેતબ્બો.

    602.Dasāhaparamanti dasāhaparamatā dhāretabbo.

    અતિરેકપત્તો નામ અનધિટ્ઠિતો અવિકપ્પિતો.

    Atirekapatto nāma anadhiṭṭhito avikappito.

    પત્તો નામ દ્વે પત્તા અયોપત્તો મત્તિકાપત્તોતિ.

    Patto nāma dve pattā ayopatto mattikāpattoti.

    તયો પત્તસ્સ વણ્ણા ઉક્કટ્ઠો પત્તો મજ્ઝિમો પત્તો ઓમકો પત્તો. ઉક્કટ્ઠો નામ પત્તો અડ્ઢાળ્હકોદનં ગણ્હાતિ ચતુભાગં ખાદનં તદુપિયં બ્યઞ્જનં. મજ્ઝિમો નામ પત્તો નાળિકોદનં ગણ્હાતિ ચતુભાગં ખાદનં તદુપિયં બ્યઞ્જનં. ઓમકો નામ પત્તો પત્થોદનં ગણ્હાતિ ચતુભાગં ખાદનં તદુપિયં બ્યઞ્જનં. તતો ઉક્કટ્ઠો અપત્તો, ઓમકો અપત્તો.

    Tayo pattassa vaṇṇā ukkaṭṭho patto majjhimo patto omako patto. Ukkaṭṭho nāma patto aḍḍhāḷhakodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Majjhimo nāma patto nāḷikodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Omako nāma patto patthodanaṃ gaṇhāti catubhāgaṃ khādanaṃ tadupiyaṃ byañjanaṃ. Tato ukkaṭṭho apatto, omako apatto.

    તં અતિક્કામયતો નિસ્સગ્ગિયો હોતીતિ એકાદસે અરુણુગ્ગમને નિસ્સગ્ગિયો હોતિ. નિસ્સજ્જિતબ્બો સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા પુગ્ગલસ્સ વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બો. તેન ભિક્ખુના સઙ્ઘં ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘અયં મે, ભન્તે, પત્તો દસાહાતિક્કન્તો નિસ્સગ્ગિયો. ઇમાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામી’’તિ. નિસ્સજ્જિત્વા આપત્તિ દેસેતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન આપત્તિ પટિગ્ગહેતબ્બા, નિસ્સટ્ઠપત્તો દાતબ્બો.

    Taṃ atikkāmayato nissaggiyo hotīti ekādase aruṇuggamane nissaggiyo hoti. Nissajjitabbo saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbo. Tena bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo.

    ૬૦૩. ‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં પત્તો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો નિસ્સગ્ગિયો સઙ્ઘસ્સ નિસ્સટ્ઠો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇમં પત્તં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દદેય્યા’’તિ.

    603. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ patto itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyo saṅghassa nissaṭṭho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ pattaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti.

    ૬૦૪. તેન ભિક્ખુના સમ્બહુલે ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા વુડ્ઢાનં ભિક્ખૂનં પાદે વન્દિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સુ વચનીયા – ‘‘અયં મે, ભન્તે, પત્તો દસાહાતિક્કન્તો નિસ્સગ્ગિયો. ઇમાહં આયસ્મન્તાનં નિસ્સજ્જામી’’તિ. નિસ્સજ્જિત્વા આપત્તિ દેસેતબ્બા. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન આપત્તિ પટિગ્ગહેતબ્બા, નિસ્સટ્ઠપત્તો દાતબ્બો.

    604. Tena bhikkhunā sambahule bhikkhū upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassu vacanīyā – ‘‘ayaṃ me, bhante, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ āyasmantānaṃ nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo.

    ૬૦૫. ‘‘સુણન્તુ મે આયસ્મન્તા. અયં પત્તો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો નિસ્સગ્ગિયો આયસ્મન્તાનં નિસ્સટ્ઠો. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, આયસ્મન્તા ઇમં પત્તં ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો દદેય્યુ’’ન્તિ.

    605. ‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ patto itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyo āyasmantānaṃ nissaṭṭho. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ pattaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti.

    ૬૦૬. તેન ભિક્ખુના એકં ભિક્ખું ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા ઉક્કુટિકં નિસીદિત્વા અઞ્જલિં પગ્ગહેત્વા એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘અયં મે, આવુસો, પત્તો દસાહાતિક્કન્તો નિસ્સગ્ગિયો. ઇમાહં આયસ્મતો નિસ્સજ્જામી’’તિ. નિસ્સજ્જિત્વા આપત્તિ દેસેતબ્બા. તેન ભિક્ખુના આપત્તિ પટિગ્ગહેતબ્બા, નિસ્સટ્ઠપત્તો દાતબ્બો – ‘‘ઇમં પત્તં આયસ્મતો દમ્મી’’તિ.

    606. Tena bhikkhunā ekaṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo – ‘‘ayaṃ me, āvuso, patto dasāhātikkanto nissaggiyo. Imāhaṃ āyasmato nissajjāmī’’ti. Nissajjitvā āpatti desetabbā. Tena bhikkhunā āpatti paṭiggahetabbā, nissaṭṭhapatto dātabbo – ‘‘imaṃ pattaṃ āyasmato dammī’’ti.

    ૬૦૭. દસાહાતિક્કન્તે અતિક્કન્તસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. દસાહાતિક્કન્તે વેમતિકો, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. દસાહાતિક્કન્તે અનતિક્કન્તસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અનધિટ્ઠિતે અધિટ્ઠિતસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અવિકપ્પિતે વિકપ્પિતસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અવિસ્સજ્જિતે વિસ્સજ્જિતસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અનટ્ઠે નટ્ઠસઞ્ઞી નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અવિનટ્ઠે વિનટ્ઠસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં . અભિન્ને ભિન્નસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અવિલુત્તે વિલુત્તસઞ્ઞી, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં.

    607. Dasāhātikkante atikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante vematiko, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Dasāhātikkante anatikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avikappite vikappitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avissajjite vissajjitasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anaṭṭhe naṭṭhasaññī nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Abhinne bhinnasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Avilutte viluttasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.

    નિસ્સગ્ગિયં પત્તં અનિસ્સજ્જિત્વા પરિભુઞ્જતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસાહાનતિક્કન્તે અતિક્કન્તસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસાહાનતિક્કન્તે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. દસાહાનતિક્કન્તે અનતિક્કન્તસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.

    Nissaggiyaṃ pattaṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante atikkantasaññī, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante vematiko, āpatti dukkaṭassa. Dasāhānatikkante anatikkantasaññī, anāpatti.

    ૬૦૮. અનાપત્તિ અન્તોદસાહં અધિટ્ઠેતિ, વિકપ્પેતિ, વિસ્સજ્જેતિ, નસ્સતિ, વિનસ્સતિ, ભિજ્જતિ, અચ્છિન્દિત્વા ગણ્હન્તિ, વિસ્સાસં ગણ્હન્તિ, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.

    608. Anāpatti antodasāhaṃ adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati, vinassati, bhijjati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādikammikassāti.

    તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ નિસ્સટ્ઠપત્તં ન દેન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘ન, ભિક્ખવે, નિસ્સટ્ઠપત્તો ન દાતબ્બો. યો ન દદેય્ય, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ.

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nissaṭṭhapattaṃ na denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Na, bhikkhave, nissaṭṭhapatto na dātabbo. Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.

    પત્તસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં પઠમં.

    Pattasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૧. પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૧. પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૧. પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૧. પત્તસિક્ખાપદવણ્ણના • 1. Pattasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact