Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
૯. પિણ્ડપાતપારિસુદ્ધિસુત્તવણ્ણના
9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā
૪૩૮. એવં મે સુતન્તિ પિણ્ડપાતપારિસુદ્ધિસુત્તં. તત્થ પટિસલ્લાનાતિ ફલસમાપત્તિતો.
438.Evaṃme sutanti piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ. Tattha paṭisallānāti phalasamāpattito.
વિપ્પસન્નાનીતિ ઓકાસવસેનેતં વુત્તં. ફલસમાપત્તિતો હિ વુટ્ઠિતસ્સ પઞ્ચહિ પસાદેહિ પતિટ્ઠિતોકાસો વિપ્પસન્નો હોતિ, છવિવણ્ણો પરિસુદ્ધો. તસ્મા એવમાહ. સુઞ્ઞતવિહારેનાતિ સુઞ્ઞતફલસમાપત્તિવિહારેન. મહાપુરિસવિહારોતિ બુદ્ધપચ્ચેકબુદ્ધતથાગતમહાસાવકાનં મહાપુરિસાનં વિહારો. યેન ચાહં મગ્ગેનાતિઆદીસુ વિહારતો પટ્ઠાય યાવ ગામસ્સ ઇન્દખીલા એસ પવિટ્ઠમગ્ગો નામ, અન્તોગામં પવિસિત્વા ગેહપટિપાટિયા ચરિત્વા યાવ નગરદ્વારેન નિક્ખમના એસ ચરિતબ્બપદેસો નામ, બહિ ઇન્દખીલતો પટ્ઠાય યાવ વિહારા એસ પટિક્કન્તમગ્ગો નામ. પટિઘં વાપિ ચેતસોતિ ચિત્તે પટિહઞ્ઞનકિલેસજાતં કિઞ્ચિ અત્થિ નત્થીતિ. અહોરત્તાનુસિક્ખિનાતિ દિવસઞ્ચ રત્તિઞ્ચ અનુસિક્ખન્તેન.
Vippasannānīti okāsavasenetaṃ vuttaṃ. Phalasamāpattito hi vuṭṭhitassa pañcahi pasādehi patiṭṭhitokāso vippasanno hoti, chavivaṇṇo parisuddho. Tasmā evamāha. Suññatavihārenāti suññataphalasamāpattivihārena. Mahāpurisavihāroti buddhapaccekabuddhatathāgatamahāsāvakānaṃ mahāpurisānaṃ vihāro. Yena cāhaṃ maggenātiādīsu vihārato paṭṭhāya yāva gāmassa indakhīlā esa paviṭṭhamaggo nāma, antogāmaṃ pavisitvā gehapaṭipāṭiyā caritvā yāva nagaradvārena nikkhamanā esa caritabbapadeso nāma, bahi indakhīlato paṭṭhāya yāva vihārā esa paṭikkantamaggo nāma. Paṭighaṃ vāpi cetasoti citte paṭihaññanakilesajātaṃ kiñci atthi natthīti. Ahorattānusikkhināti divasañca rattiñca anusikkhantena.
૪૪૦. પહીના નુ ખો મે પઞ્ચ કામગુણાતિઆદીસુ એકભિક્ખુસ્સ પચ્ચવેક્ખણા નાના, નાનાભિક્ખૂનં પચ્ચવેક્ખણા નાનાતિ. કથં? એકો હિ ભિક્ખુ પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો પત્તચીવરં પટિસામેત્વા વિવિત્તોકાસે નિસિન્નો પચ્ચવેક્ખતિ ‘‘પહીના નુ ખો મે પઞ્ચકામગુણા’’તિ. સો ‘‘અપ્પહીના’’તિ ઞત્વા વીરિયં પગ્ગય્હ અનાગામિમગ્ગેન પઞ્ચકામગુણિકરાગં સમુગ્ઘાટેત્વા મગ્ગાનન્તરં ફલં ફલાનન્તરં મગ્ગં તતો વુટ્ઠાય પચ્ચવેક્ખન્તો ‘‘પહીના’’તિ પજાનાતિ. નીવરણાદીસુપિ એસેવ નયો. એતેસં પન અરહત્તમગ્ગેન પહાનાદીનિ હોન્તિ, એવં એકભિક્ખુસ્સ નાનાપચ્ચવેક્ખણા હોતિ. એતાસુ પન પચ્ચવેક્ખણાસુ અઞ્ઞો ભિક્ખુ એકં પચ્ચવેક્ખણં પચ્ચવેક્ખતિ, અઞ્ઞો એકન્તિ એવં નાનાભિક્ખૂનં નાનાપચ્ચવેક્ખણા હોતિ. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
440.Pahīnā nu kho me pañca kāmaguṇātiādīsu ekabhikkhussa paccavekkhaṇā nānā, nānābhikkhūnaṃ paccavekkhaṇā nānāti. Kathaṃ? Eko hi bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto pattacīvaraṃ paṭisāmetvā vivittokāse nisinno paccavekkhati ‘‘pahīnā nu kho me pañcakāmaguṇā’’ti. So ‘‘appahīnā’’ti ñatvā vīriyaṃ paggayha anāgāmimaggena pañcakāmaguṇikarāgaṃ samugghāṭetvā maggānantaraṃ phalaṃ phalānantaraṃ maggaṃ tato vuṭṭhāya paccavekkhanto ‘‘pahīnā’’ti pajānāti. Nīvaraṇādīsupi eseva nayo. Etesaṃ pana arahattamaggena pahānādīni honti, evaṃ ekabhikkhussa nānāpaccavekkhaṇā hoti. Etāsu pana paccavekkhaṇāsu añño bhikkhu ekaṃ paccavekkhaṇaṃ paccavekkhati, añño ekanti evaṃ nānābhikkhūnaṃ nānāpaccavekkhaṇā hoti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
પપઞ્ચસૂદનિયા મજ્ઝિમનિકાયટ્ઠકથાય
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
પિણ્ડપાતપારિસુદ્ધિસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૯. પિણ્ડપાતપારિસુદ્ધિસુત્તં • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૯. પિણ્ડપાતપારિસુદ્ધિસુત્તવણ્ણના • 9. Piṇḍapātapārisuddhisuttavaṇṇanā