| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / உதா³ன-அட்ட²கதா² • Udāna-aṭṭhakathā |
10. ஸாரிபுத்தஉபஸமஸுத்தவண்ணனா
10. Sāriputtaupasamasuttavaṇṇanā
40. த³ஸமே அத்தனோ உபஸமந்தி ஸாவகபாரமீமத்த²கப்பத்தியா ஹேதுபூ⁴தங் அக்³க³மக்³கே³ன அத்தனோ அனவஸேஸகிலேஸவூபஸமங்.
40. Dasame attano upasamanti sāvakapāramīmatthakappattiyā hetubhūtaṃ aggamaggena attano anavasesakilesavūpasamaṃ.
ஆயஸ்மா ஹி ஸாரிபுத்தோ அனுபஸந்தகிலேஸானங் ஸத்தானங் ராகா³தி³கிலேஸஜனிதஸந்தாபத³ரத²பரிளாஹது³க்க²ஞ்சேவ கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரனிமித்தங் ஜாதிஜராப்³யாதி⁴மரணஸோகபரிதே³வாதி³து³க்க²ஞ்ச பச்சக்க²தோ தி³ஸ்வா அதீதானாக³தேபி நேஸங் வட்டமூலகது³க்க²ங் பரிதுலெத்வா கருணாயமானோ அத்தனாபி புது²ஜ்ஜனகாலே அனுபூ⁴தங் கிலேஸனிமித்தங் வா அனப்பகங் து³க்க²ங் அனுஸ்ஸரித்வா ‘‘ஈதி³ஸஸ்ஸ நாம மஹாது³க்க²ஸ்ஸ ஹேதுபூ⁴தா கிலேஸா இதா³னி மே ஸுப்பஹீனா’’தி அத்தனோ கிலேஸவூபஸமங் அபி⁴ண்ஹங் பச்சவெக்க²தி. பச்சவெக்க²ந்தோ ச ‘‘இமே எத்தகா கிலேஸா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன உபஸமிதா, எத்தகா ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ன, எத்தகா அனாகா³மிமக்³கே³ன, எத்தகா அரஹத்தமக்³கே³ன உபஸமிதா’’தி தங்தங்மக்³க³ஞாணேஹி ஓதி⁴ஸோ கிலேஸானங் உபஸமிதபா⁴வங் பச்சவெக்க²தி, தேன வுத்தங் – ‘‘அத்தனோ உபஸமங் பச்சவெக்க²மானோ’’தி.
Āyasmā hi sāriputto anupasantakilesānaṃ sattānaṃ rāgādikilesajanitasantāpadarathapariḷāhadukkhañceva kilesābhisaṅkhāranimittaṃ jātijarābyādhimaraṇasokaparidevādidukkhañca paccakkhato disvā atītānāgatepi nesaṃ vaṭṭamūlakadukkhaṃ parituletvā karuṇāyamāno attanāpi puthujjanakāle anubhūtaṃ kilesanimittaṃ vā anappakaṃ dukkhaṃ anussaritvā ‘‘īdisassa nāma mahādukkhassa hetubhūtā kilesā idāni me suppahīnā’’ti attano kilesavūpasamaṃ abhiṇhaṃ paccavekkhati. Paccavekkhanto ca ‘‘ime ettakā kilesā sotāpattimaggena upasamitā, ettakā sakadāgāmimaggena, ettakā anāgāmimaggena, ettakā arahattamaggena upasamitā’’ti taṃtaṃmaggañāṇehi odhiso kilesānaṃ upasamitabhāvaṃ paccavekkhati, tena vuttaṃ – ‘‘attano upasamaṃ paccavekkhamāno’’ti.
அபரே ‘‘தே²ரோ அரஹத்தப²லஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜித்வா தங் பச்சவெக்கி²த்வா ‘இமஸ்ஸ வதாயங் ஸந்தபணீதபா⁴வோ அச்சந்தஸந்தாய அஸங்க²தாய தா⁴துயா ஆரம்மணதோ, ஸயஞ்ச ஸம்மதே³வ கிலேஸவூபஸமதோ’தி ஏவங் அபி⁴ண்ஹங் உபஸமங் பச்சவெக்க²தீ’’தி வத³ந்தி. அஞ்ஞே பன ‘‘அனவஸேஸகிலேஸானங் உபஸமபரியோஸானே ஜாதங் அக்³க³ப²லமேவெத்த² உபஸமோ நாம, தங் பச்சவெக்க²மானோ நிஸின்னோ’’தி.
Apare ‘‘thero arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjitvā taṃ paccavekkhitvā ‘imassa vatāyaṃ santapaṇītabhāvo accantasantāya asaṅkhatāya dhātuyā ārammaṇato, sayañca sammadeva kilesavūpasamato’ti evaṃ abhiṇhaṃ upasamaṃ paccavekkhatī’’ti vadanti. Aññe pana ‘‘anavasesakilesānaṃ upasamapariyosāne jātaṃ aggaphalamevettha upasamo nāma, taṃ paccavekkhamāno nisinno’’ti.
ஏதமத்த²ங் விதி³த்வாதி யதி³த³ங் ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸ மஹாபஞ்ஞதாதி³ஹேதுபூ⁴தங் ஸாவகேஸு அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் கிலேஸப்பஹானங் அக்³க³ப²லங் வா உபஸமபரியாயேன வுத்தங், தஸ்ஸ பச்சவெக்க²ணஸங்கா²தங் அத்த²ங் ஸப்³பா³காரதோ விதி³த்வா தத³னுபா⁴வதீ³பகங் இமங் உதா³னங் உதா³னேஸி.
Etamatthaṃ viditvāti yadidaṃ āyasmato sāriputtassa mahāpaññatādihetubhūtaṃ sāvakesu anaññasādhāraṇaṃ kilesappahānaṃ aggaphalaṃ vā upasamapariyāyena vuttaṃ, tassa paccavekkhaṇasaṅkhātaṃ atthaṃ sabbākārato viditvā tadanubhāvadīpakaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
தத்த² உபஸந்தஸந்தசித்தஸ்ஸாதி உபஸந்தமேவ ஹுத்வா ஸந்தங் சித்தங் ஏதஸ்ஸாதி உபஸந்தஸந்தசித்தோ. ஸமாபத்தியா விக்க²ம்ப⁴னேன ஹி உபஸந்தகிலேஸத்தா உபஸந்தசித்தங் ந ஸப்³ப³தா² ‘‘உபஸந்தஸந்த’’ந்தி வுச்சதி தஸ்ஸ உபஸமஸ்ஸ அனச்சந்திகபா⁴வதோ, ந ததா² அக்³க³மக்³கே³ன. தேன பன அச்சந்தமேவ கிலேஸானங் ஸமுச்சி²ன்னத்தா அரஹதோ சித்தங் புன கிலேஸானங் அனுபஸமேதப்³ப³தாய ஸமத²விபஸ்ஸனாஹெட்டி²மமக்³கே³ஹி உபஸந்தகிலேஸங் ஹுத்வா அச்சந்தஸந்தபா⁴வதோவ ‘‘உபஸந்தஸந்த’’ந்தி வுச்சதி. தேன வுத்தங் – ‘‘உபஸந்தமேவ ஹுத்வா ஸந்தங் சித்தங் ஏதஸ்ஸாதி உபஸந்தஸந்தசித்தோ’’தி. உபஸந்தந்தி வா உபஸமோ வுச்சதி, தஸ்மா ‘‘உபஸந்தஸந்தசித்தஸ்ஸா’’தி அச்சந்தூபஸமேன ஸந்தசித்தஸ்ஸாதி அத்தோ².
Tattha upasantasantacittassāti upasantameva hutvā santaṃ cittaṃ etassāti upasantasantacitto. Samāpattiyā vikkhambhanena hi upasantakilesattā upasantacittaṃ na sabbathā ‘‘upasantasanta’’nti vuccati tassa upasamassa anaccantikabhāvato, na tathā aggamaggena. Tena pana accantameva kilesānaṃ samucchinnattā arahato cittaṃ puna kilesānaṃ anupasametabbatāya samathavipassanāheṭṭhimamaggehi upasantakilesaṃ hutvā accantasantabhāvatova ‘‘upasantasanta’’nti vuccati. Tena vuttaṃ – ‘‘upasantameva hutvā santaṃ cittaṃ etassāti upasantasantacitto’’ti. Upasantanti vā upasamo vuccati, tasmā ‘‘upasantasantacittassā’’ti accantūpasamena santacittassāti attho.
அத² வா ஸதிபி ஸப்³பே³ஸங் கீ²ணாஸவானங் அனவஸேஸகிலேஸவூபஸமே ஸாவகபாரமீஞாணஸ்ஸ பன மத்த²கப்பத்திஹேதுபூ⁴தோ ஸாவகேஸு அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணோ ஸவிஸேஸோ த⁴ம்மஸேனாபதினோ கிலேஸவூபஸமோதி த³ஸ்ஸேதுங் ஸத்தா² உபஸந்தஸத்³தே³ன விஸேஸெத்வா ஆஹ ‘‘உபஸந்தஸந்தசித்தஸ்ஸா’’தி.
Atha vā satipi sabbesaṃ khīṇāsavānaṃ anavasesakilesavūpasame sāvakapāramīñāṇassa pana matthakappattihetubhūto sāvakesu anaññasādhāraṇo saviseso dhammasenāpatino kilesavūpasamoti dassetuṃ satthā upasantasaddena visesetvā āha ‘‘upasantasantacittassā’’ti.
தத்ராயமத்தோ² – பு⁴ஸங் த³ள்ஹங் வா ஸந்தங் உபஸந்தங், தேன உபஸந்தேன உபஸந்தமேவ ஹுத்வா ஸந்தங் உபஸந்தஸந்தங் , தாதி³ஸங் சித்தங் ஏதஸ்ஸாதி ஸப்³ப³ங் புரிமஸதி³ஸமேவ. ததா² ஹேஸ ப⁴க³வதா – ‘‘ஸாரிபுத்தோ, பி⁴க்க²வே, மஹாபஞ்ஞோ புது²பஞ்ஞோ ஹாஸபஞ்ஞோ ஜவனபஞ்ஞோ திக்க²பஞ்ஞோ நிப்³பே³தி⁴கபஞ்ஞோ’’திஆதி³னா (ம॰ நி॰ 3.93) அனேகபரியாயேன வண்ணிதோ தோ²மிதோ. நெத்திச்சி²ன்னஸ்ஸாதி நெத்தி வுச்சதி ப⁴வதண்ஹா ஸங்ஸாரஸ்ஸ நயனதோ, ஸா நெத்தி சி²ன்னா ஏதஸ்ஸாதி நெத்திச்சி²ன்னோ. தஸ்ஸ நெத்திச்சி²ன்னஸ்ஸ, பஹீனதண்ஹஸ்ஸாதி அத்தோ². முத்தோ ஸோ மாரப³ந்த⁴னாதி ஸோ ஏவங்விதோ⁴ பரிக்கீ²ணப⁴வஸங்யோஜனோ ஸப்³ப³ஸ்மா மாரப³ந்த⁴னதோ முத்தோ, ந தஸ்ஸ மாரப³ந்த⁴னமோசனாய கரணீயங் அத்தி², தஸ்மா த⁴ம்மஸேனாபதி அத்தனோ உபஸமங் பச்சவெக்க²தீதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Tatrāyamattho – bhusaṃ daḷhaṃ vā santaṃ upasantaṃ, tena upasantena upasantameva hutvā santaṃ upasantasantaṃ , tādisaṃ cittaṃ etassāti sabbaṃ purimasadisameva. Tathā hesa bhagavatā – ‘‘sāriputto, bhikkhave, mahāpañño puthupañño hāsapañño javanapañño tikkhapañño nibbedhikapañño’’tiādinā (ma. ni. 3.93) anekapariyāyena vaṇṇito thomito. Netticchinnassāti netti vuccati bhavataṇhā saṃsārassa nayanato, sā netti chinnā etassāti netticchinno. Tassa netticchinnassa, pahīnataṇhassāti attho. Mutto so mārabandhanāti so evaṃvidho parikkhīṇabhavasaṃyojano sabbasmā mārabandhanato mutto, na tassa mārabandhanamocanāya karaṇīyaṃ atthi, tasmā dhammasenāpati attano upasamaṃ paccavekkhatīti. Sesaṃ vuttanayameva.
த³ஸமஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
நிட்டி²தா ச மேகி⁴யவக்³க³வண்ணனா.
Niṭṭhitā ca meghiyavaggavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / உதா³னபாளி • Udānapāḷi / 10. ஸாரிபுத்தஉபஸமஸுத்தங் • 10. Sāriputtaupasamasuttaṃ
