Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તવણ્ણના

    8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā

    ૮૦. અટ્ઠમે કિસ્મિઞ્ચિદેવ પકરણેતિ કિસ્મિઞ્ચિદેવ કારણે. પણામેત્વાતિ નીહરિત્વા. કિસ્મિં પન કારણે એતે ભગવતા પણામિતાતિ? એકસ્મિઞ્હિ અન્તોવસ્સે ભગવા સાવત્થિયં વસિત્વા વુત્થવસ્સો પવારેત્વા મહાભિક્ખુસઙ્ઘપરિવારો સાવત્થિતો નિક્ખમિત્વા જનપદચારિકં ચરન્તો કપિલવત્થું પત્વા નિગ્રોધારામં પાવિસિ. સક્યરાજાનો ‘‘સત્થા આગતો’’તિ સુત્વા પચ્છાભત્તે કપ્પિયાનિ તેલમધુફાણિતાદીનિ ચેવ પાનકાનિ ચ કાજસતેહિ ગાહાપેત્વા વિહારં ગન્ત્વા સઙ્ઘસ્સ નિય્યાતેત્વા સત્થારં વન્દિત્વા પટિસન્થારં કરોન્તા એકમન્તે નિસીદિંસુ. સત્થા તેસં મધુરધમ્મકથં કથેન્તો નિસીદિ. તસ્મિં ખણે એકચ્ચે ભિક્ખૂ સેનાસનં પટિજગ્ગન્તિ, એકચ્ચે મઞ્ચપીઠાદીનિ પઞ્ઞાપેન્તિ, સામણેરા અપ્પહરિતં કરોન્તિ. ભાજનીયટ્ઠાને સમ્પત્તભિક્ખૂપિ અત્થિ, અસમ્પત્તભિક્ખૂપિ અત્થિ. સમ્પત્તા અસમ્પત્તાનં લાભં ગણ્હન્તા, ‘‘અમ્હાકં દેથ, અમ્હાકં આચરિયસ્સ દેથ ઉપજ્ઝાયસ્સ દેથા’’તિ કથેન્તા મહાસદ્દમકંસુ. સત્થા સુત્વા થેરં પુચ્છિ ‘‘કે પન તે, આનન્દ, ઉચ્ચાસદ્દા મહાસદ્દા કેવટ્ટા મઞ્ઞે મચ્છવિલોપે’’તિ? થેરો એતમત્થં આરોચેસિ. સત્થા સુત્વા ‘‘આમિસહેતુ, આનન્દ, ભિક્ખૂ મહાસદ્દં કરોન્તી’’તિ આહ. ‘‘આમ, ભન્તે’’તિ. ‘‘અનનુચ્છવિકં, આનન્દ, અપ્પતિરૂપં. ન હિ મયા કપ્પસતસહસ્સાધિકાનિ ચત્તારિ અસઙ્ખ્યેય્યાનિ ચીવરાદિહેતુ પારમિયો પૂરિતા, નાપિ ઇમે ભિક્ખૂ ચીવરાદિહેતુ અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતા, અરહત્તહેતુ પબ્બજિત્વા અનત્થં અત્થસદિસં અસારં સારસદિસં કરોન્તિ, ગચ્છાનન્દ, તે ભિક્ખૂ પણામેહી’’તિ.

    80. Aṭṭhame kismiñcideva pakaraṇeti kismiñcideva kāraṇe. Paṇāmetvāti nīharitvā. Kismiṃ pana kāraṇe ete bhagavatā paṇāmitāti? Ekasmiñhi antovasse bhagavā sāvatthiyaṃ vasitvā vutthavasso pavāretvā mahābhikkhusaṅghaparivāro sāvatthito nikkhamitvā janapadacārikaṃ caranto kapilavatthuṃ patvā nigrodhārāmaṃ pāvisi. Sakyarājāno ‘‘satthā āgato’’ti sutvā pacchābhatte kappiyāni telamadhuphāṇitādīni ceva pānakāni ca kājasatehi gāhāpetvā vihāraṃ gantvā saṅghassa niyyātetvā satthāraṃ vanditvā paṭisanthāraṃ karontā ekamante nisīdiṃsu. Satthā tesaṃ madhuradhammakathaṃ kathento nisīdi. Tasmiṃ khaṇe ekacce bhikkhū senāsanaṃ paṭijagganti, ekacce mañcapīṭhādīni paññāpenti, sāmaṇerā appaharitaṃ karonti. Bhājanīyaṭṭhāne sampattabhikkhūpi atthi, asampattabhikkhūpi atthi. Sampattā asampattānaṃ lābhaṃ gaṇhantā, ‘‘amhākaṃ detha, amhākaṃ ācariyassa detha upajjhāyassa dethā’’ti kathentā mahāsaddamakaṃsu. Satthā sutvā theraṃ pucchi ‘‘ke pana te, ānanda, uccāsaddā mahāsaddā kevaṭṭā maññe macchavilope’’ti? Thero etamatthaṃ ārocesi. Satthā sutvā ‘‘āmisahetu, ānanda, bhikkhū mahāsaddaṃ karontī’’ti āha. ‘‘Āma, bhante’’ti. ‘‘Ananucchavikaṃ, ānanda, appatirūpaṃ. Na hi mayā kappasatasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni cīvarādihetu pāramiyo pūritā, nāpi ime bhikkhū cīvarādihetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, arahattahetu pabbajitvā anatthaṃ atthasadisaṃ asāraṃ sārasadisaṃ karonti, gacchānanda, te bhikkhū paṇāmehī’’ti.

    પુબ્બણ્હસમયન્તિ દુતિયદિવસે પુબ્બણ્હસમયં. બેલુવલટ્ઠિકાય મૂલેતિ તરુણબેલુવરુક્ખમૂલે. પબાળ્હોતિ પબાહિતો. પવાળ્હોતિપિ પાઠો, પવાહિતોતિ અત્થો. ઉભયમ્પિ નીહટભાવમેવ દીપેતિ. સિયા અઞ્ઞથત્તન્તિ પસાદઞ્ઞથત્તં વા ભાવઞ્ઞથત્તં વા ભવેય્ય. કથં? ‘‘સમ્માસમ્બુદ્ધેન મયં લહુકે કારણે પણામિતા’’તિ પસાદં મન્દં કરોન્તાનં પસાદઞ્ઞથત્તં નામ હોતિ. સલિઙ્ગેનેવ તિત્થાયતનં પક્કમન્તાનં ભાવઞ્ઞથત્તં નામ. સિયા વિપરિણામોતિ એત્થ પન ‘‘મયં સત્થુ અજ્ઝાસયં ગણ્હિતું સક્ખિસ્સામાતિ પબ્બજિતા, નં ગહેતું અસક્કોન્તાનં કિં અમ્હાકં પબ્બજ્જાયા’’તિ? સિક્ખં પચ્ચક્ખાય હીનાયાવત્તનં વિપરિણામોતિ વેદિતબ્બો. વચ્છસ્સાતિ ખીરૂપકવચ્છસ્સ. અઞ્ઞથત્તન્તિ મિલાયનઅઞ્ઞથત્તં. ખીરૂપકો હિ વચ્છો માતુ અદસ્સનેન ખીરં અલભન્તો મિલાયતિ કમ્પતિ પવેધતિ. વિપરિણામોતિ મરણં. સો હિ ખીરં અલભમાનો ખીરપિપાસાય સુસ્સન્તો પતિત્વા મરતિ.

    Pubbaṇhasamayanti dutiyadivase pubbaṇhasamayaṃ. Beluvalaṭṭhikāya mūleti taruṇabeluvarukkhamūle. Pabāḷhoti pabāhito. Pavāḷhotipi pāṭho, pavāhitoti attho. Ubhayampi nīhaṭabhāvameva dīpeti. Siyā aññathattanti pasādaññathattaṃ vā bhāvaññathattaṃ vā bhaveyya. Kathaṃ? ‘‘Sammāsambuddhena mayaṃ lahuke kāraṇe paṇāmitā’’ti pasādaṃ mandaṃ karontānaṃ pasādaññathattaṃ nāma hoti. Saliṅgeneva titthāyatanaṃ pakkamantānaṃ bhāvaññathattaṃ nāma. Siyā vipariṇāmoti ettha pana ‘‘mayaṃ satthu ajjhāsayaṃ gaṇhituṃ sakkhissāmāti pabbajitā, naṃ gahetuṃ asakkontānaṃ kiṃ amhākaṃ pabbajjāyā’’ti? Sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattanaṃ vipariṇāmoti veditabbo. Vacchassāti khīrūpakavacchassa. Aññathattanti milāyanaaññathattaṃ. Khīrūpako hi vaccho mātu adassanena khīraṃ alabhanto milāyati kampati pavedhati. Vipariṇāmoti maraṇaṃ. So hi khīraṃ alabhamāno khīrapipāsāya sussanto patitvā marati.

    બીજાનં તરુણાનન્તિ ઉદકેન અનુગ્ગહેતબ્બાનં વિરૂળ્હબીજાનં. અઞ્ઞથત્તન્તિ મિલાયનઞ્ઞથત્તમેવ. તાનિ હિ ઉદકં અલભન્તાનિ મિલાયન્તિ. વિપરિણામોતિ વિનાસો. તાનિ હિ ઉદકં અલભન્તાનિ સુક્ખિત્વા વિનસ્સન્તિ, પલાલમેવ હોન્તિ. અનુગ્ગહિતોતિ આમિસાનુગ્ગહેન ચેવ ધમ્માનુગ્ગહેન ચ અનુગ્ગહિતો. અનુગ્ગણ્હેય્યન્તિ દ્વીહિપિ એતેહિ અનુગ્ગહેહિ અનુગ્ગણ્હેય્યં. અચિરપબ્બજિતા હિ સામણેરા ચેવ દહરભિક્ખૂ ચ ચીવરાદિપચ્ચયવેકલ્લે વા સતિ ગેલઞ્ઞે વા સત્થારા વા આચરિયુપજ્ઝાયેહિ વા આમિસાનુગ્ગહેન અનનુગ્ગહિતા કિલમન્તા ન સક્કોન્તિ સજ્ઝાયં વા મનસિકારં વા કાતું, ધમ્માનુગ્ગહેન અનનુગ્ગહિતા ઉદ્દેસેન ચેવ ઓવાદાનુસાસનિયા ચ પરિહાયમાના ન સક્કોન્તિ અકુસલં પરિવજ્જેત્વા કુસલં ભાવેતું. ઇમેહિ પન દ્વીહિ અનુગ્ગહેહિ અનુગ્ગહિતા કાયેન અકિલમન્તા સજ્ઝાયમનસિકારે પવત્તિત્વા યથાનુસિટ્ઠં પટિપજ્જમાના અપરભાગે તં અનુગ્ગહં અલભન્તાપિ તેનેવ પુરિમાનુગ્ગહેન લદ્ધબલા સાસને પતિટ્ઠહન્તિ, તસ્મા ભગવતો એવં પરિવિતક્કો ઉદપાદિ.

    Bījānaṃ taruṇānanti udakena anuggahetabbānaṃ virūḷhabījānaṃ. Aññathattanti milāyanaññathattameva. Tāni hi udakaṃ alabhantāni milāyanti. Vipariṇāmoti vināso. Tāni hi udakaṃ alabhantāni sukkhitvā vinassanti, palālameva honti. Anuggahitoti āmisānuggahena ceva dhammānuggahena ca anuggahito. Anuggaṇheyyanti dvīhipi etehi anuggahehi anuggaṇheyyaṃ. Acirapabbajitā hi sāmaṇerā ceva daharabhikkhū ca cīvarādipaccayavekalle vā sati gelaññe vā satthārā vā ācariyupajjhāyehi vā āmisānuggahena ananuggahitā kilamantā na sakkonti sajjhāyaṃ vā manasikāraṃ vā kātuṃ, dhammānuggahena ananuggahitā uddesena ceva ovādānusāsaniyā ca parihāyamānā na sakkonti akusalaṃ parivajjetvā kusalaṃ bhāvetuṃ. Imehi pana dvīhi anuggahehi anuggahitā kāyena akilamantā sajjhāyamanasikāre pavattitvā yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānā aparabhāge taṃ anuggahaṃ alabhantāpi teneva purimānuggahena laddhabalā sāsane patiṭṭhahanti, tasmā bhagavato evaṃ parivitakko udapādi.

    ભગવતો પુરતો પાતુરહોસીતિ સત્થુ ચિત્તં ઞત્વા – ‘‘ઇમે ભિક્ખૂ ભગવતા પણામિતા, ઇદાનિ નેસં અનુગ્ગહં કાતુકામો એવં ચિન્તેસિ, કારણં ભગવા ચિન્તેસિ, અહમેત્થ ઉસ્સાહં જનેસ્સામી’’તિ પુરતો પાકટો અહોસિ. સન્તેત્થ ભિક્ખૂતિ ઇદં સો મહાબ્રહ્મા યથા નામ બ્યત્તો સૂદો યદેવ અમ્બિલગ્ગાદીસુ રસજાતં રઞ્ઞો રુચ્ચતિ, તં અભિસઙ્ખારેન સાદુતરં કત્વા પુનદિવસે ઉપનામેતિ, એવમેવ અત્તનો બ્યત્તતાય ભગવતા આહટઉપમંયેવ એવમેતં ભગવાતિઆદિવચનેહિ અભિસઙ્ખરિત્વા ભગવન્તં યાચન્તો ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ અનુગ્ગહકરણત્થં વદતિ . તત્થ અભિનન્દતૂતિ ‘‘મમ સન્તિકં ભિક્ખુસઙ્ઘો આગચ્છતૂ’’તિ. એવમસ્સ આગમનં સમ્પિયાયમાનો અભિનન્દતુ. અભિવદતૂતિ આગતસ્સ ચ ઓવાદાનુસાસનિં દદન્તો અભિવદતુ.

    Bhagavato purato pāturahosīti satthu cittaṃ ñatvā – ‘‘ime bhikkhū bhagavatā paṇāmitā, idāni nesaṃ anuggahaṃ kātukāmo evaṃ cintesi, kāraṇaṃ bhagavā cintesi, ahamettha ussāhaṃ janessāmī’’ti purato pākaṭo ahosi. Santettha bhikkhūti idaṃ so mahābrahmā yathā nāma byatto sūdo yadeva ambilaggādīsu rasajātaṃ rañño ruccati, taṃ abhisaṅkhārena sādutaraṃ katvā punadivase upanāmeti, evameva attano byattatāya bhagavatā āhaṭaupamaṃyeva evametaṃ bhagavātiādivacanehi abhisaṅkharitvā bhagavantaṃ yācanto bhikkhusaṅghassa anuggahakaraṇatthaṃ vadati . Tattha abhinandatūti ‘‘mama santikaṃ bhikkhusaṅgho āgacchatū’’ti. Evamassa āgamanaṃ sampiyāyamāno abhinandatu. Abhivadatūti āgatassa ca ovādānusāsaniṃ dadanto abhivadatu.

    પટિસલ્લાનાતિ એકીભાવા. ઇદ્ધાભિસઙ્ખારં અભિસઙ્ખાસીતિ ઇદ્ધિં અકાસિ. એકદ્વીહિકાયાતિ એકેકો ચેવ દ્વે દ્વે ચ હુત્વા. સારજ્જમાનરૂપાતિ ઓત્તપ્પમાનસભાવા ભાયમાના. કસ્મા પન ભગવા તેસં તથા ઉપસઙ્કમનાય ઇદ્ધિમકાસીતિ? હિતપત્થનાય. યદિ હિ તે વગ્ગવગ્ગા હુત્વા આગચ્છેય્યું, ‘‘ભગવા ભિક્ખુસઙ્ઘં પણામેત્વા અરઞ્ઞં પવિટ્ઠો એકદિવસમ્પિ તત્થ વસિતું નાસક્ખિ, વેગેનેવ આગતો’’તિ કેળિમ્પિ કરેય્યું. અથ નેસં નેવ બુદ્ધગારવં પચ્ચુપટ્ઠહેય્ય, ન ધમ્મદેસનં સમ્પટિચ્છિતું સમત્થા ભવેય્યું. સભયાનં પન સસારજ્જાનં એકદ્વીહિકાય આગચ્છન્તાનં બુદ્ધગારવઞ્ચેવ પચ્ચુપટ્ઠિતં ભવિસ્સતિ, ધમ્મદેસનઞ્ચ સમ્પટિચ્છિતું સક્ખિસ્સન્તીતિ ચિન્તેત્વા તેસં હિતપત્થનાય તથારૂપં ઇદ્ધિં અકાસિ.

    Paṭisallānāti ekībhāvā. Iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsīti iddhiṃ akāsi. Ekadvīhikāyāti ekeko ceva dve dve ca hutvā. Sārajjamānarūpāti ottappamānasabhāvā bhāyamānā. Kasmā pana bhagavā tesaṃ tathā upasaṅkamanāya iddhimakāsīti? Hitapatthanāya. Yadi hi te vaggavaggā hutvā āgaccheyyuṃ, ‘‘bhagavā bhikkhusaṅghaṃ paṇāmetvā araññaṃ paviṭṭho ekadivasampi tattha vasituṃ nāsakkhi, vegeneva āgato’’ti keḷimpi kareyyuṃ. Atha nesaṃ neva buddhagāravaṃ paccupaṭṭhaheyya, na dhammadesanaṃ sampaṭicchituṃ samatthā bhaveyyuṃ. Sabhayānaṃ pana sasārajjānaṃ ekadvīhikāya āgacchantānaṃ buddhagāravañceva paccupaṭṭhitaṃ bhavissati, dhammadesanañca sampaṭicchituṃ sakkhissantīti cintetvā tesaṃ hitapatthanāya tathārūpaṃ iddhiṃ akāsi.

    નિસીદિંસૂતિ તેસુ હિ સારજ્જમાનરૂપેસુ આગચ્છન્તેસુ એકો ભિક્ખુ ‘‘મમંયેવ સત્થા ઓલોકેતિ, મંયેવ મઞ્ઞે નિગ્ગણ્હિતુકામો’’તિ સણિકં આગન્ત્વા વન્દિત્વા નિસીદિ, અથઞ્ઞો અથઞ્ઞોતિ એવં પઞ્ચભિક્ખુસતાનિ નિસીદિંસુ. એવં નિસિન્નં પન ભિક્ખુસઙ્ઘં સીદન્તરે સન્નિસિન્નં મહાસમુદ્દં વિય નિવાતે પદીપં વિય ચ નિચ્ચલં દિસ્વા સત્થા ચિન્તેસિ – ‘‘ઇમેસં ભિક્ખૂનં કીદિસી ધમ્મદેસના વટ્ટતી’’તિ? અથસ્સ એતદહોસિ – ‘‘ઇમે આહારહેતુ પણામિતા, પિણ્ડિયાલોપધમ્મદેસનાવ નેસં સપ્પાયા, તં દસ્સેત્વા મત્થકે તિપરિવટ્ટદેસનં દેસેસ્સામિ, દેસનાપરિયોસાને સબ્બે અરહત્તં પાપુણિસ્સન્તી’’તિ. અથ નેસં તં ધમ્મદેસનં દેસેન્તો અન્તમિદં, ભિક્ખવેતિઆદિમાહ.

    Nisīdiṃsūti tesu hi sārajjamānarūpesu āgacchantesu eko bhikkhu ‘‘mamaṃyeva satthā oloketi, maṃyeva maññe niggaṇhitukāmo’’ti saṇikaṃ āgantvā vanditvā nisīdi, athañño athaññoti evaṃ pañcabhikkhusatāni nisīdiṃsu. Evaṃ nisinnaṃ pana bhikkhusaṅghaṃ sīdantare sannisinnaṃ mahāsamuddaṃ viya nivāte padīpaṃ viya ca niccalaṃ disvā satthā cintesi – ‘‘imesaṃ bhikkhūnaṃ kīdisī dhammadesanā vaṭṭatī’’ti? Athassa etadahosi – ‘‘ime āhārahetu paṇāmitā, piṇḍiyālopadhammadesanāva nesaṃ sappāyā, taṃ dassetvā matthake tiparivaṭṭadesanaṃ desessāmi, desanāpariyosāne sabbe arahattaṃ pāpuṇissantī’’ti. Atha nesaṃ taṃ dhammadesanaṃ desento antamidaṃ, bhikkhavetiādimāha.

    તત્થ અન્તન્તિ પચ્છિમં લામકં. યદિદં પિણ્ડોલ્યન્તિ યં એવં પિણ્ડપરિયેસનેન જીવિકં કપ્પેન્તસ્સ જીવિતં. અયં પનેત્થ પદત્થો – પિણ્ડાય ઉલતીતિ પિણ્ડોલો, પિણ્ડોલસ્સ કમ્મં પિણ્ડોલ્યં, પિણ્ડપરિયેસનેન નિપ્ફાદિતજીવિતન્તિ અત્થો. અભિસાપોતિ અક્કોસો. કુપિતા હિ મનુસ્સા અત્તનો પચ્ચત્થિકં ‘‘ચીવરં નિવાસેત્વા કપાલં ગહેત્વા પિણ્ડં પરિયેસમાનો ચરિસ્સતી’’તિ અક્કોસન્તિ. અથ વા પન ‘‘કિં તુય્હં અકાતબ્બં અત્થિ, યો ત્વં એવં બલવા વીરિયસમ્પન્નોપિ હિરોત્તપ્પં પહાય કપણો વિય પિણ્ડોલો વિચરસિ પત્તપાણી’’તિ? એવમ્પિ અક્કોસન્તિયેવ. તઞ્ચ ખો એતન્તિ એવં તં અભિસાપં સમાનમ્પિ પિણ્ડોલ્યં. કુલપુત્તા ઉપેન્તિ અત્થવસિકાતિ મમ સાસને જાતિકુલપુત્તા ચ આચારકુલપુત્તા ચ અત્થવસિકા કારણવસિકા હુત્વા કારણવસં પટિચ્ચ ઉપેન્તિ.

    Tattha antanti pacchimaṃ lāmakaṃ. Yadidaṃ piṇḍolyanti yaṃ evaṃ piṇḍapariyesanena jīvikaṃ kappentassa jīvitaṃ. Ayaṃ panettha padattho – piṇḍāya ulatīti piṇḍolo, piṇḍolassa kammaṃ piṇḍolyaṃ, piṇḍapariyesanena nipphāditajīvitanti attho. Abhisāpoti akkoso. Kupitā hi manussā attano paccatthikaṃ ‘‘cīvaraṃ nivāsetvā kapālaṃ gahetvā piṇḍaṃ pariyesamāno carissatī’’ti akkosanti. Atha vā pana ‘‘kiṃ tuyhaṃ akātabbaṃ atthi, yo tvaṃ evaṃ balavā vīriyasampannopi hirottappaṃ pahāya kapaṇo viya piṇḍolo vicarasi pattapāṇī’’ti? Evampi akkosantiyeva. Tañca kho etanti evaṃ taṃ abhisāpaṃ samānampi piṇḍolyaṃ. Kulaputtā upenti atthavasikāti mama sāsane jātikulaputtā ca ācārakulaputtā ca atthavasikā kāraṇavasikā hutvā kāraṇavasaṃ paṭicca upenti.

    રાજાભિનીતાતિઆદીસુ યે રઞ્ઞો સન્તકં ખાદિત્વા રઞ્ઞા બન્ધનાગારે બન્ધાપિતા પલાયિત્વા પબ્બજન્તિ, તે રાજાભિનીતા નામ. તે હિ રઞ્ઞા બન્ધનં અભિનીતત્તા રાજાભિનીતા નામ. યે પન ચોરેહિ અટવિયં ગહેત્વા એકચ્ચેસુ મારિયમાનેસુ એકચ્ચે ‘‘મયં સામિ તુમ્હેહિ વિસ્સટ્ઠા ગેહં અનજ્ઝાવસિત્વા પબ્બજિસ્સામ, તત્થ યં યં બુદ્ધપૂજાદિપુઞ્ઞં કરિસ્સામ, તતો તુમ્હાકં પત્તિં દસ્સામા’’તિ તેહિ વિસ્સટ્ઠા પબ્બજન્તિ, તે ચોરાભિનીતા નામ. તેપિ હિ ચોરેહિ મારેતબ્બતં અભિનીતાતિ ચોરાભિનીતા નામ. યે પન ઇણં ગહેત્વા પટિદાતું અસક્કોન્તા પલાયિત્વા પબ્બજન્તિ, તે ઇણટ્ટા નામ, ઇણપીળિતાતિ અત્થો . ઇણટ્ઠાતિપિ પાઠો, ઇણે ઠિતાતિ અત્થો. યે રાજચોરછાતકરોગભયાનં અઞ્ઞતરેન અભિભૂતા ઉપદ્દુતા પબ્બજન્તિ, તે ભયટ્ટા નામ, ભયપીળિતાતિ અત્થો. ભયટ્ઠાતિપિ પાઠો, ભયે ઠિતાતિ અત્થો. આજીવિકાપકતાતિ આજીવિકાય ઉપદ્દુતા અભિભૂતા, પુત્તદારં પોસેતું અસક્કોન્તાતિ અત્થો. ઓતિણ્ણામ્હાતિ અન્તો અનુપવિટ્ઠા.

    Rājābhinītātiādīsu ye rañño santakaṃ khāditvā raññā bandhanāgāre bandhāpitā palāyitvā pabbajanti, te rājābhinītā nāma. Te hi raññā bandhanaṃ abhinītattā rājābhinītā nāma. Ye pana corehi aṭaviyaṃ gahetvā ekaccesu māriyamānesu ekacce ‘‘mayaṃ sāmi tumhehi vissaṭṭhā gehaṃ anajjhāvasitvā pabbajissāma, tattha yaṃ yaṃ buddhapūjādipuññaṃ karissāma, tato tumhākaṃ pattiṃ dassāmā’’ti tehi vissaṭṭhā pabbajanti, te corābhinītā nāma. Tepi hi corehi māretabbataṃ abhinītāti corābhinītā nāma. Ye pana iṇaṃ gahetvā paṭidātuṃ asakkontā palāyitvā pabbajanti, te iṇaṭṭā nāma, iṇapīḷitāti attho . Iṇaṭṭhātipi pāṭho, iṇe ṭhitāti attho. Ye rājacorachātakarogabhayānaṃ aññatarena abhibhūtā upaddutā pabbajanti, te bhayaṭṭā nāma, bhayapīḷitāti attho. Bhayaṭṭhātipi pāṭho, bhaye ṭhitāti attho. Ājīvikāpakatāti ājīvikāya upaddutā abhibhūtā, puttadāraṃ posetuṃ asakkontāti attho. Otiṇṇāmhāti anto anupaviṭṭhā.

    સો ચ હોતિ અભિજ્ઝાલૂતિ ઇદં સો કુલપુત્તો ‘‘દુક્ખસ્સ અન્તં કરિસ્સામી’’તિઆદિવસેન ચિત્તં ઉપ્પાદેત્વા પબ્બજિતો, અપરભાગે, તં પબ્બજ્જં તથારૂપં કાતું ન સક્કોતિ, તં દસ્સેતું વુત્તં. તત્થ અભિજ્ઝાલૂતિ પરભણ્ડાનં અભિજ્ઝાયિતા. તિબ્બસારાગોતિ બહલરાગો. બ્યાપન્નચિત્તોતિ પૂતિભાવેન વિપન્નચિત્તો. પદુટ્ઠમનસઙ્કપ્પોતિ તિખિણસિઙ્ગો વિય ગોણો દુટ્ઠચિત્તો. મુટ્ઠસ્સતીતિ ભત્તનિક્ખિત્તકાકો વિય નટ્ઠસ્સતિ, ઇધ કતં એત્થ નસ્સતિ. અસમ્પજાનોતિ નિપ્પઞ્ઞો. ખન્ધાદિપરિચ્છેદરહિતો. અસમાહિતોતિ ચણ્ડસોતે બદ્ધનાવા વિય ઉપચારપ્પનાભાવેન અસણ્ઠિતો. વિબ્ભન્તચિત્તોતિ બન્ધારુળ્હમગો વિય સન્તમનો. પાકતિન્દ્રિયોતિ યથા ગિહી પુત્તધીતરો ઓલોકેન્તો અસંવુતિન્દ્રિયો હોતિ, એવં અસંવુતિન્દ્રિયો.

    So ca hoti abhijjhālūti idaṃ so kulaputto ‘‘dukkhassa antaṃ karissāmī’’tiādivasena cittaṃ uppādetvā pabbajito, aparabhāge, taṃ pabbajjaṃ tathārūpaṃ kātuṃ na sakkoti, taṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tattha abhijjhālūti parabhaṇḍānaṃ abhijjhāyitā. Tibbasārāgoti bahalarāgo. Byāpannacittoti pūtibhāvena vipannacitto. Paduṭṭhamanasaṅkappoti tikhiṇasiṅgo viya goṇo duṭṭhacitto. Muṭṭhassatīti bhattanikkhittakāko viya naṭṭhassati, idha kataṃ ettha nassati. Asampajānoti nippañño. Khandhādiparicchedarahito. Asamāhitoti caṇḍasote baddhanāvā viya upacārappanābhāvena asaṇṭhito. Vibbhantacittoti bandhāruḷhamago viya santamano. Pākatindriyoti yathā gihī puttadhītaro olokento asaṃvutindriyo hoti, evaṃ asaṃvutindriyo.

    છવાલાતન્તિ છવાનં દડ્ઢટ્ઠાને અલાતં. ઉભતોપદિત્તં મજ્ઝે ગૂથગતન્તિ પમાણેન અટ્ઠઙ્ગુલમત્તં દ્વીસુ ઠાનેસુ આદિત્તં મજ્ઝે ગૂથમક્ખિતં. નેવ ગામેતિ સચે હિ તં યુગનઙ્ગલગોપાનસિપક્ખપાસકાદીનં અત્થાય ઉપનેતું સક્કા અસ્સ, ગામે કટ્ઠત્થં ફરેય્ય. સચે ખેત્તકુટિયં કટ્ઠત્થરમઞ્ચકાદીનં અત્થાય ઉપનેતું સક્કા, અરઞ્ઞે કટ્ઠત્થં ફરેય્ય. યસ્મા પન ઉભયથાપિ ન સક્કા, તસ્મા એવં વુત્તં. ગિહિભોગા ચ પરિહીનોતિ યો અગારે વસન્તેહિ ગિહીહિ દાયજ્જે ભાજિયમાને ભોગો લદ્ધબ્બો અસ્સ, તતો ચ પરિહીનો. સામઞ્ઞત્થઞ્ચાતિ આચરિયુપજ્ઝાયાનં ઓવાદે ઠત્વા પરિયત્તિપટિવેધવસેન પત્તબ્બં સામઞ્ઞત્થઞ્ચ. ઇમઞ્ચ પન ઉપમં સત્થા ન દુસ્સીલસ્સ વસેન આહરિ, પરિસુદ્ધસીલસ્સ પન અલસસ્સ અભિજ્ઝાદીહિ દોસેહિ ઉપહતસ્સ પુગ્ગલસ્સ ઇમં ઉપમં આહરિ.

    Chavālātanti chavānaṃ daḍḍhaṭṭhāne alātaṃ. Ubhatopadittaṃ majjhe gūthagatanti pamāṇena aṭṭhaṅgulamattaṃ dvīsu ṭhānesu ādittaṃ majjhe gūthamakkhitaṃ. Neva gāmeti sace hi taṃ yuganaṅgalagopānasipakkhapāsakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā assa, gāme kaṭṭhatthaṃ phareyya. Sace khettakuṭiyaṃ kaṭṭhattharamañcakādīnaṃ atthāya upanetuṃ sakkā, araññe kaṭṭhatthaṃ phareyya. Yasmā pana ubhayathāpi na sakkā, tasmā evaṃ vuttaṃ. Gihibhogā ca parihīnoti yo agāre vasantehi gihīhi dāyajje bhājiyamāne bhogo laddhabbo assa, tato ca parihīno. Sāmaññatthañcāti ācariyupajjhāyānaṃ ovāde ṭhatvā pariyattipaṭivedhavasena pattabbaṃ sāmaññatthañca. Imañca pana upamaṃ satthā na dussīlassa vasena āhari, parisuddhasīlassa pana alasassa abhijjhādīhi dosehi upahatassa puggalassa imaṃ upamaṃ āhari.

    તયોમે, ભિક્ખવેતિ કસ્મા આરદ્ધં? ઇમસ્સ પુગ્ગલસ્સ છવાલાતસદિસભાવો નેવ માતાપિતૂહિ કતો, ન આચરિયુપજ્ઝાયેહિ, ઇમેહિ પન પાપવિતક્કેહિ કતોતિ દસ્સનત્થં આરદ્ધં. અનિમિત્તં વા સમાધિન્તિ વિપસ્સનાસમાધિં. સો હિ નિચ્ચનિમિત્તાદીનં સમુગ્ઘાતનેન અનિમિત્તોતિ વુચ્ચતિ. એત્થ ચ ચત્તારો સતિપટ્ઠાના મિસ્સકા, અનિમિત્તસમાધિ પુબ્બભાગો. અનિમિત્તસમાધિ વા મિસ્સકો, સતિપટ્ઠાના પુબ્બભાગાતિ વેદિતબ્બા.

    Tayome, bhikkhaveti kasmā āraddhaṃ? Imassa puggalassa chavālātasadisabhāvo neva mātāpitūhi kato, na ācariyupajjhāyehi, imehi pana pāpavitakkehi katoti dassanatthaṃ āraddhaṃ. Animittaṃ vā samādhinti vipassanāsamādhiṃ. So hi niccanimittādīnaṃ samugghātanena animittoti vuccati. Ettha ca cattāro satipaṭṭhānā missakā, animittasamādhi pubbabhāgo. Animittasamādhi vā missako, satipaṭṭhānā pubbabhāgāti veditabbā.

    દ્વેમા, ભિક્ખવે, દિટ્ઠિયોતિ ઇદં પન ન કેવલં અનિમિત્તસમાધિભાવના ઇમેસંયેવ તિણ્ણં મહાવિતક્કાનં પહાનાય સંવત્તતિ, સસ્સતુચ્છેદદિટ્ઠીનમ્પિ પન સમુગ્ઘાતં કરોતીતિ દસ્સનત્થં વુત્તં. ન વજ્જવા અસ્સન્તિ નિદ્દોસો ભવેય્યં. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ. ઇતિ ભગવા ઇમસ્મિમ્પિ સુત્તે દેસનં તીહિ ભવેહિ વિનિવત્તેત્વા અરહત્તેન કૂટં ગણ્હિ. દેસનાવસાને પઞ્ચસતા ભિક્ખૂ સહ પટિસમ્ભિદાહિ અરહત્તં પાપુણિંસૂતિ. અટ્ઠમં.

    Dvemā, bhikkhave, diṭṭhiyoti idaṃ pana na kevalaṃ animittasamādhibhāvanā imesaṃyeva tiṇṇaṃ mahāvitakkānaṃ pahānāya saṃvattati, sassatucchedadiṭṭhīnampi pana samugghātaṃ karotīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Na vajjavā assanti niddoso bhaveyyaṃ. Sesamettha uttānameva. Iti bhagavā imasmimpi sutte desanaṃ tīhi bhavehi vinivattetvā arahattena kūṭaṃ gaṇhi. Desanāvasāne pañcasatā bhikkhū saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇiṃsūti. Aṭṭhamaṃ.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તં • 8. Piṇḍolyasuttaṃ

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તવણ્ણના • 8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact