| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૭. સઞ્ઞાનાનત્તસુત્તવણ્ણના
7. Saññānānattasuttavaṇṇanā
૯૧. આપાથે પતિતન્તિ ચક્ખુસ્સ આપાથગતં સાટકવેઠનાદિસઞ્ઞિતં ભૂતસઙ્ઘાતં સમ્મા નિસ્સિતં. ચક્ખુદ્વારે સમ્પટિચ્છનાદિસમ્પયુત્તસઞ્ઞાનં સઙ્કપ્પગતિકત્તા, ચક્ખુવિઞ્ઞાણસમ્પયુત્તસઞ્ઞાગહણેનેવ વા ગહેતબ્બતો ‘‘રૂપસઞ્ઞાતિ ચક્ખુવિઞ્ઞાણસમ્પયુત્તા સઞ્ઞા’’તિ વુત્તં તત્થ સઞ્ઞાય એવ લબ્ભનતો. એતેનેવ હિ તંસમ્પયુત્તો સઙ્કપ્પોતિ ઇદમ્પિ સંવણ્ણિતન્તિ દટ્ઠબ્બં. તેનાહ ‘‘સઞ્ઞાસઙ્કપ્પછન્દા એકજવનવારેપિ નાનાજવનવારેપિ લબ્ભન્તી’’તિ. જવનસમ્પયુત્તસ્સ વિતક્કસ્સ છન્દગતિકત્તા વુત્તં ‘‘તીહિ ચિત્તેહિ સમ્પયુત્તો સઙ્કપ્પો’’તિ. છન્દિકતટ્ઠેનાતિ છન્દકરણટ્ઠેન, ઇચ્છિતટ્ઠેનાતિ અત્થો. અનુડહનટ્ઠેનાતિ પરિડહનટ્ઠેન. સન્નિસ્સયડાહરસા હિ રાગગ્ગિઆદયો ‘‘રૂપે’’તિ પન તસ્સ આરમ્મણદસ્સનમેતં. પરિળાહોતિ પરિળાહસીસેન અપેક્ખં વદતિ. તેનાહ ‘‘પરિળાહે ઉપ્પન્ને’’તિઆદિ. ‘‘પરિળાહો’’તિ દળ્હજ્ઝોસાના બલવાકારપ્પત્તા વુત્તાતિ આહ ‘‘પરિળાહપરિયેસના પન નાનાજવનવારેયેવ લબ્ભન્તી’’તિ. તાસં લદ્ધૂપનિસ્સયભાવતોતિ દસ્સેતિ. ઇમિના નયેનાતિ ‘‘ઉપ્પજ્જતિ સઞ્ઞાનાનત્ત’’ન્તિ એત્થ વુત્તનયેન અત્થો વેદિતબ્બો. ‘‘રૂપસઞ્ઞાદિનાનાસભાવં સઞ્ઞં પટિચ્ચ કામસઙ્કપ્પાદિનાનાસભાવો સઙ્કપ્પો ઉપ્પજ્જતી’’તિઆદિના નયેન વેદિતબ્બો.
91.Āpāthe patitanti cakkhussa āpāthagataṃ sāṭakaveṭhanādisaññitaṃ bhūtasaṅghātaṃ sammā nissitaṃ. Cakkhudvāre sampaṭicchanādisampayuttasaññānaṃ saṅkappagatikattā, cakkhuviññāṇasampayuttasaññāgahaṇeneva vā gahetabbato ‘‘rūpasaññāti cakkhuviññāṇasampayuttā saññā’’ti vuttaṃ tattha saññāya eva labbhanato. Eteneva hi taṃsampayutto saṅkappoti idampi saṃvaṇṇitanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saññāsaṅkappachandā ekajavanavārepi nānājavanavārepi labbhantī’’ti. Javanasampayuttassa vitakkassa chandagatikattā vuttaṃ ‘‘tīhi cittehi sampayutto saṅkappo’’ti. Chandikataṭṭhenāti chandakaraṇaṭṭhena, icchitaṭṭhenāti attho. Anuḍahanaṭṭhenāti pariḍahanaṭṭhena. Sannissayaḍāharasā hi rāgaggiādayo ‘‘rūpe’’ti pana tassa ārammaṇadassanametaṃ. Pariḷāhoti pariḷāhasīsena apekkhaṃ vadati. Tenāha ‘‘pariḷāhe uppanne’’tiādi. ‘‘Pariḷāho’’ti daḷhajjhosānā balavākārappattā vuttāti āha ‘‘pariḷāhapariyesanā pana nānājavanavāreyeva labbhantī’’ti. Tāsaṃ laddhūpanissayabhāvatoti dasseti. Iminā nayenāti ‘‘uppajjati saññānānatta’’nti ettha vuttanayena attho veditabbo. ‘‘Rūpasaññādinānāsabhāvaṃ saññaṃ paṭicca kāmasaṅkappādinānāsabhāvo saṅkappo uppajjatī’’tiādinā nayena veditabbo.
સઞ્ઞાનાનત્તસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Saññānānattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૭. સઞ્ઞાનાનત્તસુત્તં • 7. Saññānānattasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. સઞ્ઞાનાનત્તસુત્તવણ્ણના • 7. Saññānānattasuttavaṇṇanā
