Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અપદાન-અટ્ઠકથા • Apadāna-aṭṭhakathā

    ૯. સુભદ્દત્થેરઅપદાનવણ્ણના

    9. Subhaddattheraapadānavaṇṇanā

    પદુમુત્તરો લોકવિદૂતિઆદિકં આયસ્મતો સુભદ્દત્થેરસ્સ અપદાનં. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે નિબ્બાનાધિગમનત્થાય પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો કાલે વિભવસમ્પન્ને સદ્ધાસમ્પન્ને એકસ્મિં કુલગેહે નિબ્બતો વિઞ્ઞુતં પત્વા ઘરબન્ધનેન બદ્ધો રતનત્તયે પસન્નો પરિનિબ્બાનમઞ્ચે નિપન્નં પદુમુત્તરં ભગવન્તં દિસ્વા સન્નિપતિતા દસસહસ્સચક્કવાળદેવતાયો ચ દિસ્વા પસન્નમાનસો નિગ્ગુણ્ડિકેટકનીલકાસોકાસિતાદિઅનેકેહિ સુગન્ધપુપ્ફેહિ પૂજેસિ. સો તેન પુઞ્ઞકમ્મેન યાવતાયુકં ઠત્વા તતો ચવિત્વા તુસિતાદીસુ દિબ્બસમ્પત્તિયો અનુભવિત્વા તતો મનુસ્સેસુ મનુસ્સસમ્પત્તિયો અનુભવિત્વા નિબ્બત્તનિબ્બત્તટ્ઠાનેસુ ચ સુગન્ધેહિ પુપ્ફેહિ પૂજિતો અહોસિ. ઇમસ્મિં પન બુદ્ધુપ્પાદે એકસ્મિં વિભવસમ્પન્ને કુલે નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્તો કામેસુ આદીનવં દિસ્વાપિ યાવ બુદ્ધસ્સ ભગવતો પરિનિબ્બાનકાલો તાવ અલદ્ધબુદ્ધદસ્સનો ભગવતો પરિનિબ્બાનમઞ્ચે નિપન્નકાલેયેવ પબ્બજિત્વા અરહત્તં પાપુણિ. પુબ્બે કતપુઞ્ઞનામેન સુભદ્દોતિ પાકટો અહોસિ.

    Padumuttarolokavidūtiādikaṃ āyasmato subhaddattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave nibbānādhigamanatthāya puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle vibhavasampanne saddhāsampanne ekasmiṃ kulagehe nibbato viññutaṃ patvā gharabandhanena baddho ratanattaye pasanno parinibbānamañce nipannaṃ padumuttaraṃ bhagavantaṃ disvā sannipatitā dasasahassacakkavāḷadevatāyo ca disvā pasannamānaso nigguṇḍikeṭakanīlakāsokāsitādianekehi sugandhapupphehi pūjesi. So tena puññakammena yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cavitvā tusitādīsu dibbasampattiyo anubhavitvā tato manussesu manussasampattiyo anubhavitvā nibbattanibbattaṭṭhānesu ca sugandhehi pupphehi pūjito ahosi. Imasmiṃ pana buddhuppāde ekasmiṃ vibhavasampanne kule nibbattitvā viññutaṃ patto kāmesu ādīnavaṃ disvāpi yāva buddhassa bhagavato parinibbānakālo tāva aladdhabuddhadassano bhagavato parinibbānamañce nipannakāleyeva pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇi. Pubbe katapuññanāmena subhaddoti pākaṭo ahosi.

    ૧૦૧. સો અત્તનો પુબ્બકમ્મં સરિત્વા સોમનસ્સવસેન પુબ્બચરિતાપદાનં પકાસેન્તો પદુમુત્તરો લોકવિદૂતિઆદિમાહ. તં ઉત્તાનત્થમેવ. સુણાથ મમ ભાસતો…પે॰… નિબ્બાયિસ્સતિનાસવોતિ ઇદં પરિનિબ્બાનમઞ્ચે નિપન્નોવ પદુમુત્તરો ભગવા બ્યાકાસિ.

    101. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro lokavidūtiādimāha. Taṃ uttānatthameva. Suṇātha mama bhāsato…pe… nibbāyissatināsavoti idaṃ parinibbānamañce nipannova padumuttaro bhagavā byākāsi.

    પઞ્ચમભાણવારવણ્ણના સમત્તા.

    Pañcamabhāṇavāravaṇṇanā samattā.

    ૧૧૫. સો અત્તનો પટિપત્તિં દસ્સેન્તો પુબ્બકમ્મેન સંયુત્તોતિઆદિમાહ. એકગ્ગોતિ એકગ્ગચિત્તો. સુસમાહિતોતિ સુટ્ઠુ સમાહિતો, સન્તકાયચિત્તોતિ અત્થો. બુદ્ધસ્સ ઓરસો પુત્તોતિ બુદ્ધસ્સ ઉરસા હદયેન નિગ્ગતઓવાદાનુસાસનિં સુત્વા પત્તઅરહત્તફલોતિ અત્થો. ધમ્મજોમ્હિ સુનિમ્મિતોતિ ધમ્મતો કમ્મટ્ઠાનધમ્મતો જાતો અરિયાય જાતિયા સુનિમ્મિતો સુટ્ઠુ નિપ્પ્ફાદિતસબ્બકિચ્ચો અમ્હિ ભવામીતિ અત્થો.

    115. So attano paṭipattiṃ dassento pubbakammena saṃyuttotiādimāha. Ekaggoti ekaggacitto. Susamāhitoti suṭṭhu samāhito, santakāyacittoti attho. Buddhassa oraso puttoti buddhassa urasā hadayena niggataovādānusāsaniṃ sutvā pattaarahattaphaloti attho. Dhammajomhi sunimmitoti dhammato kammaṭṭhānadhammato jāto ariyāya jātiyā sunimmito suṭṭhu nippphāditasabbakicco amhi bhavāmīti attho.

    ૧૧૬. ધમ્મરાજં ઉપગમ્માતિ ધમ્મેન સબ્બસત્તાનં રાજાનં ઇસ્સરભૂતં ભગવન્તં ઉપગન્ત્વા સમીપં ગન્ત્વાતિ અત્થો. અપુચ્છિં પઞ્હમુત્તમન્તિ ઉત્તમં ખન્ધાયતનધાતુસચ્ચસમુપ્પાદાદિપટિસંયુત્તં પઞ્હં અપુચ્છિન્તિ અત્થો. કથયન્તો ચ મે પઞ્હન્તિ એસો અમ્હાકં ભગવા મે મય્હં પઞ્હં કથયન્તો બ્યાકરોન્તો. ધમ્મસોતં ઉપાનયીતિ અનુપાદિસેસનિબ્બાનધાતુસઙ્ખાતં ધમ્મસોતં ધમ્મપવાહં ઉપાનયિ પાવિસીતિ અત્થો.

    116.Dhammarājaṃ upagammāti dhammena sabbasattānaṃ rājānaṃ issarabhūtaṃ bhagavantaṃ upagantvā samīpaṃ gantvāti attho. Apucchiṃ pañhamuttamanti uttamaṃ khandhāyatanadhātusaccasamuppādādipaṭisaṃyuttaṃ pañhaṃ apucchinti attho. Kathayantoca me pañhanti eso amhākaṃ bhagavā me mayhaṃ pañhaṃ kathayanto byākaronto. Dhammasotaṃ upānayīti anupādisesanibbānadhātusaṅkhātaṃ dhammasotaṃ dhammapavāhaṃ upānayi pāvisīti attho.

    ૧૧૮. જલજુત્તમનાયકોતિ પદુમુત્તરનામકો મ-કારસ્સ ય-કારં કત્વા કતવોહારો. નિબ્બાયિ અનુપાદાનોતિ ઉપાદાને પઞ્ચક્ખન્ધે અગ્ગહેત્વા નિબ્બાયિ ન પઞ્ઞાયિ અદસ્સનં અગમાસિ, મનુસ્સલોકાદીસુ કત્થચિપિ અપતિટ્ઠિતોતિ અત્થો. દીપોવ તેલસઙ્ખયાતિ વટ્ટિતેલાનં સઙ્ખયા અભાવા પદીપો ઇવ નિબ્બાયીતિ સમ્બન્ધો.

    118.Jalajuttamanāyakoti padumuttaranāmako ma-kārassa ya-kāraṃ katvā katavohāro. Nibbāyianupādānoti upādāne pañcakkhandhe aggahetvā nibbāyi na paññāyi adassanaṃ agamāsi, manussalokādīsu katthacipi apatiṭṭhitoti attho. Dīpova telasaṅkhayāti vaṭṭitelānaṃ saṅkhayā abhāvā padīpo iva nibbāyīti sambandho.

    ૧૧૯. સત્તયોજનિકં આસીતિ તસ્સ પરિનિબ્બુતસ્સ પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો રતનમયં થૂપં સત્તયોજનુબ્બેધં આસિ અહોસીતિ અત્થો. ધજં તત્થ અપૂજેસિન્તિ તત્થ તસ્મિં ચેતિયે સબ્બભદ્દં સબ્બતો ભદ્દં સબ્બસો મનોરમં ધજં પૂજેસિન્તિ અત્થો.

    119.Sattayojanikaṃ āsīti tassa parinibbutassa padumuttarassa bhagavato ratanamayaṃ thūpaṃ sattayojanubbedhaṃ āsi ahosīti attho. Dhajaṃ tattha apūjesinti tattha tasmiṃ cetiye sabbabhaddaṃ sabbato bhaddaṃ sabbaso manoramaṃ dhajaṃ pūjesinti attho.

    ૧૨૦. કસ્સપસ્સ ચ બુદ્ધસ્સાતિ પદુમુત્તરસ્સ ભગવતો કાલતો પટ્ઠાય આગતસ્સ દેવમનુસ્સેસુ સંસરતો મે મય્હં ઓરસો પુત્તો તિસ્સો નામ કસ્સપસ્સ સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ અગ્ગસાવકો જિનસાસને બુદ્ધસાસને દાયાદો આસિ અહોસીતિ સમ્બન્ધો.

    120.Kassapassa ca buddhassāti padumuttarassa bhagavato kālato paṭṭhāya āgatassa devamanussesu saṃsarato me mayhaṃ oraso putto tisso nāma kassapassa sammāsambuddhassa aggasāvako jinasāsane buddhasāsane dāyādo āsi ahosīti sambandho.

    ૧૨૧. તસ્સ હીનેન મનસાતિ તસ્સ મમ પુત્તસ્સ તિસ્સસ્સ અગ્ગસાવકસ્સ હીનેન લામકેન મનસા ચિત્તેન અભદ્દકં અસુન્દરં અયુત્તકં ‘‘અન્તકો પચ્છિમો’’તિ વાચં વચનં અભાસિં કથેસિન્તિ અત્થો. તેન કમ્મવિપાકેનાતિ તેન અરહન્તભક્ખાનસઙ્ખાતસ્સ અકુસલકમ્મસ્સ વિપાકેન. પચ્છિમે અદ્દસં જિનન્તિ પચ્છિમે પરિયોસાને પરિનિબ્બાનકાલે મલ્લાનં ઉપવત્તને સાલવને પરિનિબ્બાનમઞ્ચે નિપન્નં જિનં જિતસબ્બમારં અમ્હાકં ગોતમસમ્માસમ્બુદ્ધં અદ્દસં અહન્તિ અત્થો. ‘‘પચ્છા મે આસિ ભદ્દક’’ન્તિપિ પાઠો. તસ્સ પચ્છા તસ્સ ભગવતો અવસાનકાલે નિબ્બાનાસન્નકાલે મે મય્હં ભદ્દકં સુન્દરં ચતુસચ્ચપટિવિજ્ઝનં આસિ અહોસીતિ અત્થો.

    121.Tassa hīnena manasāti tassa mama puttassa tissassa aggasāvakassa hīnena lāmakena manasā cittena abhaddakaṃ asundaraṃ ayuttakaṃ ‘‘antako pacchimo’’ti vācaṃ vacanaṃ abhāsiṃ kathesinti attho. Tena kammavipākenāti tena arahantabhakkhānasaṅkhātassa akusalakammassa vipākena. Pacchime addasaṃ jinanti pacchime pariyosāne parinibbānakāle mallānaṃ upavattane sālavane parinibbānamañce nipannaṃ jinaṃ jitasabbamāraṃ amhākaṃ gotamasammāsambuddhaṃ addasaṃ ahanti attho. ‘‘Pacchā me āsi bhaddaka’’ntipi pāṭho. Tassa pacchā tassa bhagavato avasānakāle nibbānāsannakāle me mayhaṃ bhaddakaṃ sundaraṃ catusaccapaṭivijjhanaṃ āsi ahosīti attho.

    ૧૨૨. પબ્બાજેસિ મહાવીરોતિ મહાવીરિયો સબ્બસત્તહિતો કરુણાયુત્તો જિતમારો મુનિ મલ્લાનં ઉપવત્તને સાલવને પચ્છિમે સયને પરિનિબ્બાનમઞ્ચે સયિતોવ મં પબ્બાજેસીતિ સમ્બન્ધો.

    122.Pabbājesi mahāvīroti mahāvīriyo sabbasattahito karuṇāyutto jitamāro muni mallānaṃ upavattane sālavane pacchime sayane parinibbānamañce sayitova maṃ pabbājesīti sambandho.

    ૧૨૩. અજ્જેવ દાનિ પબ્બજ્જાતિ અજ્જ એવ ભગવતો પરિનિબ્બાનદિવસેયેવ મમ પબ્બજ્જા, તથા અજ્જ એવ ઉપસમ્પદા, અજ્જ એવ દ્વિપદુત્તમસ્સ સમ્મુખા પરિનિબ્બાનં અહોસીતિ સમ્બન્ધો. સેસં સુવિઞ્ઞેય્યમેવાતિ.

    123.Ajjevadāni pabbajjāti ajja eva bhagavato parinibbānadivaseyeva mama pabbajjā, tathā ajja eva upasampadā, ajja eva dvipaduttamassa sammukhā parinibbānaṃ ahosīti sambandho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.

    સુભદ્દત્થેરઅપદાનવણ્ણના સમત્તા.

    Subhaddattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / અપદાનપાળિ • Apadānapāḷi / ૯. સુભદ્દત્થેરઅપદાનં • 9. Subhaddattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact