Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પેતવત્થુ-અટ્ઠકથા • Petavatthu-aṭṭhakathā |
૭. સત્તપુત્તખાદકપેતિવત્થુવણ્ણના
7. Sattaputtakhādakapetivatthuvaṇṇanā
નગ્ગા દુબ્બણ્ણરૂપાસીતિ ઇદં સત્થરિ સાવત્થિયં વિહરન્તે સત્તપુત્તખાદકપેતિં આરબ્ભ વુત્તં. સાવત્થિયા કિર અવિદૂરે અઞ્ઞતરસ્મિં ગામકે અઞ્ઞતરસ્સ ઉપાસકસ્સ દ્વે પુત્તા અહેસું – પઠમવયે ઠિતા રૂપસમ્પન્ના સીલાચારેન સમન્નાગતા. તેસં માતા ‘‘પુત્તવતી અહ’’ન્તિ પુત્તબલેન ભત્તારં અતિમઞ્ઞતિ. સો ભરિયાય અવમાનિતો નિબ્બિન્નમાનસો અઞ્ઞં કઞ્ઞં આનેસિ. સા નચિરસ્સેવ ગબ્ભિની અહોસિ. અથસ્સ જેટ્ઠભરિયા ઇસ્સાપકતા અઞ્ઞતરં વેજ્જં આમિસેન ઉપલાપેત્વા તેન તસ્સા તેમાસિકં ગબ્ભં પાતેસિ. અથ સા ઞાતીહિ ચ ભત્તારા ચ ‘‘તયા ઇમિસ્સા ગબ્ભો પાતિતો’’તિ પુટ્ઠા ‘‘નાહં પાતેમી’’તિ મુસા વત્વા તેહિ અસદ્દહન્તેહિ ‘‘સપથં કરોહી’’તિ વુત્તા ‘‘સાયં પાતં સત્ત સત્ત પુત્તે વિજાયિત્વા પુત્તમંસાનિ ખાદામિ, નિચ્ચં દુગ્ગન્ધા ચ મક્ખિકાપરિકિણ્ણા ચ ભવેય્ય’’ન્તિ સપથં અકાસિ.
Naggādubbaṇṇarūpāsīti idaṃ satthari sāvatthiyaṃ viharante sattaputtakhādakapetiṃ ārabbha vuttaṃ. Sāvatthiyā kira avidūre aññatarasmiṃ gāmake aññatarassa upāsakassa dve puttā ahesuṃ – paṭhamavaye ṭhitā rūpasampannā sīlācārena samannāgatā. Tesaṃ mātā ‘‘puttavatī aha’’nti puttabalena bhattāraṃ atimaññati. So bhariyāya avamānito nibbinnamānaso aññaṃ kaññaṃ ānesi. Sā nacirasseva gabbhinī ahosi. Athassa jeṭṭhabhariyā issāpakatā aññataraṃ vejjaṃ āmisena upalāpetvā tena tassā temāsikaṃ gabbhaṃ pātesi. Atha sā ñātīhi ca bhattārā ca ‘‘tayā imissā gabbho pātito’’ti puṭṭhā ‘‘nāhaṃ pātemī’’ti musā vatvā tehi asaddahantehi ‘‘sapathaṃ karohī’’ti vuttā ‘‘sāyaṃ pātaṃ satta satta putte vijāyitvā puttamaṃsāni khādāmi, niccaṃ duggandhā ca makkhikāparikiṇṇā ca bhaveyya’’nti sapathaṃ akāsi.
સા અપરેન સમયેન કાલં કત્વા તસ્સ ગબ્ભપાતનસ્સ મુસાવાદસ્સ ચ ફલેનેવ પેતયોનિયં નિબ્બત્તિત્વા પુત્તનયેન પુત્તમંસાનિ ખાદન્તી તસ્સેવ ગામસ્સ અવિદૂરે વિચરતિ. તેન ચ સમયેન સમ્બહુલા થેરા ગામકાવાસે વુત્થવસ્સા ભગવન્તં દસ્સનાય સાવત્થિં આગચ્છન્તા તસ્સ ગામસ્સ અવિદૂરે એકસ્મિં પદેસે રત્તિયં વાસં કપ્પેસું. અથ સા પેતી તેસં થેરાનં અત્તાનં દસ્સેસિ. તં મહાથેરો ગાથાય પુચ્છિ –
Sā aparena samayena kālaṃ katvā tassa gabbhapātanassa musāvādassa ca phaleneva petayoniyaṃ nibbattitvā puttanayena puttamaṃsāni khādantī tasseva gāmassa avidūre vicarati. Tena ca samayena sambahulā therā gāmakāvāse vutthavassā bhagavantaṃ dassanāya sāvatthiṃ āgacchantā tassa gāmassa avidūre ekasmiṃ padese rattiyaṃ vāsaṃ kappesuṃ. Atha sā petī tesaṃ therānaṃ attānaṃ dassesi. Taṃ mahāthero gāthāya pucchi –
૩૫.
35.
‘‘નગ્ગા દુબ્બણ્ણરૂપાસિ, દુગ્ગન્ધા પૂતિ વાયસિ;
‘‘Naggā dubbaṇṇarūpāsi, duggandhā pūti vāyasi;
મક્ખિકાહિ પરિકિણ્ણા, કા નુ ત્વં ઇધ તિટ્ઠસી’’તિ.
Makkhikāhi parikiṇṇā, kā nu tvaṃ idha tiṭṭhasī’’ti.
સા થેરેન પુટ્ઠા તીહિ ગાથાહિ પટિવચનં અદાસિ –
Sā therena puṭṭhā tīhi gāthāhi paṭivacanaṃ adāsi –
૩૬.
36.
‘‘અહં ભદન્તે પેતીમ્હિ, દુગ્ગતા યમલોકિકા;
‘‘Ahaṃ bhadante petīmhi, duggatā yamalokikā;
પાપકમ્મં કરિત્વાન, પેતલોકં ઇતો ગતા.
Pāpakammaṃ karitvāna, petalokaṃ ito gatā.
૩૭.
37.
‘‘કાલેન સત્ત પુત્તાનિ, સાયં સત્ત પુનાપરે;
‘‘Kālena satta puttāni, sāyaṃ satta punāpare;
વિજાયિત્વાન ખાદામિ, તેપિ ના હોન્તિ મે અલં.
Vijāyitvāna khādāmi, tepi nā honti me alaṃ.
૩૮.
38.
‘‘પરિડય્હતિ ધૂમાયતિ, ખુદાય હદયં મમ;
‘‘Pariḍayhati dhūmāyati, khudāya hadayaṃ mama;
નિબ્બુતિં નાધિગચ્છામિ, અગ્ગિદડ્ઢાવ આતપે’’તિ.
Nibbutiṃ nādhigacchāmi, aggidaḍḍhāva ātape’’ti.
૩૮. તત્થ નિબ્બુતિન્તિ ખુપ્પિપાસાદુક્ખસ્સ વૂપસમં. નાધિગચ્છામીતિ ન લભામિ. અગ્ગિદડ્ઢાવ આતપેતિ અતિઉણ્હઆતપે અગ્ગિના ડય્હમાના વિય નિબ્બુતિં નાધિગચ્છામીતિ યોજના.
38. Tattha nibbutinti khuppipāsādukkhassa vūpasamaṃ. Nādhigacchāmīti na labhāmi. Aggidaḍḍhāva ātapeti atiuṇhaātape agginā ḍayhamānā viya nibbutiṃ nādhigacchāmīti yojanā.
તં સુત્વા મહાથેરો તાય કતકમ્મં પુચ્છન્તો –
Taṃ sutvā mahāthero tāya katakammaṃ pucchanto –
૩૯.
39.
‘‘કિં નુ કાયેન વાચાય, મનસા દુક્કટં કતં;
‘‘Kiṃ nu kāyena vācāya, manasā dukkaṭaṃ kataṃ;
કિસ્સકમ્મવિપાકેન, પુત્તમંસાનિ ખાદસી’’તિ. – ગાથમાહ;
Kissakammavipākena, puttamaṃsāni khādasī’’ti. – gāthamāha;
અથ સા પેતી અત્તનો પેતલોકૂપપત્તિઞ્ચ પુત્તમંસખાદનકારણઞ્ચ કથેન્તી –
Atha sā petī attano petalokūpapattiñca puttamaṃsakhādanakāraṇañca kathentī –
૪૦.
40.
‘‘અહૂ મય્હં દુવે પુત્તા, ઉભો સમ્પત્તયોબ્બના;
‘‘Ahū mayhaṃ duve puttā, ubho sampattayobbanā;
સાહં પુત્તબલૂપેતા, સામિકં અતિમઞ્ઞિસં.
Sāhaṃ puttabalūpetā, sāmikaṃ atimaññisaṃ.
૪૧.
41.
‘‘તતો મે સામિકો કુદ્ધો, સપતિં મય્હમાનયિ;
‘‘Tato me sāmiko kuddho, sapatiṃ mayhamānayi;
સા ચ ગબ્ભં અલભિત્થ, તસ્સા પાપં અચેતયિં.
Sā ca gabbhaṃ alabhittha, tassā pāpaṃ acetayiṃ.
૪૨.
42.
‘‘સાહં પદુટ્ઠમનસા, અકરિં ગબ્ભપાતનં;
‘‘Sāhaṃ paduṭṭhamanasā, akariṃ gabbhapātanaṃ;
તસ્સ તેમાસિકો ગબ્ભો, પૂતિલોહિતકો પતિ.
Tassa temāsiko gabbho, pūtilohitako pati.
૪૩.
43.
‘‘તદસ્સા માતા કુપિતા, મય્હં ઞાતી સમાનયિ;
‘‘Tadassā mātā kupitā, mayhaṃ ñātī samānayi;
સપથઞ્ચ મં કારેસિ, પરિભાસાપયી ચ મં.
Sapathañca maṃ kāresi, paribhāsāpayī ca maṃ.
૪૪.
44.
‘‘સાહં ઘોરઞ્ચ સપથં, મુસાવાદં અભાસિસં;
‘‘Sāhaṃ ghorañca sapathaṃ, musāvādaṃ abhāsisaṃ;
‘પુત્તમંસાનિ ખાદામિ, સચે તં પકતં મયા’.
‘Puttamaṃsāni khādāmi, sace taṃ pakataṃ mayā’.
૪૫.
45.
‘‘તસ્સ કમ્મસ્સ વિપાકેન, મુસાવાદસ્સ ચૂભયં;
‘‘Tassa kammassa vipākena, musāvādassa cūbhayaṃ;
પુત્તમંસાનિ ખાદામિ, પુબ્બલોહિતમક્ખિતા’’તિ. – ઇમા ગાથા અભાસિ;
Puttamaṃsāni khādāmi, pubbalohitamakkhitā’’ti. – imā gāthā abhāsi;
૪૦-૪૫. તત્થ પુત્તબલૂપેતાતિ પુત્તબલેન ઉપેતા, પુત્તાનં વસેન લદ્ધબલા. અતિમઞ્ઞિસન્તિ અતિક્કમિત્વા મઞ્ઞિં અવમઞ્ઞિં. પૂતિલોહિતકો પતીતિ કુણપલોહિતં હુત્વા ગબ્ભો પરિપતિ. સેસં સબ્બં અનન્તરસદિસમેવ. તત્થ અટ્ઠ થેરા, ઇધ સમ્બહુલા. તત્થ પઞ્ચ પુત્તા, ઇધ સત્તાતિ અયમેવ વિસેસોતિ.
40-45. Tattha puttabalūpetāti puttabalena upetā, puttānaṃ vasena laddhabalā. Atimaññisanti atikkamitvā maññiṃ avamaññiṃ. Pūtilohitako patīti kuṇapalohitaṃ hutvā gabbho paripati. Sesaṃ sabbaṃ anantarasadisameva. Tattha aṭṭha therā, idha sambahulā. Tattha pañca puttā, idha sattāti ayameva visesoti.
સત્તપુત્તખાદકપેતિવત્થુવણ્ણાના નિટ્ઠિતા.
Sattaputtakhādakapetivatthuvaṇṇānā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / પેતવત્થુપાળિ • Petavatthupāḷi / ૭. સત્તપુત્તખાદપેતિવત્થુ • 7. Sattaputtakhādapetivatthu