Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā

    [૪૩૭] ૧૧. પૂતિમંસજાતકવણ્ણના

    [437] 11. Pūtimaṃsajātakavaṇṇanā

    ખો મે રુચ્ચતીતિ ઇદં સત્થા જેતવને વિહરન્તો ઇન્દ્રિયઅસંવરં આરબ્ભ કથેસિ. એકસ્મિઞ્હિ સમયે બહૂ ભિક્ખૂ ઇન્દ્રિયેસુ અગુત્તદ્વારા અહેસું. સત્થા ‘‘ઇમે ભિક્ખૂ ઓવદિતું વટ્ટતી’’તિ આનન્દત્થેરસ્સ વત્વા અનિયમવસેન ભિક્ખુસઙ્ઘં સન્નિપાતાપેત્વા અલઙ્કતપલ્લઙ્કવરમજ્ઝગતો ભિક્ખૂ આમન્તેત્વા ‘‘ન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના નામ રૂપાદીસુ સુભનિમિત્તવસેન નિમિત્તં ગહેતું વટ્ટતિ, સચે હિ તસ્મિં સમયે કાલં કરોતિ, નિરયાદીસુ નિબ્બત્તતિ, તસ્મા રૂપાદીસુ સુભનિમિત્તં મા ગણ્હથ. ભિક્ખુના નામ રૂપાદિગોચરેન ન ભવિતબ્બં, રૂપાદિગોચરા હિ દિટ્ઠેવ ધમ્મે મહાવિનાસં પાપુણન્તિ, તસ્મા વરં, ભિક્ખવે, તત્તાય અયોસલાકાય આદિત્તાય સમ્પજ્જલિતાય સજોતિભૂતાય ચક્ખુન્દ્રિયં સમ્પલિમટ્ઠ’’ન્તિ વિત્થારેત્વા ‘‘તુમ્હાકં રૂપં ઓલોકનકાલોપિ અત્થિ અનોલોકનકાલોપિ. ઓલોકનકાલે સુભવસેન અનોલોકેત્વા અસુભવસેનેવ ઓલોકેય્યાથ, એવં અત્તનો ગોચરા ન પરિહાયિસ્સથ. કો પન તુમ્હાકં ગોચરોતિ? ચત્તારો સતિપટ્ઠાના, ચત્તારો સમ્મપ્પધાના, ચત્તારો ઇદ્ધિપાદા, અરિયો અટ્ઠઙ્ગિકો મગ્ગો, નવ લોકુત્તરધમ્મા. એતસ્મિઞ્હિ વો ગોચરે ચરન્તાનં ન લચ્છતિ મારો ઓતારં, સચે પન કિલેસવસિકા હુત્વા સુભનિમિત્તવસેન ઓલોકેસ્સથ, પૂતિમંસસિઙ્ગાલો વિય અત્તનો ગોચરા પરિહાયિસ્સથા’’તિ વત્વા અતીતં આહરિ.

    Nakho me ruccatīti idaṃ satthā jetavane viharanto indriyaasaṃvaraṃ ārabbha kathesi. Ekasmiñhi samaye bahū bhikkhū indriyesu aguttadvārā ahesuṃ. Satthā ‘‘ime bhikkhū ovadituṃ vaṭṭatī’’ti ānandattherassa vatvā aniyamavasena bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā alaṅkatapallaṅkavaramajjhagato bhikkhū āmantetvā ‘‘na, bhikkhave, bhikkhunā nāma rūpādīsu subhanimittavasena nimittaṃ gahetuṃ vaṭṭati, sace hi tasmiṃ samaye kālaṃ karoti, nirayādīsu nibbattati, tasmā rūpādīsu subhanimittaṃ mā gaṇhatha. Bhikkhunā nāma rūpādigocarena na bhavitabbaṃ, rūpādigocarā hi diṭṭheva dhamme mahāvināsaṃ pāpuṇanti, tasmā varaṃ, bhikkhave, tattāya ayosalākāya ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya cakkhundriyaṃ sampalimaṭṭha’’nti vitthāretvā ‘‘tumhākaṃ rūpaṃ olokanakālopi atthi anolokanakālopi. Olokanakāle subhavasena anoloketvā asubhavaseneva olokeyyātha, evaṃ attano gocarā na parihāyissatha. Ko pana tumhākaṃ gocaroti? Cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, nava lokuttaradhammā. Etasmiñhi vo gocare carantānaṃ na lacchati māro otāraṃ, sace pana kilesavasikā hutvā subhanimittavasena olokessatha, pūtimaṃsasiṅgālo viya attano gocarā parihāyissathā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    અતીતે બારાણસિયં બ્રહ્મદત્તે રજ્જં કારેન્તે હિમવન્તપદેસે અરઞ્ઞાયતને પબ્બતગુહાયં અનેકસતા એળકા વસન્તિ. તેસં વસનટ્ઠાનતો અવિદૂરે એકિસ્સા ગુહાય પૂતિમંસો નામ સિઙ્ગાલો વેણિયા નામ ભરિયાય સદ્ધિં વસતિ. સો એકદિવસં ભરિયાય સદ્ધિં વિચરન્તો તે એળકે દિસ્વા ‘‘એકેન ઉપાયેન ઇમેસં મંસં ખાદિતું વટ્ટતી’’તિ ચિન્તેત્વા ઉપાયેન એકેકં એળકં મારેસિ. તે ઉભોપિ એળકમંસં ખાદન્તા થામસમ્પન્ના થૂલસરીરા અહેસું. અનુપુબ્બેન એળકા પરિક્ખયં અગમંસુ. તેસં અન્તરે મેણ્ડમાતા નામ એકા એળિકા બ્યત્તા અહોસિ ઉપાયકુસલા. સિઙ્ગાલો તં મારેતું અસક્કોન્તો એકદિવસં ભરિયાય સદ્ધિં સમ્મન્તેન્તો ‘‘ભદ્દે, એળકા ખીણા, ઇમં એળિકં એકેન ઉપાયેન ખાદિતું વટ્ટતિ, અયં પનેત્થ ઉપાયો, ત્વં એકિકાવ ગન્ત્વા એતાય સદ્ધિં સખી હોહિ, અથ તે તાય સદ્ધિં વિસ્સાસે ઉપ્પન્ને અહં મતાલયં કરિત્વા નિપજ્જિસ્સામિ, ત્વં એતં ઉપસઙ્કમિત્વા ‘એળિકે સામિકો મે મતો, અહઞ્ચ અનાથા, ઠપેત્વા તં અઞ્ઞો મે ઞાતકો નત્થિ, એહિ રોદિત્વા કન્દિત્વા તસ્સ સરીરકિચ્ચં કરિસ્સામા’તિ વત્વા તં ગહેત્વા આગચ્છેય્યાસિ, અથ નં અહં ઉપ્પતિત્વા ગીવાય ડંસિત્વા મારેસ્સામી’’તિ આહ.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente himavantapadese araññāyatane pabbataguhāyaṃ anekasatā eḷakā vasanti. Tesaṃ vasanaṭṭhānato avidūre ekissā guhāya pūtimaṃso nāma siṅgālo veṇiyā nāma bhariyāya saddhiṃ vasati. So ekadivasaṃ bhariyāya saddhiṃ vicaranto te eḷake disvā ‘‘ekena upāyena imesaṃ maṃsaṃ khādituṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā upāyena ekekaṃ eḷakaṃ māresi. Te ubhopi eḷakamaṃsaṃ khādantā thāmasampannā thūlasarīrā ahesuṃ. Anupubbena eḷakā parikkhayaṃ agamaṃsu. Tesaṃ antare meṇḍamātā nāma ekā eḷikā byattā ahosi upāyakusalā. Siṅgālo taṃ māretuṃ asakkonto ekadivasaṃ bhariyāya saddhiṃ sammantento ‘‘bhadde, eḷakā khīṇā, imaṃ eḷikaṃ ekena upāyena khādituṃ vaṭṭati, ayaṃ panettha upāyo, tvaṃ ekikāva gantvā etāya saddhiṃ sakhī hohi, atha te tāya saddhiṃ vissāse uppanne ahaṃ matālayaṃ karitvā nipajjissāmi, tvaṃ etaṃ upasaṅkamitvā ‘eḷike sāmiko me mato, ahañca anāthā, ṭhapetvā taṃ añño me ñātako natthi, ehi roditvā kanditvā tassa sarīrakiccaṃ karissāmā’ti vatvā taṃ gahetvā āgaccheyyāsi, atha naṃ ahaṃ uppatitvā gīvāya ḍaṃsitvā māressāmī’’ti āha.

    સા ‘‘સાધૂ’’તિ સમ્પટિચ્છિત્વા તાય સદ્ધિં સખિભાવં કત્વા વિસ્સાસે ઉપ્પન્ને એળિકં તથા અવોચ. એળિકા ‘‘આળિ સિઙ્ગાલિ તવ સામિકેન સબ્બે મમ ઞાતકા ખાદિતા, ભાયામિ ન સક્કોમિ ગન્તુ’’ન્તિ આહ. ‘‘આળિ, મા ભાયિ, મતકો કિં કરિસ્સતી’’તિ? ‘‘ખરમન્તો તે સામિકો, ભાયામેવાહ’’ન્તિ સા એવં વત્વાપિ તાય પુનપ્પુનં યાચિયમાના ‘‘અદ્ધા મતો ભવિસ્સતી’’તિ સમ્પટિચ્છિત્વા તાય સદ્ધિં પાયાસિ. ગચ્છન્તી પન ‘‘કો જાનાતિ, કિં ભવિસ્સતી’’તિ તસ્મિં આસઙ્કાય સિઙ્ગાલિં પુરતો કત્વા સિઙ્ગાલં પરિગ્ગણ્હન્તીયેવ ગચ્છતિ. સિઙ્ગાલો તાસં પદસદ્દં સુત્વા ‘‘આગતા નુ ખો એળિકા’’તિ સીસં ઉક્ખિપિત્વા અક્ખીનિ પરિવત્તેત્વા ઓલોકેસિ. એળિકા તં તથા કરોન્તં દિસ્વા ‘‘અયં પાપધમ્મો મં વઞ્ચેત્વા મારેતુકામો મતાલયં દસ્સેત્વા નિપન્નો’’તિ નિવત્તિત્વા પલાયન્તી સિઙ્ગાલિયા ‘‘કસ્મા પલાયસી’’તિ વુત્તે તં કારણં કથેન્તી પઠમં ગાથમાહ –

    Sā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tāya saddhiṃ sakhibhāvaṃ katvā vissāse uppanne eḷikaṃ tathā avoca. Eḷikā ‘‘āḷi siṅgāli tava sāmikena sabbe mama ñātakā khāditā, bhāyāmi na sakkomi gantu’’nti āha. ‘‘Āḷi, mā bhāyi, matako kiṃ karissatī’’ti? ‘‘Kharamanto te sāmiko, bhāyāmevāha’’nti sā evaṃ vatvāpi tāya punappunaṃ yāciyamānā ‘‘addhā mato bhavissatī’’ti sampaṭicchitvā tāya saddhiṃ pāyāsi. Gacchantī pana ‘‘ko jānāti, kiṃ bhavissatī’’ti tasmiṃ āsaṅkāya siṅgāliṃ purato katvā siṅgālaṃ pariggaṇhantīyeva gacchati. Siṅgālo tāsaṃ padasaddaṃ sutvā ‘‘āgatā nu kho eḷikā’’ti sīsaṃ ukkhipitvā akkhīni parivattetvā olokesi. Eḷikā taṃ tathā karontaṃ disvā ‘‘ayaṃ pāpadhammo maṃ vañcetvā māretukāmo matālayaṃ dassetvā nipanno’’ti nivattitvā palāyantī siṅgāliyā ‘‘kasmā palāyasī’’ti vutte taṃ kāraṇaṃ kathentī paṭhamaṃ gāthamāha –

    ૯૬.

    96.

    ‘‘ન ખો મે રુચ્ચતિ આળિ, પૂતિમંસસ્સ પેક્ખના;

    ‘‘Na kho me ruccati āḷi, pūtimaṃsassa pekkhanā;

    એતાદિસા સખારસ્મા, આરકા પરિવજ્જયે’’તિ.

    Etādisā sakhārasmā, ārakā parivajjaye’’ti.

    તત્થ આળીતિ આલપનં, સખિ સહાયિકેતિ અત્થો. એતાદિસા સખારસ્માતિ એવરૂપા સહાયકા અપક્કમિત્વા તં સહાયકં આરકા પરિવજ્જેય્યાતિ અત્થો.

    Tattha āḷīti ālapanaṃ, sakhi sahāyiketi attho. Etādisā sakhārasmāti evarūpā sahāyakā apakkamitvā taṃ sahāyakaṃ ārakā parivajjeyyāti attho.

    એવઞ્ચ પન વત્વા સા નિવત્તિત્વા અત્તનો વસનટ્ઠાનમેવ ગતા. સિઙ્ગાલી તં નિવત્તેતું અસક્કોન્તી તસ્સા કુજ્ઝિત્વા અત્તનો સામિકસ્સેવ સન્તિકં ગન્ત્વા પજ્ઝાયમાના નિસીદિ. અથ નં સિઙ્ગાલો ગરહન્તો દુતિયં ગાથમાહ –

    Evañca pana vatvā sā nivattitvā attano vasanaṭṭhānameva gatā. Siṅgālī taṃ nivattetuṃ asakkontī tassā kujjhitvā attano sāmikasseva santikaṃ gantvā pajjhāyamānā nisīdi. Atha naṃ siṅgālo garahanto dutiyaṃ gāthamāha –

    ૯૭.

    97.

    ‘‘ઉમ્મત્તિકા અયં વેણી, વણ્ણેતિ પતિનો સખિં;

    ‘‘Ummattikā ayaṃ veṇī, vaṇṇeti patino sakhiṃ;

    પજ્ઝાયિ પટિગચ્છન્તિં, આગતં મેણ્ડમાતર’’ન્તિ.

    Pajjhāyi paṭigacchantiṃ, āgataṃ meṇḍamātara’’nti.

    તત્થ વેણીતિ તસ્સા નામં. વણ્ણેતિ પતિનો સખિન્તિ પઠમમેવ અત્તનો સખિં એળિકં ‘‘મયિ સિનેહા વિસ્સાસિકા આગમિસ્સતિ નો સન્તિકં, મતાલયં કરોહી’’તિ પતિનો સન્તિકે વણ્ણેતિ. અથ નં સા ઇદાનિ આગતં મમ સન્તિકં અનાગન્ત્વાવ પટિગચ્છન્તિં મેણ્ડમાતરં પજ્ઝાયતિ અનુસોચતીતિ.

    Tattha veṇīti tassā nāmaṃ. Vaṇṇeti patino sakhinti paṭhamameva attano sakhiṃ eḷikaṃ ‘‘mayi sinehā vissāsikā āgamissati no santikaṃ, matālayaṃ karohī’’ti patino santike vaṇṇeti. Atha naṃ sā idāni āgataṃ mama santikaṃ anāgantvāva paṭigacchantiṃ meṇḍamātaraṃ pajjhāyati anusocatīti.

    તં સુત્વા સિઙ્ગાલી તતિયં ગાથમાહ –

    Taṃ sutvā siṅgālī tatiyaṃ gāthamāha –

    ૯૮.

    98.

    ‘‘ત્વં ખોસિ સમ્મ ઉમ્મત્તો, દુમ્મેધો અવિચક્ખણો;

    ‘‘Tvaṃ khosi samma ummatto, dummedho avicakkhaṇo;

    યો ત્વં મતાલયં કત્વા, અકાલેન વિપેક્ખસી’’તિ.

    Yo tvaṃ matālayaṃ katvā, akālena vipekkhasī’’ti.

    તત્થ અવિચક્ખણોતિ વિચારણપઞ્ઞારહિતો. અકાલેન વિપેક્ખસીતિ એળિકાય અત્તનો સન્તિકં અનાગતાયેવ ઓલોકેસીતિ અત્થો.

    Tattha avicakkhaṇoti vicāraṇapaññārahito. Akālena vipekkhasīti eḷikāya attano santikaṃ anāgatāyeva olokesīti attho.

    ૯૯.

    99.

    ‘‘ન અકાલે વિપેક્ખય્ય, કાલે પેક્ખેય્ય પણ્ડિતો;

    ‘‘Na akāle vipekkhayya, kāle pekkheyya paṇḍito;

    પૂતિમંસોવ પજ્ઝાયિ, યો અકાલે વિપેક્ખતી’’તિ. – અયં અભિસમ્બુદ્ધગાથા;

    Pūtimaṃsova pajjhāyi, yo akāle vipekkhatī’’ti. – ayaṃ abhisambuddhagāthā;

    તત્થ અકાલેતિ કામગુણે આરબ્ભ સુભવસેન ચિત્તુપ્પાદકાલે. અયઞ્હિ ભિક્ખુનો રૂપં ઓલોકેતું અકાલો નામ. કાલેતિ અસુભવસેન અનુસ્સતિવસેન કસિણવસેન વા રૂપગ્ગહણકાલે. અયઞ્હિ ભિક્ખુનો રૂપં ઓલોકેતું કાલો નામ. તત્થ અકાલે સારત્તકાલે રૂપં ઓલોકેન્તા મહાવિનાસં પાપુણન્તીતિ હરિતચજાતકલોમસકસ્સપજાતકાદીહિ દીપેતબ્બં. કાલે અસુભવસેન ઓલોકેન્તા અરહત્તે પતિટ્ઠહન્તીતિ અસુભકમ્મિકતિસ્સત્થેરવત્થુના કથેતબ્બં. પૂતિમંસોવ પજ્ઝાયીતિ ભિક્ખવે, યથા પૂતિમંસસિઙ્ગાલો અકાલે એળિકં ઓલોકેત્વા અત્તનો ગોચરા પરિહીનો પજ્ઝાયતિ, એવં ભિક્ખુ અકાલે સુભવસેન રૂપં ઓલોકેત્વા સતિપટ્ઠાનાદિગોચરા પરિહીનો દિટ્ઠધમ્મે સમ્પરાયેપિ સોચતિ પજ્ઝાયતિ કિલમતીતિ.

    Tattha akāleti kāmaguṇe ārabbha subhavasena cittuppādakāle. Ayañhi bhikkhuno rūpaṃ oloketuṃ akālo nāma. Kāleti asubhavasena anussativasena kasiṇavasena vā rūpaggahaṇakāle. Ayañhi bhikkhuno rūpaṃ oloketuṃ kālo nāma. Tattha akāle sārattakāle rūpaṃ olokentā mahāvināsaṃ pāpuṇantīti haritacajātakalomasakassapajātakādīhi dīpetabbaṃ. Kāle asubhavasena olokentā arahatte patiṭṭhahantīti asubhakammikatissattheravatthunā kathetabbaṃ. Pūtimaṃsova pajjhāyīti bhikkhave, yathā pūtimaṃsasiṅgālo akāle eḷikaṃ oloketvā attano gocarā parihīno pajjhāyati, evaṃ bhikkhu akāle subhavasena rūpaṃ oloketvā satipaṭṭhānādigocarā parihīno diṭṭhadhamme samparāyepi socati pajjhāyati kilamatīti.

    વેણીપિ ખો સિઙ્ગાલી પૂતિમંસં અસ્સાસેત્વા ‘‘સામિ, મા ચિન્તેસિ, અહં તં પુનપિ ઉપાયેન આનેસ્સામિ, ત્વં આગતકાલે અપ્પમત્તો ગણ્હેય્યાસી’’તિ વત્વા તસ્સા સન્તિકં ગન્ત્વા ‘‘આળિ, તવ આગતકાલેયેવ નો અત્થો જાતો, તવ આગતકાલસ્મિંયેવ હિ મે સામિકો સતિં પટિલભિ, ઇદાનિ જીવતિ, એહિ તેન સદ્ધિં પટિસન્થારં કરોહી’’તિ વત્વા પઞ્ચમં ગાથમાહ –

    Veṇīpi kho siṅgālī pūtimaṃsaṃ assāsetvā ‘‘sāmi, mā cintesi, ahaṃ taṃ punapi upāyena ānessāmi, tvaṃ āgatakāle appamatto gaṇheyyāsī’’ti vatvā tassā santikaṃ gantvā ‘‘āḷi, tava āgatakāleyeva no attho jāto, tava āgatakālasmiṃyeva hi me sāmiko satiṃ paṭilabhi, idāni jīvati, ehi tena saddhiṃ paṭisanthāraṃ karohī’’ti vatvā pañcamaṃ gāthamāha –

    ૧૦૦.

    100.

    ‘‘પિયં ખો આળિ મે હોતુ, પુણ્ણપત્તં દદાહિ મે;

    ‘‘Piyaṃ kho āḷi me hotu, puṇṇapattaṃ dadāhi me;

    પતિ સઞ્જીવિતો મય્હં, એય્યાસિ પિયપુચ્છિકા’’તિ.

    Pati sañjīvito mayhaṃ, eyyāsi piyapucchikā’’ti.

    તત્થ પુણ્ણપત્તં દદાહિ મેતિ પિયક્ખાનં અક્ખાયિકા મય્હં તુટ્ઠિદાનં દેહિ. પતિ સઞ્જીવિતો મય્હન્તિ મમ સામિકો સઞ્જીવિતો ઉટ્ઠિતો અરોગોતિ અત્થો. એય્યાસીતિ મયા સદ્ધિં આગચ્છ.

    Tattha puṇṇapattaṃ dadāhi meti piyakkhānaṃ akkhāyikā mayhaṃ tuṭṭhidānaṃ dehi. Pati sañjīvito mayhanti mama sāmiko sañjīvito uṭṭhito arogoti attho. Eyyāsīti mayā saddhiṃ āgaccha.

    એળિકા ‘‘અયં પાપધમ્મા મં વઞ્ચેતુકામા, અયુત્તં ખો પન પટિપક્ખકરણં, ઉપાયેનેવ નં વઞ્ચેસ્સામી’’તિ ચિન્તેત્વા છટ્ઠં ગાથમાહ –

    Eḷikā ‘‘ayaṃ pāpadhammā maṃ vañcetukāmā, ayuttaṃ kho pana paṭipakkhakaraṇaṃ, upāyeneva naṃ vañcessāmī’’ti cintetvā chaṭṭhaṃ gāthamāha –

    ૧૦૧.

    101.

    ‘‘પિયં ખો આળિ તે હોતુ, પુણ્ણપત્તં દદામિ તે;

    ‘‘Piyaṃ kho āḷi te hotu, puṇṇapattaṃ dadāmi te;

    મહતા પરિવારેન, એસ્સં કયિરાહિ ભોજન’’ન્તિ.

    Mahatā parivārena, essaṃ kayirāhi bhojana’’nti.

    તત્થ એસ્સન્તિ આગમિસ્સામિ. આગચ્છમાના ચ અત્તનો આરક્ખં કત્વા મહન્તેન પરિવારેન આગમિસ્સામીતિ.

    Tattha essanti āgamissāmi. Āgacchamānā ca attano ārakkhaṃ katvā mahantena parivārena āgamissāmīti.

    અથ નં સિઙ્ગાલી પરિવારં પુચ્છન્તી સત્તમં ગાથમાહ –

    Atha naṃ siṅgālī parivāraṃ pucchantī sattamaṃ gāthamāha –

    ૧૦૨.

    102.

    ‘‘કીદિસો તુય્હં પરિવારો, યેસં કાહામિ ભોજનં;

    ‘‘Kīdiso tuyhaṃ parivāro, yesaṃ kāhāmi bhojanaṃ;

    કિં નામકા ચ તે સબ્બે, તે મે અક્ખાહિ પુચ્છિતા’’તિ.

    Kiṃ nāmakā ca te sabbe, te me akkhāhi pucchitā’’ti.

    સા આચિક્ખન્તી અટ્ઠમં ગાથમાહ –

    Sā ācikkhantī aṭṭhamaṃ gāthamāha –

    ૧૦૩.

    103.

    ‘‘માલિયો ચતુરક્ખો ચ, પિઙ્ગિયો અથ જમ્બુકો;

    ‘‘Māliyo caturakkho ca, piṅgiyo atha jambuko;

    એદિસો મય્હં પરિવારો, તેસં કયિરાહિ ભોજન’’ન્તિ.

    Ediso mayhaṃ parivāro, tesaṃ kayirāhi bhojana’’nti.

    તત્થ તે મેતિ તે પરિવારે મય્હં આચિક્ખિ. માલિયોતિઆદીનિ ચતુન્નં સુનખાનં નામાનિ. ‘‘તત્થ એકેકસ્સ પઞ્ચ પઞ્ચ સુનખસતાનિ પરિવારેન્તિ, એવં દ્વીહિ સુનખસહસ્સેહિ પરિવારિતા આગમિસ્સામી’’તિ વત્વા ‘‘સચે તે ભોજનં ન લભિસ્સન્તિ, તુમ્હે દ્વેપિ જને મારેત્વા ખાદિસ્સન્તી’’તિ આહ.

    Tattha te meti te parivāre mayhaṃ ācikkhi. Māliyotiādīni catunnaṃ sunakhānaṃ nāmāni. ‘‘Tattha ekekassa pañca pañca sunakhasatāni parivārenti, evaṃ dvīhi sunakhasahassehi parivāritā āgamissāmī’’ti vatvā ‘‘sace te bhojanaṃ na labhissanti, tumhe dvepi jane māretvā khādissantī’’ti āha.

    તં સુત્વા સિઙ્ગાલી ભીતા ‘‘અલં ઇમિસ્સા તત્થ ગમનેન, ઉપાયેનસ્સા અનાગમનમેવ કરિસ્સામી’’તિ ચિન્તેત્વા નવમં ગાથમાહ –

    Taṃ sutvā siṅgālī bhītā ‘‘alaṃ imissā tattha gamanena, upāyenassā anāgamanameva karissāmī’’ti cintetvā navamaṃ gāthamāha –

    ૧૦૪.

    104.

    ‘‘નિક્ખન્તાય અગારસ્મા, ભણ્ડકમ્પિ વિનસ્સતિ;

    ‘‘Nikkhantāya agārasmā, bhaṇḍakampi vinassati;

    આરોગ્યં આળિનો વજ્જં, ઇધેવ વસ માગમા’’તિ.

    Ārogyaṃ āḷino vajjaṃ, idheva vasa māgamā’’ti.

    તસ્સત્થો – આળિ, તવ ગેહે બહુભણ્ડકં અત્થિ, તં તે નિક્ખન્તાય અગારસ્મા અનારક્ખં ભણ્ડકં વિનસ્સતિ, અહમેવ તે આળિનો સહાયકસ્સ આરોગ્યં વજ્જં વદિસ્સામિ, ત્વં ઇધેવ વસ માગમાતિ.

    Tassattho – āḷi, tava gehe bahubhaṇḍakaṃ atthi, taṃ te nikkhantāya agārasmā anārakkhaṃ bhaṇḍakaṃ vinassati, ahameva te āḷino sahāyakassa ārogyaṃ vajjaṃ vadissāmi, tvaṃ idheva vasa māgamāti.

    એવઞ્ચ પન વત્વા મરણભયભીતા વેગેન સામિકસ્સ સન્તિકં ગન્ત્વા તં ગહેત્વા પલાયિ. તે પુન તં ઠાનં આગન્તું નાસક્ખિંસુ.

    Evañca pana vatvā maraṇabhayabhītā vegena sāmikassa santikaṃ gantvā taṃ gahetvā palāyi. Te puna taṃ ṭhānaṃ āgantuṃ nāsakkhiṃsu.

    સત્થા ઇમં ધમ્મદેસનં આહરિત્વા જાતકં સમોધાનેસિ ‘‘તદા અહં તસ્મિં ઠાને વનજેટ્ઠકરુક્ખે નિબ્બત્તદેવતા અહોસિ’’ન્તિ.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi ‘‘tadā ahaṃ tasmiṃ ṭhāne vanajeṭṭhakarukkhe nibbattadevatā ahosi’’nti.

    પૂતિમંસજાતકવણ્ણના એકાદસમા.

    Pūtimaṃsajātakavaṇṇanā ekādasamā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi / ૪૩૭. પૂતિમંસજાતકં • 437. Pūtimaṃsajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact