| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā |
સલાકભત્તકથાવણ્ણના
Salākabhattakathāvaṇṇanā
ન હિ બહિસીમાય સઙ્ઘલાભોતિ એત્થ ‘‘ઉદ્દેસભત્તાદીસુ બહિસીમાય ઠિતસ્સપિ ચે ઉપાસકા દેન્તિ, ગહેતું લભન્તિ, અત્તનોપિ પાપેત્વા ગહણં અનુઞ્ઞાતં, તથા ઇધ ન વટ્ટતી’’તિ વુત્તં. ન પાપુણન્તીતિ ઉદ્દિસિત્વાપિ. વારગામન્તિ દૂરત્તા વારેન નિગ્ગહેન ગન્તબ્બગામે. ફાતિકમ્મમેવાતિ અતિરેકલાભા ચ ભવન્તિ. સમ્મુખીભૂતસ્સાતિ યેભુય્યેન ચે ભિક્ખૂ બહિસીમં ગતા, સમ્મુખીભૂતસ્સ પાપેતબ્બં. સભાગત્તા હિ એકેન લદ્ધં સબ્બેસં પહોતિ, તસ્મિમ્પિ અસતિ અત્તનો પાપેત્વા દાતબ્બં. ‘‘લદ્ધા વા અલદ્ધા વા’’તિ વચનસિલિટ્ઠવસેન વુત્તં. વિહારે અપાપિતં પન…પે॰… ન વટ્ટતીતિ સલાકભત્તં વિહારે ઉદ્દિસિયતિ. તેન પન દિન્નસલાકેન. તસ્સાતિ ગહેત્વા ગતસ્સ. સલાકા ગહેતબ્બાતિ યુત્તં વિય. સબ્બપોત્થકેસુ ‘‘ગાહેતબ્બા’’તિ પાઠો, તસ્મા તેનાતિ સલાકગ્ગાહાપકેનાતિ અત્થો. ‘‘ચોરિકાય ગહિતત્તા ન પાપુણાતી’’તિ વચનતો ‘‘કુટિસોધનં વટ્ટતી’’તિ ચ દીપવાસિનો વદન્તિ કિર. એકં મહાથેરસ્સાતિ મહાથેરો વિહારતો યેભુય્યેન ન ગચ્છતિ, ઇતરે કદાચિ ગચ્છતિ, તસ્મા સભાગા ચે, અત્તનો પાપેત્વા પુન ઇતરેસં દિય્યતિ. વિહારે થેરસ્સ પત્તસલાકભત્તન્તિ મહાથેરો એકકોવ વિહારે ઓહીનો, ‘‘અવસ્સં સબ્બસલાકા અત્તનો પાપેત્વા ઠિતો’’તિ પટિસ્સયં ગન્ત્વા આગન્તુકભિક્ખૂનમ્પિ અદસ્સનતો કુક્કુચ્ચં અકત્વા ભુઞ્જન્તિ.
Na hi bahisīmāya saṅghalābhoti ettha ‘‘uddesabhattādīsu bahisīmāya ṭhitassapi ce upāsakā denti, gahetuṃ labhanti, attanopi pāpetvā gahaṇaṃ anuññātaṃ, tathā idha na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Na pāpuṇantīti uddisitvāpi. Vāragāmanti dūrattā vārena niggahena gantabbagāme. Phātikammamevāti atirekalābhā ca bhavanti. Sammukhībhūtassāti yebhuyyena ce bhikkhū bahisīmaṃ gatā, sammukhībhūtassa pāpetabbaṃ. Sabhāgattā hi ekena laddhaṃ sabbesaṃ pahoti, tasmimpi asati attano pāpetvā dātabbaṃ. ‘‘Laddhā vā aladdhā vā’’ti vacanasiliṭṭhavasena vuttaṃ. Vihāre apāpitaṃ pana…pe… na vaṭṭatīti salākabhattaṃ vihāre uddisiyati. Tena pana dinnasalākena. Tassāti gahetvā gatassa. Salākā gahetabbāti yuttaṃ viya. Sabbapotthakesu ‘‘gāhetabbā’’ti pāṭho, tasmā tenāti salākaggāhāpakenāti attho. ‘‘Corikāya gahitattā na pāpuṇātī’’ti vacanato ‘‘kuṭisodhanaṃ vaṭṭatī’’ti ca dīpavāsino vadanti kira. Ekaṃ mahātherassāti mahāthero vihārato yebhuyyena na gacchati, itare kadāci gacchati, tasmā sabhāgā ce, attano pāpetvā puna itaresaṃ diyyati. Vihāre therassa pattasalākabhattanti mahāthero ekakova vihāre ohīno, ‘‘avassaṃ sabbasalākā attano pāpetvā ṭhito’’ti paṭissayaṃ gantvā āgantukabhikkhūnampi adassanato kukkuccaṃ akatvā bhuñjanti.
