Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૧૦. પુણ્ણમસુત્તવણ્ણના
10. Puṇṇamasuttavaṇṇanā
૮૨. દિસ્સતિ અપદિસ્સતીતિ દેસો, કારણં, તઞ્ચ ખો ઞાપકં દટ્ઠબ્બં. યઞ્હિ સો જાનિતુકામો રુપ્પનાદિસભાવં, પઠમં પન સરૂપં પુચ્છિત્વા પુન તસ્સ વિસેસો પુચ્છિતબ્બોતિ પઠમં ‘‘ઇમે નુ ખો’’તિઆદિના પુચ્છં કરોતિ, ઇધાપિ ચ સો વિસેસો એવ તસ્સ ભિક્ખુનો અન્તન્તિ દસ્સેતિ. અજાનન્તો વિય પુચ્છતિ તેસં હેતુન્તિ અધિપ્પાયો.
82. Dissati apadissatīti deso, kāraṇaṃ, tañca kho ñāpakaṃ daṭṭhabbaṃ. Yañhi so jānitukāmo ruppanādisabhāvaṃ, paṭhamaṃ pana sarūpaṃ pucchitvā puna tassa viseso pucchitabboti paṭhamaṃ ‘‘ime nu kho’’tiādinā pucchaṃ karoti, idhāpi ca so viseso eva tassa bhikkhuno antanti dasseti. Ajānanto viya pucchati tesaṃ hetunti adhippāyo.
તણ્હાછન્દમૂલકા પભવત્તા. પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધાતિ એત્થ વિસેસતો તણ્હુપાદાનસ્સ ગહણં ઇતરસ્સ તગ્ગહણેનેવ ગહિતં તદવિનાભાવતોતિ છન્દરાગો એવ ઉદ્ધટો. ઇદન્તિ તપ્પઞ્હપટિક્ખિપનં. યદિપિ ખન્ધા ઉપાદાનેહિ અસહજાતાપિ હોન્તિ ઉપાદાનસ્સ અનારમ્મણભૂતાપિ, ઉપાદાનં પન તેહિ સહજાતમેવ, તદારમ્મણઞ્ચ હોતિયેવાતિ દસ્સેતિ. ન હિ અસહજાતં અનારમ્મણઞ્ચ ઉપાદાનં અત્થીતિ. ઇદાનિ તમત્થં વિવરિત્વા દસ્સેતું ‘‘તણ્હાસમ્પયુત્તસ્મિ’’ન્તિઆદિ વુત્તં, તં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ. આરમ્મણતોતિ આરમ્મણકરણતો. ‘‘એવંરૂપો સિય’’ન્તિ એવંપવત્તસ્સ છન્દરાગસ્સ ‘‘એવંવેદનો સિય’’ન્તિ એવંપવત્તિયા અભાવતો તત્થ તત્થેવ નતસઙ્ખારા ભિજ્જન્તિ, તસ્મા રૂપવેદનારમ્મણાનં છન્દરાગાદીનં અભાવતો અત્થેવ છન્દરાગવેમત્તતા. છન્દરાગસ્સ પહાનાદિવસેન છન્દરાગપટિસંયુત્તસ્સ અપુચ્છિતત્તા, ‘‘અનુસન્ધિ ન ઘટિયતી’’તિ વુત્તં. કિઞ્ચાપિ ન ઘટિયતીતિ અઞ્ઞસ્સેવ પુચ્છિતત્તા, તથાપિ સાનુસન્ધિકાવ પુચ્છા , તતો એવ સાનુસન્ધિકં વિસ્સજ્જનં. તત્થ કારણમાહ ‘‘તેસં તેસ’’ન્તિઆદિના. તેન અજ્ઝાસયાનુસન્ધિવસેન સાનુસન્ધિકાનેવ પુચ્છાવિસ્સજ્જનાનીતિ દસ્સેતિ.
Taṇhāchandamūlakā pabhavattā. Pañcupādānakkhandhāti ettha visesato taṇhupādānassa gahaṇaṃ itarassa taggahaṇeneva gahitaṃ tadavinābhāvatoti chandarāgo eva uddhaṭo. Idanti tappañhapaṭikkhipanaṃ. Yadipi khandhā upādānehi asahajātāpi honti upādānassa anārammaṇabhūtāpi, upādānaṃ pana tehi sahajātameva, tadārammaṇañca hotiyevāti dasseti. Na hi asahajātaṃ anārammaṇañca upādānaṃ atthīti. Idāni tamatthaṃ vivaritvā dassetuṃ ‘‘taṇhāsampayuttasmi’’ntiādi vuttaṃ, taṃ suviññeyyameva. Ārammaṇatoti ārammaṇakaraṇato. ‘‘Evaṃrūpo siya’’nti evaṃpavattassa chandarāgassa ‘‘evaṃvedano siya’’nti evaṃpavattiyā abhāvato tattha tattheva natasaṅkhārā bhijjanti, tasmā rūpavedanārammaṇānaṃ chandarāgādīnaṃ abhāvato attheva chandarāgavemattatā. Chandarāgassa pahānādivasena chandarāgapaṭisaṃyuttassa apucchitattā, ‘‘anusandhi na ghaṭiyatī’’ti vuttaṃ. Kiñcāpi na ghaṭiyatīti aññasseva pucchitattā, tathāpi sānusandhikāva pucchā, tato eva sānusandhikaṃ vissajjanaṃ. Tattha kāraṇamāha ‘‘tesaṃ tesa’’ntiādinā. Tena ajjhāsayānusandhivasena sānusandhikāneva pucchāvissajjanānīti dasseti.
પુણ્ણમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Puṇṇamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ખજ્જનીયવગ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Khajjanīyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧૦. પુણ્ણમસુત્તં • 10. Puṇṇamasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. પુણ્ણમસુત્તવણ્ણના • 10. Puṇṇamasuttavaṇṇanā