Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરીગાથાપાળિ • Therīgāthāpāḷi |
૧૬. મહાનિપાતો
16. Mahānipāto
૧. સુમેધાથેરીગાથા
1. Sumedhātherīgāthā
૪૫૦.
450.
મન્તાવતિયા નગરે, રઞ્ઞો કોઞ્ચસ્સ અગ્ગમહેસિયા;
Mantāvatiyā nagare, rañño koñcassa aggamahesiyā;
ધીતા આસિં સુમેધા, પસાદિતા સાસનકરેહિ.
Dhītā āsiṃ sumedhā, pasāditā sāsanakarehi.
૪૫૧.
451.
સીલવતી ચિત્તકથા, બહુસ્સુતા બુદ્ધસાસને વિનીતા;
Sīlavatī cittakathā, bahussutā buddhasāsane vinītā;
માતાપિતરો ઉપગમ્મ, ભણતિ ‘‘ઉભયો નિસામેથ.
Mātāpitaro upagamma, bhaṇati ‘‘ubhayo nisāmetha.
૪૫૨.
452.
‘‘નિબ્બાનાભિરતાહં, અસસ્સતં ભવગતં યદિપિ દિબ્બં;
‘‘Nibbānābhiratāhaṃ, asassataṃ bhavagataṃ yadipi dibbaṃ;
૪૫૩.
453.
‘‘કામા કટુકા આસીવિસૂપમા, યેસુ મુચ્છિતા બાલા;
‘‘Kāmā kaṭukā āsīvisūpamā, yesu mucchitā bālā;
તે દીઘરત્તં નિરયે, સમપ્પિતા હઞ્ઞન્તે દુક્ખિતા 3.
Te dīgharattaṃ niraye, samappitā haññante dukkhitā 4.
૪૫૪.
454.
‘‘સોચન્તિ પાપકમ્મા, વિનિપાતે પાપવદ્ધિનો સદા;
‘‘Socanti pāpakammā, vinipāte pāpavaddhino sadā;
કાયેન ચ વાચાય ચ, મનસા ચ અસંવુતા બાલા.
Kāyena ca vācāya ca, manasā ca asaṃvutā bālā.
૪૫૫.
455.
‘‘બાલા તે દુપ્પઞ્ઞા, અચેતના દુક્ખસમુદયોરુદ્ધા;
‘‘Bālā te duppaññā, acetanā dukkhasamudayoruddhā;
દેસન્તે અજાનન્તા, ન બુજ્ઝરે અરિયસચ્ચાનિ.
Desante ajānantā, na bujjhare ariyasaccāni.
૪૫૬.
456.
‘‘સચ્ચાનિ અમ્મ બુદ્ધવરદેસિતાનિ, તે બહુતરા અજાનન્તા યે;
‘‘Saccāni amma buddhavaradesitāni, te bahutarā ajānantā ye;
અભિનન્દન્તિ ભવગતં, પિહેન્તિ દેવેસુ ઉપપત્તિં.
Abhinandanti bhavagataṃ, pihenti devesu upapattiṃ.
૪૫૭.
457.
‘‘દેવેસુપિ ઉપપત્તિ, અસસ્સતા ભવગતે અનિચ્ચમ્હિ;
‘‘Devesupi upapatti, asassatā bhavagate aniccamhi;
ન ચ સન્તસન્તિ બાલા, પુનપ્પુનં જાયિતબ્બસ્સ.
Na ca santasanti bālā, punappunaṃ jāyitabbassa.
૪૫૮.
458.
‘‘ચત્તારો વિનિપાતા, દુવે 5 ચ ગતિયો કથઞ્ચિ લબ્ભન્તિ;
‘‘Cattāro vinipātā, duve 6 ca gatiyo kathañci labbhanti;
ન ચ વિનિપાતગતાનં, પબ્બજ્જા અત્થિ નિરયેસુ.
Na ca vinipātagatānaṃ, pabbajjā atthi nirayesu.
૪૫૯.
459.
