| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૯. પટુપ્પન્નઞાણકથાવણ્ણના
9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
૪૪૧-૪૪૨. ઇદાનિ પટુપ્પન્નઞાણકથા નામ હોતિ. તત્થ યેસં ‘‘સબ્બસઙ્ખારેસુ અનિચ્ચતો દિટ્ઠેસુ તમ્પિ ઞાણં અનિચ્ચતો દિટ્ઠં હોતી’’તિ વચનં નિસ્સાય ‘‘અવિસેસેન સબ્બસ્મિં પચ્ચુપ્પન્ને ઞાણં અત્થી’’તિ લદ્ધિ, સેય્યથાપિ અન્ધકાનં; તે સન્ધાય પટુપ્પન્નેતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ, પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. અથ નં ‘‘યદિ અવિસેસેન પટુપ્પન્ને ઞાણં અત્થિ, ખણપચ્ચુપ્પન્નેપિ તેન ભવિતબ્બં. એવં સન્તે દ્વિન્નં ઞાણાનં એકતો અભાવા તેનેવ ઞાણેન તં જાનિતબ્બં હોતી’’તિ ચોદનત્થં તેનાતિ અનુયોગો સકવાદિસ્સ. તત્થ પઠમપઞ્હે તેનેવ તં જાનિતું ન સક્કાતિ પટિક્ખેપો ઇતરસ્સ. દુતિયપઞ્હે સન્તતિં સન્ધાય પટિઞ્ઞા તસ્સેવ. પટિપાટિતો ભઙ્ગં પસ્સન્તો ભઙ્ગાનુપસ્સનેનેવ ભઙ્ગાનુપસ્સનાઞાણં પસ્સતીતિ અધિપ્પાયો. તેન ઞાણેન તં ઞાણં જાનાતીતિઆદીસુપિ એસેવ નયો. તેન ફસ્સેન તં ફસ્સન્તિઆદીનિસ્સ લેસોકાસનિવારણત્થં વુત્તાનિ . યં પનેતેન લદ્ધિપતિટ્ઠાપનત્થં નનુ સબ્બસઙ્ખારેતિઆદિ વુત્તં. તત્થ નયતો તં ઞાણં દિટ્ઠં હોતિ, ન આરમ્મણતોતિ અધિપ્પાયેન પટિઞ્ઞા સકવાદિસ્સ. તસ્મા એવં પતિટ્ઠિતાપિસ્સ લદ્ધિ અપ્પતિટ્ઠિતાવ હોતિ.
441-442. Idāni paṭuppannañāṇakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbasaṅkhāresu aniccato diṭṭhesu tampi ñāṇaṃ aniccato diṭṭhaṃ hotī’’ti vacanaṃ nissāya ‘‘avisesena sabbasmiṃ paccuppanne ñāṇaṃ atthī’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya paṭuppanneti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi avisesena paṭuppanne ñāṇaṃ atthi, khaṇapaccuppannepi tena bhavitabbaṃ. Evaṃ sante dvinnaṃ ñāṇānaṃ ekato abhāvā teneva ñāṇena taṃ jānitabbaṃ hotī’’ti codanatthaṃ tenāti anuyogo sakavādissa. Tattha paṭhamapañhe teneva taṃ jānituṃ na sakkāti paṭikkhepo itarassa. Dutiyapañhe santatiṃ sandhāya paṭiññā tasseva. Paṭipāṭito bhaṅgaṃ passanto bhaṅgānupassaneneva bhaṅgānupassanāñāṇaṃ passatīti adhippāyo. Tena ñāṇena taṃ ñāṇaṃ jānātītiādīsupi eseva nayo. Tena phassena taṃ phassantiādīnissa lesokāsanivāraṇatthaṃ vuttāni . Yaṃ panetena laddhipatiṭṭhāpanatthaṃ nanu sabbasaṅkhāretiādi vuttaṃ. Tattha nayato taṃ ñāṇaṃ diṭṭhaṃ hoti, na ārammaṇatoti adhippāyena paṭiññā sakavādissa. Tasmā evaṃ patiṭṭhitāpissa laddhi appatiṭṭhitāva hoti.
પટુપ્પન્નઞાણકથાવણ્ણના.
Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૫૧) ૯. પટુપ્પન્નકથા • (51) 9. Paṭuppannakathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૯. પટુપ્પન્નઞાણકથાવણ્ણના • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૯. પટુપ્પન્નઞાણકથાવણ્ણના • 9. Paṭuppannañāṇakathāvaṇṇanā
