Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā

    ૮. સન્નિધિકારકસિક્ખાપદવણ્ણના

    8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā

    ૨૫૩. અપરજ્જુ સન્નિધિ નામ હોતીતિ અત્થો. અજ્જ પટિગ્ગહિતન્તિ ન કેવલં પટિગ્ગહિતમેવ, અથ ખો ઉગ્ગહિતકમ્પિ, તેનેવ અટ્ઠકથાયં ‘‘પટિગ્ગણ્હાતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ એવં સન્નિધિકતં યં કિઞ્ચિ યાવકાલિકં વા યામકાલિકં વા અજ્ઝોહરિતુકામતાય ગણ્હન્તસ્સ પટિગ્ગહણે તાવ આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ વુત્તં. યદિ તં પઠમમેવ પટિગ્ગહિતં, ‘‘પટિગ્ગહણે તાવા’’તિ ન વત્તબ્બં, તસ્મા વેદિતબ્બમેતં ‘‘અત્તનો કાલે ગહિતં અજ્જ પટિગ્ગહિત’ન્તિ વુત્ત’’ન્તિ.

    253. Aparajju sannidhi nāma hotīti attho. Ajja paṭiggahitanti na kevalaṃ paṭiggahitameva, atha kho uggahitakampi, teneva aṭṭhakathāyaṃ ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassāti evaṃ sannidhikataṃ yaṃ kiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vā ajjhoharitukāmatāya gaṇhantassa paṭiggahaṇe tāva āpatti dukkaṭassā’’ti vuttaṃ. Yadi taṃ paṭhamameva paṭiggahitaṃ, ‘‘paṭiggahaṇe tāvā’’ti na vattabbaṃ, tasmā veditabbametaṃ ‘‘attano kāle gahitaṃ ajja paṭiggahita’nti vutta’’nti.

    એત્થાહ – યથા પઞ્ચ ભેસજ્જાનિ ઉગ્ગહિતકાનિ અનધિપ્પેતાનિ. સત્તાહાતિક્કમે અનાપત્તિ અનજ્ઝોહરણીયત્તા, તથા ઇધાપિ ઉગ્ગહિતકં નાધિપ્પેતન્તિ? એત્થ વુચ્ચતિ – ભેસજ્જસિક્ખાપદે (પારા॰ ૬૧૮ આદયો) ઉગ્ગહિતકં નાધિપ્પેતન્તિ યુત્તં અત્તનો કાલાતિક્કમનમત્તેન તત્થ આપત્તિપ્પસઙ્ગતો. એત્થ ન યુત્તં અત્તનો કાલાતિક્કમનમત્તેન આપત્તિપ્પસઙ્ગાભાવતો. અજ્ઝોહરણેનેવ હિ એત્થ આપત્તીતિ અધિપ્પાયો, તસ્મા અનુગણ્ઠિપદમતેન અજ્જ ઉગ્ગહેત્વા પુનદિવસે ભુઞ્જન્તો દ્વે આપત્તિયો આપજ્જતિ.

    Etthāha – yathā pañca bhesajjāni uggahitakāni anadhippetāni. Sattāhātikkame anāpatti anajjhoharaṇīyattā, tathā idhāpi uggahitakaṃ nādhippetanti? Ettha vuccati – bhesajjasikkhāpade (pārā. 618 ādayo) uggahitakaṃ nādhippetanti yuttaṃ attano kālātikkamanamattena tattha āpattippasaṅgato. Ettha na yuttaṃ attano kālātikkamanamattena āpattippasaṅgābhāvato. Ajjhoharaṇeneva hi ettha āpattīti adhippāyo, tasmā anugaṇṭhipadamatena ajja uggahetvā punadivase bhuñjanto dve āpattiyo āpajjati.

    તત્રાયં વિચારણા – અત્તના ભુઞ્જિતુકામો અજ્જ ઉગ્ગહેત્વા પુનદિવસે ભુઞ્જતિ, દ્વે આપત્તિયો આપજ્જતિ. સામણેરાદીનંયેવ અત્થાય ઉગ્ગહેત્વા ગહિતં પુનદિવસે પટિગ્ગહેત્વા ભુઞ્જન્તો આપત્તિયા ન કારેતબ્બોતિ. પટિગ્ગણ્હાતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ એત્થાયમધિપ્પાયો – સચે બેલટ્ઠસીસો વિય દુતિયતતિયાદિદિવસત્થાય અજ્જ પટિગ્ગહેત્વા સામણેરાદીનં ગોપનત્થાય દેતિ, તસ્સ પુનદિવસે અજ્ઝોહરણત્થં પટિગ્ગહણે આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ સમ્ભવતિ. સયમેવ સચે તં ગોપેત્વા ઠપેતિ, પુનદિવસે પતિતં કચવરં દિસ્વા વિમતિવસેન વા પટિગ્ગણ્હતો પટિગ્ગહણતોવ આપત્તિ દુક્કટસ્સાતિ સમ્ભવતિ. નો ચે પટિગ્ગણ્હાતિ, તં દુક્કટં નત્થિ. ‘‘ઇદઞ્હિ ‘એકં પાદં અતિક્કામેતિ, આપત્તિ થુલ્લચ્ચયસ્સા’તિઆદિ વિયા’’તિ વુત્તં. યો પન એકપ્પહારેનેવ દ્વેપિ પાદે અતિક્કામેતિ, તસ્સ તં થુલ્લચ્ચયં નત્થિ, એવંસમ્પદમિદન્તિ વેદિતબ્બં. એત્થ પટિગ્ગહિતભાવં અવિજહન્તમેવ સન્નિધિં જનેતીતિ ધમ્મસિરિત્થેરો, તં ‘‘પટિગ્ગણ્હાતિ, આપત્તિ દુક્કટસ્સા’’તિ પાળિયા વિરુજ્ઝતિ. કપાલેન પીતો પન સ્નેહો અબ્બોહારિકો. કિઞ્ચાપિ ઉણ્હે ઓતાપેન્તસ્સ પગ્ઘરતિ, તથાપિ ‘‘ભેસજ્જસિક્ખાપદે વિયા’’તિ વુત્તં. ઇતરથા કપાલેન પીતા સપ્પિઆદયોપિ સત્તાહાતિક્કમે આપત્તિં જનેય્યુન્તિ. સયં પટિગ્ગહેત્વાતિ ઇધાપિ પુબ્બે વુત્તવિધિયેવ. દુદ્ધોતપત્તકથાપિ એતેન સમેતિ વિય . આહારત્થાયાતિ કાલેપિ લબ્ભતિ. પકતિઆમિસેતિ કપ્પિયામિસે. સામિસેન મુખેન અજ્ઝોહરતો દ્વેતિ ‘‘હિય્યો પટિગ્ગહિતયામકાલિકં અજ્જ પુરેભત્તં સામિસેન મુખેન અજ્ઝોહરતો દ્વે પાચિત્તિયાની’’તિ લિખિતં. અજ્જ પટિગ્ગહિતં યાવકાલિકમ્પિ હિ યામાતિક્કન્તપાનકેન સંસટ્ઠં સન્નિધિં કરોતિ. અકપ્પિયમંસેસુ મનુસ્સમંસે થુલ્લચ્ચયં, સેસમંસે દુક્કટઞ્ચ વડ્ઢતિ.

    Tatrāyaṃ vicāraṇā – attanā bhuñjitukāmo ajja uggahetvā punadivase bhuñjati, dve āpattiyo āpajjati. Sāmaṇerādīnaṃyeva atthāya uggahetvā gahitaṃ punadivase paṭiggahetvā bhuñjanto āpattiyā na kāretabboti. Paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassāti etthāyamadhippāyo – sace belaṭṭhasīso viya dutiyatatiyādidivasatthāya ajja paṭiggahetvā sāmaṇerādīnaṃ gopanatthāya deti, tassa punadivase ajjhoharaṇatthaṃ paṭiggahaṇe āpatti dukkaṭassāti sambhavati. Sayameva sace taṃ gopetvā ṭhapeti, punadivase patitaṃ kacavaraṃ disvā vimativasena vā paṭiggaṇhato paṭiggahaṇatova āpatti dukkaṭassāti sambhavati. No ce paṭiggaṇhāti, taṃ dukkaṭaṃ natthi. ‘‘Idañhi ‘ekaṃ pādaṃ atikkāmeti, āpatti thullaccayassā’tiādi viyā’’ti vuttaṃ. Yo pana ekappahāreneva dvepi pāde atikkāmeti, tassa taṃ thullaccayaṃ natthi, evaṃsampadamidanti veditabbaṃ. Ettha paṭiggahitabhāvaṃ avijahantameva sannidhiṃ janetīti dhammasiritthero, taṃ ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti pāḷiyā virujjhati. Kapālena pīto pana sneho abbohāriko. Kiñcāpi uṇhe otāpentassa paggharati, tathāpi ‘‘bhesajjasikkhāpade viyā’’ti vuttaṃ. Itarathā kapālena pītā sappiādayopi sattāhātikkame āpattiṃ janeyyunti. Sayaṃ paṭiggahetvāti idhāpi pubbe vuttavidhiyeva. Duddhotapattakathāpi etena sameti viya . Āhāratthāyāti kālepi labbhati. Pakatiāmiseti kappiyāmise. Sāmisena mukhena ajjhoharato dveti ‘‘hiyyo paṭiggahitayāmakālikaṃ ajja purebhattaṃ sāmisena mukhena ajjhoharato dve pācittiyānī’’ti likhitaṃ. Ajja paṭiggahitaṃ yāvakālikampi hi yāmātikkantapānakena saṃsaṭṭhaṃ sannidhiṃ karoti. Akappiyamaṃsesu manussamaṃse thullaccayaṃ, sesamaṃse dukkaṭañca vaḍḍhati.

    ૨૫૫. સત્તાહકાલિકં યાવજીવિકં આહારત્થાયાતિ કાલેપિ દુક્કટમેવ સન્નિધિં અનાપજ્જનતોતિ કેચિ. તદહુ પટિગ્ગહિતં તદહુ પુરેભત્તં વટ્ટતીતિ ચે? ન, પાળિયમ્પિ અટ્ઠકથાયમ્પિ વિસેસસ્સ નત્થિતાય. ભેસજ્જસિક્ખાપદે પુરેભત્તં યથાસુખં પરિભુઞ્જનં વુત્તન્તિ ચે? આહારે સપ્પિઆદિ સઙ્ગહં યાતિ, તેન તગ્ગતિકવસેન વુત્તં, ન ભેસજ્જવસેન વુત્તન્તિ ઉપતિસ્સો.

    255.Sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāyāti kālepi dukkaṭameva sannidhiṃ anāpajjanatoti keci. Tadahu paṭiggahitaṃ tadahu purebhattaṃ vaṭṭatīti ce? Na, pāḷiyampi aṭṭhakathāyampi visesassa natthitāya. Bhesajjasikkhāpade purebhattaṃ yathāsukhaṃ paribhuñjanaṃ vuttanti ce? Āhāre sappiādi saṅgahaṃ yāti, tena taggatikavasena vuttaṃ, na bhesajjavasena vuttanti upatisso.

    સન્નિધિકારકસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૪. ભોજનવગ્ગો • 4. Bhojanavaggo

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૮. સન્નિધિકારકસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૮. સન્નિધિકારકસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૮. સન્નિધિકારકસિક્ખાપદવણ્ણના • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૮. સન્નિધિકારકસિક્ખાપદં • 8. Sannidhikārakasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact