| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya |
3. ஸாரந்த³த³ஸுத்தங்
3. Sārandadasuttaṃ
143. ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா வேஸாலியங் விஹரதி மஹாவனே கூடாகா³ரஸாலாயங். அத² கோ² ப⁴க³வா புப்³ப³ண்ஹஸமயங் நிவாஸெத்வா பத்தசீவரமாதா³ய வேஸாலிங் பிண்டா³ய பாவிஸி. தேன கோ² பன ஸமயேன பஞ்சமத்தானங் லிச்ச²விஸதானங் ஸாரந்த³தே³ சேதியே ஸன்னிஸின்னானங் ஸன்னிபதிதானங் அயமந்தராகதா² உத³பாதி³ – ‘‘பஞ்சன்னங் ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். கதமேஸங் பஞ்சன்னங்? ஹத்தி²ரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், அஸ்ஸரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், மணிரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், இத்தி²ரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், க³ஹபதிரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். இமேஸங் பஞ்சன்னங் ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மி’’ந்தி.
143. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Tena kho pana samayena pañcamattānaṃ licchavisatānaṃ sārandade cetiye sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ? Hatthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, assaratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, maṇiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, itthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, gahapatiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti.
அத² கோ² தே லிச்ச²வீ மக்³கே³ புரிஸங் ட²பேஸுங் 1 – ‘‘யதா³ த்வங் 2, அம்போ⁴ புரிஸ, பஸ்ஸெய்யாஸி ப⁴க³வந்தங், அத² அம்ஹாகங் ஆரோசெய்யாஸீ’’தி. அத்³த³ஸா கோ² ஸோ புரிஸோ ப⁴க³வந்தங் தூ³ரதோவ ஆக³ச்ச²ந்தங்; தி³ஸ்வான யேன தே லிச்ச²வீ தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா தே லிச்ச²வீ ஏதத³வோச – ‘‘அயங் ஸோ, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா க³ச்ச²தி அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴; யஸ்ஸதா³னி காலங் மஞ்ஞதா²’’தி.
Atha kho te licchavī magge purisaṃ ṭhapesuṃ 3 – ‘‘yadā tvaṃ 4, ambho purisa, passeyyāsi bhagavantaṃ, atha amhākaṃ āroceyyāsī’’ti. Addasā kho so puriso bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna yena te licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te licchavī etadavoca – ‘‘ayaṃ so, bhante, bhagavā gacchati arahaṃ sammāsambuddho; yassadāni kālaṃ maññathā’’ti.
அத² கோ² தே லிச்ச²வீ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமிங்ஸு; உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் அட்ட²ங்ஸு. ஏகமந்தங் டி²தா கோ² தே லிச்ச²வீ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோசுங் –
Atha kho te licchavī yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho te licchavī bhagavantaṃ etadavocuṃ –
‘‘ஸாது⁴, ப⁴ந்தே, யேன ஸாரந்த³த³ங் சேதியங் தேனுபஸங்கமது அனுகம்பங் உபாதா³யா’’தி. அதி⁴வாஸேஸி ப⁴க³வா துண்ஹீபா⁴வேன. அத² கோ² ப⁴க³வா யேன ஸாரந்த³த³ங் சேதியங் தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா பஞ்ஞத்தே ஆஸனே நிஸீதி³. நிஸஜ்ஜ கோ² ப⁴க³வா தே லிச்ச²வீ ஏதத³வோச – ‘‘காய நுத்த², லிச்ச²வீ, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா, கா ச பன வோ அந்தராகதா² விப்பகதா’’தி? ‘‘இத⁴, ப⁴ந்தே, அம்ஹாகங் ஸன்னிஸின்னானங் ஸன்னிபதிதானங் அயமந்தராகதா² உத³பாதி³ – ‘பஞ்சன்னங் ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். கதமேஸங் பஞ்சன்னங் ? ஹத்தி²ரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், அஸ்ஸரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், மணிரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், இத்தி²ரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், க³ஹபதிரதனஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். இமேஸங் பஞ்சன்னங் ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மி’’’ந்தி.
‘‘Sādhu, bhante, yena sārandadaṃ cetiyaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho bhagavā yena sārandadaṃ cetiyaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā te licchavī etadavoca – ‘‘kāya nuttha, licchavī, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha, bhante, amhākaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ ? Hatthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, assaratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, maṇiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, itthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, gahapatiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’’nti.
‘‘காமாதி⁴முத்தானங் வத, போ⁴, லிச்ச²வீனங் 5 காமங்யேவ ஆரப்³ப⁴ அந்தராகதா² உத³பாதி³. பஞ்சன்னங், லிச்ச²வீ, ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். கதமேஸங் பஞ்சன்னங்? ததா²க³தஸ்ஸ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், ததா²க³தப்பவேதி³தஸ்ஸ த⁴ம்மவினயஸ்ஸ தே³ஸேதா புக்³க³லோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், ததா²க³தப்பவேதி³தஸ்ஸ த⁴ம்மவினயஸ்ஸ தே³ஸிதஸ்ஸ விஞ்ஞாதா புக்³க³லோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், ததா²க³தப்பவேதி³தஸ்ஸ த⁴ம்மவினயஸ்ஸ தே³ஸிதஸ்ஸ விஞ்ஞாதா 6 த⁴ம்மானுத⁴ம்மப்படிபன்னோ புக்³க³லோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங், கதஞ்ஞூ கதவேதீ³ புக்³க³லோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மிங். இமேஸங் கோ², லிச்ச²வீ, பஞ்சன்னங் ரதனானங் பாதுபா⁴வோ து³ல்லபோ⁴ லோகஸ்மி’’ந்தி. ததியங்.
‘‘Kāmādhimuttānaṃ vata, bho, licchavīnaṃ 7 kāmaṃyeva ārabbha antarākathā udapādi. Pañcannaṃ, licchavī, ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ? Tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desetā puggalo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desitassa viññātā puggalo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desitassa viññātā 8 dhammānudhammappaṭipanno puggalo dullabho lokasmiṃ, kataññū katavedī puggalo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ kho, licchavī, pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 3. ஸாரந்த³த³ஸுத்தவண்ணனா • 3. Sārandadasuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2-3. ஆரப⁴திஸுத்தாதி³வண்ணனா • 2-3. Ārabhatisuttādivaṇṇanā
