Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā |
૨. ઉપોસથક્ખન્ધકો
2. Uposathakkhandhako
સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથાવણ્ણના
Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
૧૩૨. ઉપોસથક્ખન્ધકે તરન્તિ ઓતરન્તિ એત્થાતિ તિત્થં, લદ્ધિ. ઇતોતિ સાસનલદ્ધિતો.
132. Uposathakkhandhake taranti otaranti etthāti titthaṃ, laddhi. Itoti sāsanaladdhito.
૧૩૫. આપજ્જિત્વા વા વુટ્ઠિતોતિ એત્થ દેસનારોચનાનમ્પિ સઙ્ગહો. તેનેવ માતિકાટ્ઠકથાયં ‘‘વુટ્ઠિતા વા દેસિતા વા આરોચિતા વા આપત્તિ…પે॰… અસન્તી નામ હોતી’’તિ (કઙ્ખા॰ અટ્ઠ॰ નિદાનવણ્ણના) વુત્તં.
135.Āpajjitvā vā vuṭṭhitoti ettha desanārocanānampi saṅgaho. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ ‘‘vuṭṭhitā vā desitā vā ārocitā vā āpatti…pe… asantī nāma hotī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) vuttaṃ.
મનુજેનાતિ આસન્નેન સહ. પરેતિ દૂરટ્ઠેપિ પરપુગ્ગલે સન્ધાય ગિરં નો ચ ભણેય્યાતિ યોજના.
Manujenāti āsannena saha. Pareti dūraṭṭhepi parapuggale sandhāya giraṃ no ca bhaṇeyyāti yojanā.
‘‘આવિકતા હિસ્સ ફાસુ હોતી’’તિ (મહાવ॰ ૧૩૪) વુત્તત્તા ગરુકાપત્તિપિ આવિકરણમત્તેન વુટ્ઠાતીતિ કેચિ વદન્તિ, તં તેસં મતિમત્તં પરિવાસાદિવિધાનસુત્તેહિ વિરુજ્ઝનતો. અયં પનેત્થ અધિપ્પાયો – યથાભૂતઞ્હિ અત્તાનમાવિકરોન્તં પેસલા ભિક્ખૂ ‘‘અકામા પરિવત્થબ્બ’’ન્તિઆદિવચનં નિસ્સાય અનિચ્છમાનમ્પિ નં ઉપાયેન પરિવાસાદીનિ દત્વા અવસ્સં સુદ્ધન્તે પતિટ્ઠાપેસ્સન્તિ, તતો તસ્સ અવિપ્પટિસારાદીનં વસેન ફાસુ હોતિ. પઠમં પાતિમોક્ખુદ્દેસન્તિ નિદાનુદ્દેસં દસ્સેતિ. પુબ્બે અવિજ્જમાનં પઞ્ઞાપેસીતિ. ન કેવલઞ્ચ એતં, પુબ્બે પઞ્ઞત્તમ્પિ પન પારાજિકાદિસિક્ખાપદં સબ્બં ભગવા ‘‘તત્રિમે ચત્તારો પારાજિકા ધમ્મા ઉદ્દેસં આગચ્છન્તી’’તિઆદિના પારાજિકુદ્દેસાદિવસેન વિનયમાતિકં કત્વા નિદાનુદ્દેસેન સહ સયમેવ સઙ્ગહેત્વા ‘‘પાતિમોક્ખ’’ન્તિ પઞ્ઞાપેસીતિ દટ્ઠબ્બં. તદેતં સબ્બમ્પિ સન્ધાય ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસિતુ’’ન્તિ (મહાવ॰ ૧૩૩) વુત્તં.
‘‘Āvikatā hissa phāsu hotī’’ti (mahāva. 134) vuttattā garukāpattipi āvikaraṇamattena vuṭṭhātīti keci vadanti, taṃ tesaṃ matimattaṃ parivāsādividhānasuttehi virujjhanato. Ayaṃ panettha adhippāyo – yathābhūtañhi attānamāvikarontaṃ pesalā bhikkhū ‘‘akāmā parivatthabba’’ntiādivacanaṃ nissāya anicchamānampi naṃ upāyena parivāsādīni datvā avassaṃ suddhante patiṭṭhāpessanti, tato tassa avippaṭisārādīnaṃ vasena phāsu hoti. Paṭhamaṃ pātimokkhuddesanti nidānuddesaṃ dasseti. Pubbe avijjamānaṃ paññāpesīti. Na kevalañca etaṃ, pubbe paññattampi pana pārājikādisikkhāpadaṃ sabbaṃ bhagavā ‘‘tatrime cattāro pārājikā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’tiādinā pārājikuddesādivasena vinayamātikaṃ katvā nidānuddesena saha sayameva saṅgahetvā ‘‘pātimokkha’’nti paññāpesīti daṭṭhabbaṃ. Tadetaṃ sabbampi sandhāya ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pātimokkhaṃ uddisitu’’nti (mahāva. 133) vuttaṃ.
૧૩૬. એતં ૩૪ વેદિતબ્બન્તિ યસ્મિં તસ્મિં ચાતુદ્દસે વા પન્નરસે વાતિ એવં અત્થજાતં.
136.Etaṃ 34 veditabbanti yasmiṃ tasmiṃ cātuddase vā pannarase vāti evaṃ atthajātaṃ.
સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
૬૮. સન્નિપાતાનુજાનના • 68. Sannipātānujānanā
૬૯. પાતિમોક્ખુદ્દેસાનુજાનના • 69. Pātimokkhuddesānujānanā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથા • Sannipātānujānanādikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથાવણ્ણના • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથાવણ્ણના • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૬૮. સન્નિપાતાનુજાનનાદિકથા • 68. Sannipātānujānanādikathā