‘‘અનુજાનાથ મં ઉભયો, પબ્બજિતું દસબલસ્સ પાવચને;
‘‘Anujānātha maṃ ubhayo, pabbajituṃ dasabalassa pāvacane;
અપ્પોસ્સુક્કા ઘટિસ્સં, જાતિમરણપ્પહાનાય.
Appossukkā ghaṭissaṃ, jātimaraṇappahānāya.
૪૬૦.
460.
ભવતણ્હાય નિરોધા, અનુજાનાથ પબ્બજિસ્સામિ.
Bhavataṇhāya nirodhā, anujānātha pabbajissāmi.
૪૬૧.
461.
‘‘બુદ્ધાનં ઉપ્પાદો વિવજ્જિતો, અક્ખણો ખણો લદ્ધો;
‘‘Buddhānaṃ uppādo vivajjito, akkhaṇo khaṇo laddho;
સીલાનિ બ્રહ્મચરિયં, યાવજીવં ન દૂસેય્યં’’.
Sīlāni brahmacariyaṃ, yāvajīvaṃ na dūseyyaṃ’’.
૪૬૨.
462.
એવં ભણતિ સુમેધા, માતાપિતરો ‘‘ન તાવ આહારં;
Evaṃ bhaṇati sumedhā, mātāpitaro ‘‘na tāva āhāraṃ;
૪૬૩.
463.
માતા દુક્ખિતા રોદતિ પિતા ચ, અસ્સા સબ્બસો સમભિહતો;
Mātā dukkhitā rodati pitā ca, assā sabbaso samabhihato;
ઘટેન્તિ સઞ્ઞાપેતું, પાસાદતલે છમાપતિતં.
Ghaṭenti saññāpetuṃ, pāsādatale chamāpatitaṃ.
૪૬૪.
464.
‘‘ઉટ્ઠેહિ પુત્તક કિં સોચિતેન, દિન્નાસિ વારણવતિમ્હિ;
‘‘Uṭṭhehi puttaka kiṃ socitena, dinnāsi vāraṇavatimhi;
૪૬૫.
465.
‘‘અગ્ગમહેસી ભવિસ્સસિ, અનિકરત્તસ્સ રાજિનો ભરિયા;
‘‘Aggamahesī bhavissasi, anikarattassa rājino bhariyā;
સીલાનિ બ્રહ્મચરિયં, પબ્બજ્જા દુક્કરા પુત્તક.
Sīlāni brahmacariyaṃ, pabbajjā dukkarā puttaka.
૪૬૬.
466.
‘‘રજ્જે આણાધનમિસ્સરિયં, ભોગા સુખા દહરિકાસિ;
‘‘Rajje āṇādhanamissariyaṃ, bhogā sukhā daharikāsi;
ભુઞ્જાહિ કામભોગે, વારેય્યં હોતુ તે પુત્ત’’.
Bhuñjāhi kāmabhoge, vāreyyaṃ hotu te putta’’.
૪૬૭.
467.
અથ ને ભણતિ સુમેધા, ‘‘મા એદિસિકાનિ ભવગતમસારં;
Atha ne bhaṇati sumedhā, ‘‘mā edisikāni bhavagatamasāraṃ;
પબ્બજ્જા વા હોહિતિ, મરણં વા મે ન ચેવ વારેય્યં.
Pabbajjā vā hohiti, maraṇaṃ vā me na ceva vāreyyaṃ.
૪૬૮.
468.
‘‘કિમિવ પૂતિકાયમસુચિં, સવનગન્ધં ભયાનકં કુણપં;
‘‘Kimiva pūtikāyamasuciṃ, savanagandhaṃ bhayānakaṃ kuṇapaṃ;
અભિસંવિસેય્યં ભસ્તં, અસકિં પગ્ઘરિતં અસુચિપુણ્ણં.
Abhisaṃviseyyaṃ bhastaṃ, asakiṃ paggharitaṃ asucipuṇṇaṃ.
૪૬૯.
469.
‘‘કિમિવ તાહં જાનન્તી, વિકુલકં મંસસોણિતુપલિત્તં;
‘‘Kimiva tāhaṃ jānantī, vikulakaṃ maṃsasoṇitupalittaṃ;
કિમિકુલાલયં સકુણભત્તં, કળેવરં કિસ્સ દિય્યતિ.
