Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ૫. સણમાનસુત્તવણ્ણના

    5. Saṇamānasuttavaṇṇanā

    ૧૫. પઞ્ચમે ઠિતે મજ્ઝન્હિકેતિ ઠિતમજ્ઝન્હિકે. સન્નિસીવેસૂતિ યથા ફાસુકટ્ઠાનં ઉપગન્ત્વા સન્નિસિન્નેસુ વિસ્સમમાનેસુ. ઠિતમજ્ઝન્હિકકાલો નામેસ સબ્બસત્તાનં ઇરિયાપથદુબ્બલ્યકાલો. ઇધ પન પક્ખીનંયેવ વસેન દસ્સિતો. સણતેવાતિ સણતિ વિય મહાવિરવં વિય મુચ્ચતિ. સણમાનમેવ ચેત્થ ‘‘સણતેવા’’તિ વુત્તં. તપ્પટિભાગં નામેતં. નિદાઘસમયસ્મિઞ્હિ ઠિતમજ્ઝન્હિકકાલે ચતુપ્પદગણેસુ ચેવ પક્ખીગણેસુ ચ સન્નિસિન્નેસુ વાતપૂરિતાનં સુસિરરુક્ખાનઞ્ચેવ છિદ્દવેણુપબ્બાનઞ્ચ ખન્ધેન ખન્ધં સાખાય સાખં સઙ્ઘટ્ટયન્તાનં પાદપાનઞ્ચ અરઞ્ઞમજ્ઝે મહાસદ્દો ઉપ્પજ્જતિ . તં સન્ધાયેતં વુત્તં. તં ભયં પટિભાતિ મન્તિ તં એવરૂપે કાલે મહાઅરઞ્ઞસ્સ સણમાનં મય્હં ભયં હુત્વા ઉપટ્ઠાતિ. દન્ધપઞ્ઞા કિરેસા દેવતા તસ્મિં ખણે અત્તનો નિસજ્જફાસુકં કથાફાસુકં દુતિયકં અલભન્તી એવમાહ. યસ્મા પન તાદિસે કાલે પિણ્ડપાતપટિક્કન્તસ્સ વિવિત્તે અરઞ્ઞાયતને કમ્મટ્ઠાનં ગહેત્વા નિસિન્નસ્સ ભિક્ખુનો અનપ્પકં સુખં ઉપ્પજ્જતિ, યં સન્ધાય વુત્તં –

    15. Pañcame ṭhite majjhanhiketi ṭhitamajjhanhike. Sannisīvesūti yathā phāsukaṭṭhānaṃ upagantvā sannisinnesu vissamamānesu. Ṭhitamajjhanhikakālo nāmesa sabbasattānaṃ iriyāpathadubbalyakālo. Idha pana pakkhīnaṃyeva vasena dassito. Saṇatevāti saṇati viya mahāviravaṃ viya muccati. Saṇamānameva cettha ‘‘saṇatevā’’ti vuttaṃ. Tappaṭibhāgaṃ nāmetaṃ. Nidāghasamayasmiñhi ṭhitamajjhanhikakāle catuppadagaṇesu ceva pakkhīgaṇesu ca sannisinnesu vātapūritānaṃ susirarukkhānañceva chiddaveṇupabbānañca khandhena khandhaṃ sākhāya sākhaṃ saṅghaṭṭayantānaṃ pādapānañca araññamajjhe mahāsaddo uppajjati . Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Taṃ bhayaṃ paṭibhāti manti taṃ evarūpe kāle mahāaraññassa saṇamānaṃ mayhaṃ bhayaṃ hutvā upaṭṭhāti. Dandhapaññā kiresā devatā tasmiṃ khaṇe attano nisajjaphāsukaṃ kathāphāsukaṃ dutiyakaṃ alabhantī evamāha. Yasmā pana tādise kāle piṇḍapātapaṭikkantassa vivitte araññāyatane kammaṭṭhānaṃ gahetvā nisinnassa bhikkhuno anappakaṃ sukhaṃ uppajjati, yaṃ sandhāya vuttaṃ –

    ‘‘સુઞ્ઞાગારં પવિટ્ઠસ્સ, સન્તચિત્તસ્સ ભિક્ખુનો;

    ‘‘Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;

    અમાનુસી રતી હોતિ, સમ્મા ધમ્મં વિપસ્સતો’’તિ. (ધ॰ પ॰ ૩૭૩) ચ,

    Amānusī ratī hoti, sammā dhammaṃ vipassato’’ti. (dha. pa. 373) ca,

    ‘‘પુરતો પચ્છતો વાપિ, અપરો ચે ન વિજ્જતિ;

    ‘‘Purato pacchato vāpi, aparo ce na vijjati;

    અતીવ ફાસુ ભવતિ, એકસ્સ વસતો વને’’તિ. (થેરગા॰ ૫૩૭) ચ;

    Atīva phāsu bhavati, ekassa vasato vane’’ti. (theragā. 537) ca;

    તસ્મા ભગવા દુતિયં ગાથમાહ. તત્થ સા રતિ પટિભાતિ મન્તિ યા એવરૂપે કાલે એકકસ્સ નિસજ્જા નામ, સા રતિ મય્હં ઉપટ્ઠાતીતિ અત્થો. સેસં તાદિસમેવાતિ.

    Tasmā bhagavā dutiyaṃ gāthamāha. Tattha sā rati paṭibhāti manti yā evarūpe kāle ekakassa nisajjā nāma, sā rati mayhaṃ upaṭṭhātīti attho. Sesaṃ tādisamevāti.

    સણમાનસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Saṇamānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. સણમાનસુત્તં • 5. Saṇamānasuttaṃ

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. સણમાનસુત્તવણ્ણના • 5. Saṇamānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact