Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૩. અટ્ઠસતપરિયાયવગ્ગો
3. Aṭṭhasatapariyāyavaggo
૧. સીવકસુત્તં
1. Sīvakasuttaṃ
૨૬૯. એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. અથ ખો મોળિયસીવકો પરિબ્બાજકો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો મોળિયસીવકો પરિબ્બાજકો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સન્તિ, ભો ગોતમ, એકે સમણબ્રાહ્મણા એવંવાદિનો એવંદિટ્ઠિનો – ‘યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતૂ’તિ. ઇધ 1 ભવં ગોતમો કિમાહા’’તિ?
269. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho moḷiyasīvako paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho moḷiyasīvako paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi, bho gotama, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbaṃ taṃ pubbekatahetū’ti. Idha 2 bhavaṃ gotamo kimāhā’’ti?
‘‘પિત્તસમુટ્ઠાનાનિપિ ખો, સીવક, ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ. સામમ્પિ ખો એતં, સીવક, વેદિતબ્બં 3 યથા પિત્તસમુટ્ઠાનાનિપિ ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ; લોકસ્સપિ ખો એતં, સીવક, સચ્ચસમ્મતં યથા પિત્તસમુટ્ઠાનાનિપિ ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ. તત્ર, સીવક, યે તે સમણબ્રાહ્મણા એવંવાદિનો એવંદિટ્ઠિનો – ‘યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતૂ’તિ. યઞ્ચ સામં ઞાતં તઞ્ચ અતિધાવન્તિ, યઞ્ચ લોકે સચ્ચસમ્મતં તઞ્ચ અતિધાવન્તિ. તસ્મા તેસં સમણબ્રાહ્મણાનં મિચ્છાતિ વદામિ.
‘‘Pittasamuṭṭhānānipi kho, sīvaka, idhekaccāni vedayitāni uppajjanti. Sāmampi kho etaṃ, sīvaka, veditabbaṃ 4 yathā pittasamuṭṭhānānipi idhekaccāni vedayitāni uppajjanti; lokassapi kho etaṃ, sīvaka, saccasammataṃ yathā pittasamuṭṭhānānipi idhekaccāni vedayitāni uppajjanti. Tatra, sīvaka, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbaṃ taṃ pubbekatahetū’ti. Yañca sāmaṃ ñātaṃ tañca atidhāvanti, yañca loke saccasammataṃ tañca atidhāvanti. Tasmā tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ micchāti vadāmi.
‘‘સેમ્હસમુટ્ઠાનાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… વાતસમુટ્ઠાનાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… સન્નિપાતિકાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… ઉતુપરિણામજાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… વિસમપરિહારજાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… ઓપક્કમિકાનિપિ ખો, સીવક…પે॰… કમ્મવિપાકજાનિપિ ખો, સીવક, ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ. સામમ્પિ ખો એતં, સીવક, વેદિતબ્બં. યથા કમ્મવિપાકજાનિપિ ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ; લોકસ્સપિ ખો એતં, સીવક, સચ્ચસમ્મતં. યથા કમ્મવિપાકજાનિપિ ઇધેકચ્ચાનિ વેદયિતાનિ ઉપ્પજ્જન્તિ; તત્ર, સીવક, યે તે સમણબ્રાહ્મણા એવંવાદિનો એવંદિટ્ઠિનો – ‘યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતૂ’તિ. યઞ્ચ સામં ઞાતં તઞ્ચ અતિધાવન્તિ યઞ્ચ લોકે સચ્ચસમ્મતં તઞ્ચ અતિધાવન્તિ. તસ્મા તેસં સમણબ્રાહ્મણાનં મિચ્છાતિ વદામીતિ. એવં વુત્તે, મોળિયસીવકો પરિબ્બાજકો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ …પે॰… ઉપાસકં મં ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’’ન્તિ.
‘‘Semhasamuṭṭhānānipi kho, sīvaka…pe… vātasamuṭṭhānānipi kho, sīvaka…pe… sannipātikānipi kho, sīvaka…pe… utupariṇāmajānipi kho, sīvaka…pe… visamaparihārajānipi kho, sīvaka…pe… opakkamikānipi kho, sīvaka…pe… kammavipākajānipi kho, sīvaka, idhekaccāni vedayitāni uppajjanti. Sāmampi kho etaṃ, sīvaka, veditabbaṃ. Yathā kammavipākajānipi idhekaccāni vedayitāni uppajjanti; lokassapi kho etaṃ, sīvaka, saccasammataṃ. Yathā kammavipākajānipi idhekaccāni vedayitāni uppajjanti; tatra, sīvaka, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā sabbaṃ taṃ pubbekatahetū’ti. Yañca sāmaṃ ñātaṃ tañca atidhāvanti yañca loke saccasammataṃ tañca atidhāvanti. Tasmā tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ micchāti vadāmīti. Evaṃ vutte, moḷiyasīvako paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama …pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’’nti.
‘‘પિત્તં સેમ્હઞ્ચ વાતો ચ, સન્નિપાતા ઉતૂનિ ચ;
‘‘Pittaṃ semhañca vāto ca, sannipātā utūni ca;
વિસમં ઓપક્કમિકં, કમ્મવિપાકેન અટ્ઠમી’’તિ. પઠમં;
Visamaṃ opakkamikaṃ, kammavipākena aṭṭhamī’’ti. paṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. સીવકસુત્તવણ્ણના • 1. Sīvakasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. સીવકસુત્તવણ્ણના • 1. Sīvakasuttavaṇṇanā