Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. સબ્બવગ્ગો
3. Sabbavaggo
૧. સબ્બસુત્તવણ્ણના
1. Sabbasuttavaṇṇanā
૨૩. સબ્બવગ્ગસ્સ પઠમે સબ્બં વો, ભિક્ખવેતિ સબ્બં નામ ચતુબ્બિધં – સબ્બસબ્બં, આયતનસબ્બં, સક્કાયસબ્બં, પદેસસબ્બન્તિ. તત્થ –
23. Sabbavaggassa paṭhame sabbaṃ vo, bhikkhaveti sabbaṃ nāma catubbidhaṃ – sabbasabbaṃ, āyatanasabbaṃ, sakkāyasabbaṃ, padesasabbanti. Tattha –
‘‘ન તસ્સ અદ્દિટ્ઠમિધઅત્થિ કિઞ્ચિ,
‘‘Na tassa addiṭṭhamidhaatthi kiñci,
અથો અવિઞ્ઞાતમજાનિતબ્બં;
Atho aviññātamajānitabbaṃ;
સબ્બં અભિઞ્ઞાસિ યદત્થિ નેય્યં,
Sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ,
તથાગતો તેન સમન્તચક્ખૂ’’તિ. (મહાનિ॰ ૧૫૬; ચૂળનિ॰ ધોતકમાણવપુચ્છાનિદ્દેસો ૩૨; પટિ॰ મ॰ ૧.૧૨૧) –
Tathāgato tena samantacakkhū’’ti. (mahāni. 156; cūḷani. dhotakamāṇavapucchāniddeso 32; paṭi. ma. 1.121) –
ઇદં સબ્બસબ્બં નામ. ‘‘સબ્બં વો, ભિક્ખવે, દેસેસ્સામિ, તં સુણાથા’’તિ (સં॰ નિ॰ ૪.૨૪) ઇદં આયતનસબ્બં નામ. ‘‘સબ્બધમ્મમૂલપરિયાયં વો, ભિક્ખવે, દેસેસ્સામી’’તિ (મ॰ નિ॰ ૧.૧) ઇદં સક્કાયસબ્બં નામ. ‘‘સબ્બધમ્મેસુ વા પન પઠમસમન્નાહારો ઉપ્પજ્જતિ ચિત્તં મનો માનસં…પે॰… તજ્જામનોધાતૂ’’તિ ઇદં પદેસસબ્બં નામ. ઇતિ પઞ્ચારમ્મણમત્તં પદેસસબ્બં. તેભૂમકધમ્મા સક્કાયસબ્બં. ચતુભૂમકધમ્મા આયતનસબ્બં. યંકિઞ્ચિ નેય્યં સબ્બસબ્બં. પદેસસબ્બં સક્કાયસબ્બં ન પાપુણાતિ, સક્કાયસબ્બં આયતનસબ્બં ન પાપુણાતિ, આયતનસબ્બં સબ્બસબ્બં ન પાપુણાતિ. કસ્મા? સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણસ્સ અયં નામ ધમ્મો આરમ્મણં ન હોતીતિ નત્થિતાય. ઇમસ્મિં પન સુત્તે આયતનસબ્બં અધિપ્પેતં.
Idaṃ sabbasabbaṃ nāma. ‘‘Sabbaṃ vo, bhikkhave, desessāmi, taṃ suṇāthā’’ti (saṃ. ni. 4.24) idaṃ āyatanasabbaṃ nāma. ‘‘Sabbadhammamūlapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmī’’ti (ma. ni. 1.1) idaṃ sakkāyasabbaṃ nāma. ‘‘Sabbadhammesu vā pana paṭhamasamannāhāro uppajjati cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanodhātū’’ti idaṃ padesasabbaṃ nāma. Iti pañcārammaṇamattaṃ padesasabbaṃ. Tebhūmakadhammā sakkāyasabbaṃ. Catubhūmakadhammā āyatanasabbaṃ. Yaṃkiñci neyyaṃ sabbasabbaṃ. Padesasabbaṃ sakkāyasabbaṃ na pāpuṇāti, sakkāyasabbaṃ āyatanasabbaṃ na pāpuṇāti, āyatanasabbaṃ sabbasabbaṃ na pāpuṇāti. Kasmā? Sabbaññutaññāṇassa ayaṃ nāma dhammo ārammaṇaṃ na hotīti natthitāya. Imasmiṃ pana sutte āyatanasabbaṃ adhippetaṃ.
પચ્ચક્ખાયાતિ પટિક્ખિપિત્વા. વાચાવત્થુકમેવસ્સાતિ, વાચાય વત્તબ્બવત્થુમત્તકમેવ ભવેય્ય. ઇમાનિ પન દ્વાદસાયતનાનિ અતિક્કમિત્વા અયં નામ અઞ્ઞો સભાવધમ્મો અત્થીતિ દસ્સેતું ન સક્કુણેય્ય. પુટ્ઠો ચ ન સમ્પાયેય્યાતિ, ‘‘કતમં અઞ્ઞં સબ્બં નામા’’તિ? પુચ્છિતો, ‘‘ઇદં નામા’’તિ વચનેન સમ્પાદેતું ન સક્કુણેય્ય. વિઘાતં આપજ્જેય્યાતિ દુક્ખં આપજ્જેય્ય. યથા તં, ભિક્ખવે, અવિસયસ્મિન્તિ એત્થ તન્તિ નિપાતમત્તં. યથાતિ કારણવચનં, યસ્મા અવિસયે પુટ્ઠોતિ અત્થો. અવિસયસ્મિઞ્હિ સત્તાનં વિઘાતોવ હોતિ, કૂટાગારમત્તં સિલં સીસેન ઉક્ખિપિત્વા ગમ્ભીરે ઉદકે તરણં અવિસયો, તથા ચન્દિમસૂરિયાનં આકડ્ઢિત્વા પાતનં, તસ્મિં અવિસયે વાયમન્તો વિઘાતમેવ આપજ્જતિ, એવં ઇમસ્મિમ્પિ અવિસયે વિઘાતમેવ આપજ્જેય્યાતિ અધિપ્પાયો.
Paccakkhāyāti paṭikkhipitvā. Vācāvatthukamevassāti, vācāya vattabbavatthumattakameva bhaveyya. Imāni pana dvādasāyatanāni atikkamitvā ayaṃ nāma añño sabhāvadhammo atthīti dassetuṃ na sakkuṇeyya. Puṭṭho ca na sampāyeyyāti, ‘‘katamaṃ aññaṃ sabbaṃ nāmā’’ti? Pucchito, ‘‘idaṃ nāmā’’ti vacanena sampādetuṃ na sakkuṇeyya. Vighātaṃ āpajjeyyāti dukkhaṃ āpajjeyya. Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasminti ettha tanti nipātamattaṃ. Yathāti kāraṇavacanaṃ, yasmā avisaye puṭṭhoti attho. Avisayasmiñhi sattānaṃ vighātova hoti, kūṭāgāramattaṃ silaṃ sīsena ukkhipitvā gambhīre udake taraṇaṃ avisayo, tathā candimasūriyānaṃ ākaḍḍhitvā pātanaṃ, tasmiṃ avisaye vāyamanto vighātameva āpajjati, evaṃ imasmimpi avisaye vighātameva āpajjeyyāti adhippāyo.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧. સબ્બસુત્તં • 1. Sabbasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. સબ્બસુત્તવણ્ણના • 1. Sabbasuttavaṇṇanā