| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૭. પુનબ્બસુસુત્તવણ્ણના
7. Punabbasusuttavaṇṇanā
૨૪૧. વસનટ્ઠાનગ્ગહણેન રત્તિટ્ઠાનદિવાટ્ઠાનાદયો સઙ્ગણ્હાતિ. દ્વાદસહત્થમત્તમેવ ગણ્હાતિ પકતિસઞ્ચરણૂપચારમત્તબ્યાપનતો. યથાપરિસન્તિ પરિસાનુરૂપં, યત્થ યત્થ પરિસા તિટ્ઠતિ, તં તં ઠાનં ગચ્છતિ પરિસપરિયન્તિકત્તા. સત્થુ મુખવિકારાભાવતો પવેસાનુઞ્ઞં સલ્લક્ખેન્તી ‘‘નૂન અયં કતાધિકારા ભવિસ્સતી’’તિ અનુમાનસિદ્ધં ઉપનિસ્સયં દિસ્વા. એકીભાવગમનેનાતિ હત્થપાસૂપગમનેન પરિસાય મિસ્સીભાવપ્પત્તિયા. પુત્તકાતિ પુત્તપુત્તિયો. અનુકમ્પાયઞ્હિ ક-સદ્દો.
241. Vasanaṭṭhānaggahaṇena rattiṭṭhānadivāṭṭhānādayo saṅgaṇhāti. Dvādasahatthamattameva gaṇhāti pakatisañcaraṇūpacāramattabyāpanato. Yathāparisanti parisānurūpaṃ, yattha yattha parisā tiṭṭhati, taṃ taṃ ṭhānaṃ gacchati parisapariyantikattā. Satthu mukhavikārābhāvato pavesānuññaṃ sallakkhentī ‘‘nūna ayaṃ katādhikārā bhavissatī’’ti anumānasiddhaṃ upanissayaṃ disvā. Ekībhāvagamanenāti hatthapāsūpagamanena parisāya missībhāvappattiyā. Puttakāti puttaputtiyo. Anukampāyañhi ka-saddo.
નિબ્બાનારમ્મણેન અરિયમગ્ગેન મુઞ્ચિયમાના ગન્થા ‘‘નિબ્બાનં આગમ્મ પમુચ્ચન્તી’’તિ વુત્તા. વેલાતિક્કન્તાતિ પમાણતો પરિચ્છિન્દિતું ન સક્કાતિ આહ ‘‘પમાણાતિક્કન્તા’’તિ. પિયાયનાતિ આસીસના. આસીસનં પેમવસેન પેમવત્થુનો એસના પત્થનાવ હોતીતિ આહ ‘‘મગ્ગના પત્થના’’તિ. તતોતિ પિયપુત્તાદિતો. પાણીનન્તિ સામિઅત્થે પુથુવચનં દુક્ખસદ્દાપેક્ખં. કે મોચેતીતિ મોચનકિરિયાય કમ્મં પુચ્છતિ? ઇભરો પન અત્થવસેન વિભત્તિવિપરિણામોતિ ‘‘પાણિનેતિ આહરિત્વા વત્તબ્બ’’ન્તિ આહ. અભિસમ્બુધન્તિ અભિસમ્બુધન્તો. તેનાહ ‘‘અભિસમ્બુદ્ધો’’તિ. સદ્ધમ્મસ્સાતિ ઉપયોગત્થે સામિવચનન્તિ આહ ‘‘સદ્ધમ્મમેવ અજાનિત્વા’’તિ.
Nibbānārammaṇena ariyamaggena muñciyamānā ganthā ‘‘nibbānaṃ āgamma pamuccantī’’ti vuttā. Velātikkantāti pamāṇato paricchindituṃ na sakkāti āha ‘‘pamāṇātikkantā’’ti. Piyāyanāti āsīsanā. Āsīsanaṃ pemavasena pemavatthuno esanā patthanāva hotīti āha ‘‘magganā patthanā’’ti. Tatoti piyaputtādito. Pāṇīnanti sāmiatthe puthuvacanaṃ dukkhasaddāpekkhaṃ. Ke mocetīti mocanakiriyāya kammaṃ pucchati? Ibharo pana atthavasena vibhattivipariṇāmoti ‘‘pāṇineti āharitvā vattabba’’nti āha. Abhisambudhanti abhisambudhanto. Tenāha ‘‘abhisambuddho’’ti. Saddhammassāti upayogatthe sāmivacananti āha ‘‘saddhammameva ajānitvā’’ti.
પુત્તસ્સ અનુમોદનં કરોન્તીતિ પુત્તસ્સ પટિપત્તિઅનુમોદનં કરોન્તી. ઉગ્ગતાતિ એત્થ કલલે વટ્ટદુક્ખે નિમુજ્જમાના તતો સીસં ઉક્ખિપિતું અસક્કોન્તિ અજ્જ બુદ્ધાનુભાવેન પઞ્ઞાસીસં ઉક્ખિપિતા ઉગ્ગતા. પુન વિનિપાતાભાવતો સમ્મદેવ ઉગ્ગતત્તા સમુગ્ગતા. તથાભૂતા સાસનેપિ ઉગ્ગતા સમુગ્ગતા જાતા. ચતુસચ્ચપટિવેધભાવન્તિ ચતુસચ્ચપટિવેધસ્સ અત્થિભાવં. કણ્ડુકચ્છુઆદીતિ આદિ-સદ્દેન જેગુચ્છઅસાતાદિં સઙ્ગણ્હાતિ. દિબ્બસમ્પત્તિં પટિલભતિ પવત્તિયં સમ્પત્તિદાયિનો કમ્મસ્સ કતોકાસત્તા. તુણ્હી ઉત્તરિકે હોહીતિ માતુ-વચનં સમ્પટિચ્છિત્વા તસ્સ વિસેસાધિગમસ્સ અવિબન્ધકરણસમ્માપયોગેન યથાલદ્ધવિસેસાય માતુયા વસેન યસ્મા ધીતા દિટ્ઠધમ્મિકસમ્પત્તિલાભી, તસ્મા વુત્તં ‘‘માતુ આનુભાવેનેવા’’તિ.
Puttassa anumodanaṃ karontīti puttassa paṭipattianumodanaṃ karontī. Uggatāti ettha kalale vaṭṭadukkhe nimujjamānā tato sīsaṃ ukkhipituṃ asakkonti ajja buddhānubhāvena paññāsīsaṃ ukkhipitā uggatā. Puna vinipātābhāvato sammadeva uggatattā samuggatā. Tathābhūtā sāsanepi uggatā samuggatā jātā. Catusaccapaṭivedhabhāvanti catusaccapaṭivedhassa atthibhāvaṃ. Kaṇḍukacchuādīti ādi-saddena jegucchaasātādiṃ saṅgaṇhāti. Dibbasampattiṃ paṭilabhati pavattiyaṃ sampattidāyino kammassa katokāsattā. Tuṇhī uttarike hohīti mātu-vacanaṃ sampaṭicchitvā tassa visesādhigamassa avibandhakaraṇasammāpayogena yathāladdhavisesāya mātuyā vasena yasmā dhītā diṭṭhadhammikasampattilābhī, tasmā vuttaṃ ‘‘mātu ānubhāvenevā’’ti.
પુનબ્બસુસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Punabbasusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૭. પુનબ્બસુસુત્તં • 7. Punabbasusuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. પુનબ્બસુસુત્તવણ્ણના • 7. Punabbasusuttavaṇṇanā
