| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૬. સકુણગ્ઘિસુત્તવણ્ણના
6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
૩૭૨. પાકતિકસકુણકુલેસુ બલવભાવતો તેસં હનનતો સકુણગ્ઘિ. સેનોતિ વુત્તં ‘‘સેનસ્સેતં અધિવચન’’ન્તિ, સેનવિસેસો પન સો વેદિતબ્બો. આમિસત્થાય પત્તત્તા ‘‘લોભસાહસેન પત્તા’’તિ વુત્તં, લોભનિમિત્તેન સાહસાકારેન પત્તાતિ અત્થો. નઙ્ગલેન કટ્ઠં કસિતં નઙ્ગલકટ્ઠં, તં કરીયતિ એત્થાતિ નઙ્ગલકટ્ઠકરણન્તિ આહ – ‘‘અધુના કટ્ઠં ખેત્તટ્ઠાન’’ન્તિ. લેડ્ડુયો તિટ્ઠન્તિ એત્થાતિ લેડ્ડુટ્ઠાનં, લેડ્ડુનિમિત્તં કસિતટ્ઠાનં. વજ્જતીતિ વદં, વચનં. કુચ્છિતં વદં અવદં. ગરહને હિ અયં અ-કારો યથા – ‘‘અપુત્તો અભરિયા’’તિ. અવદં માનેતીતિ અવદમાના, અત્તનો બલમદેન લાપં અતિમઞ્ઞિત્વા વદન્તીતિ અત્થો. તેનેવાહ ‘‘ગચ્છ ખો, ત્વં લાપ, તત્રપિ મે ગન્ત્વા ન મોક્ખસી’’તિ. યં પન અટ્ઠકથાયં વુત્તં ‘‘અત્તનો બલસ્સ સુટ્ઠુ વણ્ણં વદમાના’’તિ, તત્થ અત્તતો આપન્નં ગહેત્વા વુત્તં. ‘‘વદમાનો’’તિ વા પાઠો, સારમ્ભવસેન અવ્હાયન્તોતિ અત્થો. તેનાહ ‘‘એહિ ખો દાનિ સકુણગ્ઘી’’તિ. સુટ્ઠુ ઠપેત્વાતિ જિયામુત્તસરસ્સ વિય સીઘપાતયોગ્યતાકરણેન ઉભો પક્ખે સમ્મા ઠપેત્વા. અયન્તિ સકુણગ્ઘિ. ઞત્વાતિ યથાભૂતદસ્સનેન અત્તનો ઞાણેન જાનિત્વા. ફાલીયિત્થાતિ ફાલચ્છેદતિખિણસિખરે સુક્ખલેડ્ડુસ્મિં ભિજ્જિત્થ.
372. Pākatikasakuṇakulesu balavabhāvato tesaṃ hananato sakuṇagghi. Senoti vuttaṃ ‘‘senassetaṃ adhivacana’’nti, senaviseso pana so veditabbo. Āmisatthāya pattattā ‘‘lobhasāhasena pattā’’ti vuttaṃ, lobhanimittena sāhasākārena pattāti attho. Naṅgalena kaṭṭhaṃ kasitaṃ naṅgalakaṭṭhaṃ, taṃ karīyati etthāti naṅgalakaṭṭhakaraṇanti āha – ‘‘adhunā kaṭṭhaṃ khettaṭṭhāna’’nti. Leḍḍuyo tiṭṭhanti etthāti leḍḍuṭṭhānaṃ, leḍḍunimittaṃ kasitaṭṭhānaṃ. Vajjatīti vadaṃ, vacanaṃ. Kucchitaṃ vadaṃ avadaṃ. Garahane hi ayaṃ a-kāro yathā – ‘‘aputto abhariyā’’ti. Avadaṃ mānetīti avadamānā, attano balamadena lāpaṃ atimaññitvā vadantīti attho. Tenevāha ‘‘gaccha kho, tvaṃ lāpa, tatrapi me gantvā na mokkhasī’’ti. Yaṃ pana aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘attano balassa suṭṭhu vaṇṇaṃ vadamānā’’ti, tattha attato āpannaṃ gahetvā vuttaṃ. ‘‘Vadamāno’’ti vā pāṭho, sārambhavasena avhāyantoti attho. Tenāha ‘‘ehi kho dāni sakuṇagghī’’ti. Suṭṭhu ṭhapetvāti jiyāmuttasarassa viya sīghapātayogyatākaraṇena ubho pakkhe sammā ṭhapetvā. Ayanti sakuṇagghi. Ñatvāti yathābhūtadassanena attano ñāṇena jānitvā. Phālīyitthāti phālacchedatikhiṇasikhare sukkhaleḍḍusmiṃ bhijjittha.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૬. સકુણગ્ઘિસુત્તં • 6. Sakuṇagghisuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. સકુણગ્ઘિસુત્તવણ્ણના • 6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
