Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
સાટિયગ્ગાહાપકાદિસમ્મુતિ
Sāṭiyaggāhāpakādisammuti
૩૨૯. તેન ખો પન સમયેન સઙ્ઘસ્સ સાટિયગ્ગાહાપકો ન હોતિ…પે॰… પત્તગ્ગાહાપકો ન હોતિ…પે॰… આરામિકપેસકો ન હોતિ…પે॰… સામણેરપેસકો ન હોતિ. સામણેરા અપેસિયમાના કમ્મં ન કરોન્તિ. ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું. ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, પઞ્ચહઙ્ગેહિ સમન્નાગતં ભિક્ખું સામણેરપેસકં સમ્મન્નિતું – યો ન છન્દાગતિં ગચ્છેય્ય, ન દોસાગતિં ગચ્છેય્ય, ન મોહાગતિં ગચ્છેય્ય, ન ભયાગતિં ગચ્છેય્ય, પેસિતાપેસિતઞ્ચ જાનેય્ય. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, સમ્મન્નિતબ્બો. પઠમં ભિક્ખુ યાચિતબ્બો, યાચિત્વા બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
329. Tena kho pana samayena saṅghassa sāṭiyaggāhāpako na hoti…pe… pattaggāhāpako na hoti…pe… ārāmikapesako na hoti…pe… sāmaṇerapesako na hoti. Sāmaṇerā apesiyamānā kammaṃ na karonti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañcahaṅgehi samannāgataṃ bhikkhuṃ sāmaṇerapesakaṃ sammannituṃ – yo na chandāgatiṃ gaccheyya, na dosāgatiṃ gaccheyya, na mohāgatiṃ gaccheyya, na bhayāgatiṃ gaccheyya, pesitāpesitañca jāneyya. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Paṭhamaṃ bhikkhu yācitabbo, yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સામણેરપેસકં સમ્મન્નેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ sāmaṇerapesakaṃ sammanneyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામં ભિક્ખું સામણેરપેસકં સમ્મન્નતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો સામણેરપેસકસ્સ સમ્મુતિ, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ sāmaṇerapesakaṃ sammannati. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno sāmaṇerapesakassa sammuti, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘સમ્મતો સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સામણેરપેસકો. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Sammato saṅghena itthannāmo bhikkhu sāmaṇerapesako. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
તતિયભાણવારો નિટ્ઠિતો.
Tatiyabhāṇavāro niṭṭhito.
સેનાસનક્ખન્ધકો છટ્ઠો.
Senāsanakkhandhako chaṭṭho.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
વિહારં બુદ્ધસેટ્ઠેન, અપઞ્ઞત્તં તદા અહુ;
Vihāraṃ buddhaseṭṭhena, apaññattaṃ tadā ahu;
તહં તહં નિક્ખમન્તિ, વાસા તે જિનસાવકા.
Tahaṃ tahaṃ nikkhamanti, vāsā te jinasāvakā.
સેટ્ઠી ગહપતિ દિસ્વા, ભિક્ખૂનં ઇદમબ્ર્વિ;
Seṭṭhī gahapati disvā, bhikkhūnaṃ idamabrvi;
કારાપેય્યં વસેય્યાથ, પટિપુચ્છિંસુ નાયકં.
Kārāpeyyaṃ vaseyyātha, paṭipucchiṃsu nāyakaṃ.
વિહારં અડ્ઢયોગઞ્ચ, પાસાદં હમ્મિયં ગુહં;
Vihāraṃ aḍḍhayogañca, pāsādaṃ hammiyaṃ guhaṃ;
પઞ્ચલેણં અનુઞ્ઞાસિ, વિહારે સેટ્ઠિ કારયિ.
Pañcaleṇaṃ anuññāsi, vihāre seṭṭhi kārayi.
જનો વિહારં કારેતિ, અકવાટં અસંવુતં;
Jano vihāraṃ kāreti, akavāṭaṃ asaṃvutaṃ;
કવાટં પિટ્ઠસઙ્ઘાટં, ઉદુક્ખલઞ્ચ ઉત્તરિ.
Kavāṭaṃ piṭṭhasaṅghāṭaṃ, udukkhalañca uttari.
આવિઞ્છનચ્છિદ્દં રજ્જું, વટ્ટિઞ્ચ કપિસીસકં;
Āviñchanacchiddaṃ rajjuṃ, vaṭṭiñca kapisīsakaṃ;
સૂચિઘટિતાળચ્છિદ્દં , લોહકટ્ઠવિસાણકં.
Sūcighaṭitāḷacchiddaṃ , lohakaṭṭhavisāṇakaṃ.
યન્તકં સૂચિકઞ્ચેવ, છદનં ઉલ્લિત્તાવલિત્તં;
Yantakaṃ sūcikañceva, chadanaṃ ullittāvalittaṃ;
વેદિજાલસલાકઞ્ચ, ચક્કલિ સન્થરેન ચ.
Vedijālasalākañca, cakkali santharena ca.
મિડ્ઢિ બિદલમઞ્ચઞ્ચ, સોસાનિકમસારકો;
Miḍḍhi bidalamañcañca, sosānikamasārako;
બુન્દિકુળિરપાદઞ્ચ, આહચ્ચાસન્દિ ઉચ્ચકે.
Bundikuḷirapādañca, āhaccāsandi uccake.
સત્તઙ્ગો ચ ભદ્દપીઠં, પીઠકેળકપાદકં;
Sattaṅgo ca bhaddapīṭhaṃ, pīṭhakeḷakapādakaṃ;
આમલાફલકા કોચ્છા, પલાલપીઠમેવ ચ.
Āmalāphalakā kocchā, palālapīṭhameva ca.
ઉચ્ચાહિપટિપાદકા, અટ્ઠઙ્ગુલિ ચ પાદકા;
Uccāhipaṭipādakā, aṭṭhaṅguli ca pādakā;
સુત્તં અટ્ઠપદં ચોળં, તૂલિકં અડ્ઢકાયિકં.
Suttaṃ aṭṭhapadaṃ coḷaṃ, tūlikaṃ aḍḍhakāyikaṃ.
ગિરગ્ગો ભિસિયો ચાપિ, દુસ્સં સેનાસનમ્પિ ચ;
Giraggo bhisiyo cāpi, dussaṃ senāsanampi ca;
ઓનદ્ધં હેટ્ઠા પતતિ, ઉપ્પાટેત્વા હરન્તિ ચ.
Onaddhaṃ heṭṭhā patati, uppāṭetvā haranti ca.
ભત્તિઞ્ચ હત્થભત્તિઞ્ચ, અનુઞ્ઞાસિ તથાગતો;
Bhattiñca hatthabhattiñca, anuññāsi tathāgato;
તિત્થિયા વિહારે ચાપિ, થુસં સણ્હઞ્ચ મત્તિકા.
Titthiyā vihāre cāpi, thusaṃ saṇhañca mattikā.
ઇક્કાસં પાણિકં કુણ્ડં, સાસપં સિત્થતેલકં;
Ikkāsaṃ pāṇikaṃ kuṇḍaṃ, sāsapaṃ sitthatelakaṃ;
ઉસ્સન્ને પચ્ચુદ્ધરિતું, ફરુસં ગણ્ડુમત્તિકં.
Ussanne paccuddharituṃ, pharusaṃ gaṇḍumattikaṃ.
ઇક્કાસં પટિભાનઞ્ચ, નીચા ચયો ચ આરુહં;
Ikkāsaṃ paṭibhānañca, nīcā cayo ca āruhaṃ;
પરિપતન્તિ આળકા, અડ્ઢકુટ્ટં તયો પુન.
Paripatanti āḷakā, aḍḍhakuṭṭaṃ tayo puna.
ખુદ્દકે કુટ્ટપાદો ચ, ઓવસ્સતિ સરં ખિલં;
Khuddake kuṭṭapādo ca, ovassati saraṃ khilaṃ;
ચીવરવંસં રજ્જુઞ્ચ, આળિન્દં કિટિકેન ચ.
Cīvaravaṃsaṃ rajjuñca, āḷindaṃ kiṭikena ca.
આલમ્બનં તિણચુણ્ણં, હેટ્ઠામગ્ગે નયં કરે;
Ālambanaṃ tiṇacuṇṇaṃ, heṭṭhāmagge nayaṃ kare;
અજ્ઝોકાસે ઓતપ્પતિ, સાલં હેટ્ઠા ચ ભાજનં.
Ajjhokāse otappati, sālaṃ heṭṭhā ca bhājanaṃ.
વિહારો કોટ્ઠકો ચેવ, પરિવેણગ્ગિસાલકં;
Vihāro koṭṭhako ceva, pariveṇaggisālakaṃ;
આરામે ચ પુન કોટ્ઠે, હેટ્ઠઞ્ઞેવ નયં કરે.
Ārāme ca puna koṭṭhe, heṭṭhaññeva nayaṃ kare.
સુધં અનાથપિણ્ડિ ચ, સદ્ધો સીતવનં અગા;
Sudhaṃ anāthapiṇḍi ca, saddho sītavanaṃ agā;
દિટ્ઠધમ્મો નિમન્તેસિ, સહ સઙ્ઘેન નાયકં.
Diṭṭhadhammo nimantesi, saha saṅghena nāyakaṃ.
આણાપેસન્તરામગ્ગે, આરામં કારયી ગણો;
Āṇāpesantarāmagge, ārāmaṃ kārayī gaṇo;
વેસાલિયં નવકમ્મં, પુરતો ચ પરિગ્ગહિ.
Vesāliyaṃ navakammaṃ, purato ca pariggahi.
કો અરહતિ ભત્તગ્ગે, તિત્તિરઞ્ચ અવન્દિયા;
Ko arahati bhattagge, tittirañca avandiyā;
પરિગ્ગહિતન્તરઘરા, તૂલો સાવત્થિ ઓસરિ.
Pariggahitantaragharā, tūlo sāvatthi osari.
પતિટ્ઠાપેસિ આરામં, ભત્તગ્ગે ચ કોલાહલં;
Patiṭṭhāpesi ārāmaṃ, bhattagge ca kolāhalaṃ;
ગિલાના વરસેય્યા ચ, લેસા સત્તરસા તહિં.
Gilānā varaseyyā ca, lesā sattarasā tahiṃ.
કેન નુ ખો કથં નુ ખો, વિહારગ્ગેન ભાજયિ;
Kena nu kho kathaṃ nu kho, vihāraggena bhājayi;
પરિવેણં અનુભાગઞ્ચ, અકામા ભાગં નો દદે.
Pariveṇaṃ anubhāgañca, akāmā bhāgaṃ no dade.
નિસ્સીમં સબ્બકાલઞ્ચ, ગાહા સેનાસને તયો;
Nissīmaṃ sabbakālañca, gāhā senāsane tayo;
ઉપનન્દો ચ વણ્ણેસિ, ઠિતકા સમકાસના.
Upanando ca vaṇṇesi, ṭhitakā samakāsanā.
સમાનાસનિકા ભિન્દિંસુ, તિવગ્ગા ચ દુવગ્ગિકં;
Samānāsanikā bhindiṃsu, tivaggā ca duvaggikaṃ;
અસમાનાસનિકા દીઘં, સાળિન્દં પરિભુઞ્જિતું.
Asamānāsanikā dīghaṃ, sāḷindaṃ paribhuñjituṃ.
અય્યિકા ચ અવિદૂરે, ભાજિતઞ્ચ કીટાગિરે;
Ayyikā ca avidūre, bhājitañca kīṭāgire;
આળવી પિણ્ડકકુટ્ટેહિ, દ્વારઅગ્ગળવટ્ટિકા.
Āḷavī piṇḍakakuṭṭehi, dvāraaggaḷavaṭṭikā.
આલોકસેતકાળઞ્ચ , ગેરુછાદનબન્ધના;
Ālokasetakāḷañca , geruchādanabandhanā;
ભણ્ડિખણ્ડપરિભણ્ડં, વીસ તિંસા ચ કાલિકા.
Bhaṇḍikhaṇḍaparibhaṇḍaṃ, vīsa tiṃsā ca kālikā.
ઓસિતે અકતં વિપ્પં, ખુદ્દે છપ્પઞ્ચવસ્સિકં;
Osite akataṃ vippaṃ, khudde chappañcavassikaṃ;
અડ્ઢયોગે ચ સત્તટ્ઠ, મહલ્લે દસ દ્વાદસ.
Aḍḍhayoge ca sattaṭṭha, mahalle dasa dvādasa.
સબ્બં વિહારં એકસ્સ, અઞ્ઞં વાસેન્તિ સઙ્ઘિકં;
Sabbaṃ vihāraṃ ekassa, aññaṃ vāsenti saṅghikaṃ;
નિસ્સીમં સબ્બકાલઞ્ચ, પક્કમિ વિબ્ભમન્તિ ચ.
Nissīmaṃ sabbakālañca, pakkami vibbhamanti ca.
કાલઞ્ચ સામણેરઞ્ચ, સિક્ખાપચ્ચક્ખઅન્તિમં;
Kālañca sāmaṇerañca, sikkhāpaccakkhaantimaṃ;
ઉમ્મત્તખિત્તચિત્તા ચ, વેદનાપત્તિદસ્સના.
Ummattakhittacittā ca, vedanāpattidassanā.
અપ્પટિકમ્મદિટ્ઠિયા, પણ્ડકા થેય્યતિત્થિયા;
Appaṭikammadiṭṭhiyā, paṇḍakā theyyatitthiyā;
તિરચ્છાનમાતુપિતુ, અરહન્તા ચ દૂસકા.
Tiracchānamātupitu, arahantā ca dūsakā.
ભેદકા લોહિતુપ્પાદા, ઉભતો ચાપિ બ્યઞ્જનકા;
Bhedakā lohituppādā, ubhato cāpi byañjanakā;
મા સઙ્ઘસ્સ પરિહાયિ, કમ્મં અઞ્ઞસ્સ દાતવે.
Mā saṅghassa parihāyi, kammaṃ aññassa dātave.
વિપ્પકતે ચ અઞ્ઞસ્સ, કતે તસ્સેવ પક્કમે;
Vippakate ca aññassa, kate tasseva pakkame;
વિબ્ભમતિ કાલઙ્કતો, સામણેરો ચ જાયતિ.
Vibbhamati kālaṅkato, sāmaṇero ca jāyati.
પચ્ચક્ખાતો ચ સિક્ખાય, અન્તિમજ્ઝાપન્નકો યદિ;
Paccakkhāto ca sikkhāya, antimajjhāpannako yadi;
સઙ્ઘોવ સામિકો હોતિ, ઉમ્મત્તખિત્તવેદના.
Saṅghova sāmiko hoti, ummattakhittavedanā.
અદસ્સનાપ્પટિકમ્મે, દિટ્ઠિ તસ્સેવ હોતિ તં;
Adassanāppaṭikamme, diṭṭhi tasseva hoti taṃ;
પણ્ડકો થેય્યતિત્થી ચ, તિરચ્છાનમાતુપેત્તિકં.
Paṇḍako theyyatitthī ca, tiracchānamātupettikaṃ.
ઘાતકો દૂસકો ચાપિ, ભેદલોહિતબ્યઞ્જના;
Ghātako dūsako cāpi, bhedalohitabyañjanā;
પટિજાનાતિ યદિ સો, સઙ્ઘોવ હોતિ સામિકો.
Paṭijānāti yadi so, saṅghova hoti sāmiko.
હરન્તઞ્ઞત્ર કુક્કુચ્ચં, ઉન્દ્રિયતિ ચ કમ્બલં;
Harantaññatra kukkuccaṃ, undriyati ca kambalaṃ;
દુસ્સઞ્ચ ચમ્મચક્કલી, ચોળકં અક્કમન્તિ ચ.
Dussañca cammacakkalī, coḷakaṃ akkamanti ca.
અલ્લા ઉપાહનાનિટ્ઠુ, લિખન્તિ અપસ્સેન્તિ ચ;
Allā upāhanāniṭṭhu, likhanti apassenti ca;
અપસ્સેનં લિખતેવ, ધોતપચ્ચત્થરેન ચ.
Apassenaṃ likhateva, dhotapaccattharena ca.
રાજગહે ન સક્કોન્તિ, લામકં ભત્તુદ્દેસકં;
Rājagahe na sakkonti, lāmakaṃ bhattuddesakaṃ;
કથં નુ ખો પઞ્ઞાપકં, ભણ્ડાગારિકસમ્મુતિ.
Kathaṃ nu kho paññāpakaṃ, bhaṇḍāgārikasammuti.
પટિગ્ગાહભાજકો ચાપિ, યાગુ ચ ફલભાજકો;
Paṭiggāhabhājako cāpi, yāgu ca phalabhājako;
ખજ્જકભાજકો ચેવ, અપ્પમત્તકવિસ્સજ્જે.
Khajjakabhājako ceva, appamattakavissajje.
સાટિયગ્ગાહાપકો ચેવ, તથેવ પત્તગ્ગાહકો;
Sāṭiyaggāhāpako ceva, tatheva pattaggāhako;
આરામિકસામણેર, પેસકસ્સ ચ સમ્મુતિ.
Ārāmikasāmaṇera, pesakassa ca sammuti.
સબ્બાભિભૂ લોકવિદૂ, હિતચિત્તો વિનાયકો;
Sabbābhibhū lokavidū, hitacitto vināyako;
લેણત્થઞ્ચ સુખત્થઞ્ચ, ઝાયિતુઞ્ચ વિપસ્સિતુન્તિ.
Leṇatthañca sukhatthañca, jhāyituñca vipassitunti.
સેનાસનક્ખન્ધકં નિટ્ઠિતં.
Senāsanakkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.