| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૧૦. સજ્ઝાયસુત્તવણ્ણના
10. Sajjhāyasuttavaṇṇanā
૨૩૦. દસમે યં સુદન્તિ નિપાતમત્તં. સજ્ઝાયબહુલોતિ નિસ્સરણપરિયત્તિવસેન સજ્ઝાયનતો બહુતરં કાલં સજ્ઝાયન્તો. સો કિર આચરિયસ્સ દિવાટ્ઠાનં સમ્મજ્જિત્વા આચરિયં ઉદિક્ખન્તો તિટ્ઠતિ. અથ નં આગચ્છન્તં દિસ્વાવ પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેત્વા પઞ્ઞત્તાસને નિસિન્નસ્સ તાલવણ્ટવાતં દત્વા પાનીયં આપુચ્છિત્વા પાદે ધોવિત્વા તેલં મક્ખેત્વા વન્દિત્વા ઠિતો ઉદ્દેસં ગહેત્વા યાવ સૂરિયત્થઙ્ગમા સજ્ઝાયં કરોતિ. સો ન્હાનકોટ્ઠકે ઉદકં ઉપટ્ઠપેત્વા અઙ્ગારકપલ્લે અગ્ગિં કરોતિ. આચરિયસ્સ ન્હત્વા આગતસ્સ પાદેસુ ઉદકં પુઞ્છિત્વા પિટ્ઠિપરિકમ્મં કત્વા વન્દિત્વા ઉદ્દેસં ગહેત્વા પઠમયામે સજ્ઝાયં કત્વા મજ્ઝિમયામે સરીરં સમસ્સાસેત્વા પચ્છિમયામે ઉદ્દેસં ગહેત્વા યાવ અરુણુગ્ગમના સજ્ઝાયં કત્વા નિરુદ્ધસદ્દં ખયતો સમ્મસતિ. તતો સેસં ઉપાદાયરૂપં ભૂતરૂપં નામરૂપન્તિ પઞ્ચસુ ખન્ધેસુ વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અરહત્તં પાપુણિ. અપ્પોસ્સુક્કોતિ ઉદ્દેસગ્ગહણે ચ સજ્ઝાયકરણીયે ચ નિરુસ્સુક્કો. સઙ્કસાયતીતિ યસ્સ દાનિ અત્થાય અહં સજ્ઝાયં કરેય્યં, સો મે અત્થો મત્થકં પત્તો. કિં મે ઇદાનિ સજ્ઝાયેનાતિ ફલસમાપત્તિસુખેન કાલં અતિવત્તેતિ. અજ્ઝભાસીતિ, ‘‘કિં નુ ખો અસ્સ થેરસ્સ અફાસુકં જાતં, ઉદાહુસ્સ આચરિયસ્સ? કેન નુ ખો કારણેન પુબ્બે વિય મધુરસ્સરેન ન સજ્ઝાયતી’’તિ? આગન્ત્વા સન્તિકે ઠિતા અભાસિ.
230. Dasame yaṃ sudanti nipātamattaṃ. Sajjhāyabahuloti nissaraṇapariyattivasena sajjhāyanato bahutaraṃ kālaṃ sajjhāyanto. So kira ācariyassa divāṭṭhānaṃ sammajjitvā ācariyaṃ udikkhanto tiṭṭhati. Atha naṃ āgacchantaṃ disvāva paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahetvā paññattāsane nisinnassa tālavaṇṭavātaṃ datvā pānīyaṃ āpucchitvā pāde dhovitvā telaṃ makkhetvā vanditvā ṭhito uddesaṃ gahetvā yāva sūriyatthaṅgamā sajjhāyaṃ karoti. So nhānakoṭṭhake udakaṃ upaṭṭhapetvā aṅgārakapalle aggiṃ karoti. Ācariyassa nhatvā āgatassa pādesu udakaṃ puñchitvā piṭṭhiparikammaṃ katvā vanditvā uddesaṃ gahetvā paṭhamayāme sajjhāyaṃ katvā majjhimayāme sarīraṃ samassāsetvā pacchimayāme uddesaṃ gahetvā yāva aruṇuggamanā sajjhāyaṃ katvā niruddhasaddaṃ khayato sammasati. Tato sesaṃ upādāyarūpaṃ bhūtarūpaṃ nāmarūpanti pañcasu khandhesu vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Appossukkoti uddesaggahaṇe ca sajjhāyakaraṇīye ca nirussukko. Saṅkasāyatīti yassa dāni atthāya ahaṃ sajjhāyaṃ kareyyaṃ, so me attho matthakaṃ patto. Kiṃ me idāni sajjhāyenāti phalasamāpattisukhena kālaṃ ativatteti. Ajjhabhāsīti, ‘‘kiṃ nu kho assa therassa aphāsukaṃ jātaṃ, udāhussa ācariyassa? Kena nu kho kāraṇena pubbe viya madhurassarena na sajjhāyatī’’ti? Āgantvā santike ṭhitā abhāsi.
ધમ્મપદાનીતિ ઇધ સબ્બમ્પિ બુદ્ધવચનં અધિપ્પેતં . નાધીયસીતિ ન સજ્ઝાયસિ. નાદિયસીતિ વા પાઠો, ન ગણ્હાસીતિ અત્થો. પસંસન્તિ ધમ્મભાણકો પસંસં લભતિ, આભિધમ્મિકો સુત્તન્તિકો વિનયધરોતિસ્સ પસંસિતા ભવન્તિ. વિરાગેનાતિ અરિયમગ્ગેન. અઞ્ઞાયાતિ જાનિત્વા. નિક્ખેપનન્તિ તસ્સ દિટ્ઠસુતાદિનો વિસ્સજ્જનં સન્તો વદન્તીતિ દીપેતિ, ન બુદ્ધવચનસ્સ. એત્તાવતા ‘‘થેરો બુદ્ધવચનં ન વિસ્સજ્જાપેતી’’તિ ન નિચ્ચકાલં સજ્ઝાયન્તેનેવ ભવિતબ્બં, સજ્ઝાયિત્વા પન – ‘‘એત્તકસ્સાહં અત્થસ્સ વા ધમ્મસ્સ વા આધારો ભવિતું સમત્થો’’તિ ઞત્વા વટ્ટદુક્ખસ્સ અન્તકિરિયાય પટિપજ્જિતબ્બં. દસમં.
Dhammapadānīti idha sabbampi buddhavacanaṃ adhippetaṃ . Nādhīyasīti na sajjhāyasi. Nādiyasīti vā pāṭho, na gaṇhāsīti attho. Pasaṃsanti dhammabhāṇako pasaṃsaṃ labhati, ābhidhammiko suttantiko vinayadharotissa pasaṃsitā bhavanti. Virāgenāti ariyamaggena. Aññāyāti jānitvā. Nikkhepananti tassa diṭṭhasutādino vissajjanaṃ santo vadantīti dīpeti, na buddhavacanassa. Ettāvatā ‘‘thero buddhavacanaṃ na vissajjāpetī’’ti na niccakālaṃ sajjhāyanteneva bhavitabbaṃ, sajjhāyitvā pana – ‘‘ettakassāhaṃ atthassa vā dhammassa vā ādhāro bhavituṃ samattho’’ti ñatvā vaṭṭadukkhassa antakiriyāya paṭipajjitabbaṃ. Dasamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧૦. સજ્ઝાયસુત્તં • 10. Sajjhāyasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. સજ્ઝાયસુત્તવણ્ણના • 10. Sajjhāyasuttavaṇṇanā
