| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૬. રોહિતસ્સસુત્તં
6. Rohitassasuttaṃ
૧૦૭. સાવત્થિનિદાનં. એકમન્તં ઠિતો ખો રોહિતસ્સો દેવપુત્તો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘યત્થ નુ ખો, ભન્તે, ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ 1 ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, સક્કા નુ ખો સો, ભન્તે, ગમનેન લોકસ્સ અન્તો ઞાતું વા દટ્ઠું વા પાપુણિતું વા’’તિ? ‘‘યત્થ ખો, આવુસો, ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, નાહં તં ગમનેન લોકસ્સ અન્તં ઞાતેય્યં દટ્ઠેય્યં પત્તેય્યન્તિ વદામી’’તિ.
107. Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ ṭhito kho rohitasso devaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yattha nu kho, bhante, na jāyati na jīyati na mīyati 2 na cavati na upapajjati, sakkā nu kho so, bhante, gamanena lokassa anto ñātuṃ vā daṭṭhuṃ vā pāpuṇituṃ vā’’ti? ‘‘Yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’’ti.
‘‘અચ્છરિયં, ભન્તે, અબ્ભુતં, ભન્તે! યાવસુભાસિતમિદં, ભન્તે, ભગવતા – ‘યત્થ ખો, આવુસો, ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, નાહં તં ગમનેન લોકસ્સ અન્તં ઞાતેય્યં દટ્ઠેય્યં પત્તેય્યન્તિ વદામી’તિ.
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – ‘yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’ti.
‘‘ભૂતપુબ્બાહં, ભન્તે, રોહિતસ્સો નામ ઇસિ અહોસિં ભોજપુત્તો ઇદ્ધિમા વેહાસઙ્ગમો. તસ્સ મય્હં, ભન્તે, એવરૂપો જવો અહોસિ; સેય્યથાપિ નામ દળ્હધમ્મા 3 ધનુગ્ગહો સુસિક્ખિતો કતહત્થો કતયોગ્ગો કતૂપાસનો લહુકેન અસનેન અપ્પકસિરેનેવ તિરિયં તાલચ્છાયં અતિપાતેય્ય. તસ્સ મય્હં, ભન્તે, એવરૂપો પદવીતિહારો અહોસિ; સેય્યથાપિ નામ પુરત્થિમા સમુદ્દા પચ્છિમો સમુદ્દો. તસ્સ મય્હં, ભન્તે, એવરૂપં ઇચ્છાગતં ઉપ્પજ્જિ – ‘અહં ગમનેન લોકસ્સ અન્તં પાપુણિસ્સામી’તિ. સો ખ્વાહં, ભન્તે, એવરૂપેન જવેન સમન્નાગતો એવરૂપેન ચ પદવીતિહારેન અઞ્ઞત્રેવ અસિત-પીત-ખાયિત-સાયિતા અઞ્ઞત્ર ઉચ્ચાર-પસ્સાવકમ્મા અઞ્ઞત્ર નિદ્દાકિલમથપટિવિનોદના વસ્સસતાયુકો વસ્સસતજીવી વસ્સસતં ગન્ત્વા અપ્પત્વાવ લોકસ્સ અન્તં અન્તરાવ કાલઙ્કતો.
‘‘Bhūtapubbāhaṃ, bhante, rohitasso nāma isi ahosiṃ bhojaputto iddhimā vehāsaṅgamo. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpo javo ahosi; seyyathāpi nāma daḷhadhammā 4 dhanuggaho susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano lahukena asanena appakasireneva tiriyaṃ tālacchāyaṃ atipāteyya. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpo padavītihāro ahosi; seyyathāpi nāma puratthimā samuddā pacchimo samuddo. Tassa mayhaṃ, bhante, evarūpaṃ icchāgataṃ uppajji – ‘ahaṃ gamanena lokassa antaṃ pāpuṇissāmī’ti. So khvāhaṃ, bhante, evarūpena javena samannāgato evarūpena ca padavītihārena aññatreva asita-pīta-khāyita-sāyitā aññatra uccāra-passāvakammā aññatra niddākilamathapaṭivinodanā vassasatāyuko vassasatajīvī vassasataṃ gantvā appatvāva lokassa antaṃ antarāva kālaṅkato.
‘‘અચ્છરિયં, ભન્તે, અબ્ભુતં, ભન્તે! યાવસુભાસિતમિદં, ભન્તે, ભગવતા – ‘યત્થ ખો, આવુસો, ન જાયતિ ન જીયતિ ન મીયતિ ન ચવતિ ન ઉપપજ્જતિ, નાહં તં ગમનેન લોકસ્સ અન્તં ઞાતેય્યં દટ્ઠેય્યં પત્તેય્યન્તિ વદામી’’’તિ.
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – ‘yattha kho, āvuso, na jāyati na jīyati na mīyati na cavati na upapajjati, nāhaṃ taṃ gamanena lokassa antaṃ ñāteyyaṃ daṭṭheyyaṃ patteyyanti vadāmī’’’ti.
‘‘ન ખો પનાહં, આવુસો, અપ્પત્વા લોકસ્સ અન્તં દુક્ખસ્સ અન્તકિરિયં વદામિ. અપિ ચ ખ્વાહં, આવુસો, ઇમસ્મિંયેવ બ્યામમત્તે કળેવરે સસઞ્ઞિમ્હિ સમનકે લોકઞ્ચ પઞ્ઞપેમિ લોકસમુદયઞ્ચ લોકનિરોધઞ્ચ લોકનિરોધગામિનિઞ્ચ પટિપદન્તિ.
‘‘Na kho panāhaṃ, āvuso, appatvā lokassa antaṃ dukkhassa antakiriyaṃ vadāmi. Api ca khvāhaṃ, āvuso, imasmiṃyeva byāmamatte kaḷevare sasaññimhi samanake lokañca paññapemi lokasamudayañca lokanirodhañca lokanirodhagāminiñca paṭipadanti.
‘‘ગમનેન ન પત્તબ્બો, લોકસ્સન્તો કુદાચનં;
‘‘Gamanena na pattabbo, lokassanto kudācanaṃ;
ન ચ અપ્પત્વા લોકન્તં, દુક્ખા અત્થિ પમોચનં.
Na ca appatvā lokantaṃ, dukkhā atthi pamocanaṃ.
‘‘તસ્મા હવે લોકવિદૂ સુમેધો,
‘‘Tasmā have lokavidū sumedho,
લોકન્તગૂ વુસિતબ્રહ્મચરિયો;
Lokantagū vusitabrahmacariyo;
લોકસ્સ અન્તં સમિતાવિ ઞત્વા,
Lokassa antaṃ samitāvi ñatvā,
નાસીસતિ લોકમિમં પરઞ્ચા’’તિ.
Nāsīsati lokamimaṃ parañcā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. રોહિતસ્સસુત્તવણ્ણના • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૬. રોહિતસ્સસુત્તવણ્ણના • 6. Rohitassasuttavaṇṇanā
