Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરગાથા-અટ્ઠકથા • Theragāthā-aṭṭhakathā |
૨. સુભૂતત્થેરગાથાવણ્ણના
2. Subhūtattheragāthāvaṇṇanā
અયોગેતિઆદિકા આયસ્મતો સુભૂતત્થેરસ્સ ગાથા. કા ઉપ્પત્તિ? અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારો તત્થ તત્થ ભવે પુઞ્ઞાનિ ઉપચિનન્તો કસ્સપસ્સ ભગવતો કાલે બારાણસિયં ગહપતિમહાસાલકુલે નિબ્બત્તિત્વા વિઞ્ઞુતં પત્તો એકદિવસં સત્થુ સન્તિકે ધમ્મં સુત્વા પસન્નમાનસો સરણેસુ ચ સીલેસુ ચ પતિટ્ઠાય માસે માસે અટ્ઠક્ખત્તું ચતુજ્જાતિયગન્ધેન સત્થુ ગન્ધકુટિં ઓપુઞ્જાપેસિ. સો તેન પુઞ્ઞકમ્મેન નિબ્બત્તનિબ્બત્તટ્ઠાને સુગન્ધસરીરો હુત્વા, ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે મગધરટ્ઠે ગહપતિકુલે નિબ્બત્તિત્વા સુભૂતોતિ લદ્ધનામો વયપ્પત્તો, નિસ્સરણજ્ઝાસયતાય ઘરાવાસં પહાય તિત્થિયેસુ પબ્બજિત્વા તત્થ સારં અલભન્તો, સત્થુ સન્તિકે ઉપતિસ્સકોલિતસેલાદિકે બહૂ સમણબ્રાહ્મણે પબ્બજિત્વા સામઞ્ઞસુખં અનુભવન્તે દિસ્વા સાસને પટિલદ્ધસદ્ધો પબ્બજિત્વા આચરિયુપજ્ઝાયે આરાધેત્વા કમ્મટ્ઠાનં ગહેત્વા વિવેકવાસં વસન્તો વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા અરહત્તં પાપુણિ. તેન વુત્તં અપદાને (અપ॰ થેર ૨.૫૫.૨૭૨-૩૦૮) –
Ayogetiādikā āyasmato subhūtattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto kassapassa bhagavato kāle bārāṇasiyaṃ gahapatimahāsālakule nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ sutvā pasannamānaso saraṇesu ca sīlesu ca patiṭṭhāya māse māse aṭṭhakkhattuṃ catujjātiyagandhena satthu gandhakuṭiṃ opuñjāpesi. So tena puññakammena nibbattanibbattaṭṭhāne sugandhasarīro hutvā, imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe gahapatikule nibbattitvā subhūtoti laddhanāmo vayappatto, nissaraṇajjhāsayatāya gharāvāsaṃ pahāya titthiyesu pabbajitvā tattha sāraṃ alabhanto, satthu santike upatissakolitaselādike bahū samaṇabrāhmaṇe pabbajitvā sāmaññasukhaṃ anubhavante disvā sāsane paṭiladdhasaddho pabbajitvā ācariyupajjhāye ārādhetvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā vivekavāsaṃ vasanto vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.55.272-308) –
‘‘ઇમમ્હિ ભદ્દકે કપ્પે, બ્રહ્મબન્ધુ મહાયસો;
‘‘Imamhi bhaddake kappe, brahmabandhu mahāyaso;
કસ્સપો નામ ગોત્તેન, ઉપ્પજ્જિ વદતં વરો.
Kassapo nāma gottena, uppajji vadataṃ varo.
‘‘અનુબ્યઞ્જનસમ્પન્નો, બાત્તિંસવરલક્ખણો;
‘‘Anubyañjanasampanno, bāttiṃsavaralakkhaṇo;
બ્યામપ્પભાપરિવુતો, રંસિજાલસમોત્થટો.
Byāmappabhāparivuto, raṃsijālasamotthaṭo.
‘‘અસ્સાસેતા યથા ચન્દો, સૂરિયોવ પભઙ્કરો;
‘‘Assāsetā yathā cando, sūriyova pabhaṅkaro;
નિબ્બાપેતા યથા મેઘો, સાગરોવ ગુણાકરો.
Nibbāpetā yathā megho, sāgarova guṇākaro.
‘‘ધરણીરિવ સીલેન, હિમવાવ સમાધિના;
‘‘Dharaṇīriva sīlena, himavāva samādhinā;
આકાસો વિય પઞ્ઞાય, અસઙ્ગો અનિલો યથા.
Ākāso viya paññāya, asaṅgo anilo yathā.
‘‘તદાહં બારાણસિયં, ઉપપન્નો મહાકુલે;
‘‘Tadāhaṃ bārāṇasiyaṃ, upapanno mahākule;
પહૂતધનધઞ્ઞસ્મિં, નાનારતનસઞ્ચયે.
Pahūtadhanadhaññasmiṃ, nānāratanasañcaye.
‘‘મહતા પરિવારેન, નિસિન્નં લોકનાયકં;
‘‘Mahatā parivārena, nisinnaṃ lokanāyakaṃ;
ઉપેચ્ચ ધમ્મમસ્સોસિં, અમતંવ મનોહરં.
Upecca dhammamassosiṃ, amataṃva manoharaṃ.
‘‘દ્વત્તિંસલક્ખણધરો, સનક્ખત્તોવ ચન્દિમા;
‘‘Dvattiṃsalakkhaṇadharo, sanakkhattova candimā;
અનુબ્યઞ્જનસમ્પન્નો, સાલરાજાવ ફુલ્લિતો.
Anubyañjanasampanno, sālarājāva phullito.
‘‘રંસિજાલપરિક્ખિત્તો, દિત્તોવ કનકાચલો;
‘‘Raṃsijālaparikkhitto, dittova kanakācalo;
બ્યામપ્પભાપરિવુતો, સતરંસી દિવાકરો.
Byāmappabhāparivuto, sataraṃsī divākaro.
‘‘સોણ્ણાનનો જિનવરો, સમણીવ સિલુચ્ચયો;
‘‘Soṇṇānano jinavaro, samaṇīva siluccayo;
કરુણાપુણ્ણહદયો, ગુણેન વિય સાગરો.
Karuṇāpuṇṇahadayo, guṇena viya sāgaro.
‘‘લોકવિસ્સુતકિત્તિ ચ, સિનેરૂવ નગુત્તમો;
‘‘Lokavissutakitti ca, sinerūva naguttamo;
યસસા વિત્થતો વીરો, આકાસસદિસો મુનિ.
Yasasā vitthato vīro, ākāsasadiso muni.
‘‘અસઙ્ગચિત્તો સબ્બત્થ, અનિલો વિય નાયકો;
‘‘Asaṅgacitto sabbattha, anilo viya nāyako;
પતિટ્ઠા સબ્બભૂતાનં, મહીવ મુનિસત્તમો.
Patiṭṭhā sabbabhūtānaṃ, mahīva munisattamo.
‘‘અનુપલિત્તો લોકેન, તોયેન પદુમં યથા;
‘‘Anupalitto lokena, toyena padumaṃ yathā;
કુવાદગચ્છદહનો, અગ્ગિક્ખન્ધોવ સોભતિ.
Kuvādagacchadahano, aggikkhandhova sobhati.
‘‘અગદો વિય સબ્બત્થ, કિલેસવિસનાસકો;
‘‘Agado viya sabbattha, kilesavisanāsako;
ગન્ધમાદનસેલોવ, ગુણગન્ધવિભૂસિતો.
Gandhamādanaselova, guṇagandhavibhūsito.
‘‘ગુણાનં આકરો વીરો, રતનાનંવ સાગરો;
‘‘Guṇānaṃ ākaro vīro, ratanānaṃva sāgaro;
સિન્ધૂવ વનરાજીનં, કિલેસમલહારકો.
Sindhūva vanarājīnaṃ, kilesamalahārako.
‘‘વિજયીવ મહાયોધો, મારસેનાવમદ્દનો;
‘‘Vijayīva mahāyodho, mārasenāvamaddano;
ચક્કવત્તીવ સો રાજા, બોજ્ઝઙ્ગરતનિસ્સરો.
Cakkavattīva so rājā, bojjhaṅgaratanissaro.
‘‘મહાભિસક્કસઙ્કાસો, દોસબ્યાધિતિકિચ્છકો;
‘‘Mahābhisakkasaṅkāso, dosabyādhitikicchako;
સલ્લકત્તો યથા વેજ્જો, દિટ્ઠિગણ્ડવિફાલકો.
Sallakatto yathā vejjo, diṭṭhigaṇḍaviphālako.
‘‘સો તદા લોકપજ્જોતો, સનરામરસક્કતો;
‘‘So tadā lokapajjoto, sanarāmarasakkato;
પરિસાસુ નરાદિચ્ચો, ધમ્મં દેસયતે જિનો.
Parisāsu narādicco, dhammaṃ desayate jino.
‘‘દાનં દત્વા મહાભોગો, સીલેન સુગતૂપગો;
‘‘Dānaṃ datvā mahābhogo, sīlena sugatūpago;
ભાવનાય ચ નિબ્બાતિ, ઇચ્ચેવમનુસાસથ.
Bhāvanāya ca nibbāti, iccevamanusāsatha.
‘‘દેસનં તં મહસ્સાદં, આદિમજ્ઝન્તસોભનં;
‘‘Desanaṃ taṃ mahassādaṃ, ādimajjhantasobhanaṃ;
સુણન્તિ પરિસા સબ્બા, અમતંવ મહારસં.
Suṇanti parisā sabbā, amataṃva mahārasaṃ.
‘‘સુત્વા સુમધુરં ધમ્મં, પસન્નો જિનસાસને;
‘‘Sutvā sumadhuraṃ dhammaṃ, pasanno jinasāsane;
સુગતં સરણં ગન્ત્વા, યાવજીવં નમસ્સહં.
Sugataṃ saraṇaṃ gantvā, yāvajīvaṃ namassahaṃ.
‘‘મુનિનો ગન્ધકુટિયા, ઓપુઞ્જેસિં તદા મહિં;
‘‘Munino gandhakuṭiyā, opuñjesiṃ tadā mahiṃ;
ચતુજ્જાતેન ગન્ધેન, માસે અટ્ઠ દિનેસ્વહં.
Catujjātena gandhena, māse aṭṭha dinesvahaṃ.
‘‘પણિધાય સુગન્ધત્તં, સરીરવિસ્સગન્ધિનો;
‘‘Paṇidhāya sugandhattaṃ, sarīravissagandhino;
તદા જિનો વિયાકાસિ, સુગન્ધતનુલાભિતં.
Tadā jino viyākāsi, sugandhatanulābhitaṃ.
‘‘યો યં ગન્ધકુટિભૂમિં, ગન્ધેનોપુઞ્જતે સકિં;
‘‘Yo yaṃ gandhakuṭibhūmiṃ, gandhenopuñjate sakiṃ;
તેન કમ્મવિપાકેન, ઉપપન્નો તહિં તહિં.
Tena kammavipākena, upapanno tahiṃ tahiṃ.
‘‘સુગન્ધદેહો સબ્બત્થ, ભવિસ્સતિ અયં નરો;
‘‘Sugandhadeho sabbattha, bhavissati ayaṃ naro;
ગુણગન્ધયુત્તો હુત્વા, નિબ્બાયિસ્સતિનાસવો.
Guṇagandhayutto hutvā, nibbāyissatināsavo.
‘‘તેન કમ્મેન સુકતેન, ચેતનાપણિધીહિ ચ;
‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;
જહિત્વા માનુસં દેહં, તાવતિંસમગચ્છહં.
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
‘‘પચ્છિમે ચ ભવે દાનિ, જાતો વિપ્પકુલે અહં;
‘‘Pacchime ca bhave dāni, jāto vippakule ahaṃ;
ગબ્ભં મે વસતો માતા, દેહેનાસિ સુગન્ધિતા.
Gabbhaṃ me vasato mātā, dehenāsi sugandhitā.
‘‘યદા ચ માતુકુચ્છિમ્હા, નિક્ખમામિ તદા પુરી;
‘‘Yadā ca mātukucchimhā, nikkhamāmi tadā purī;
સાવત્થિ સબ્બગન્ધેહિ, વાસિતા વિય વાયથ.
Sāvatthi sabbagandhehi, vāsitā viya vāyatha.
‘‘પુપ્ફવસ્સઞ્ચ સુરભિ, દિબ્બગન્ધં મનોરમં;
‘‘Pupphavassañca surabhi, dibbagandhaṃ manoramaṃ;
ધૂપાનિ ચ મહગ્ઘાનિ, ઉપવાયિંસુ તાવદે.
Dhūpāni ca mahagghāni, upavāyiṃsu tāvade.
‘‘દેવા ચ સબ્બગન્ધેહિ, ધૂપપુપ્ફેહિ તં ઘરં;
‘‘Devā ca sabbagandhehi, dhūpapupphehi taṃ gharaṃ;
વાસયિંસુ સુગન્ધેન, યસ્મિં જાતો અહં ઘરે.
Vāsayiṃsu sugandhena, yasmiṃ jāto ahaṃ ghare.
‘‘યદા ચ તરુણો ભદ્દો, પઠમે યોબ્બને ઠિતો;
‘‘Yadā ca taruṇo bhaddo, paṭhame yobbane ṭhito;
તદા સેલં સપરિસં, વિનેત્વા નરસારથિ.
Tadā selaṃ saparisaṃ, vinetvā narasārathi.
‘‘તેહિ સબ્બેહિ પરિવુતો, સાવત્થિપુરમાગતો;
‘‘Tehi sabbehi parivuto, sāvatthipuramāgato;
તદા બુદ્ધાનુભાવં તં, દિસ્વા પબ્બજિતો અહં.
Tadā buddhānubhāvaṃ taṃ, disvā pabbajito ahaṃ.
‘‘સીલં સમાધિપઞ્ઞઞ્ચ, વિમુત્તિઞ્ચ અનુત્તરં;
‘‘Sīlaṃ samādhipaññañca, vimuttiñca anuttaraṃ;
ભાવેત્વા ચતુરો ધમ્મે, પાપુણિં આસવક્ખયં.
Bhāvetvā caturo dhamme, pāpuṇiṃ āsavakkhayaṃ.
‘‘યદા પબ્બજિતો ચાહં, યદા ચ અરહા અહું;
‘‘Yadā pabbajito cāhaṃ, yadā ca arahā ahuṃ;
નિબ્બાયિસ્સં યદા ચાહં, ગન્ધવસ્સો તદા અહુ.
Nibbāyissaṃ yadā cāhaṃ, gandhavasso tadā ahu.
‘‘સરીરગન્ધો ચ સદાતિસેતિ મે, મહારહં ચન્દનચમ્પકુપ્પલં;
‘‘Sarīragandho ca sadātiseti me, mahārahaṃ candanacampakuppalaṃ;
તથેવ ગન્ધે ઇતરે ચ સબ્બસો, પસય્હ વાયામિ તતો તહિં તહિં.
Tatheva gandhe itare ca sabbaso, pasayha vāyāmi tato tahiṃ tahiṃ.
‘‘કિલેસા ઝાપિતા મય્હં…પે॰… કતં બુદ્ધસ્સ સાસન’’ન્તિ.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
અરહત્તં પન પત્વા તિત્થિયેસુ પબ્બજિત્વા અત્તનો પત્તં અત્તકિલમથાનુયોગં દુક્ખં, સાસને પબ્બજિત્વા પત્તં ઝાનાદિસુખઞ્ચ ચિન્તેત્વા અત્તનો પટિપત્તિપચ્ચવેક્ખણમુખેન અઞ્ઞં બ્યાકરોન્તો –
Arahattaṃ pana patvā titthiyesu pabbajitvā attano pattaṃ attakilamathānuyogaṃ dukkhaṃ, sāsane pabbajitvā pattaṃ jhānādisukhañca cintetvā attano paṭipattipaccavekkhaṇamukhena aññaṃ byākaronto –
૩૨૦.
320.
‘‘અયોગે યુઞ્જમત્તાનં, પુરિસો કિચ્ચમિચ્છકો;
‘‘Ayoge yuñjamattānaṃ, puriso kiccamicchako;
ચરં ચે નાધિગચ્છેય્ય, તં મે દુબ્ભગલક્ખણં.
Caraṃ ce nādhigaccheyya, taṃ me dubbhagalakkhaṇaṃ.
૩૨૧.
321.
‘‘અબ્બૂળ્હં અઘગતં વિજિતં, એકઞ્ચે ઓસ્સજેય્ય કલીવ સિયા;
‘‘Abbūḷhaṃ aghagataṃ vijitaṃ, ekañce ossajeyya kalīva siyā;
સબ્બાનિપિ ચે ઓસ્સજેય્ય અન્ધોવ સિયા, સમવિસમસ્સ અદસ્સનતો.
Sabbānipi ce ossajeyya andhova siyā, samavisamassa adassanato.
૩૨૨.
322.
‘‘યઞ્હિ કયિરા તઞ્હિ વદે, યં ન કયિરા ન તં વદે;
‘‘Yañhi kayirā tañhi vade, yaṃ na kayirā na taṃ vade;
અકરોન્તં ભાસમાનં, પરિજાનન્તિ પણ્ડિતા.
Akarontaṃ bhāsamānaṃ, parijānanti paṇḍitā.
૩૨૩.
323.
‘‘યથાપિ રુચિરં પુપ્ફં, વણ્ણવન્તં અગન્ધકં;
‘‘Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ, vaṇṇavantaṃ agandhakaṃ;
એવં સુભાસિતા વાચા, અફલા હોતિ અકુબ્બતો.
Evaṃ subhāsitā vācā, aphalā hoti akubbato.
૩૨૪.
324.
‘‘યથાપિ રુચિરં પુપ્ફં, વણ્ણવન્તં સુગન્ધકં;
‘‘Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ, vaṇṇavantaṃ sugandhakaṃ;
એવં સુભાસિતા વાચા, સફલા હોતિ કુબ્બતો’’તિ. –
Evaṃ subhāsitā vācā, saphalā hoti kubbato’’ti. –
ઇમા પઞ્ચ ગાથા અભાસિ.
Imā pañca gāthā abhāsi.
તત્થ અયોગેતિ અયુઞ્જિતબ્બે અસેવિતબ્બે અન્તદ્વયે. ઇધ પન અત્તકિલમથાનુયોગવસેન અત્થો વેદિતબ્બો. યુઞ્જન્તિ તસ્મિં અત્તાનં યુઞ્જન્તો યોજેન્તો તથા પટિપજ્જન્તો. કિચ્ચમિચ્છકોતિ ઉભયહિતાવહં કિચ્ચં ઇચ્છન્તો, તપ્પટિપક્ખતો અયોગે ચરં ચરન્તો ચે ભવેય્ય. નાધિગચ્છેય્યાતિ યથાધિપ્પેતં હિતસુખં ન પાપુણેય્યાતિ ઞાયો. તસ્મા યં અહં તિત્થિયમતવઞ્ચિતો અયોગે યુઞ્જિં, તં મે દુબ્ભગલક્ખણં અપુઞ્ઞસભાવો. ‘‘પુરિમકમ્મબ્યામોહિતો અયોગે યુઞ્જિ’’ન્તિ દસ્સેતિ.
Tattha ayogeti ayuñjitabbe asevitabbe antadvaye. Idha pana attakilamathānuyogavasena attho veditabbo. Yuñjanti tasmiṃ attānaṃ yuñjanto yojento tathā paṭipajjanto. Kiccamicchakoti ubhayahitāvahaṃ kiccaṃ icchanto, tappaṭipakkhato ayoge caraṃ caranto ce bhaveyya. Nādhigaccheyyāti yathādhippetaṃ hitasukhaṃ na pāpuṇeyyāti ñāyo. Tasmā yaṃ ahaṃ titthiyamatavañcito ayoge yuñjiṃ, taṃ me dubbhagalakkhaṇaṃ apuññasabhāvo. ‘‘Purimakammabyāmohito ayoge yuñji’’nti dasseti.
અબ્બૂળ્હં અઘગતં વિજિતન્તિ વિબાધનસભાવતાય અઘા નામ રાગાદયો, અઘાનિ એવ અઘગતં, અઘગતાનં વિજિતં સંસારપ્પવત્તિ, તેસં વિજયો કુસલધમ્માભિભવો. ‘‘અઘગતં વિજિત’’ન્તિ અનુનાસિકલોપં અકત્વા વુત્તં. તં અબ્બૂળ્હં અનુદ્ધતં યેન, તં અબ્બૂળ્હાઘગતં વિજિતં કત્વા એવંભૂતો હુત્વા, કિલેસે અસમુચ્છિન્દિત્વાતિ અત્થો. એકઞ્ચે ઓસ્સજેય્યાતિ અદુતિયતાય પધાનતાય ચ એકં અપ્પમાદં સમ્માપયોગમેવ વા ઓસ્સજેય્ય પરિચ્ચજેય્ય ચે. કલીવ સો પુગ્ગલો કાળકણ્ણી વિય સિયા. સબ્બાનિપિ ચે ઓસ્સજેય્યાતિ સબ્બાનિપિ વિમુત્તિયા પરિપાચકાનિ સદ્ધાવીરિયસતિસમાધિપઞ્ઞિન્દ્રિયાનિ ઓસ્સજેય્ય ચે, અભાવનાય છડ્ડેય્ય ચે, અન્ધોવ સિયા સમવિસમસ્સ અદસ્સનતો.
Abbūḷhaṃ aghagataṃ vijitanti vibādhanasabhāvatāya aghā nāma rāgādayo, aghāni eva aghagataṃ, aghagatānaṃ vijitaṃ saṃsārappavatti, tesaṃ vijayo kusaladhammābhibhavo. ‘‘Aghagataṃ vijita’’nti anunāsikalopaṃ akatvā vuttaṃ. Taṃ abbūḷhaṃ anuddhataṃ yena, taṃ abbūḷhāghagataṃ vijitaṃ katvā evaṃbhūto hutvā, kilese asamucchinditvāti attho. Ekañce ossajeyyāti adutiyatāya padhānatāya ca ekaṃ appamādaṃ sammāpayogameva vā ossajeyya pariccajeyya ce. Kalīva so puggalo kāḷakaṇṇī viya siyā. Sabbānipi ce ossajeyyāti sabbānipi vimuttiyā paripācakāni saddhāvīriyasatisamādhipaññindriyāni ossajeyya ce, abhāvanāya chaḍḍeyya ce, andhova siyā samavisamassa adassanato.
યથાતિ ઓપમ્મસમ્પટિપાદનત્થે નિપાતો. રુચિરન્તિ સોભનં. વણ્ણવન્તન્તિ વણ્ણસણ્ઠાનસમ્પન્નં. અગન્ધકન્તિ ગન્ધરહિતં પાલિભદ્દકગિરિકણ્ણિકજયસુમનાદિભેદં. એવં સુભાસિતા વાચાતિ સુભાસિતા વાચા નામ તેપિટકં બુદ્ધવચનં વણ્ણસણ્ઠાનસમ્પન્નપુપ્ફસદિસં. યથા હિ અગન્ધકં પુપ્ફં ધારેન્તસ્સ સરીરે ગન્ધો ન ફરતિ, એવં એતમ્પિ યો સક્કચ્ચસવનાદીહિ ચ સમાચરતિ, તસ્સ સક્કચ્ચં અસમાચરન્તસ્સ યં તત્થ કત્તબ્બં, તં અકુબ્બતો સુતગન્ધં પટિપત્તિગન્ધઞ્ચ ન આવહતિ અફલા હોતિ. તેન વુત્તં ‘‘એવં સુભાસિતા વાચા, અફલા હોતિ અકુબ્બતો’’તિ.
Yathāti opammasampaṭipādanatthe nipāto. Ruciranti sobhanaṃ. Vaṇṇavantanti vaṇṇasaṇṭhānasampannaṃ. Agandhakanti gandharahitaṃ pālibhaddakagirikaṇṇikajayasumanādibhedaṃ. Evaṃ subhāsitā vācāti subhāsitā vācā nāma tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ vaṇṇasaṇṭhānasampannapupphasadisaṃ. Yathā hi agandhakaṃ pupphaṃ dhārentassa sarīre gandho na pharati, evaṃ etampi yo sakkaccasavanādīhi ca samācarati, tassa sakkaccaṃ asamācarantassa yaṃ tattha kattabbaṃ, taṃ akubbato sutagandhaṃ paṭipattigandhañca na āvahati aphalā hoti. Tena vuttaṃ ‘‘evaṃ subhāsitā vācā, aphalā hoti akubbato’’ti.
સુગન્ધકન્તિ સુમનચમ્પકનીલુપ્પલપુપ્ફાદિભેદં. એવન્તિ યથા તં પુપ્ફં ધારેન્તસ્સ સરીરે ગન્ધો ફરતિ, એવં તેપિટકબુદ્ધવચનસઙ્ખાતા સુભાસિતા વાચાપિ યો સક્કચ્ચસવનાદીહિ તત્થ કત્તબ્બં કરોતિ, અસ્સ પુગ્ગલસ્સ સફલા હોતિ, સુતગન્ધપટિપત્તિગન્ધાનં આવહનતો મહપ્ફલા હોતિ મહાનિસંસા. તસ્મા યથોવાદં પટિપજ્જેય્ય, યથાકારી તથાવાદી ચ ભવેય્યાતિ. સેસં વુત્તનયમેવ.
Sugandhakanti sumanacampakanīluppalapupphādibhedaṃ. Evanti yathā taṃ pupphaṃ dhārentassa sarīre gandho pharati, evaṃ tepiṭakabuddhavacanasaṅkhātā subhāsitā vācāpi yo sakkaccasavanādīhi tattha kattabbaṃ karoti, assa puggalassa saphalā hoti, sutagandhapaṭipattigandhānaṃ āvahanato mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Tasmā yathovādaṃ paṭipajjeyya, yathākārī tathāvādī ca bhaveyyāti. Sesaṃ vuttanayameva.
સુભૂતત્થેરગાથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Subhūtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / થેરગાથાપાળિ • Theragāthāpāḷi / ૨. સુભૂતત્થેરગાથા • 2. Subhūtattheragāthā