| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
૫. સંસટ્ઠવારવણ્ણના
5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
૩૫૧-૩૬૮. સાતિ સવત્થુકા પટિસન્ધિ. ઇધાપીતિ ઇમસ્મિં સંસટ્ઠવારેપિ. અધિપતિપુરેજાતાસેવનેસુ અનુલોમતો નકમ્મનવિપાકનઝાનનવિપ્પયુત્તેસુ પચ્ચનીયતો ઠિતેસુ ન લબ્ભતિ, અઞ્ઞેસુ સહજાતાદીસુ અનુલોમતો હેતુઆદીસુ પચ્ચનીયતો ચ અનુલોમતો ચ ઠિતેસુ લબ્ભતીતિ. તેનાહ ‘‘લબ્ભમાનપચ્ચયેસૂ’’તિ. ઇમસ્સ વિસેસસ્સાતિ ઇમસ્સ યથાવુત્તસ્સ વિસેસસ્સ દસ્સનત્થં ઉદ્ધટા, તસ્મા તાદિસસ્સ વિસેસસ્સ દસ્સેતબ્બસ્સ અભાવતો વત્થુવિરહિતા પટિસન્ધિ અનુદ્ધટા, ન વિપ્પયુત્તે પચ્ચનીયતો ઠિતે અભાવતોતિ અત્થો. હેતુપચ્ચયવિરહિતમત્તદસ્સનત્થન્તિ ઇમિના ભૂતકથનં અહેતુકગ્ગહણં ન બ્યભિચારનિવત્તનન્તિ દસ્સેતિ. ‘‘અહેતુકવિપાકકિરિયવસેના’’તિ ભવિતબ્બં હેતુપરિયન્તત્તા મગ્ગસ્સ.
351-368. Sāti savatthukā paṭisandhi. Idhāpīti imasmiṃ saṃsaṭṭhavārepi. Adhipatipurejātāsevanesu anulomato nakammanavipākanajhānanavippayuttesu paccanīyato ṭhitesu na labbhati, aññesu sahajātādīsu anulomato hetuādīsu paccanīyato ca anulomato ca ṭhitesu labbhatīti. Tenāha ‘‘labbhamānapaccayesū’’ti. Imassa visesassāti imassa yathāvuttassa visesassa dassanatthaṃ uddhaṭā, tasmā tādisassa visesassa dassetabbassa abhāvato vatthuvirahitā paṭisandhi anuddhaṭā, na vippayutte paccanīyato ṭhite abhāvatoti attho. Hetupaccayavirahitamattadassanatthanti iminā bhūtakathanaṃ ahetukaggahaṇaṃ na byabhicāranivattananti dasseti. ‘‘Ahetukavipākakiriyavasenā’’ti bhavitabbaṃ hetupariyantattā maggassa.
૩૬૯-૩૯૧. ‘‘હેતુમ્હિ અનુલોમતો ઠિતે ઝાનમગ્ગા પચ્ચનીયતો ન લબ્ભન્તી’’તિઆદિ યં ઇધ અટ્ઠકથાયં વુત્તં, તં હેતુપચ્ચયાદિવસેન ઉપ્પજ્જમાનો ધમ્મો ચત્તારો સબ્બટ્ઠાનિકા આહારિન્દ્રિયઝાનમગ્ગા ચાતિ ઇમે અટ્ઠ પચ્ચયે અલભન્તો નામ નત્થીતિ ઇમિના પટિચ્ચવારે અનુલોમપચ્ચનીયવણ્ણનાયં વુત્તેન નયેન વેદિતું સક્કાતિ આહ ‘‘પટિચ્ચવારે…પે॰… નયેના’’તિ. સેસેસૂતિ અહેતુકમોહવજ્જાહેતુકેસુ પઞ્ચવિઞ્ઞાણા…પે॰… ઝાનપચ્ચયં લભન્તિ, તસ્મા ‘‘અહેતુકમોહોવ ઝાનમગ્ગપચ્ચયં લભતી’’તિ ન સક્કા વત્તું, કિઞ્ચ પચ્ચનીયાનુલોમે દ્વિન્નં પચ્ચયાનં અનુલોમેન અનુલોમવસેન સહ યોજના નત્થિ એકેકસ્સેવ યોજનાય આગતત્તા, તસ્મા અહેતુકમોહોવ મગ્ગપચ્ચયં લભતીતિ એવમેત્થ યોજના વેદિતબ્બા.
369-391. ‘‘Hetumhi anulomato ṭhite jhānamaggā paccanīyato na labbhantī’’tiādi yaṃ idha aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ, taṃ hetupaccayādivasena uppajjamāno dhammo cattāro sabbaṭṭhānikā āhārindriyajhānamaggā cāti ime aṭṭha paccaye alabhanto nāma natthīti iminā paṭiccavāre anulomapaccanīyavaṇṇanāyaṃ vuttena nayena vedituṃ sakkāti āha ‘‘paṭiccavāre…pe… nayenā’’ti. Sesesūti ahetukamohavajjāhetukesu pañcaviññāṇā…pe… jhānapaccayaṃ labhanti, tasmā ‘‘ahetukamohova jhānamaggapaccayaṃ labhatī’’ti na sakkā vattuṃ, kiñca paccanīyānulome dvinnaṃ paccayānaṃ anulomena anulomavasena saha yojanā natthi ekekasseva yojanāya āgatattā, tasmā ahetukamohova maggapaccayaṃ labhatīti evamettha yojanā veditabbā.
સંસટ્ઠવારવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / પટ્ઠાનપાળિ • Paṭṭhānapāḷi / ૧. કુસલત્તિકં • 1. Kusalattikaṃ
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૫. સંસટ્ઠવારવણ્ણના • 5. Saṃsaṭṭhavāravaṇṇanā
