Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
૫. સંસટ્ઠવારવણ્ણના
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
૩૫૧-૩૬૮. સંસટ્ઠવારે પચ્ચનીયે ‘‘નવિપ્પયુત્તે પટિસન્ધિ નત્થી’’તિ ઇદં વત્થુવિરહિતાય પટિસન્ધિયા વિસું અનુદ્ધરણતો વુત્તં. પટિચ્ચવારાદીસુ હિ સહજાતસ્સ પચ્ચયભાવદસ્સનત્થં સવત્થુકા પટિસન્ધિ ઉદ્ધટા, સા ઇધાપિ અધિપતિપુરેજાતાસેવનેસુ નકમ્મનવિપાકનઝાનનવિપ્પયુત્તેસુ ન લબ્ભતિ, અઞ્ઞેસુ ચ અનુલોમતો પચ્ચનીયતો ચ લબ્ભમાનપચ્ચયેસુ લબ્ભતીતિ ઇમસ્સ વિસેસસ્સ દસ્સનત્થં ઉદ્ધટાતિ. સેસા તેરસ ન લબ્ભન્તીતિ એત્થ ‘‘સેસા ચુદ્દસા’’તિ ભવિતબ્બં. ન ઝાને એકન્તિ અહેતુકપઞ્ચવિઞ્ઞાણવસેનાતિ પઞ્ચવિઞ્ઞાણાનં હેતુપચ્ચયવિરહિતમત્તદસ્સનત્થં અહેતુકગ્ગહણં કતન્તિ દટ્ઠબ્બં, ‘‘નમગ્ગે એકન્તિ અહેતુકકિરિયવસેના’’તિ વુત્તં, ‘‘અહેતુકવિપાકકિરિયવસેના’’તિ ભવિતબ્બં.
351-368. Saṃsaṭṭhavāre paccanīye ‘‘navippayutte paṭisandhi natthī’’ti idaṃ vatthuvirahitāya paṭisandhiyā visuṃ anuddharaṇato vuttaṃ. Paṭiccavārādīsu hi sahajātassa paccayabhāvadassanatthaṃ savatthukā paṭisandhi uddhaṭā, sā idhāpi adhipatipurejātāsevanesu nakammanavipākanajhānanavippayuttesu na labbhati, aññesu ca anulomato paccanīyato ca labbhamānapaccayesu labbhatīti imassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭāti. Sesā terasa na labbhantīti ettha ‘‘sesā cuddasā’’ti bhavitabbaṃ. Na jhāne ekanti ahetukapañcaviññāṇavasenāti pañcaviññāṇānaṃ hetupaccayavirahitamattadassanatthaṃ ahetukaggahaṇaṃ katanti daṭṭhabbaṃ, ‘‘namagge ekanti ahetukakiriyavasenā’’ti vuttaṃ, ‘‘ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ.
૩૬૯-૩૯૧. હેટ્ઠા વુત્તનયેનેવાતિ પટિચ્ચવારે અનુલોમપચ્ચનીયે વુત્તનયેન. ‘‘નહેતુપચ્ચયુપ્પન્નેસુ અહેતુકમોહોવ ઝાનમગ્ગપચ્ચયં લભતિ, સેસા ન લભન્તી’’તિ વુત્તં, સેસેસુ પન પઞ્ચવિઞ્ઞાણવજ્જાહેતુકક્ખન્ધા તંસમુટ્ઠાના પચ્ચયુપ્પન્નધમ્મા ઝાનપચ્ચયં લભન્તિ, ન પચ્ચનીયાનુલોમે દ્વિન્નં પચ્ચયાનં અનુલોમેન સહ યોજના અત્થીતિ ઝાનમગ્ગપચ્ચયં સહિતં લભતીતિ ચ ન સક્કા વત્તું, તસ્મા ‘‘અહેતુકમોહોવ મગ્ગપચ્ચયં લભતી’’તિ વત્તબ્બં.
369-391. Heṭṭhāvuttanayenevāti paṭiccavāre anulomapaccanīye vuttanayena. ‘‘Nahetupaccayuppannesu ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhati, sesā na labhantī’’ti vuttaṃ, sesesu pana pañcaviññāṇavajjāhetukakkhandhā taṃsamuṭṭhānā paccayuppannadhammā jhānapaccayaṃ labhanti, na paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena saha yojanā atthīti jhānamaggapaccayaṃ sahitaṃ labhatīti ca na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatī’’ti vattabbaṃ.
સંસટ્ઠવારવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / પટ્ઠાનપાળિ • Paṭṭhānapāḷi / ૧. કુસલત્તિકં • 1. Kusalattikaṃ
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૫. સંસટ્ઠવારવણ્ણના • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā