Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૨. દુતિયવગ્ગો
2. Dutiyavaggo
૧. સત્તજટિલસુત્તવણ્ણના
1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā
૧૨૨. પુબ્બારામસઙ્ખાતેતિ સાવત્થિનગરસ્સ પુબ્બદિસાય કતત્તા પુબ્બારામેતિ સઙ્ખં ગતે. તત્રાતિ ‘‘મિગારમાતુયા પાસાદે’’તિ તસ્મિં સંખિત્તવચને. અયં ઇદાનિ વુચ્ચમાના અનુપુબ્બિકથા આદિતો પટ્ઠાય અનુક્કમકથા. પત્થનં અકાસિ તસ્સ ભગવતો અગ્ગુપટ્ઠાયિકં એકં ઉપાસિકં દિસ્વા તં ઠાનન્તરં આકઙ્ખન્તી. મેણ્ડકપુત્તસ્સાતિ મેણ્ડકસેટ્ઠિપુત્તસ્સ. માતિટ્ઠાને ઠપેસિ તસ્સા ઉપકારં ગરુભાવઞ્ચ દિસ્વા. તાય કારિતે પાસાદેતિ તાય મહાઉપાસિકાય મહાલતાપસાધનં વિસ્સજ્જેત્વા નવહિ કોટીહિ કરીસમત્તે ભૂમિભાગે કારિતે સહસ્સગબ્ભપટિમણ્ડિતે પાસાદે.
122.Pubbārāmasaṅkhāteti sāvatthinagarassa pubbadisāya katattā pubbārāmeti saṅkhaṃ gate. Tatrāti ‘‘migāramātuyā pāsāde’’ti tasmiṃ saṃkhittavacane. Ayaṃ idāni vuccamānā anupubbikathā ādito paṭṭhāya anukkamakathā. Patthanaṃ akāsi tassa bhagavato aggupaṭṭhāyikaṃ ekaṃ upāsikaṃ disvā taṃ ṭhānantaraṃ ākaṅkhantī. Meṇḍakaputtassāti meṇḍakaseṭṭhiputtassa. Mātiṭṭhāneṭhapesi tassā upakāraṃ garubhāvañca disvā. Tāya kārite pāsādeti tāya mahāupāsikāya mahālatāpasādhanaṃ vissajjetvā navahi koṭīhi karīsamatte bhūmibhāge kārite sahassagabbhapaṭimaṇḍite pāsāde.
પરૂળ્હકચ્છાતિ પરૂળ્હકચ્છલોમા. કમણ્ડલુઘટિકાદિં પબ્બજિતપરિક્ખારં. નગ્ગભોગ્ગનિસ્સિરિકાનન્તિ નગ્ગાનઞ્ચેવ ભોગ્ગાનઞ્ચ નિસ્સિરિકાનઞ્ચ. તે હિ અનિવત્થવત્થતાય નગ્ગા ચેવ, અચેલકવતાદિના ભોગ્ગસરીરતાય ભોગ્ગા, સોભારહિતતાય નિસ્સિરિકા ચ. અત્તના દિટ્ઠસુતં પટિચ્છાદેત્વા ન કથેય્યુન્તિ અકારણમેતં તેસં રઞ્ઞા પયુત્તચરપુરિસભાવતો. એવં કતે પન તે ‘‘અઞ્ઞેપિ પબ્બજિતા અત્થીતિ અયં જાનાતી’’તિ મઞ્ઞેય્યુન્તિ કોહઞ્ઞચિત્તો એવં અકાસીતિ સક્કા વિઞ્ઞાતું. તથા હિ તેનત્થેન અપરિતોસમાનો ‘‘અપિચા’’તિઆદિમાહ.
Parūḷhakacchāti parūḷhakacchalomā. Kamaṇḍalughaṭikādiṃ pabbajitaparikkhāraṃ. Naggabhogganissirikānanti naggānañceva bhoggānañca nissirikānañca. Te hi anivatthavatthatāya naggā ceva, acelakavatādinā bhoggasarīratāya bhoggā, sobhārahitatāya nissirikā ca. Attanā diṭṭhasutaṃpaṭicchādetvā na katheyyunti akāraṇametaṃ tesaṃ raññā payuttacarapurisabhāvato. Evaṃ kate pana te ‘‘aññepi pabbajitā atthīti ayaṃ jānātī’’ti maññeyyunti kohaññacitto evaṃ akāsīti sakkā viññātuṃ. Tathā hi tenatthena aparitosamāno ‘‘apicā’’tiādimāha.
કાસિકચન્દનન્તિ ઉજ્જલચન્દનં. તં કિર વણ્ણવસેન સમુજ્જલં હોતિ પભસ્સરં, તદત્થમેવ નં સણ્હતરં કરોન્તિ. તેનાહ ‘‘કાસિકચન્દનન્તિ સણ્હચન્દન’’ન્તિ. વણ્ણગન્ધત્થાયાતિ વણ્ણસોભત્થઞ્ચેવ સુગન્ધભાવત્થઞ્ચ. વણ્ણગન્ધત્થાયાતિ છવિરાગકરણત્થઞ્ચેવ સુગન્ધત્થાય ચ. ‘‘ગિહિના’’તિઆદીહિ પદેહિ એવં પમાદવિહારિના તયા અરહન્તો દુવિઞ્ઞેય્યાતિ દસ્સેતિ.
Kāsikacandananti ujjalacandanaṃ. Taṃ kira vaṇṇavasena samujjalaṃ hoti pabhassaraṃ, tadatthameva naṃ saṇhataraṃ karonti. Tenāha ‘‘kāsikacandananti saṇhacandana’’nti. Vaṇṇagandhatthāyāti vaṇṇasobhatthañceva sugandhabhāvatthañca. Vaṇṇagandhatthāyāti chavirāgakaraṇatthañceva sugandhatthāya ca. ‘‘Gihinā’’tiādīhi padehi evaṃ pamādavihārinā tayā arahanto duviññeyyāti dasseti.
સંવાસો નામ ઇધ કાલેન ઉપસઙ્કમનન્તિ દસ્સેન્તો ‘‘ઉપસઙ્કમન્તેના’’તિ આહ. કાયવાચાહિ અસંયતેનપિ સંયતાકારો, અસંવુતિન્દ્રિયેનપિ સંવુતિન્દ્રિયાકારો. પરિગ્ગહેસ્સામીતિ વીમંસિસ્સામિ ‘‘પરિસુદ્ધં નુ ખો, નો’’તિ. સપ્પઞ્ઞેનાતિ સીલપરિગ્ગણ્હનપઞ્ઞાય સપ્પઞ્ઞેન. જાનિતું ન સક્કોતિ સભાવસ્સ સતો સીલસ્સ અનુપધારણતો.
Saṃvāso nāma idha kālena upasaṅkamananti dassento ‘‘upasaṅkamantenā’’ti āha. Kāyavācāhi asaṃyatenapi saṃyatākāro, asaṃvutindriyenapi saṃvutindriyākāro. Pariggahessāmīti vīmaṃsissāmi ‘‘parisuddhaṃ nu kho, no’’ti. Sappaññenāti sīlapariggaṇhanapaññāya sappaññena. Jānituṃ na sakkoti sabhāvassa sato sīlassa anupadhāraṇato.
કથનેનાતિ અપરાપરં કથનેન. તથા હિ વક્ખતિ ‘‘એકચ્ચસ્સ હી’’તિઆદિ. અરિયવોહારોતિ દિટ્ઠાદિલક્ખણેન વોહરિતો ‘‘દિટ્ઠં અદિટ્ઠ’’ન્તિઆદિના પવુત્તસદ્દવોહારો. તસ્સ પન કારણમેવ ગણ્હન્તો ‘‘એત્થ ચેતના’’તિ આહ. એસ નયો અનરિયવોહારેપિ. પરમત્થતો હિ સચ્ચવાચાદયો મુસાવાદાદયો ચેતનાલક્ખણાતિ. પઞ્ઞત્તિવોહારો તથા તથા વોહરિતબ્બતો એવમાહ ‘‘સંવોહારેન ખો, મહારાજ, સોચેય્યં વેદિતબ્બ’’ન્તિ.
Kathanenāti aparāparaṃ kathanena. Tathā hi vakkhati ‘‘ekaccassa hī’’tiādi. Ariyavohāroti diṭṭhādilakkhaṇena voharito ‘‘diṭṭhaṃ adiṭṭha’’ntiādinā pavuttasaddavohāro. Tassa pana kāraṇameva gaṇhanto ‘‘ettha cetanā’’ti āha. Esa nayo anariyavohārepi. Paramatthato hi saccavācādayo musāvādādayo cetanālakkhaṇāti. Paññattivohāro tathā tathā voharitabbato evamāha ‘‘saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabba’’nti.
ઞાણથામોતિ ઞાણગુણબલં, યેન ઠાનુપ્પત્તિકપટિભાનાદિના અચ્ચાયિકકિચ્ચકરણીયાનિ નિટ્ઠાપેતિ. સંકથાયાતિ અત્થવીમંસનવસેન પવત્તાય સમ્માકથાય. ઉપ્પિલવતિ લહુકભાવતો. હેટ્ઠાચરકાતિ અવચરકા. યે અનુપવિસિત્વા પરેસં રહસ્સવીમંસનવસેન પવત્તા, તેસુ ઓચરકવોહારોતિ વુત્તં ‘‘ચરા હી’’તિઆદિ.
Ñāṇathāmoti ñāṇaguṇabalaṃ, yena ṭhānuppattikapaṭibhānādinā accāyikakiccakaraṇīyāni niṭṭhāpeti. Saṃkathāyāti atthavīmaṃsanavasena pavattāya sammākathāya. Uppilavati lahukabhāvato. Heṭṭhācarakāti avacarakā. Ye anupavisitvā paresaṃ rahassavīmaṃsanavasena pavattā, tesu ocarakavohāroti vuttaṃ ‘‘carā hī’’tiādi.
વણ્ણસણ્ઠાનેનાતિ વણ્ણેન વા સણ્ઠાનેન વા વણ્ણપોક્ખરતાય વા સણ્ઠાનસમ્પત્તિયા વા. સુજાનો પેસલો વિસ્સસેતિ યોજના. લહુકદસ્સનેનાતિ પરિત્તદસ્સનેન વિજ્જુકેન વિય. પરિક્ખારભણ્ડકેનાતિ પબ્બજિતપરિક્ખારભૂતેન ભણ્ડકેન. લોહડ્ઢમાસોતિ લોહમયો ઉપડ્ઢગ્ઘનકમાસો.
Vaṇṇasaṇṭhānenāti vaṇṇena vā saṇṭhānena vā vaṇṇapokkharatāya vā saṇṭhānasampattiyā vā. Sujāno pesalo vissaseti yojanā. Lahukadassanenāti parittadassanena vijjukena viya. Parikkhārabhaṇḍakenāti pabbajitaparikkhārabhūtena bhaṇḍakena. Lohaḍḍhamāsoti lohamayo upaḍḍhagghanakamāso.
સત્તજટિલસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sattajaṭilasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧. સત્તજટિલસુત્તં • 1. Sattajaṭilasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. સત્તજટિલસુત્તવણ્ણના • 1. Sattajaṭilasuttavaṇṇanā