Kimikulālayaṃ sakuṇabhattaṃ, kaḷevaraṃ kissa diyyati.
૪૭૦.
470.
‘‘નિબ્બુય્હતિ સુસાનં, અચિરં કાયો અપેતવિઞ્ઞાણો;
‘‘Nibbuyhati susānaṃ, aciraṃ kāyo apetaviññāṇo;
૪૭૧.
471.
નિયકા માતાપિતરો, કિં પન સાધારણા જનતા.
Niyakā mātāpitaro, kiṃ pana sādhāraṇā janatā.
૪૭૨.
472.
‘‘અજ્ઝોસિતા અસારે, કળેવરે અટ્ઠિન્હારુસઙ્ઘાતે;
‘‘Ajjhositā asāre, kaḷevare aṭṭhinhārusaṅghāte;
૪૭૩.
473.
‘‘યો નં વિનિબ્ભુજિત્વા, અબ્ભન્તરમસ્સ બાહિરં કયિરા ;
‘‘Yo naṃ vinibbhujitvā, abbhantaramassa bāhiraṃ kayirā ;
ગન્ધસ્સ અસહમાના, સકાપિ માતા જિગુચ્છેય્ય.
Gandhassa asahamānā, sakāpi mātā jiguccheyya.
૪૭૪.
474.
‘‘ખન્ધધાતુઆયતનં, સઙ્ખતં જાતિમૂલકં દુક્ખં;
‘‘Khandhadhātuāyatanaṃ, saṅkhataṃ jātimūlakaṃ dukkhaṃ;
યોનિસો અનુવિચિનન્તી, વારેય્યં કિસ્સ ઇચ્છેય્યં.
Yoniso anuvicinantī, vāreyyaṃ kissa iccheyyaṃ.
૪૭૫.
475.
‘‘દિવસે દિવસે તિસત્તિ, સતાનિ નવનવા પતેય્યું કાયમ્હિ;
‘‘Divase divase tisatti, satāni navanavā pateyyuṃ kāyamhi;
વસ્સસતમ્પિ ચ ઘાતો, સેય્યો દુક્ખસ્સ ચેવં ખયો.
Vassasatampi ca ghāto, seyyo dukkhassa cevaṃ khayo.
૪૭૬.
476.
‘‘અજ્ઝુપગચ્છે ઘાતં, યો વિઞ્ઞાયેવં સત્થુનો વચનં;
‘‘Ajjhupagacche ghātaṃ, yo viññāyevaṃ satthuno vacanaṃ;
૪૭૭.
477.
‘‘દેવેસુ મનુસ્સેસુ ચ, તિરચ્છાનયોનિયા અસુરકાયે;
‘‘Devesu manussesu ca, tiracchānayoniyā asurakāye;
પેતેસુ ચ નિરયેસુ ચ, અપરિમિતા દિસ્સરે ઘાતા.
Petesu ca nirayesu ca, aparimitā dissare ghātā.
૪૭૮.
478.
‘‘ઘાતા નિરયેસુ બહૂ, વિનિપાતગતસ્સ પીળિયમાનસ્સ 23;
‘‘Ghātā nirayesu bahū, vinipātagatassa pīḷiyamānassa 24;
દેવેસુપિ અત્તાણં, નિબ્બાનસુખા પરં નત્થિ.
Devesupi attāṇaṃ, nibbānasukhā paraṃ natthi.
૪૭૯.
479.
‘‘પત્તા તે નિબ્બાનં, યે યુત્તા દસબલસ્સ પાવચને;
‘‘Pattā te nibbānaṃ, ye yuttā dasabalassa pāvacane;
અપ્પોસ્સુક્કા ઘટેન્તિ, જાતિમરણપ્પહાનાય.
Appossukkā ghaṭenti, jātimaraṇappahānāya.
૪૮૦.
480.
