| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૧૦. સુચિમુખીસુત્તવણ્ણના
10. Sucimukhīsuttavaṇṇanā
૩૪૧. દસમે સુચિમુખીતિ એવંનામિકા. ઉપસઙ્કમીતિ થેરં અભિરૂપં દસ્સનીયં સુવણ્ણવણ્ણં સમન્તપાસાદિકં દિસ્વા ‘‘ઇમિના સદ્ધિં પરિહાસં કરિસ્સામી’’તિ ઉપસઙ્કમિ. અથ થેરેન તસ્મિં વચને પટિક્ખિત્તે ‘‘ઇદાનિસ્સ વાદં આરોપેસ્સામી’’તિ મઞ્ઞમાના તેન હિ, સમણ, ઉબ્ભમુખો ભુઞ્જસીતિ આહ. દિસામુખોતિ ચતુદ્દિસામુખો, ચતસ્સો દિસા ઓલોકેન્તોતિ અત્થો. વિદિસામુખોતિ ચતસ્સો વિદિસા ઓલોકેન્તો.
341. Dasame sucimukhīti evaṃnāmikā. Upasaṅkamīti theraṃ abhirūpaṃ dassanīyaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ samantapāsādikaṃ disvā ‘‘iminā saddhiṃ parihāsaṃ karissāmī’’ti upasaṅkami. Atha therena tasmiṃ vacane paṭikkhitte ‘‘idānissa vādaṃ āropessāmī’’ti maññamānā tena hi, samaṇa, ubbhamukho bhuñjasīti āha. Disāmukhoti catuddisāmukho, catasso disā olokentoti attho. Vidisāmukhoti catasso vidisā olokento.
વત્થુવિજ્જાતિરચ્છાનવિજ્જાયાતિ વત્થુવિજ્જાસઙ્ખાતાય તિરચ્છાનવિજ્જાય. વત્થુવિજ્જા નામ લાબુવત્થુ-કુમ્ભણ્ડવત્થુ-મૂલકવત્થુ-આદીનં વત્થૂનં ફલસમ્પત્તિકારણકાલજાનનુપાયો. મિચ્છાજીવેન જીવિકં કપ્પેન્તીતિ તેનેવ વત્થુવિજ્જાતિરચ્છાનવિજ્જાસઙ્ખાતેન મિચ્છાજીવેન જીવિકં કપ્પેન્તિ, તેસં વત્થૂનં સમ્પાદનેન પસન્નેહિ મનુસ્સેહિ દિન્ને પચ્ચયે પરિભુઞ્જન્તા જીવન્તીતિ અત્થો. અધોમુખાતિ વત્થું ઓલોકેત્વા ભુઞ્જમાનવસેન અધોમુખા ભુઞ્જન્તિ નામ. એવં સબ્બત્થ યોજના કાતબ્બા. અપિ ચેત્થ નક્ખત્તવિજ્જાતિ ‘‘અજ્જ ઇમં નક્ખત્તં ઇમિના નક્ખત્તેન ગન્તબ્બં, ઇમિના ઇદઞ્ચિદઞ્ચ કાતબ્બ’’ન્તિ એવં જાનનવિજ્જા. દૂતેય્યન્તિ દૂતકમ્મં, તેસં તેસં સાસનં ગહેત્વા તત્થ તત્થ ગમનં. પહિણગમનન્તિ એકગામસ્મિંયેવ એકકુલસ્સ સાસનેન અઞ્ઞકુલં ઉપસઙ્કમનં. અઙ્ગવિજ્જાતિ ઇત્થિલક્ખણપુરિસલક્ખણવસેન અઙ્ગસમ્પત્તિં ઞત્વા ‘‘તાય અઙ્ગસમ્પત્તિયા ઇદં નામ લબ્ભતી’’તિ એવં જાનનવિજ્જા. વિદિસામુખાતિ અઙ્ગવિજ્જા હિ તં તં સરીરકોટ્ઠાસં આરબ્ભ પવત્તત્તા વિદિસાય પવત્તા નામ, તસ્મા તાય વિજ્જાય જીવિકં કપ્પેત્વા ભુઞ્જન્તા વિદિસામુખા ભુઞ્જન્તિ નામ. એવમારોચેસીતિ ‘‘ધમ્મિકં સમણા’’તિઆદીનિ વદમાના સાસનસ્સ નિય્યાનિકં ગુણં કથેસિ. તઞ્ચ પરિબ્બાજિકાય કથં સુત્વા પઞ્ચમત્તાનિ કુલસતાનિ સાસને ઓતરિંસૂતિ.
Vatthuvijjātiracchānavijjāyāti vatthuvijjāsaṅkhātāya tiracchānavijjāya. Vatthuvijjā nāma lābuvatthu-kumbhaṇḍavatthu-mūlakavatthu-ādīnaṃ vatthūnaṃ phalasampattikāraṇakālajānanupāyo. Micchājīvena jīvikaṃ kappentīti teneva vatthuvijjātiracchānavijjāsaṅkhātena micchājīvena jīvikaṃ kappenti, tesaṃ vatthūnaṃ sampādanena pasannehi manussehi dinne paccaye paribhuñjantā jīvantīti attho. Adhomukhāti vatthuṃ oloketvā bhuñjamānavasena adhomukhā bhuñjanti nāma. Evaṃ sabbattha yojanā kātabbā. Api cettha nakkhattavijjāti ‘‘ajja imaṃ nakkhattaṃ iminā nakkhattena gantabbaṃ, iminā idañcidañca kātabba’’nti evaṃ jānanavijjā. Dūteyyanti dūtakammaṃ, tesaṃ tesaṃ sāsanaṃ gahetvā tattha tattha gamanaṃ. Pahiṇagamananti ekagāmasmiṃyeva ekakulassa sāsanena aññakulaṃ upasaṅkamanaṃ. Aṅgavijjāti itthilakkhaṇapurisalakkhaṇavasena aṅgasampattiṃ ñatvā ‘‘tāya aṅgasampattiyā idaṃ nāma labbhatī’’ti evaṃ jānanavijjā. Vidisāmukhāti aṅgavijjā hi taṃ taṃ sarīrakoṭṭhāsaṃ ārabbha pavattattā vidisāya pavattā nāma, tasmā tāya vijjāya jīvikaṃ kappetvā bhuñjantā vidisāmukhā bhuñjanti nāma. Evamārocesīti ‘‘dhammikaṃ samaṇā’’tiādīni vadamānā sāsanassa niyyānikaṃ guṇaṃ kathesi. Tañca paribbājikāya kathaṃ sutvā pañcamattāni kulasatāni sāsane otariṃsūti.
સારિપુત્તસંયુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sāriputtasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧૦. સૂચિમુખીસુત્તં • 10. Sūcimukhīsuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. સૂચિમુખીસુત્તવણ્ણના • 10. Sūcimukhīsuttavaṇṇanā
