| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
10. ஸமித்³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா
10. Samiddhisuttavaṇṇanā
20. தபனபா⁴வேன தபனோத³கத்தா தபோதா³தி தஸ்ஸ ரஹத³ஸ்ஸ நாமங். தேனாஹ ‘‘தத்தோத³கஸ்ஸ ரஹத³ஸ்ஸா’’தி. ததோதி நாக³ப⁴வனே உத³கரஹத³தோ தபோதா³ நாம நதீ³ ஸந்த³தி. ஸா ஹி நதீ³ பூ⁴மிதலங் ஆரோஹதி. ‘‘ஏதி³ஸா ஜாதா’’தி வசனஸேஸோ. பேதலோகோதி லோஹகும்பி⁴னிரயா இதா⁴தி⁴ப்பேதாதி வத³ந்தி. ரஹத³ஸ்ஸ பன ஆதி³தோ பப்³ப³தபாத³வனந்தரேஸு ப³ஹூ பேதா விஹரந்தி, ஸ்வாயமத்தோ² பேதவத்து²பாளியா லக்க²ணஸங்யுத்தேன ச தீ³பேதப்³போ³. யதாயந்தி யதோ ரஹத³தோ அயங். ஸாதோத³கோதி மது⁴ரோத³கோ. ஸேதோத³கோதி பரிஸுத்³தோ⁴த³கோ, அனாவிலோத³கோதி அத்தோ². ததோதி தபோதா³னதி³தோ.
20. Tapanabhāvena tapanodakattā tapodāti tassa rahadassa nāmaṃ. Tenāha ‘‘tattodakassa rahadassā’’ti. Tatoti nāgabhavane udakarahadato tapodā nāma nadī sandati. Sā hi nadī bhūmitalaṃ ārohati. ‘‘Edisā jātā’’ti vacanaseso. Petalokoti lohakumbhinirayā idhādhippetāti vadanti. Rahadassa pana ādito pabbatapādavanantaresu bahū petā viharanti, svāyamattho petavatthupāḷiyālakkhaṇasaṃyuttena ca dīpetabbo. Yatāyanti yato rahadato ayaṃ. Sātodakoti madhurodako. Setodakoti parisuddhodako, anāvilodakoti attho. Tatoti tapodānadito.
ஸமித்³தோ⁴தி அவயவானங் ஸம்புண்ணதாய ஸங்ஸித்³தி⁴யாவ ஸம்மா இத்³தோ⁴. தேனாஹ ‘‘அபி⁴ரூபோ’’திஆதி³. பதா⁴னே ஸம்மஸனத⁴ம்மே நியுத்தோ, தங் வா எத்த² அத்தீ²தி பதா⁴னிகோ. ஸேனாஸனங் ஸுட்ட²பிதத்³வாரவாதபானங், தேஸங் பித³ஹனேன உதுங் கா³ஹாபெத்வா.
Samiddhoti avayavānaṃ sampuṇṇatāya saṃsiddhiyāva sammā iddho. Tenāha ‘‘abhirūpo’’tiādi. Padhāne sammasanadhamme niyutto, taṃ vā ettha atthīti padhāniko. Senāsanaṃ suṭṭhapitadvāravātapānaṃ, tesaṃ pidahanena utuṃ gāhāpetvā.
புப்³பா³பயமானோதி ந்ஹானதோ புப்³ப³பா⁴கே³ விய வோத³கபா⁴வங் ஆபஜ்ஜமானோ க³மெந்தோ. அவத்தங் படிக்கி²பித்வா வத்தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தத்த²…பே॰… ந ஓதரிதப்³ப³’’ந்தி பட²மங் வுத்தங். ஸப்³ப³தி³ஸாபலோகனங் யதா² ந்ஹாயனட்டா²னஸ்ஸ மனுஸ்ஸேஹி விவித்தபா⁴வஜானநத்த²ங். கா²ணுஆதி³வவத்தா²பனங் சீவராதீ³னங் ட²பனத்த²ங் உத³கஸமீபேதி அதி⁴ப்பாயோ. உக்காஸனங் அமனுஸ்ஸானங் அபக³மனத்த²ங். அவகுஜ்ஜட்டா²னங் தங்க²ணேபி உபரிமகாயஸ்ஸ உஜுகங் அவிவடகரணத்த²ங். சீவரபிட்டே²யேவ ட²பேதப்³ப³ங் யத்த² வா தத்த² வா அட்ட²பெத்வா. உத³கந்தேதி உத³கஸமீபே. ஸின்னட்டா²னந்தி ஸேத³க³தபதே³ஸோ. பஸாரேதப்³ப³ங் தஸ்ஸ ஸுக்கா²பனத்த²ங். ஸங்ஹரித்வா ட²பனங் புன ஸுகே²ன க³ஹெத்வா நிவாஸனத்த²ங். நாபி⁴ப்பமாணமத்தங் ஓதரணங் தாவதா உத³கபடிச்சா²தி³லக்க²ணப்பத்ததோ. வீசிங் அனுட்டா²பெந்தேனாதிஆதி³ ஸங்யதகாரிதாத³ஸ்ஸனங். நிவாஸனங் பரிக்கி²பித்வாதி அந்தரவாஸகங் கடிப்பதே³ஸஸ்ஸ யதா² பரிதோ ஹோதி, ஏவங் கி²பித்வா பரிவஸித்வா.
Pubbāpayamānoti nhānato pubbabhāge viya vodakabhāvaṃ āpajjamāno gamento. Avattaṃ paṭikkhipitvā vattaṃ dassetuṃ ‘‘tattha…pe… na otaritabba’’nti paṭhamaṃ vuttaṃ. Sabbadisāpalokanaṃ yathā nhāyanaṭṭhānassa manussehi vivittabhāvajānanatthaṃ. Khāṇuādivavatthāpanaṃ cīvarādīnaṃ ṭhapanatthaṃ udakasamīpeti adhippāyo. Ukkāsanaṃ amanussānaṃ apagamanatthaṃ. Avakujjaṭṭhānaṃ taṅkhaṇepi uparimakāyassa ujukaṃ avivaṭakaraṇatthaṃ. Cīvarapiṭṭheyeva ṭhapetabbaṃ yattha vā tattha vā aṭṭhapetvā. Udakanteti udakasamīpe. Sinnaṭṭhānanti sedagatapadeso. Pasāretabbaṃ tassa sukkhāpanatthaṃ. Saṃharitvā ṭhapanaṃ puna sukhena gahetvā nivāsanatthaṃ. Nābhippamāṇamattaṃotaraṇaṃ tāvatā udakapaṭicchādilakkhaṇappattato. Vīciṃ anuṭṭhāpentenātiādi saṃyatakāritādassanaṃ. Nivāsanaṃ parikkhipitvāti antaravāsakaṃ kaṭippadesassa yathā parito hoti, evaṃ khipitvā parivasitvā.
ஸரீரவண்ணோபி விப்பஸீதி³ ஸம்மதே³வ பா⁴வனானுஸ்ஸதிம்பி விந்த³ந்தஸ்ஸாதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸமனங் நிக்³க³ஹேதுந்தி கிலேஸவஸங் க³தங் அத்தனோ சித்தங் நிக்³க³ண்ஹிதுங். காமூபனீதாதி காமங் உபக³தசித்தா. அத² வா கிலேஸகாமேன தே²ரே உபனீதசித்தா.
Sarīravaṇṇopi vippasīdi sammadeva bhāvanānussatimpi vindantassāti adhippāyo. Samanaṃ niggahetunti kilesavasaṃ gataṃ attano cittaṃ niggaṇhituṃ. Kāmūpanītāti kāmaṃ upagatacittā. Atha vā kilesakāmena there upanītacittā.
அபரிபு⁴ஞ்ஜித்வாதி அனநுபொ⁴த்வா. அனுப⁴விதப்³ப³ந்தி அத்த²தோ ஆபன்னமேவாதி ஆஹ ‘‘பஞ்சகாமகு³ணே’’தி . பி⁴க்க²ஸீதி யாசஸி. தஞ்ச பி⁴க்கா²சரியவஸேனாதி ஆஹ ‘‘பிண்டா³ய சரஸீ’’தி. காமபரிபோ⁴க³க³ருக³மனகாலோ நாம விஸேஸதோ பட²மயொப்³ப³னாவத்தா²தி ஆஹ ‘‘த³ஹரயொப்³ப³னகாலோ’’தி. ஓப⁴க்³கே³னாதி மஜ்ஜே² ஸங்ப⁴க்³க³காயேன. ஜிண்ணகாலே ஹி ஸத்தானங் கடியங் காயோ ஓப⁴க்³கோ³ ஹோதி.
Aparibhuñjitvāti ananubhotvā. Anubhavitabbanti atthato āpannamevāti āha ‘‘pañcakāmaguṇe’’ti . Bhikkhasīti yācasi. Tañca bhikkhācariyavasenāti āha ‘‘piṇḍāya carasī’’ti. Kāmaparibhogagarugamanakālo nāma visesato paṭhamayobbanāvatthāti āha ‘‘daharayobbanakālo’’ti. Obhaggenāti majjhe saṃbhaggakāyena. Jiṇṇakāle hi sattānaṃ kaṭiyaṃ kāyo obhaggo hoti.
வோதி நிபாதமத்தங் ‘‘யே ஹி வோ அரியா’’திஆதீ³ஸு விய. ஸத்தானந்தி ஸாமஞ்ஞவசனங், ந மனுஸ்ஸானங் ஏவ. தே³ஹனிக்கே²பனந்தி களேவரட்ட²பிதட்டா²னங். நத்தி² ஏதேஸங் நிமித்தந்தி அனிமித்தா, ‘‘எத்தகங் அயங் ஜீவதீ’’திஆதி³னா ஸஞ்ஜானநனிமித்தரஹிதாதி அத்தோ². ந நாயரேதி ந ஞாயந்தி. இதோ பரந்தி எத்த² பரந்தி அஞ்ஞங் காலங். தேன ஓரகாலஸ்ஸபி ஸங்க³ஹோ ஸித்³தோ⁴ ஹோதி. பரமாயுனோ ஓரகாலே ஏவ செத்த² பரந்தி அதி⁴ப்பேதங் ததோ பரங் ஸத்தானங் ஜீவிதஸ்ஸ அபா⁴வதோ. வவத்தா²னாபா⁴வதோதி காலவஸேன வவத்தா²னாபா⁴வதோ. வவத்தா²னந்தி செத்த² பரிச்சே²தோ³ வேதி³தப்³போ³, ந அஸங்கரதோ வவத்தா²னங், நிச்ச²யோ வா. அப்³பு³த³பேஸீதிஆதீ³ஸு அப்³பு³த³காலோ பேஸிகாலோதிஆதி³னா கால-ஸத்³தோ³ பச்சேகங் யோஜேதப்³போ³. காலோதி இத⁴ புப்³ப³ண்ஹாதி³வேலா அதி⁴ப்பேதா. தேனாஹ புப்³ப³ண்ஹேபி ஹீதிஆதி³ . இதே⁴வ தே³ஹேன பதிதப்³ப³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அனேகப்பகாரதோதி நக³ரே ஜாதானங் கா³மே, கா³மே ஜாதானங் நக³ரே, வனே ஜாதானங் ஜனபதே³, ஜனபதே³ ஜாதானங் வனேதிஆதி³னா அனேகப்பகாரதோ. இதோ சுதேனாதி இதோ க³திதோ சுதேன. இத⁴ இமிஸ்ஸங் க³தியங். யந்தே யுத்தகோ³ணோ வியாதி யதா² யந்தே யுத்தகோ³ணோ யந்தங் நாதிவத்ததி, ஏவங் காலோ க³திபஞ்சகந்தி ஏவங் உபமாஸங்ஸந்த³னங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Voti nipātamattaṃ ‘‘ye hi vo ariyā’’tiādīsu viya. Sattānanti sāmaññavacanaṃ, na manussānaṃ eva. Dehanikkhepananti kaḷevaraṭṭhapitaṭṭhānaṃ. Natthi etesaṃ nimittanti animittā, ‘‘ettakaṃ ayaṃ jīvatī’’tiādinā sañjānananimittarahitāti attho. Na nāyareti na ñāyanti. Ito paranti ettha paranti aññaṃ kālaṃ. Tena orakālassapi saṅgaho siddho hoti. Paramāyuno orakāle eva cettha paranti adhippetaṃ tato paraṃ sattānaṃ jīvitassa abhāvato. Vavatthānābhāvatoti kālavasena vavatthānābhāvato. Vavatthānanti cettha paricchedo veditabbo, na asaṅkarato vavatthānaṃ, nicchayo vā. Abbudapesītiādīsu abbudakālo pesikālotiādinā kāla-saddo paccekaṃ yojetabbo. Kāloti idha pubbaṇhādivelā adhippetā. Tenāha pubbaṇhepi hītiādi . Idheva dehena patitabbanti sambandho. Anekappakāratoti nagare jātānaṃ gāme, gāme jātānaṃ nagare, vane jātānaṃ janapade, janapade jātānaṃ vanetiādinā anekappakārato. Ito cutenāti ito gatito cutena. Idha imissaṃ gatiyaṃ. Yante yuttagoṇo viyāti yathā yante yuttagoṇo yantaṃ nātivattati, evaṃ kālo gatipañcakanti evaṃ upamāsaṃsandanaṃ veditabbaṃ.
அயங் காலோதி அயங் மரணகாலோ. பச்சி²மே காலேதி பச்சி²மே வயே. திஸ்ஸோ வயோஸீமாதி. பட²மாதி³கா திஸ்ஸோ வயஸ்ஸ ஸீமா அதிக்கந்தேன. புரிமானங் ஹி த்³வின்னங் வயானங் ஸப்³ப³ஸோ ஸீமா அதிக்கமித்வா பச்சி²மஸ்ஸ ஆதி³ஸீமங் அதிக்கந்தோ ததா² வுத்தோ. ‘‘அயஞ்ஹி ஸமணத⁴ம்மோ…பே॰… ந ஸக்கா காது’’ந்தி வத்வா தமத்த²ங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ததா³ ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். க³ண்ஹிதுந்தி பாளிதோ அத்த²தோ ச ஹத³யே ட²பனவஸேன க³ண்ஹிதுங். பரிபு⁴ஞ்ஜிதுந்தி வுத்தத⁴ம்மபரிஹரணஸுக²ங் அனுப⁴விதுங். ஏகஸ்ஸ கத²னதோ பட²மங் கா³த²ங் ஸுத்தங் வா உஸ்ஸாரேதி, தஸ்மிங் நிட்டி²தே இதரோ த⁴ம்மகதி²கோ தங்யேவ வித்தா²ரெந்தோ த⁴ம்மங் கதே²தி, அயங் ஸரபா⁴ணத⁴ம்மகதா². ஸுத்தகெ³ய்யானுஸாரேன யாவ பரியோஸானா உஸ்ஸாரணங் ஸரப⁴ஞ்ஞத⁴ம்மகதா². ‘‘மா மங் காலோ உபச்சகா³’’தி வத³ந்தோ ‘‘ஸமணத⁴ம்மஸ்ஸ கரணஸ்ஸ அயங் மே காலோ’’தி கதே²தி, ததோ பரோ ‘‘பச்சி²மவயோ அஞ்ஞோ காலோ’’தி கதே²தி. ‘‘காலங் வோஹங்…பே॰… தஸ்மா அபு⁴த்வா பி⁴க்கா²மீ’’தி வத³ந்தோ அத்தனா கதங் படிபத்திஞ்ச ஸஹேதுகங் ஸானிஸங்ஸங் கதே²தி.
Ayaṃ kāloti ayaṃ maraṇakālo. Pacchime kāleti pacchime vaye. Tisso vayosīmāti. Paṭhamādikā tisso vayassa sīmā atikkantena. Purimānaṃ hi dvinnaṃ vayānaṃ sabbaso sīmā atikkamitvā pacchimassa ādisīmaṃ atikkanto tathā vutto. ‘‘Ayañhi samaṇadhammo…pe… na sakkā kātu’’nti vatvā tamatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘tadā hī’’tiādi vuttaṃ. Gaṇhitunti pāḷito atthato ca hadaye ṭhapanavasena gaṇhituṃ. Paribhuñjitunti vuttadhammapariharaṇasukhaṃ anubhavituṃ. Ekassa kathanato paṭhamaṃ gāthaṃ suttaṃ vā ussāreti, tasmiṃ niṭṭhite itaro dhammakathiko taṃyeva vitthārento dhammaṃ katheti, ayaṃ sarabhāṇadhammakathā. Suttageyyānusārena yāva pariyosānā ussāraṇaṃ sarabhaññadhammakathā. ‘‘Mā maṃ kālo upaccagā’’ti vadanto ‘‘samaṇadhammassa karaṇassa ayaṃ me kālo’’ti katheti, tato paro ‘‘pacchimavayo añño kālo’’ti katheti. ‘‘Kālaṃ vohaṃ…pe… tasmā abhutvā bhikkhāmī’’ti vadanto attanā kataṃ paṭipattiñca sahetukaṃ sānisaṃsaṃ katheti.
தங் கா³ரவகாரணங் ஸந்தா⁴ய. ஏதந்தி ‘‘அத² கோ² ஸா தே³வதா பத²வியங் பதிட்ட²ஹித்வா’’தி ஏதங் வுத்தங். த³ஹரோ த்வந்திஆதி³மாஹ லோபா⁴பி⁴பூ⁴ததாய அதி⁴க³தத்தா. ஸப்³ப³ஸம்பத்தியுத்தோதி போ⁴க³ஸம்பதா³ பரிவாரஸம்பதா³தி ஸப்³ப³ஸம்பத்தீஹி யுத்தோ. அலங்காரபரிஹாரந்தி அலங்காரகரணங். அனிக்கீளிதாவீதி அகீளிதபுப்³போ³. கீளனஞ்செத்த² காமானங் பரிபோ⁴கோ³தி ஆஹ ‘‘அபு⁴த்தாவீ’’தி. அகதகாமகீளோதி அகதகாமானுப⁴வனப்பயோகோ³. ஸயங் அத்தனா ஏவ தி³ஸ்ஸந்தீதி ஸந்தி³ட்டா², ஸந்தி³ட்டா² ஏவ ஸந்தி³ட்டி²கா, அத்தபச்சக்க²தோ ஸந்தி³ட்டி²கா. பகட்டோ² காலோ பத்தோ ஏதேஸந்தி காலிகா, தே காலிகே.
Taṃ gāravakāraṇaṃ sandhāya. Etanti ‘‘atha kho sā devatā pathaviyaṃ patiṭṭhahitvā’’ti etaṃ vuttaṃ. Daharo tvantiādimāha lobhābhibhūtatāya adhigatattā. Sabbasampattiyuttoti bhogasampadā parivārasampadāti sabbasampattīhi yutto. Alaṅkāraparihāranti alaṅkārakaraṇaṃ. Anikkīḷitāvīti akīḷitapubbo. Kīḷanañcettha kāmānaṃ paribhogoti āha ‘‘abhuttāvī’’ti. Akatakāmakīḷoti akatakāmānubhavanappayogo. Sayaṃ attanā eva dissantīti sandiṭṭhā, sandiṭṭhā eva sandiṭṭhikā, attapaccakkhato sandiṭṭhikā. Pakaṭṭho kālo patto etesanti kālikā, te kālike.
சித்தானந்தரந்தி இச்சி²தசித்தானந்தரங், இச்சி²திச்சி²தாரம்மணாகாரேதி அத்தோ². தேனேவாஹ ‘‘சித்தானந்தரங் இச்சி²திச்சி²தாரம்மணானுப⁴வனங் ந ஸம்பஜ்ஜதீ’’திஆதி³. சித்தானந்தரங் லத்³த⁴ப்³ப³தாயாதி அனந்தரிதஸமாதி⁴சித்தானந்தரங் லத்³த⁴ப்³ப³ப²லதாய. ஸமோஹிதேஸுபீதி ஸம்ப⁴தேஸுபி. ஸம்பன்னகாமஸ்ஸாதி ஸமித்³த⁴காமஸ்ஸ. சித்தகாரா ரூபலாபே⁴ன, பொத்த²காரா படிமாகாரகா, ரூபகாரா த³ந்தரூபகட்ட²ரூப-லோஹரூபாதி³காரகா. ஆதி³ஸத்³தே³ன நானாரூபவேஸதா⁴ரீனங் நடாதீ³னங் ஸங்க³ஹோ. ஸேஸத்³வாரேஸூதி எத்த² க³ந்த⁴ப்³ப³மாலாகாரஸூபகாராத³யோ வத்தப்³பா³.
Cittānantaranti icchitacittānantaraṃ, icchiticchitārammaṇākāreti attho. Tenevāha ‘‘cittānantaraṃ icchiticchitārammaṇānubhavanaṃ na sampajjatī’’tiādi. Cittānantaraṃ laddhabbatāyāti anantaritasamādhicittānantaraṃ laddhabbaphalatāya. Samohitesupīti sambhatesupi. Sampannakāmassāti samiddhakāmassa. Cittakārā rūpalābhena, potthakārā paṭimākārakā, rūpakārā dantarūpakaṭṭharūpa-loharūpādikārakā. Ādisaddena nānārūpavesadhārīnaṃ naṭādīnaṃ saṅgaho. Sesadvāresūti ettha gandhabbamālākārasūpakārādayo vattabbā.
ஸோதி ஸமித்³தி⁴த்தே²ரோ. ஸமோஹிதஸம்பத்தினாதி ஸங்கா³ஹபோ⁴கூ³பகரணஸம்பத்தினா. பத்தப்³ப³து³க்க²ஸ்ஸாதி காமானங் ஆபஜ்ஜனரக்க²ணவஸேன லத்³த⁴ப்³ப³ஸ்ஸ காயிகசேதஸிகது³க்க²ஸ்ஸ. உபாயாஸஸ்ஸாதி த³ள்ஹபரிஸ்ஸமஸ்ஸ விரதஸ்ஸ. ‘‘விஸ்ஸாதஸ்ஸா’’தி கேசி. ‘‘பச்சவெக்க²ணஞாணேனா’’தி கேசி பட²ந்தி. அஸுகஸ்மிங் நாம காலே ப²லங் ஹோதீதி ஏவங் உதி³க்கி²தப்³போ³ நஸ்ஸ காலோதி அகாலோ. எத்தா²தி ஏதேஸு நவஸு லோகுத்தரத⁴ம்மேஸு. ஏஹிபஸ்ஸவிதி⁴ந்தி ‘‘ஏஹி பஸ்ஸா’’தி ஏவங் பவத்தவிதி⁴வசனங். உபனேதப்³போ³தி வா உபனெய்யோ, ஸோ ஏவ ஓபனெய்யிகோ. விஞ்ஞூஹீதி விதூ³ஹி படிவித்³த⁴ஸச்சேஹி. தே ஏகங்ஸதோ உக்³க⁴டிதஞ்ஞூஆத³யோ ஹொந்தீதி ஆஹ ‘‘உக்³க⁴டிதஞ்ஞூஆதீ³ஹீ’’தி. ‘‘பச்சத்த’’ந்தி ஏதஸ்ஸ பதிஅத்தனீதி பு⁴ம்மவஸேன அத்தோ² க³ஹேதப்³போ³தி ஆஹ ‘‘அத்தனி அத்தனீ’’தி.
Soti samiddhitthero. Samohitasampattināti saṅgāhabhogūpakaraṇasampattinā. Pattabbadukkhassāti kāmānaṃ āpajjanarakkhaṇavasena laddhabbassa kāyikacetasikadukkhassa. Upāyāsassāti daḷhaparissamassa viratassa. ‘‘Vissātassā’’ti keci. ‘‘Paccavekkhaṇañāṇenā’’ti keci paṭhanti. Asukasmiṃ nāma kāle phalaṃ hotīti evaṃ udikkhitabbo nassa kāloti akālo. Etthāti etesu navasu lokuttaradhammesu. Ehipassavidhinti ‘‘ehi passā’’ti evaṃ pavattavidhivacanaṃ. Upanetabboti vā upaneyyo, so eva opaneyyiko. Viññūhīti vidūhi paṭividdhasaccehi. Te ekaṃsato ugghaṭitaññūādayo hontīti āha ‘‘ugghaṭitaññūādīhī’’ti. ‘‘Paccatta’’nti etassa patiattanīti bhummavasena attho gahetabboti āha ‘‘attani attanī’’ti.
ஸப்³ப³பதே³ஹி ஸம்ப³ந்தோ⁴தி ‘‘கத²ங் ஆதீ³னவோ எத்த² பி⁴ய்யோ, கத²ங் அகாலிகோ’’திஆதி³னா ஸப்³பே³ஹி பச்சேகங் ஸம்ப³ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³.
Sabbapadehi sambandhoti ‘‘kathaṃ ādīnavo ettha bhiyyo, kathaṃ akāliko’’tiādinā sabbehi paccekaṃ sambandho veditabbo.
நவோதி தருணோ ந சிரவஸ்ஸோ. யே பி⁴க்கு²னோவாத³கலக்க²ணப்பத்தா, தே ஸந்தா⁴ய ‘‘வீஸதிவஸ்ஸதோ பட்டா²ய தே²ரோ’’தி வுத்தங். இத⁴ ஸாஸனங் நாம ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹங் பிடகத்தயந்தி ஆஹ ‘‘த⁴ம்மேன ஹீ’’திஆதி³. தத்த² த⁴ம்மேன வினயோ எத்த² வினா த³ண்ட³ஸத்தே²ஹீதி த⁴ம்மவினயோ. த⁴ம்மாய வினயோ எத்த² ந ஆமிஸத்த²ந்தி த⁴ம்மவினயோ. த⁴ம்மதோ வினயோ ந அத⁴ம்மதோதி த⁴ம்மவினயோ. த⁴ம்மோ வா ப⁴க³வா த⁴ம்மஸ்ஸாமீ த⁴ம்மகாயத்தா, தஸ்ஸ த⁴ம்மஸஞ்ஞிதஸ்ஸ ஸத்து² வினயோ, ந தக்கிகானந்தி த⁴ம்மவினயோ. த⁴ம்மே வினயோ ந அத⁴ம்மே வினயோ. த⁴ம்மோ ச ஸோ யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜமானே ஸத்தே அபாயேஸு அபதமானே தா⁴ரேதீதி, ஸப்³பே³ ஸங்கிலேஸதோ வினேதீதி வினயோ சாதி த⁴ம்மவினயோ. தேனாஹ ‘‘உப⁴யம்பேதங் ஸாஸனஸ்ஸேவ நாம’’ந்தி.
Navoti taruṇo na ciravasso. Ye bhikkhunovādakalakkhaṇappattā, te sandhāya ‘‘vīsativassato paṭṭhāya thero’’ti vuttaṃ. Idha sāsanaṃ nāma sikkhattayasaṅgahaṃ piṭakattayanti āha ‘‘dhammenahī’’tiādi. Tattha dhammena vinayo ettha vinā daṇḍasatthehīti dhammavinayo. Dhammāya vinayo ettha na āmisatthanti dhammavinayo. Dhammato vinayo na adhammatoti dhammavinayo. Dhammo vā bhagavā dhammassāmī dhammakāyattā, tassa dhammasaññitassa satthu vinayo, na takkikānanti dhammavinayo. Dhamme vinayo na adhamme vinayo. Dhammo ca so yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāne satte apāyesu apatamāne dhāretīti, sabbe saṃkilesato vinetīti vinayo cāti dhammavinayo. Tenāha ‘‘ubhayampetaṃ sāsanasseva nāma’’nti.
த⁴ம்மவினயோதி த⁴ம்மேன யுத்தோ வினயோதி த⁴ம்மவினயோ ஆஜஞ்ஞரதோ² விய. த⁴ம்மோ ச வினயோ சாதி வா த⁴ம்மவினயோ, தங் த⁴ம்மவினயங். த⁴ம்மவினயானஞ்ஹி ஸத்து²பா⁴வவசனதோ த⁴ம்மவினயத்தஸங்ஸித்³தி⁴ த⁴ம்மவினயானங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் விஸேஸனதோ. அபி⁴த⁴ம்மேபி வினயவசனந்தி த⁴ம்மவினயத்³வயஸித்³தி⁴, தே³ஸிதபஞ்ஞத்தவசனதோ த⁴ம்மவினயஸித்³தி⁴. த⁴ம்மோ சதுதா⁴ தே³ஸிதோ ஸந்த³ஸ்ஸன-ஸமாதா³பன-ஸமுத்தேஜன-ஸம்பஹங்ஸனவஸேன, வினயோ சதுதா⁴ பஞ்ஞத்தோ ஸீலாசாரதோ பராஜிதவஸேன. த⁴ம்மசரியா ஸகவிஸயோ, வினயபஞ்ஞத்தி பு³த்³த⁴விஸயோ. பரியாயேன தே³ஸிதோ த⁴ம்மோ, நிப்பரியாயேன பஞ்ஞத்தோ வினயோ. த⁴ம்மதே³ஸனா அதி⁴ப்பாயத்த²ப்பதா⁴னா, வினயபஞ்ஞத்தி வசனத்த²ப்பதா⁴னா. பரமத்த²ஸச்சப்பதா⁴னோ த⁴ம்மோ, ஸம்முதிஸச்சப்பதா⁴னோ வினயோ. ஆஸயஸுத்³தி⁴பதா⁴னோ த⁴ம்மோ, பயோக³ஸுத்³தி⁴பதா⁴னோ வினயோ.
Dhammavinayoti dhammena yutto vinayoti dhammavinayo ājaññaratho viya. Dhammo ca vinayo cāti vā dhammavinayo, taṃ dhammavinayaṃ. Dhammavinayānañhi satthubhāvavacanato dhammavinayattasaṃsiddhi dhammavinayānaṃ aññamaññaṃ visesanato. Abhidhammepi vinayavacananti dhammavinayadvayasiddhi, desitapaññattavacanato dhammavinayasiddhi. Dhammo catudhā desito sandassana-samādāpana-samuttejana-sampahaṃsanavasena, vinayo catudhā paññatto sīlācārato parājitavasena. Dhammacariyā sakavisayo, vinayapaññatti buddhavisayo. Pariyāyena desito dhammo, nippariyāyena paññatto vinayo. Dhammadesanā adhippāyatthappadhānā, vinayapaññatti vacanatthappadhānā. Paramatthasaccappadhāno dhammo, sammutisaccappadhāno vinayo. Āsayasuddhipadhāno dhammo, payogasuddhipadhāno vinayo.
கிரியத்³வயஸித்³தி⁴யா த⁴ம்மவினயஸித்³தி⁴. த⁴ம்மேன ஹி அனுஸாஸனஸித்³தி⁴, வினயேன ஓவாத³ஸித்³தி⁴. த⁴ம்மேன த⁴ம்மகதா²ஸித்³தி⁴, வினயேன அரியதுண்ஹீபா⁴வஸித்³தி⁴. ஸாவஜ்ஜத்³வயபரிவஜ்ஜனதோ த⁴ம்மவினயஸித்³தி⁴. த⁴ம்மேன ஹி விஸேஸதோ பகதிஸாவஜ்ஜபரிச்சாக³ஸித்³தி⁴, வினயேன பஞ்ஞத்திஸாவஜ்ஜபரிச்சாக³ஸித்³தி⁴. க³ஹட்ட²பப்³ப³ஜிதானங் ஸாதா⁴ரணாஸாதா⁴ரணகு³ணத்³வயஸித்³தி⁴. ப³ஹுஸ்ஸுதஸுதபஸன்னத்³வயதோ பரியத்தி-பரியாபுணன-த⁴ம்மவிஹார-விபா⁴க³தோ த⁴ம்மத⁴ரவினயத⁴ரவிபா⁴க³தோ ச த⁴ம்மவினயத்³வயஸித்³தி⁴, ஸரணத்³வயஸித்³தி⁴யா த⁴ம்மவினயத்³வயஸித்³தி⁴. இத⁴ ஸத்தானங் து³வித⁴ங் ஸரணங் த⁴ம்மோ அத்தா ச. தத்த² த⁴ம்மோ ஸுசிண்ணோ ஸரணங். ‘‘த⁴ம்மோ ஹவே ரக்க²தி த⁴ம்மசாரி’’ந்தி (தே²ரகா³॰ 303; ஜா॰ 1.10.102; 1.15.385) ஹி வுத்தங். ஸுத³ந்தோ அத்தாபி ஸரணங் ‘‘அத்தா ஹி அத்தனோ நாதோ²’’தி (த⁴॰ ப॰ 160, 380) வசனதோ. தேன வுத்தங் ‘‘ஸரணத்³வயஸித்³தி⁴யா த⁴ம்மவினயஸித்³தீ⁴’’தி. தத்த² யதஸ்ஸ த⁴ம்மஸித்³தி⁴, யதோ ச வினயஸித்³தி⁴, தது³ப⁴யங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ – ‘‘த⁴ம்மேன ஹெத்த² த்³வே பிடகானி வுத்தானி, வினயேன வினயபிடக’’ந்தி. அது⁴னா ஆக³தோ இதா³னேவ ந சிரஸ்ஸேவ உபக³தோ.
Kiriyadvayasiddhiyā dhammavinayasiddhi. Dhammena hi anusāsanasiddhi, vinayena ovādasiddhi. Dhammena dhammakathāsiddhi, vinayena ariyatuṇhībhāvasiddhi. Sāvajjadvayaparivajjanato dhammavinayasiddhi. Dhammena hi visesato pakatisāvajjapariccāgasiddhi, vinayena paññattisāvajjapariccāgasiddhi. Gahaṭṭhapabbajitānaṃ sādhāraṇāsādhāraṇaguṇadvayasiddhi. Bahussutasutapasannadvayato pariyatti-pariyāpuṇana-dhammavihāra-vibhāgato dhammadharavinayadharavibhāgato ca dhammavinayadvayasiddhi, saraṇadvayasiddhiyā dhammavinayadvayasiddhi. Idha sattānaṃ duvidhaṃ saraṇaṃ dhammo attā ca. Tattha dhammo suciṇṇo saraṇaṃ. ‘‘Dhammo have rakkhati dhammacāri’’nti (theragā. 303; jā. 1.10.102; 1.15.385) hi vuttaṃ. Sudanto attāpi saraṇaṃ ‘‘attā hi attano nātho’’ti (dha. pa. 160, 380) vacanato. Tena vuttaṃ ‘‘saraṇadvayasiddhiyā dhammavinayasiddhī’’ti. Tattha yatassa dhammasiddhi, yato ca vinayasiddhi, tadubhayaṃ dassento āha – ‘‘dhammena hettha dve piṭakāni vuttāni, vinayena vinayapiṭaka’’nti. Adhunā āgato idāneva na cirasseva upagato.
மஹந்தே டா²னே ட²பெத்வாதி மஹேஸக்க²தாத³ஸ்ஸனத்த²ங் அத்தனோ பரிவாரேன மஹந்தட்டா²னே ட²பிதபா⁴வங் பவேதெ³த்வா. மஹதியாதி உபஸங்கமனவந்த³னாதி³வசனாபஜ்ஜனவஸேன ஸமாசிண்ணாய. ஸப்³பே³பி கிர நிஸீத³ந்தா தங் டா²னங் ட²பெத்வாவ நிஸீத³ந்தி. தி²ரகரணவஸேனாதி த³ள்ஹீகரணவஸேன. அயங் கிர தே³வதா ஞாணஸம்பன்னா மானஜாதிகா, தஸ்மா நாயங் மானங் அப்பஹாய மம தே³ஸனங் படிவிஜ்ஜி²துங் ஸக்கோதீதி மானநிக்³க³ண்ஹனத்த²ங் ஆதி³தோ து³விஞ்ஞெய்யங் கதெ²ந்தோ ப⁴க³வா ‘‘அக்கெ²ய்யஸஞ்ஞினோ’’திஆதி³னா தாய ஞாதுமிச்சி²தகாமானங் காலிகாதி³பா⁴வங், த⁴ம்மஸ்ஸ ச ஸந்தி³ட்டி²காதி³பா⁴வங் விபா⁴வெந்தோ த்³வே கா³தா² அபா⁴ஸி.
Mahanteṭhāne ṭhapetvāti mahesakkhatādassanatthaṃ attano parivārena mahantaṭṭhāne ṭhapitabhāvaṃ pavedetvā. Mahatiyāti upasaṅkamanavandanādivacanāpajjanavasena samāciṇṇāya. Sabbepi kira nisīdantā taṃ ṭhānaṃ ṭhapetvāva nisīdanti. Thirakaraṇavasenāti daḷhīkaraṇavasena. Ayaṃ kira devatā ñāṇasampannā mānajātikā, tasmā nāyaṃ mānaṃ appahāya mama desanaṃ paṭivijjhituṃ sakkotīti mānaniggaṇhanatthaṃ ādito duviññeyyaṃ kathento bhagavā ‘‘akkheyyasaññino’’tiādinā tāya ñātumicchitakāmānaṃ kālikādibhāvaṃ, dhammassa ca sandiṭṭhikādibhāvaṃ vibhāvento dve gāthā abhāsi.
அக்கெ²ய்யதோதி கி³ஹிலிங்க³பரியாயனாமவிஸேஸாதி³வஸேன ததா² ததா² அக்கா²தப்³ப³தோ. தேனாஹ ‘‘கதா²னங் வத்து²பூ⁴ததோ’’தி. ஏதேஸந்தி ஸத்தானங். பதிட்டி²தாதி பவத்திதா ஆஸத்தா. பஞ்சன்னங் காமஸங்கா³தீ³னங் வஸேன ஆஸத்தா ஹொந்து, இதரேஸங் பன கத²ந்தி? அனிட்ட²ங்க³தோபி ஹி ‘‘இத³ங் நு கோ²’’திஆதி³னா கங்க²தோ தத்த² ஆஸத்தோ ஏவ நாம அவிஜஹனதோ, ததா² விக்கே²பக³தோ விக்கே²பவத்து²ஸ்மிங், அனுஸயானங் பன ஆஸத்தபா⁴வே வத்தப்³ப³மேவ நத்தி². மச்சுனோ யோக³ந்தி, மச்சுப³ந்த⁴னங், மரணத⁴ம்மதந்தி அத்தோ². யஸ்மா அபரிஞ்ஞாதவத்து²கா அனதீதமரணத்தா மச்சுனா யதா²ருசி பயோஜேதப்³பா³, தத்த² தத்த² உபரூபரி ச கி²பிதாய ஆணாய அப்³ப⁴ந்தரே ஏவ ஹொந்தி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘பயோக³ங்…பே॰… ஆக³ச்ச²ந்தீ’’தி. யஸ்மா தேபூ⁴மகா த⁴ம்மா கமனீயட்டே²ன காமா, நேஸம்பி காலஸ்ஸ லத்³த⁴ப்³ப³தாய காலிகதா இத⁴ அக்கெ²ய்யவசனேன பவேதி³தா. தேனாஹ – ‘‘ஏவமிமாய கா³தா²ய காலிகா காமா கதி²தா’’தி. ஸப்³பே³பி தேபூ⁴மகா த⁴ம்மா கமனீயா, யஸ்மா ச காலிகானங் காமானங் ததா²ஸபா⁴வதா கதி²தா. அயம்பி கா³தா² தத³த்த²மேவ தீ³பேதீதி இமாய தே கதி²தா ஏவ ஹொந்தி. யே ச ஸத்தா பஞ்சஸு க²ந்தே⁴ஸு தி³ட்டி²தண்ஹாதி³வஸேன பதிட்டி²தா ‘‘இத்தீ², புரிஸோ, அஹங், மமா’’தி ச அபி⁴னிவிஸிய காமே பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, தே மரணங் நாதிவத்தந்தி. ஏவம்பெத்த² காமானங் காலிகத்தோ² கதி²தோதி ஆஹ ‘‘காலிகா காமா கதி²தா’’தி.
Akkheyyatoti gihiliṅgapariyāyanāmavisesādivasena tathā tathā akkhātabbato. Tenāha ‘‘kathānaṃ vatthubhūtato’’ti. Etesanti sattānaṃ. Patiṭṭhitāti pavattitā āsattā. Pañcannaṃ kāmasaṅgādīnaṃ vasena āsattā hontu, itaresaṃ pana kathanti? Aniṭṭhaṅgatopi hi ‘‘idaṃ nu kho’’tiādinā kaṅkhato tattha āsatto eva nāma avijahanato, tathā vikkhepagato vikkhepavatthusmiṃ, anusayānaṃ pana āsattabhāve vattabbameva natthi. Maccuno yoganti, maccubandhanaṃ, maraṇadhammatanti attho. Yasmā apariññātavatthukā anatītamaraṇattā maccunā yathāruci payojetabbā, tattha tattha uparūpari ca khipitāya āṇāya abbhantare eva honti, tasmā vuttaṃ ‘‘payogaṃ…pe… āgacchantī’’ti. Yasmā tebhūmakā dhammā kamanīyaṭṭhena kāmā, nesampi kālassa laddhabbatāya kālikatā idha akkheyyavacanena paveditā. Tenāha – ‘‘evamimāya gāthāya kālikā kāmā kathitā’’ti. Sabbepi tebhūmakā dhammā kamanīyā, yasmā ca kālikānaṃ kāmānaṃ tathāsabhāvatā kathitā. Ayampi gāthā tadatthameva dīpetīti imāya te kathitā eva honti. Ye ca sattā pañcasu khandhesu diṭṭhitaṇhādivasena patiṭṭhitā ‘‘itthī, puriso, ahaṃ, mamā’’ti ca abhinivisiya kāme paribhuñjanti, te maraṇaṃ nātivattanti. Evampettha kāmānaṃ kālikattho kathitoti āha ‘‘kālikā kāmā kathitā’’ti.
அயங் ஞாதபரிஞ்ஞாதி ரூபாரூபத⁴ம்மே லக்க²ணாதி³தோ ஞாதே கத்வா பரிச்சி²ந்த³னபஞ்ஞா. தேனாஹ ‘‘ஏவங் ஞாதங் கத்வா’’திஆதி³. பத³ட்டா²னக்³க³ஹணேனேவ செத்த² தேஸங் ரூபாரூபத⁴ம்மானங் பச்சயோ க³ஹிதோதி பச்சயபரிக்³க³ஹஸ்ஸபி ஸங்க³ஹோ த³ட்ட²ப்³போ³. தீரேதி துலேதி வீமங்ஸதி. த்³வாசத்தாலீஸாய ஆகாரேஹீதி இமினா மத்த²கப்பத்தங் மஹாவிபஸ்ஸனங் த³ஸ்ஸேதி. தே பன ஆகாரா விஸுத்³தி⁴மக்³க³ஸங்வண்ணனாய வுத்தனயேன வேதி³தப்³பா³. ‘‘அனிச்சானுபஸ்ஸனாய நிச்சஸஞ்ஞங் பஜஹதீ’’திஆதி³னா விபஸ்ஸனாக்க²ணேபி ஏகதே³ஸேன பஹானங் லப்³ப⁴தேவ, அனவஸேஸதோ பன பஹானவஸேன பஹானபரிஞ்ஞங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘அக்³க³மக்³கே³ன …பே॰… அயங் பஹானபரிஞ்ஞா’’தி. ததா² ச ஆஹ ‘‘ஏவங் தீஹி பரிஞ்ஞாஹீ’’திஆதி³.
Ayaṃ ñātapariññāti rūpārūpadhamme lakkhaṇādito ñāte katvā paricchindanapaññā. Tenāha ‘‘evaṃ ñātaṃ katvā’’tiādi. Padaṭṭhānaggahaṇeneva cettha tesaṃ rūpārūpadhammānaṃ paccayo gahitoti paccayapariggahassapi saṅgaho daṭṭhabbo. Tīreti tuleti vīmaṃsati. Dvācattālīsāya ākārehīti iminā matthakappattaṃ mahāvipassanaṃ dasseti. Te pana ākārā visuddhimaggasaṃvaṇṇanāya vuttanayena veditabbā. ‘‘Aniccānupassanāya niccasaññaṃ pajahatī’’tiādinā vipassanākkhaṇepi ekadesena pahānaṃ labbhateva, anavasesato pana pahānavasena pahānapariññaṃ dassento āha ‘‘aggamaggena…pe… ayaṃ pahānapariññā’’ti. Tathā ca āha ‘‘evaṃ tīhi pariññāhī’’tiādi.
அக்கா²தாரந்தி அக்கா²தப்³ப³ங், ந அக்கெ²ய்யகங். தேனாஹ ‘‘கம்மவஸேன காரக’’ந்திஆதி³. காரகந்தி ச ஸாத⁴னமாஹ. ந மஞ்ஞதீதி வா மஞ்ஞனங் நப்பவத்தேதி அக்கா²தாரந்தி கீ²ணாஸவங். அத² வா தஞ்ஹி தஸ்ஸ ந ஹோதீதி தங் காரணங் தஸ்ஸ கீ²ணாஸவஸ்ஸ ந ஹோதி ந விஜ்ஜதி, யேன தி³ட்டி²தண்ஹாதி³காரணேன அக்கெ²ய்யங் க²ந்த⁴பஞ்சகங் ‘‘திஸ்ஸோ’’தி வா ‘‘பு²ஸ்ஸோ’’தி வா ‘‘இத்தீ²’’தி வா ‘‘புரிஸோ’’தி வா அபி⁴னிவிஸ்ஸ வதெ³ய்யாதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. மனுஸ்ஸனாகா³தீ³ஹி பூஜனீயத்தா ‘‘யக்கோ²’’தி ஸப்³ப³தே³வானங் ஸாதா⁴ரணவசனந்தி தே³வதீ⁴தாபி ‘‘யக்கீ²’’தி வுத்தா. அக்கெ²ய்யந்தி பஹானபரிஞ்ஞாய பஹானமக்³கோ³, தஸ்ஸ ஆரம்மணபூ⁴தங் நிப்³பா³னம்பி க³ஹிதங். ந மஞ்ஞதீதி கீ²ணாஸவஸ்ஸ அஸ்ஸ ப²லப்பத்தீதி ஆஹ ‘‘நவவிதோ⁴ லோகுத்தரத⁴ம்மோ கதி²தோ’’தி.
Akkhātāranti akkhātabbaṃ, na akkheyyakaṃ. Tenāha ‘‘kammavasena kāraka’’ntiādi. Kārakanti ca sādhanamāha. Na maññatīti vā maññanaṃ nappavatteti akkhātāranti khīṇāsavaṃ. Atha vā tañhi tassa na hotīti taṃ kāraṇaṃ tassa khīṇāsavassa na hoti na vijjati, yena diṭṭhitaṇhādikāraṇena akkheyyaṃ khandhapañcakaṃ ‘‘tisso’’ti vā ‘‘phusso’’ti vā ‘‘itthī’’ti vā ‘‘puriso’’ti vā abhinivissa vadeyyāti evamettha attho veditabbo. Manussanāgādīhi pūjanīyattā ‘‘yakkho’’ti sabbadevānaṃ sādhāraṇavacananti devadhītāpi ‘‘yakkhī’’ti vuttā. Akkheyyanti pahānapariññāya pahānamaggo, tassa ārammaṇabhūtaṃ nibbānampi gahitaṃ. Na maññatīti khīṇāsavassa assa phalappattīti āha ‘‘navavidho lokuttaradhammo kathito’’ti.
விஸேஸீதி விஸேஸஜாதிஆதி³வஸேன ஸெய்யோதி அத்தோ². தேஸு க³ஹிதேஸூதி தேஸு ஸெய்யமானாதீ³ஸு தீஸு மானேஸு க³ஹிதேஸு. தயோ ஸெய்யமானா, தயோ ஸதி³ஸமானா, தயோ ஹீனமானா க³ஹிதாவ ஹொந்தி. ஸோ புக்³க³லோதி ஸோ அப்பஹீனமஞ்ஞனபுக்³க³லோ. தேனேவ மானேன ஹேதுபூ⁴தேன. உபட்³ட⁴கா³தா²யாதி புரிமத்³தே⁴ன பன வத்து²காமா வுத்தாதி ஆஹ ‘‘காலிகா காமா கதி²தா’’தி.
Visesīti visesajātiādivasena seyyoti attho. Tesu gahitesūti tesu seyyamānādīsu tīsu mānesu gahitesu. Tayo seyyamānā, tayo sadisamānā, tayo hīnamānā gahitāva honti. So puggaloti so appahīnamaññanapuggalo. Teneva mānena hetubhūtena. Upaḍḍhagāthāyāti purimaddhena pana vatthukāmā vuttāti āha ‘‘kālikā kāmā kathitā’’ti.
விதீ⁴யதி விஸதி³ஸாகாரேன ட²பீயதீதி விதா⁴, கொட்டா²ஸோ. கத²ங்வித⁴ந்தி கத²ங் பதிட்டி²தங், கேன பகாரேன பவத்திதந்தி அத்தோ². வித³ஹனதோ ஹீனாதி³வஸேன விவிதே⁴னாகாரேன த³ஹனதோ உபதா⁴ரணதோ விதா⁴, மானோ. மானேஸூதி நிமித்தத்தே² பு⁴ம்மங், மானஹேதூதி அத்தோ². ந சலதீதி ந வேத⁴தி அத்தனோ பரிஸுத்³த⁴பகதிங் அவிஜஹனதோ.
Vidhīyati visadisākārena ṭhapīyatīti vidhā, koṭṭhāso. Kathaṃvidhanti kathaṃ patiṭṭhitaṃ, kena pakārena pavattitanti attho. Vidahanato hīnādivasena vividhenākārena dahanato upadhāraṇato vidhā, māno. Mānesūti nimittatthe bhummaṃ, mānahetūti attho. Na calatīti na vedhati attano parisuddhapakatiṃ avijahanato.
பஞ்ஞா ‘‘ஸங்கா²’’தி ஆக³தா, பஞ்ஞாதி யோனிஸோ படிஸங்கா²னங். ஸங்கா²யகோதி ஸங்கலனபது³ப்பாத³னாதி³-பிண்ட³க³ணனாவஸேன க³ணகோ பபஞ்சஸங்கா²தி மானாதி³பபஞ்சபா⁴கா³. தே தே த⁴ம்மா ஸம்மா யாதா²வதோ ஸங்கா²யந்தி உபதிட்ட²ந்தி ஏதாயாதி ஸங்கா², பஞ்ஞா. ஏகங் த்³வேதிஆதி³னா ஸங்கா²னங் க³ணனங் பரிச்சி²ந்த³னந்தி ஸங்கா², க³ணனா. ஸங்கா²யதி பா⁴க³ஸோ கதீ²யதீதி ஸங்கா² , கொட்டா²ஸோ. ஸங்கா²னங் ஸத்தோ புக்³க³லோதிஆதி³னா ஸஞ்ஞாபனந்தி ஸங்கா², ரத்தோதிஆதி³ பண்ணத்தி. கீ²ணாஸவோ ஜஹி பஜஹி ராகா³தீ³னங் ஸுப்பஹீனத்தா. நவபே⁴த³ங் பபே⁴த³தோ, ஸங்கே²பதோ திவித⁴மானந்தி அத்தோ². நவவித⁴ந்தி வா பாடே² நவபே⁴த³த்தா அந்தரபே⁴த³வஸேன நவவித⁴ந்தி அத்தோ². பச்சயவிஸேஸேஹி இத்தி²பா⁴வாதி³விஸேஸேஹி விஸேஸேன மானீயதி க³ப்³போ⁴ எத்தா²தி விமானங், க³ப்³பா⁴ஸயோ. ந உபக³ச்சீ²தி ந உபக³மிஸ்ஸதி. தேனாஹ ‘‘அனாக³தத்தே² அதீதவசன’’ந்தி. ‘‘நாஜ்ஜ²கா³’’தி ஹி அதீதங் ‘‘ந க³மிஸ்ஸதீ’’தி ஏதஸ்மிங் அத்தே². சி²ந்தி³ அரியமக்³க³ஸத்தே²ன. ஓலோகயமானா உபபத்தீஸு. ஸத்தனிவேஸனேஸூதி ஸத்தானங் உபபஜ்ஜட்டா²னேஸு. லோகுத்தரத⁴ம்மமேவ கதே²ஸி அரஹத்தஸ்ஸ பவேதி³தத்தா.
Paññā ‘‘saṅkhā’’ti āgatā, paññāti yoniso paṭisaṅkhānaṃ. Saṅkhāyakoti saṅkalanapaduppādanādi-piṇḍagaṇanāvasena gaṇako papañcasaṅkhāti mānādipapañcabhāgā. Te te dhammā sammā yāthāvato saṅkhāyanti upatiṭṭhanti etāyāti saṅkhā, paññā. Ekaṃ dvetiādinā saṅkhānaṃ gaṇanaṃ paricchindananti saṅkhā, gaṇanā. Saṅkhāyati bhāgaso kathīyatīti saṅkhā, koṭṭhāso. Saṅkhānaṃ satto puggalotiādinā saññāpananti saṅkhā, rattotiādi paṇṇatti. Khīṇāsavo jahi pajahi rāgādīnaṃ suppahīnattā. Navabhedaṃ pabhedato, saṅkhepato tividhamānanti attho. Navavidhanti vā pāṭhe navabhedattā antarabhedavasena navavidhanti attho. Paccayavisesehi itthibhāvādivisesehi visesena mānīyati gabbho etthāti vimānaṃ, gabbhāsayo. Na upagacchīti na upagamissati. Tenāha ‘‘anāgatatthe atītavacana’’nti. ‘‘Nājjhagā’’ti hi atītaṃ ‘‘na gamissatī’’ti etasmiṃ atthe. Chindi ariyamaggasatthena. Olokayamānā upapattīsu. Sattanivesanesūti sattānaṃ upapajjaṭṭhānesu. Lokuttaradhammameva kathesi arahattassa paveditattā.
‘‘கா³தா²ய அத்த²ங் கதே²துங் வட்டதீ’’தி அத்த²-ஸத்³தோ³ ஆஹரித்வா வத்தப்³போ³. அட்ட²ங்கி³கமக்³க³வஸேனபீதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங் நாம குஸலத⁴ம்மானுயோகே³ காரணந்தி ஆஹ ‘‘த³ஸகுஸலகம்மபத²காரண’’ந்தி.
‘‘Gāthāya atthaṃ kathetuṃ vaṭṭatī’’ti attha-saddo āharitvā vattabbo. Aṭṭhaṅgikamaggavasenapīti etthāpi eseva nayo. Satisampajaññaṃ nāma kusaladhammānuyoge kāraṇanti āha ‘‘dasakusalakammapathakāraṇa’’nti.
அட்ட²ங்கி³கமக்³க³வஸேன ச கா³தா²அத்த²வசனே அயங் இதா³னி வுச்சமானோ வித்தா²ர-நயோ. தஸ்மிங் கிர டா²னேதி தஸ்மிங் கிர தே³வதாய புச்சி²தங் பஞ்ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜனட்டா²னே. தே³வதாய ஞாணபரிபாகங் ஓலோகெத்வா அனுபுப்³பி³யா கதா²ய ஸத்³தி⁴ங் ஸாமுக்கங்ஸிகதே³ஸனா மஹதீ த⁴ம்மதே³ஸனா அஹோஸி. ஞாணங் பேஸெத்வாதி ஸத்து²தே³ஸனாய அனுஸ்ஸரணவஸேன பத்தவிஸுத்³தி⁴படிபாடிபவத்தங் பா⁴வனாஞாணங் ப³ந்தி⁴த்வா. ஸோதாபத்திப²லே பதிட்டா²யாதி ஸத்து²தே³ஸனாவிலாஸேன அத்தனோ ச பரிபக்கஞாணத்தா பட²மங் ப²லங் பத்வா. ஏவமாஹாதி ஏவங் ‘‘பாபங் ந கயிரா’’திஆதி³ப்பகாரேன கா³த²மாஹ. அங்க³ங் ந ஹோதி, ஆஜீவோ யதா² குப்பமானோ வாசாகம்மந்தவஸேன குப்பதி, ததா² ஸம்பஜ்ஜமானோபீதி. ஸோ வாசாகம்மந்தபக்கி²கோ, தஸ்மா தக்³க³ஹணேன க³ஹிதோவ ஹோதி. வாயாமஸதிஸமாத⁴யோ க³ஹிதா ஸமாதி⁴க்க²ந்த⁴ஸங்க³ஹதோ. ஸம்மாதி³ட்டி²ஸம்மாஸங்கப்பா க³ஹிதா பஞ்ஞாக்க²ந்த⁴ஸங்க³ஹதோ. அந்தத்³வயவிவஜ்ஜனங் க³ஹிதங் ஸரூபேனேவாதி அதி⁴ப்பாயோ. இதீதிஆதி³ நிக³மனங்.
Aṭṭhaṅgikamaggavasena ca gāthāatthavacane ayaṃ idāni vuccamāno vitthāra-nayo. Tasmiṃ kira ṭhāneti tasmiṃ kira devatāya pucchitaṃ pañhaṃ vissajjanaṭṭhāne. Devatāya ñāṇaparipākaṃ oloketvā anupubbiyā kathāya saddhiṃ sāmukkaṃsikadesanā mahatī dhammadesanā ahosi. Ñāṇaṃ pesetvāti satthudesanāya anussaraṇavasena pattavisuddhipaṭipāṭipavattaṃ bhāvanāñāṇaṃ bandhitvā. Sotāpattiphale patiṭṭhāyāti satthudesanāvilāsena attano ca paripakkañāṇattā paṭhamaṃ phalaṃ patvā. Evamāhāti evaṃ ‘‘pāpaṃ na kayirā’’tiādippakārena gāthamāha. Aṅgaṃ na hoti, ājīvo yathā kuppamāno vācākammantavasena kuppati, tathā sampajjamānopīti. So vācākammantapakkhiko, tasmā taggahaṇena gahitova hoti. Vāyāmasatisamādhayo gahitā samādhikkhandhasaṅgahato. Sammādiṭṭhisammāsaṅkappā gahitā paññākkhandhasaṅgahato. Antadvayavivajjanaṃ gahitaṃ sarūpenevāti adhippāyo. Itītiādi nigamanaṃ.
ஸமித்³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Samiddhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
நந்த³னவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Nandanavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya / 10. ஸமித்³தி⁴ஸுத்தங் • 10. Samiddhisuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 10. ஸமித்³தி⁴ஸுத்தவண்ணனா • 10. Samiddhisuttavaṇṇanā
