| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૪. સમ્બહુલસુત્તવણ્ણના
4. Sambahulasuttavaṇṇanā
૨૨૪. ચતુત્થે સમ્બહુલાતિ બહૂ સુત્તન્તિકા આભિધમ્મિકા વિનયધરા ચ. વિહરન્તીતિ સત્થુ સન્તિકે કમ્મટ્ઠાનં ગહેત્વા વિહરન્તિ. પક્કમિંસૂતિ તે કિર તસ્મિં જનપદે અઞ્ઞતરં ગામં ઉપસઙ્કમન્તે દિસ્વા મનુસ્સા પસન્નચિત્તા આસનસાલાય કોજવત્થરણાદીનિ પઞ્ઞાપેત્વા યાગુખજ્જકાનિ દત્વા ઉપનિસીદિંસુ. મહાથેરો એકં ધમ્મકથિકં ‘‘ધમ્મં કથેહી’’તિ આહ. સો ચિત્તં ધમ્મકથં કથેસિ. મનુસ્સા પસીદિત્વા ભોજનવેલાયં પણીતભોજનં અદંસુ. મહાથેરો મનુઞ્ઞં ભત્તાનુમોદનમકાસિ. મનુસ્સા ભિય્યોસોમત્તાય પસન્ના ‘‘ઇધેવ, ભન્તે, તેમાસં વસથા’’તિ પટિઞ્ઞં કારેત્વા ગમનાગમનસમ્પન્ને ઠાને સેનાસનાનિ કારેત્વા ચતૂહિ પચ્ચયેહિ ઉપટ્ઠહિંસુ. મહાથેરો વસ્સૂપનાયિકદિવસે ભિક્ખૂ ઓવદિ – ‘‘આવુસો, તુમ્હેહિ ગરુકસ્સ સત્થુ સન્તિકે કમ્મટ્ઠાનં ગહિતં, બુદ્ધપાતુભાવો નામ દુલ્લભો. માસસ્સ અટ્ઠ દિવસે ધમ્મસ્સવનં કત્વા ગણસઙ્ગણિકં પહાય અપ્પમત્તા વિહરથા’’તિ. તે તતો પટ્ઠાય યુઞ્જન્તિ ઘટેન્તિ. કદાચિ સબ્બરત્તિકં ધમ્મસ્સવનં કરોન્તિ, કદાચિ પઞ્હં વિસ્સજ્જેન્તિ, કદાચિ પધાનં કરોન્તિ. તેસં ધમ્મસ્સવનદિવસે ધમ્મં કથેન્તાનંયેવ અરુણો ઉગ્ગચ્છતિ. પઞ્હાવિસ્સજ્જનદિવસે બ્યત્તો ભિક્ખુ પઞ્હં પુચ્છતિ, પણ્ડિતો વિસ્સજ્જેતીતિ પુચ્છનવિસ્સજ્જનં કરોન્તાનંયેવ. પધાનદિવસે સૂરિયત્થઙ્ગમને ગણ્ડિં પહરિત્વાવ ચઙ્કમં ઓતરિત્વા પધાનં કરોન્તાનંયેવ. તે એવં વસ્સં વસ્સિત્વા પવારેત્વા પક્કમિંસુ. તં સન્ધાયેતં વુત્તં. પરિદેવમાનાતિ ‘‘ઇદાનિ તથારૂપં મધુરં ધમ્મસ્સવનં પઞ્હાકથનં કુતો લભિસ્સામી’’તિઆદીનિ વત્વા રોદમાના.
224. Catutthe sambahulāti bahū suttantikā ābhidhammikā vinayadharā ca. Viharantīti satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā viharanti. Pakkamiṃsūti te kira tasmiṃ janapade aññataraṃ gāmaṃ upasaṅkamante disvā manussā pasannacittā āsanasālāya kojavattharaṇādīni paññāpetvā yāgukhajjakāni datvā upanisīdiṃsu. Mahāthero ekaṃ dhammakathikaṃ ‘‘dhammaṃ kathehī’’ti āha. So cittaṃ dhammakathaṃ kathesi. Manussā pasīditvā bhojanavelāyaṃ paṇītabhojanaṃ adaṃsu. Mahāthero manuññaṃ bhattānumodanamakāsi. Manussā bhiyyosomattāya pasannā ‘‘idheva, bhante, temāsaṃ vasathā’’ti paṭiññaṃ kāretvā gamanāgamanasampanne ṭhāne senāsanāni kāretvā catūhi paccayehi upaṭṭhahiṃsu. Mahāthero vassūpanāyikadivase bhikkhū ovadi – ‘‘āvuso, tumhehi garukassa satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahitaṃ, buddhapātubhāvo nāma dullabho. Māsassa aṭṭha divase dhammassavanaṃ katvā gaṇasaṅgaṇikaṃ pahāya appamattā viharathā’’ti. Te tato paṭṭhāya yuñjanti ghaṭenti. Kadāci sabbarattikaṃ dhammassavanaṃ karonti, kadāci pañhaṃ vissajjenti, kadāci padhānaṃ karonti. Tesaṃ dhammassavanadivase dhammaṃ kathentānaṃyeva aruṇo uggacchati. Pañhāvissajjanadivase byatto bhikkhu pañhaṃ pucchati, paṇḍito vissajjetīti pucchanavissajjanaṃ karontānaṃyeva. Padhānadivase sūriyatthaṅgamane gaṇḍiṃ paharitvāva caṅkamaṃ otaritvā padhānaṃ karontānaṃyeva. Te evaṃ vassaṃ vassitvā pavāretvā pakkamiṃsu. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Paridevamānāti ‘‘idāni tathārūpaṃ madhuraṃ dhammassavanaṃ pañhākathanaṃ kuto labhissāmī’’tiādīni vatvā rodamānā.
ખાયતીતિ પઞ્ઞાયતિ ઉપટ્ઠાતિ. કો મેતિ કહં ઇમે. વજ્જિભૂમિયાતિ વજ્જિરટ્ઠાભિમુખા ગતા. મગા વિયાતિ યથા મગા તસ્મિં તસ્મિં પબ્બતપાદે વા વનસણ્ડે વા વિચરન્તા – ‘‘ઇદં અમ્હાકં માતુસન્તકં પિતુસન્તકં પવેણિઆગત’’ન્તિ અગહેત્વા, યત્થેવ નેસં ગોચરફાસુતા ચ હોતિ પરિપન્થાભાવો ચ, તત્થ વિચરન્તિ. એવં અનિકેતા અગેહા ભિક્ખવોપિ ‘‘અયં, આવુસો, અમ્હાકં આચરિયુપજ્ઝાયાનં સન્તકો પવેણિઆગતો’’તિ અગહેત્વા યત્થેવ નેસં ઉતુસપ્પાયં ભોજનસપ્પાયં પુગ્ગલસપ્પાયં સેનાસનસપ્પાયં ધમ્મસ્સવનસપ્પાયઞ્ચ સુલભં હોતિ, તત્થ વિહરન્તિ. ચતુત્થં.
Khāyatīti paññāyati upaṭṭhāti. Ko meti kahaṃ ime. Vajjibhūmiyāti vajjiraṭṭhābhimukhā gatā. Magā viyāti yathā magā tasmiṃ tasmiṃ pabbatapāde vā vanasaṇḍe vā vicarantā – ‘‘idaṃ amhākaṃ mātusantakaṃ pitusantakaṃ paveṇiāgata’’nti agahetvā, yattheva nesaṃ gocaraphāsutā ca hoti paripanthābhāvo ca, tattha vicaranti. Evaṃ aniketā agehā bhikkhavopi ‘‘ayaṃ, āvuso, amhākaṃ ācariyupajjhāyānaṃ santako paveṇiāgato’’ti agahetvā yattheva nesaṃ utusappāyaṃ bhojanasappāyaṃ puggalasappāyaṃ senāsanasappāyaṃ dhammassavanasappāyañca sulabhaṃ hoti, tattha viharanti. Catutthaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૪. સમ્બહુલસુત્તં • 4. Sambahulasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૪. સમ્બહુલસુત્તવણ્ણના • 4. Sambahulasuttavaṇṇanā
