Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૫. સઙ્ગારવસુત્તવણ્ણના
5. Saṅgāravasuttavaṇṇanā
૨૩૬. પઞ્ચમે પગેવાતિ પઠમઞ્ઞેવ. કામરાગપરિયુટ્ઠિતેનાતિ કામરાગગહિતેન. કામરાગપરેતેનાતિ કામરાગાનુગતેન. નિસ્સરણન્તિ તિવિધં કામરાગસ્સ નિસ્સરણં વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં તદઙ્ગનિસ્સરણં સમુચ્છેદનિસ્સરણન્તિ . તત્થ અસુભે પઠમજ્ઝાનં વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં નામ, વિપસ્સના તદઙ્ગનિસ્સરણં નામ, અરહત્તમગ્ગો સમુચ્છેદનિસ્સરણં નામ. તં તિવિધમ્પિ નપ્પજાનાતીતિ અત્થો. અત્તત્થમ્પીતિઆદીસુ અરહત્તસઙ્ખાતો અત્તનો અત્થો અત્તત્થો નામ, પચ્ચયદાયકાનં અત્થો પરત્થો નામ, સ્વેવ દુવિધોપિ ઉભયત્થો નામ. ઇમિના નયેન સબ્બવારેસુ અત્થો વેદિતબ્બો.
236. Pañcame pagevāti paṭhamaññeva. Kāmarāgapariyuṭṭhitenāti kāmarāgagahitena. Kāmarāgaparetenāti kāmarāgānugatena. Nissaraṇanti tividhaṃ kāmarāgassa nissaraṇaṃ vikkhambhananissaraṇaṃ tadaṅganissaraṇaṃ samucchedanissaraṇanti . Tattha asubhe paṭhamajjhānaṃ vikkhambhananissaraṇaṃ nāma, vipassanā tadaṅganissaraṇaṃ nāma, arahattamaggo samucchedanissaraṇaṃ nāma. Taṃ tividhampi nappajānātīti attho. Attatthampītiādīsu arahattasaṅkhāto attano attho attattho nāma, paccayadāyakānaṃ attho parattho nāma, sveva duvidhopi ubhayattho nāma. Iminā nayena sabbavāresu attho veditabbo.
અયં પન વિસેસો – બ્યાપાદસ્સ નિસ્સરણન્તિઆદીસુ હિ દ્વેવ નિસ્સરણાનિ વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણઞ્ચ સમુચ્છેદનિસ્સરણઞ્ચ. તત્થ બ્યાપાદસ્સ તાવ મેત્તાય પઠમજ્ઝાનં વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં, અનાગામિમગ્ગો સમુચ્છેદનિસ્સરણં. થિનમિદ્ધસ્સ આલોકસઞ્ઞા વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં, અરહત્તમગ્ગો સમુચ્છેદનિસ્સરણં. ઉદ્ધચ્ચકુક્કુચ્ચસ્સ યો કોચિ સમથો વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં, ઉદ્ધચ્ચસ્સ પનેત્થ અરહત્તમગ્ગો, કુક્કુચ્ચસ્સ અનાગામિમગ્ગો સમુચ્છેદનિસ્સરણં. વિચિકિચ્છાય ધમ્મવવત્થાનં વિક્ખમ્ભનનિસ્સરણં, પઠમમગ્ગો સમુચ્છેદનિસ્સરણં.
Ayaṃ pana viseso – byāpādassa nissaraṇantiādīsu hi dveva nissaraṇāni vikkhambhananissaraṇañca samucchedanissaraṇañca. Tattha byāpādassa tāva mettāya paṭhamajjhānaṃ vikkhambhananissaraṇaṃ, anāgāmimaggo samucchedanissaraṇaṃ. Thinamiddhassa ālokasaññā vikkhambhananissaraṇaṃ, arahattamaggo samucchedanissaraṇaṃ. Uddhaccakukkuccassa yo koci samatho vikkhambhananissaraṇaṃ, uddhaccassa panettha arahattamaggo, kukkuccassa anāgāmimaggo samucchedanissaraṇaṃ. Vicikicchāya dhammavavatthānaṃ vikkhambhananissaraṇaṃ, paṭhamamaggo samucchedanissaraṇaṃ.
યા પનેત્થ સેય્યથાપિ બ્રાહ્મણ ઉદપત્તો સંસટ્ઠો લાખાય વાતિઆદિકા ઉપમા વુત્તા, તાસુ ઉદપત્તોતિ ઉદકભરિતા પાતિ. સંસટ્ઠોતિ વણ્ણભેદકરણવસેન સંસટ્ઠો. પક્કુથિતોતિ કુથિતો. ઉસ્મુદકજાતોતિ ઉસુમજાતો. સેવાલપણકપરિયોનદ્ધોતિ તિલબીજકાદિભેદેન સેવાલેન વા નીલમણ્ડૂકપિટ્ઠિવણ્ણેન વા ઉદકપિટ્ઠિં છાદેત્વા નિબ્બત્તપણકેન પરિયોનદ્ધો. વાતેરિતોતિ વાતેન એરિતો કમ્પિતો. આવિલોતિ અપ્પસન્નો. લુળિતોતિ અસન્નિસિન્નો. કલલીભૂતોતિ કદ્દમીભૂતો. અન્ધકારે નિક્ખિત્તોતિ કોટ્ઠન્તરાદિભેદે અનાલોકટ્ઠાને ઠપિતો. ઇમસ્મિં સુત્તે ભગવા તીહિ ભવેહિ દેસનં નિવત્તેત્વા અરહત્તનિકૂટેન દેસનં નિટ્ઠાપેસિ, બ્રાહ્મણો પન સરણમત્તે પતિટ્ઠિતો.
Yā panettha seyyathāpi brāhmaṇa udapatto saṃsaṭṭho lākhāya vātiādikā upamā vuttā, tāsu udapattoti udakabharitā pāti. Saṃsaṭṭhoti vaṇṇabhedakaraṇavasena saṃsaṭṭho. Pakkuthitoti kuthito. Usmudakajātoti usumajāto. Sevālapaṇakapariyonaddhoti tilabījakādibhedena sevālena vā nīlamaṇḍūkapiṭṭhivaṇṇena vā udakapiṭṭhiṃ chādetvā nibbattapaṇakena pariyonaddho. Vāteritoti vātena erito kampito. Āviloti appasanno. Luḷitoti asannisinno. Kalalībhūtoti kaddamībhūto. Andhakāre nikkhittoti koṭṭhantarādibhede anālokaṭṭhāne ṭhapito. Imasmiṃ sutte bhagavā tīhi bhavehi desanaṃ nivattetvā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi, brāhmaṇo pana saraṇamatte patiṭṭhito.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૫. સઙ્ગારવસુત્તં • 5. Saṅgāravasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. સઙ્ગારવસુત્તવણ્ણના • 5. Saṅgāravasuttavaṇṇanā