Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તવણ્ણના
8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā
૮૦. અપકરીયતિ એતેનાતિ અપકરણં, પદં. અપકરણં પકરણં કારણન્તિ અત્થતો એકં. તેનાહ ‘‘કિસ્મિઞ્ચિદેવ કારણે’’તિ. નીહરિત્વાતિ અત્તનો સમીપચારભાવતો અપનેત્વા. તથાકરણઞ્ચ એવમેતે એત્તકમ્પિ અપ્પટિરૂપં અકત્વા આયતિં સમ્મા પટિપજ્જિસ્સન્તીતિ. લદ્ધબલાતિ લદ્ધઞાણબલા.
80. Apakarīyati etenāti apakaraṇaṃ, padaṃ. Apakaraṇaṃ pakaraṇaṃ kāraṇanti atthato ekaṃ. Tenāha ‘‘kismiñcideva kāraṇe’’ti. Nīharitvāti attano samīpacārabhāvato apanetvā. Tathākaraṇañca evamete ettakampi appaṭirūpaṃ akatvā āyatiṃ sammā paṭipajjissantīti. Laddhabalāti laddhañāṇabalā.
એકદ્વીહિકાયાતિ એકેકસ્સ ચેવ દ્વિન્નં દ્વિન્નઞ્ચ ઈહિકા ગતિ ઉપસઙ્કમના એકદ્વીહિકા. તેનાહ ‘‘એકેકો ચેવ દ્વે દ્વે ચ હુત્વા’’તિ. પુથુજ્જનાનં સમુદિતાનં નામ કિરિયા તાદિસીપિ સિયાતિ વુત્તં ‘‘કેળિમ્પિ કરેય્યુ’’ન્તિ. પરિકપ્પનવસેન સમ્માસમ્બુદ્ધં ઉદ્દિસ્સ પેસલા ભિક્ખૂપિ એવં કરોન્તીતિ.
Ekadvīhikāyāti ekekassa ceva dvinnaṃ dvinnañca īhikā gati upasaṅkamanā ekadvīhikā. Tenāha ‘‘ekeko ceva dve dve ca hutvā’’ti. Puthujjanānaṃ samuditānaṃ nāma kiriyā tādisīpi siyāti vuttaṃ ‘‘keḷimpi kareyyu’’nti. Parikappanavasena sammāsambuddhaṃ uddissa pesalā bhikkhūpi evaṃ karontīti.
યુગન્ધરપબ્બતાદીનં અન્તરે સીદન્તરં સમુદ્દં નામ. તત્થ કિર વાતો ન વાયતિ, પતિતં યં કિઞ્ચિપિ સીદન્તરનદિયં વિલીયન્તા સીદન્તેવ, તસ્મા તં પરિવારેત્વા ઠિતા યુગન્ધરાદયોપિ સીદપબ્બતા નામ. તં સન્ધાય વુત્તં ‘‘સીદન્તરે સન્નિસિન્નં મહાસમુદ્દં વિયા’’તિ. આહારહેતૂતિ આમિસહેતુ સપ્પિતેલાદિનિમિત્તં, તેસં પણામના.
Yugandharapabbatādīnaṃ antare sīdantaraṃ samuddaṃ nāma. Tattha kira vāto na vāyati, patitaṃ yaṃ kiñcipi sīdantaranadiyaṃ vilīyantā sīdanteva, tasmā taṃ parivāretvā ṭhitā yugandharādayopi sīdapabbatā nāma. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘sīdantare sannisinnaṃ mahāsamuddaṃ viyā’’ti. Āhārahetūti āmisahetu sappitelādinimittaṃ, tesaṃ paṇāmanā.
પચ્છિમન્તિ નિહીનં. તેનાહ ‘‘લામક’’ન્તિ, લામકન્તો ઇધાધિપ્પેતો –
Pacchimanti nihīnaṃ. Tenāha ‘‘lāmaka’’nti, lāmakanto idhādhippeto –
‘‘મિગાનં કોટ્ઠુકો અન્તો, પક્ખીનં પન વાયસો;
‘‘Migānaṃ koṭṭhuko anto, pakkhīnaṃ pana vāyaso;
એરણ્ડો અન્તો રુક્ખાનં, તયો અન્તા સમાગતા’’તિ. –
Eraṇḍo anto rukkhānaṃ, tayo antā samāgatā’’ti. –
આદીસુ (જા॰ ૧.૩.૧૩૫) વિય. ઉલતીતિ અભિચરતિ. અભિસપન્તિ એતેનાતિ અભિસાપો. અભિસાપવત્થુ પિણ્ડોલ્યં. અત્થો ફલં વસો એતસ્સાતિ અત્થવસં, કારણં, તમ્પિ તેસુ અત્થિ, તત્થ નિયુત્તાતિ અત્થવસિકા.
Ādīsu (jā. 1.3.135) viya. Ulatīti abhicarati. Abhisapanti etenāti abhisāpo. Abhisāpavatthu piṇḍolyaṃ. Attho phalaṃ vaso etassāti atthavasaṃ, kāraṇaṃ, tampi tesu atthi, tattha niyuttāti atthavasikā.
અન્તો હદયસ્સ અબ્ભન્તરે અનુપવિટ્ઠા સોકવત્થૂહિ.
Anto hadayassa abbhantare anupaviṭṭhā sokavatthūhi.
અભિજ્ઝાયિતાતિ અભિજ્ઝાયનસીલો. અભિણ્હપ્પવત્તિયા ચેવ બહુલભાવેન ચ બહુલરાગો. પૂતિભાવેનાતિ કુથિતભાવેન. બ્યાપાદો હિ ઉપ્પજ્જમાનો ચિત્તં અપગન્ધં કરોતિ, ન સુચિમનુઞ્ઞભાવં. ભત્તનિક્ખિત્તકાકો વિયાતિ ઇદં ભત્તટ્ઠાનસ્સ અસરણેન કાકસ્સ નટ્ઠસતિતા પઞ્ઞાયતીતિ કત્વા વુત્તં, ન ભત્તનિક્ખિત્તતાય. અસણ્ઠિતોતિ અસણ્ઠિતચિત્તો. કટ્ઠત્થન્તિ કટ્ઠેન કત્તબ્બકિચ્ચં.
Abhijjhāyitāti abhijjhāyanasīlo. Abhiṇhappavattiyā ceva bahulabhāvena ca bahularāgo. Pūtibhāvenāti kuthitabhāvena. Byāpādo hi uppajjamāno cittaṃ apagandhaṃ karoti, na sucimanuññabhāvaṃ. Bhattanikkhittakāko viyāti idaṃ bhattaṭṭhānassa asaraṇena kākassa naṭṭhasatitā paññāyatīti katvā vuttaṃ, na bhattanikkhittatāya. Asaṇṭhitoti asaṇṭhitacitto. Kaṭṭhatthanti kaṭṭhena kattabbakiccaṃ.
પાપવિતક્કેહિ કતો, તસ્મા તે અનવસેસતો પહાતબ્બાતિ દસ્સનત્થં. દ્વિન્નં વુત્તત્તા એકો પુબ્બભાગો, ઇતરો મિસ્સકોતિ વત્તું યુત્તન્તિ અધિપ્પાયેન ‘‘એત્થ ચા’’તિઆદિ વુત્તં. એવં તં ભાવેન્તસ્સ નિરુજ્ઝન્તિ એવાતિ એકેકમિસ્સકતાવસેન ગહેતબ્બન્તિ પોરાણા. ઉપરિ તિપરિવટ્ટદેસનાય અનિમિત્તસમાધિયેવ દીપિતો. તેનાહ ‘‘યાવઞ્ચિદ’’ન્તિ. નિદ્દોસોતિ વીતરાગાદિના નિદ્દોસો.
Pāpavitakkehi kato, tasmā te anavasesato pahātabbāti dassanatthaṃ. Dvinnaṃ vuttattā eko pubbabhāgo, itaro missakoti vattuṃ yuttanti adhippāyena ‘‘ettha cā’’tiādi vuttaṃ. Evaṃ taṃ bhāventassa nirujjhanti evāti ekekamissakatāvasena gahetabbanti porāṇā. Upari tiparivaṭṭadesanāya animittasamādhiyeva dīpito. Tenāha ‘‘yāvañcida’’nti. Niddosoti vītarāgādinā niddoso.
પિણ્ડોલ્યસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Piṇḍolyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તં • 8. Piṇḍolyasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૮. પિણ્ડોલ્યસુત્તવણ્ણના • 8. Piṇḍolyasuttavaṇṇanā