Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    ૧૦. પુરેજાતપચ્ચયનિદ્દેસવણ્ણના

    10. Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā

    ૧૦. પુરેજાતપચ્ચયનિદ્દેસે પુરેજાતપચ્ચયેન પચ્ચયોતિ એત્થ પુરેજાતં નામ યસ્સ પચ્ચયો હોતિ, તતો પુરિમતરં જાતં જાતિક્ખણં અતિક્કમિત્વા ઠિતિક્ખણપ્પત્તં. ચક્ખાયતનન્તિઆદિ વત્થુપુરેજાતવસેન વુત્તં. રૂપાયતનન્તિઆદિ આરમ્મણપુરેજાતવસેન. કિઞ્ચિકાલે પુરેજાતપચ્ચયેનાતિ પવત્તિં સન્ધાય વુત્તં. કિઞ્ચિકાલે ન પુરેજાતપચ્ચયેનાતિ પટિસન્ધિં સન્ધાય વુત્તં. એવં સબ્બથાપિ પઞ્ચદ્વારે વત્થારમ્મણવસેન, મનોદ્વારે વત્થુવસેનેવાયં પાળિ આગતા, પઞ્હાવારે પન ‘‘આરમ્મણપુરેજાતં – સેક્ખા વા પુથુજ્જના વા ચક્ખું અનિચ્ચતો દુક્ખતો અનત્તતો વિપસ્સન્તી’’તિ આગતત્તા મનોદ્વારેપિ આરમ્મણપુરેજાતં લબ્ભતેવ. ઇધ પન સાવસેસવસેન દેસના કતાતિ અયં તાવેત્થ પાળિવણ્ણના.

    10. Purejātapaccayaniddese purejātapaccayena paccayoti ettha purejātaṃ nāma yassa paccayo hoti, tato purimataraṃ jātaṃ jātikkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitikkhaṇappattaṃ. Cakkhāyatanantiādi vatthupurejātavasena vuttaṃ. Rūpāyatanantiādi ārammaṇapurejātavasena. Kiñcikāle purejātapaccayenāti pavattiṃ sandhāya vuttaṃ. Kiñcikāle na purejātapaccayenāti paṭisandhiṃ sandhāya vuttaṃ. Evaṃ sabbathāpi pañcadvāre vatthārammaṇavasena, manodvāre vatthuvasenevāyaṃ pāḷi āgatā, pañhāvāre pana ‘‘ārammaṇapurejātaṃ – sekkhā vā puthujjanā vā cakkhuṃ aniccato dukkhato anattato vipassantī’’ti āgatattā manodvārepi ārammaṇapurejātaṃ labbhateva. Idha pana sāvasesavasena desanā katāti ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.

    અયં પન પુરેજાતપચ્ચયો સુદ્ધરૂપમેવ હોતિ. તઞ્ચ ખો ઉપ્પાદક્ખણં અતિક્કમિત્વા ઠિતિપ્પત્તં અટ્ઠારસવિધં રૂપરૂપમેવ. તં સબ્બમ્પિ વત્થુપુરેજાતં આરમ્મણપુરેજાતન્તિ દ્વિધા ઠિતં. તત્થ ચક્ખાયતનં…પે॰… કાયાયતનં વત્થુરૂપન્તિ ઇદં વત્થુપુરેજાતં નામ. સેસં ઇમાય પાળિયા આગતઞ્ચ અનાગતઞ્ચ વણ્ણો સદ્દો ગન્ધો રસો ચતસ્સો ધાતુયો તીણિ ઇન્દ્રિયાનિ કબળીકારો આહારોતિ દ્વાદસવિધં રૂપં આરમ્મણપુરેજાતપચ્ચયો નામાતિ એવમેત્થ નાનપ્પકારભેદતો વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયો.

    Ayaṃ pana purejātapaccayo suddharūpameva hoti. Tañca kho uppādakkhaṇaṃ atikkamitvā ṭhitippattaṃ aṭṭhārasavidhaṃ rūparūpameva. Taṃ sabbampi vatthupurejātaṃ ārammaṇapurejātanti dvidhā ṭhitaṃ. Tattha cakkhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ vatthurūpanti idaṃ vatthupurejātaṃ nāma. Sesaṃ imāya pāḷiyā āgatañca anāgatañca vaṇṇo saddo gandho raso catasso dhātuyo tīṇi indriyāni kabaḷīkāro āhāroti dvādasavidhaṃ rūpaṃ ārammaṇapurejātapaccayo nāmāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.

    એવં ભિન્ને પનેત્થ ચક્ખાયતનં દ્વિન્નં ચક્ખુવિઞ્ઞાણાનં પુરેજાતપચ્ચયેન પચ્ચયો, તથા ઇતરાનિ ચત્તારિ સોતવિઞ્ઞાણાદીનં. વત્થુરૂપં પન ઠપેત્વા દ્વિપઞ્ચવિઞ્ઞાણાનિ ચત્તારો ચ આરુપ્પવિપાકે સેસાનં સબ્બેસમ્પિ ચતુભૂમકાનં કુસલાકુસલાબ્યાકતાનં ચિત્તચેતસિકાનં પુરેજાતપચ્ચયો હોતિ. રૂપાદીનિ પન પઞ્ચારમ્મણાનિ દ્વિપઞ્ચવિઞ્ઞાણાનઞ્ચેવ મનોધાતૂનઞ્ચ એકન્તેનેવ પુરેજાતપચ્ચયા હોન્તિ. અટ્ઠારસવિધમ્પિ પનેતં રૂપરૂપં કામાવચરકુસલસ્સ રૂપાવચરતો અભિઞ્ઞાકુસલસ્સ અકુસલસ્સ તદારમ્મણભાવિનો કામાવચરવિપાકસ્સ કામાવચરકિરિયસ્સ રૂપાવચરતો અભિઞ્ઞાકિરિયસ્સાતિ ઇમેસં છન્નં રાસીનં પુરેજાતપચ્ચયો હોતીતિ એવમેત્થ પચ્ચયુપ્પન્નતોપિ વિઞ્ઞાતબ્બો વિનિચ્છયોતિ.

    Evaṃ bhinne panettha cakkhāyatanaṃ dvinnaṃ cakkhuviññāṇānaṃ purejātapaccayena paccayo, tathā itarāni cattāri sotaviññāṇādīnaṃ. Vatthurūpaṃ pana ṭhapetvā dvipañcaviññāṇāni cattāro ca āruppavipāke sesānaṃ sabbesampi catubhūmakānaṃ kusalākusalābyākatānaṃ cittacetasikānaṃ purejātapaccayo hoti. Rūpādīni pana pañcārammaṇāni dvipañcaviññāṇānañceva manodhātūnañca ekanteneva purejātapaccayā honti. Aṭṭhārasavidhampi panetaṃ rūparūpaṃ kāmāvacarakusalassa rūpāvacarato abhiññākusalassa akusalassa tadārammaṇabhāvino kāmāvacaravipākassa kāmāvacarakiriyassa rūpāvacarato abhiññākiriyassāti imesaṃ channaṃ rāsīnaṃ purejātapaccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.

    પુરેજાતપચ્ચયનિદ્દેસવણ્ણના.

    Purejātapaccayaniddesavaṇṇanā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / પટ્ઠાનપાળિ • Paṭṭhānapāḷi / (૨) પચ્ચયનિદ્દેસો • (2) Paccayaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact