Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૬. સીહસુત્તં
6. Sīhasuttaṃ
૭૮. સાવત્થિનિદાનં . ‘‘સીહો, ભિક્ખવે, મિગરાજા સાયન્હસમયં આસયા નિક્ખમતિ; આસયા નિક્ખમિત્વા વિજમ્ભતિ; વિજમ્ભિત્વા સમન્તા ચતુદ્દિસા અનુવિલોકેતિ; સમન્તા ચતુદ્દિસા અનુવિલોકેત્વા તિક્ખત્તું સીહનાદં નદતિ; તિક્ખત્તું સીહનાદં નદિત્વા ગોચરાય પક્કમતિ. યે હિ કેચિ, ભિક્ખવે, તિરચ્છાનગતા પાણા સીહસ્સ મિગરઞ્ઞો નદતો સદ્દં સુણન્તિ; યેભુય્યેન ભયં સંવેગં સન્તાસં આપજ્જન્તિ; બિલં બિલાસયા પવિસન્તિ; દકં દકાસયા પવિસન્તિ; વનં વનાસયા પવિસન્તિ; આકાસં પક્ખિનો ભજન્તિ. યેપિ તે, ભિક્ખવે, રઞ્ઞો નાગા ગામનિગમરાજધાનીસુ, દળ્હેહિ વરત્તેહિ બદ્ધા, તેપિ તાનિ બન્ધનાનિ સઞ્છિન્દિત્વા સમ્પદાલેત્વા ભીતા મુત્તકરીસં ચજમાના 1, યેન વા તેન વા પલાયન્તિ. એવં મહિદ્ધિકો ખો, ભિક્ખવે, સીહો મિગરાજા તિરચ્છાનગતાનં પાણાનં, એવં મહેસક્ખો, એવં મહાનુભાવો’’.
78. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Sīho, bhikkhave, migarājā sāyanhasamayaṃ āsayā nikkhamati; āsayā nikkhamitvā vijambhati; vijambhitvā samantā catuddisā anuviloketi; samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadati; tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkamati. Ye hi keci, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā sīhassa migarañño nadato saddaṃ suṇanti; yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti; bilaṃ bilāsayā pavisanti; dakaṃ dakāsayā pavisanti; vanaṃ vanāsayā pavisanti; ākāsaṃ pakkhino bhajanti. Yepi te, bhikkhave, rañño nāgā gāmanigamarājadhānīsu, daḷhehi varattehi baddhā, tepi tāni bandhanāni sañchinditvā sampadāletvā bhītā muttakarīsaṃ cajamānā 2, yena vā tena vā palāyanti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, sīho migarājā tiracchānagatānaṃ pāṇānaṃ, evaṃ mahesakkho, evaṃ mahānubhāvo’’.
‘‘એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યદા તથાગતો લોકે ઉપ્પજ્જતિ અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરો પુરિસદમ્મસારથિ સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા. સો ધમ્મં દેસેતિ – ‘ઇતિ રૂપં, ઇતિ રૂપસ્સ સમુદયો, ઇતિ રૂપસ્સ અત્થઙ્ગમો; ઇતિ વેદના… ઇતિ સઞ્ઞા… ઇતિ સઙ્ખારા… ઇતિ વિઞ્ઞાણં, ઇતિ વિઞ્ઞાણસ્સ સમુદયો, ઇતિ વિઞ્ઞાણસ્સ અત્થઙ્ગમો’તિ. યેપિ તે, ભિક્ખવે, દેવા દીઘાયુકા વણ્ણવન્તો સુખબહુલા ઉચ્ચેસુ વિમાનેસુ ચિરટ્ઠિતિકા તેપિ તથાગતસ્સ ધમ્મદેસનં સુત્વા યેભુય્યેન ભયં સંવેગં સન્તાસં આપજ્જન્તિ – ‘અનિચ્ચાવ કિર, ભો, મયં સમાના નિચ્ચમ્હાતિ અમઞ્ઞિમ્હ. અદ્ધુવાવ કિર, ભો, મયં સમાના ધુવમ્હાતિ અમઞ્ઞિમ્હ. અસસ્સતાવ કિર, ભો, મયં સમાના સસ્સતમ્હાતિ અમઞ્ઞિમ્હ. મયમ્પિ કિર, ભો, અનિચ્ચા અદ્ધુવા અસસ્સતા સક્કાયપરિયાપન્ના’તિ. એવં મહિદ્ધિકો ખો, ભિક્ખવે, તથાગતો સદેવકસ્સ લોકસ્સ, એવં મહેસક્ખો, એવં મહાનુભાવો’’તિ. ઇદમવોચ ભગવા…પે॰… એતદવોચ સત્થા –
‘‘Evameva kho, bhikkhave, yadā tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So dhammaṃ deseti – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā… iti saññā… iti saṅkhārā… iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Yepi te, bhikkhave, devā dīghāyukā vaṇṇavanto sukhabahulā uccesu vimānesu ciraṭṭhitikā tepi tathāgatassa dhammadesanaṃ sutvā yebhuyyena bhayaṃ saṃvegaṃ santāsaṃ āpajjanti – ‘aniccāva kira, bho, mayaṃ samānā niccamhāti amaññimha. Addhuvāva kira, bho, mayaṃ samānā dhuvamhāti amaññimha. Asassatāva kira, bho, mayaṃ samānā sassatamhāti amaññimha. Mayampi kira, bho, aniccā addhuvā asassatā sakkāyapariyāpannā’ti. Evaṃ mahiddhiko kho, bhikkhave, tathāgato sadevakassa lokassa, evaṃ mahesakkho, evaṃ mahānubhāvo’’ti. Idamavoca bhagavā…pe… etadavoca satthā –
‘‘યદા બુદ્ધો અભિઞ્ઞાય, ધમ્મચક્કં પવત્તયિ;
‘‘Yadā buddho abhiññāya, dhammacakkaṃ pavattayi;
સદેવકસ્સ લોકસ્સ, સત્થા અપ્પટિપુગ્ગલો.
Sadevakassa lokassa, satthā appaṭipuggalo.
‘‘સક્કાયઞ્ચ નિરોધઞ્ચ, સક્કાયસ્સ ચ સમ્ભવં;
‘‘Sakkāyañca nirodhañca, sakkāyassa ca sambhavaṃ;
અરિયઞ્ચટ્ઠઙ્ગિકં મગ્ગં, દુક્ખૂપસમગામિનં.
Ariyañcaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘યેપિ દીઘાયુકા દેવા, વણ્ણવન્તો યસસ્સિનો;
‘‘Yepi dīghāyukā devā, vaṇṇavanto yasassino;
ભીતા સન્તાસમાપાદું, સીહસ્સેવિતરે મિગા.
Bhītā santāsamāpāduṃ, sīhassevitare migā.
અવીતિવત્તા સક્કાયં, અનિચ્ચા કિર ભો મયં;
Avītivattā sakkāyaṃ, aniccā kira bho mayaṃ;
સુત્વા અરહતો વાક્યં, વિપ્પમુત્તસ્સ તાદિનો’’તિ. છટ્ઠં;
Sutvā arahato vākyaṃ, vippamuttassa tādino’’ti. chaṭṭhaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૬. સીહસુત્તવણ્ણના • 6. Sīhasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૬. સીહસુત્તવણ્ણના • 6. Sīhasuttavaṇṇanā