‘‘અજ્જેવ તાતભિનિક્ખમિસ્સં, ભોગેહિ કિં અસારેહિ;
‘‘Ajjeva tātabhinikkhamissaṃ, bhogehi kiṃ asārehi;
નિબ્બિન્ના મે કામા, વન્તસમા તાલવત્થુકતા’’.
Nibbinnā me kāmā, vantasamā tālavatthukatā’’.
૪૮૧.
481.
સા ચેવં ભણતિ પિતરમનીકરત્તો ચ યસ્સ સા દિન્ના;
Sā cevaṃ bhaṇati pitaramanīkaratto ca yassa sā dinnā;
ઉપયાસિ વારણવતે, વારેય્યમુપટ્ઠિતે કાલે.
Upayāsi vāraṇavate, vāreyyamupaṭṭhite kāle.
૪૮૨.
482.
અથ અસિતનિચિતમુદુકે, કેસે ખગ્ગેન છિન્દિય સુમેધા;
Atha asitanicitamuduke, kese khaggena chindiya sumedhā;
૪૮૩.
483.
સા ચ તહિં સમાપન્ના, અનીકરત્તો ચ આગતો નગરં;
Sā ca tahiṃ samāpannā, anīkaratto ca āgato nagaraṃ;
૪૮૪.
484.
સા ચ મનસિ કરોતિ, અનીકરત્તો ચ આરુહી તુરિતં;
Sā ca manasi karoti, anīkaratto ca āruhī turitaṃ;
મણિકનકભૂસિતઙ્ગો, કતઞ્જલી યાચતિ સુમેધં.
Maṇikanakabhūsitaṅgo, katañjalī yācati sumedhaṃ.
૪૮૫.
485.
‘‘રજ્જે આણાધનમિસ્સરિયં, ભોગા સુખા દહરિકાસિ;
‘‘Rajje āṇādhanamissariyaṃ, bhogā sukhā daharikāsi;
ભુઞ્જાહિ કામભોગે, કામસુખા દુલ્લભા લોકે.
Bhuñjāhi kāmabhoge, kāmasukhā dullabhā loke.
૪૮૬.
486.
‘‘નિસ્સટ્ઠં તે રજ્જં, ભોગે ભુઞ્જસ્સુ દેહિ દાનાનિ;
‘‘Nissaṭṭhaṃ te rajjaṃ, bhoge bhuñjassu dehi dānāni;
૪૮૭.
487.
તં તં ભણતિ સુમેધા, કામેહિ અનત્થિકા વિગતમોહા;
Taṃ taṃ bhaṇati sumedhā, kāmehi anatthikā vigatamohā;
‘‘મા કામે અભિનન્દિ, કામેસ્વાદીનવં પસ્સ.
‘‘Mā kāme abhinandi, kāmesvādīnavaṃ passa.
૪૮૮.
488.
‘‘ચાતુદ્દીપો રાજા મન્ધાતા, આસિ કામભોગિન મગ્ગો;
‘‘Cātuddīpo rājā mandhātā, āsi kāmabhogina maggo;
અતિત્તો કાલઙ્કતો, ન ચસ્સ પરિપૂરિતા ઇચ્છા.
Atitto kālaṅkato, na cassa paripūritā icchā.
૪૮૯.
489.
‘‘સત્ત રતનાનિ વસ્સેય્ય, વુટ્ઠિમા દસદિસા સમન્તેન;
‘‘Satta ratanāni vasseyya, vuṭṭhimā dasadisā samantena;
ન ચત્થિ તિત્તિ કામાનં, અતિત્તાવ મરન્તિ નરા.
Na catthi titti kāmānaṃ, atittāva maranti narā.
૪૯૦.
490.
‘‘અસિસૂનૂપમા કામા, કામા સપ્પસિરોપમા;
‘‘Asisūnūpamā kāmā, kāmā sappasiropamā;
૪૯૧.
491.
‘‘અનિચ્ચા અદ્ધુવા કામા, બહુદુક્ખા મહાવિસા;
‘‘Aniccā addhuvā kāmā, bahudukkhā mahāvisā;
અયોગુળોવ સન્તત્તો, અઘમૂલા દુખપ્ફલા.
Ayoguḷova santatto, aghamūlā dukhapphalā.
૪૯૨.
492.
‘‘રુક્ખપ્ફલૂપમા કામા, મંસપેસૂપમા દુખા;
‘‘Rukkhapphalūpamā kāmā, maṃsapesūpamā dukhā;
સુપિનોપમા વઞ્ચનિયા, કામા યાચિતકૂપમા.
Supinopamā vañcaniyā, kāmā yācitakūpamā.
૪૯૩.
493.
‘‘સત્તિસૂલૂપમા કામા, રોગો ગણ્ડો અઘં નિઘં;
‘‘Sattisūlūpamā kāmā, rogo gaṇḍo aghaṃ nighaṃ;
અઙ્ગારકાસુસદિસા, અઘમૂલં ભયં વધો.
Aṅgārakāsusadisā, aghamūlaṃ bhayaṃ vadho.
૪૯૪.
494.
‘‘એવં બહુદુક્ખા કામા, અક્ખાતા અન્તરાયિકા;
‘‘Evaṃ bahudukkhā kāmā, akkhātā antarāyikā;
ગચ્છથ ન મે ભગવતે, વિસ્સાસો અત્થિ અત્તનો.
Gacchatha na me bhagavate, vissāso atthi attano.
૪૯૫.
495.
‘‘કિં મમ પરો કરિસ્સતિ, અત્તનો સીસમ્હિ ડય્હમાનમ્હિ;
‘‘Kiṃ mama paro karissati, attano sīsamhi ḍayhamānamhi;
અનુબન્ધે જરામરણે, તસ્સ ઘાતાય ઘટિતબ્બં’’.
Anubandhe jarāmaraṇe, tassa ghātāya ghaṭitabbaṃ’’.
૪૯૬.
496.
દ્વારં અપાપુરિત્વાનહં 35, માતાપિતરો અનીકરત્તઞ્ચ;
Dvāraṃ apāpuritvānahaṃ 36, mātāpitaro anīkarattañca;
દિસ્વાન છમં નિસિન્ને, રોદન્તે ઇદમવોચં.
Disvāna chamaṃ nisinne, rodante idamavocaṃ.
૪૯૭.
497.
‘‘દીઘો બાલાનં સંસારો, પુનપ્પુનઞ્ચ રોદતં;
‘‘Dīgho bālānaṃ saṃsāro, punappunañca rodataṃ;
અનમતગ્ગે પિતુ મરણે, ભાતુ વધે અત્તનો ચ વધે.
Anamatagge pitu maraṇe, bhātu vadhe attano ca vadhe.
૪૯૮.
498.
‘‘અસ્સુ થઞ્ઞં રુધિરં, સંસારં અનમતગ્ગતો સરથ;
‘‘Assu thaññaṃ rudhiraṃ, saṃsāraṃ anamataggato saratha;
સત્તાનં સંસરતં, સરાહિ અટ્ઠીનઞ્ચ સન્નિચયં.
Sattānaṃ saṃsarataṃ, sarāhi aṭṭhīnañca sannicayaṃ.
૪૯૯.
499.
સર એકકપ્પમટ્ઠીનં, સઞ્ચયં વિપુલેન સમં.
Sara ekakappamaṭṭhīnaṃ, sañcayaṃ vipulena samaṃ.
૫૦૦.
500.
કોલટ્ઠિમત્તગુળિકા, માતા માતુસ્વેવ નપ્પહોન્તિ.
Kolaṭṭhimattaguḷikā, mātā mātusveva nappahonti.
૫૦૧.
501.
‘‘તિણકટ્ઠસાખાપલાસં 41, ઉપનીતં અનમતગ્ગતો સર;
‘‘Tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ 42, upanītaṃ anamataggato sara;
ચતુરઙ્ગુલિકા ઘટિકા, પિતુપિતુસ્વેવ નપ્પહોન્તિ.
Caturaṅgulikā ghaṭikā, pitupitusveva nappahonti.
૫૦૨.
502.
‘‘સર કાણકચ્છપં પુબ્બસમુદ્દે, અપરતો ચ યુગછિદ્દં;
‘‘Sara kāṇakacchapaṃ pubbasamudde, aparato ca yugachiddaṃ;
સિરં 43 તસ્સ ચ પટિમુક્કં, મનુસ્સલાભમ્હિ ઓપમ્મં.
Siraṃ 44 tassa ca paṭimukkaṃ, manussalābhamhi opammaṃ.
૫૦૩.
503.
‘‘સર રૂપં ફેણપિણ્ડોપમસ્સ, કાયકલિનો અસારસ્સ;
‘‘Sara rūpaṃ pheṇapiṇḍopamassa, kāyakalino asārassa;
ખન્ધે પસ્સ અનિચ્ચે, સરાહિ નિરયે બહુવિઘાતે.
Khandhe passa anicce, sarāhi niraye bahuvighāte.
૫૦૪.
504.
‘‘સર કટસિં વડ્ઢેન્તે, પુનપ્પુનં તાસુ તાસુ જાતીસુ;
‘‘Sara kaṭasiṃ vaḍḍhente, punappunaṃ tāsu tāsu jātīsu;
સર કુમ્ભીલભયાનિ ચ, સરાહિ ચત્તારિ સચ્ચાનિ.
Sara kumbhīlabhayāni ca, sarāhi cattāri saccāni.
૫૦૫.
505.
‘‘અમતમ્હિ વિજ્જમાને, કિં તવ પઞ્ચકટુકેન પીતેન;
‘‘Amatamhi vijjamāne, kiṃ tava pañcakaṭukena pītena;
સબ્બા હિ કામરતિયો, કટુકતરા પઞ્ચકટુકેન.
Sabbā hi kāmaratiyo, kaṭukatarā pañcakaṭukena.
૫૦૬.
506.
‘‘અમતમ્હિ વિજ્જમાને, કિં તવ કામેહિ યે પરિળાહા 45;
‘‘Amatamhi vijjamāne, kiṃ tava kāmehi ye pariḷāhā 46;
સબ્બા હિ કામરતિયો, જલિતા કુથિતા કમ્પિતા સન્તાપિતા.
Sabbā hi kāmaratiyo, jalitā kuthitā kampitā santāpitā.
૫૦૭.
507.
‘‘અસપત્તમ્હિ સમાને, કિં તવ કામેહિ યે બહુસપત્તા;
‘‘Asapattamhi samāne, kiṃ tava kāmehi ye bahusapattā;
રાજગ્ગિચોરઉદકપ્પિયેહિ, સાધારણા કામા બહુસપત્તા.
Rājaggicoraudakappiyehi, sādhāraṇā kāmā bahusapattā.
૫૦૮.
508.
‘‘મોક્ખમ્હિ વિજ્જમાને, કિં તવ કામેહિ યેસુ વધબન્ધો;
‘‘Mokkhamhi vijjamāne, kiṃ tava kāmehi yesu vadhabandho;
કામેસુ હિ અસકામા, વધબન્ધદુખાનિ અનુભોન્તિ.
Kāmesu hi asakāmā, vadhabandhadukhāni anubhonti.
૫૦૯.
509.
‘‘આદીપિતા તિણુક્કા, ગણ્હન્તં દહન્તિ નેવ મુઞ્ચન્તં;
‘‘Ādīpitā tiṇukkā, gaṇhantaṃ dahanti neva muñcantaṃ;
ઉક્કોપમા હિ કામા, દહન્તિ યે તે ન મુઞ્ચન્તિ.
Ukkopamā hi kāmā, dahanti ye te na muñcanti.
૫૧૦.
510.
‘‘મા અપ્પકસ્સ હેતુ, કામસુખસ્સ વિપુલં જહી સુખં;
‘‘Mā appakassa hetu, kāmasukhassa vipulaṃ jahī sukhaṃ;
મા પુથુલોમોવ બળિસં, ગિલિત્વા પચ્છા વિહઞ્ઞસિ.
Mā puthulomova baḷisaṃ, gilitvā pacchā vihaññasi.
૫૧૧.
511.
‘‘કામં કામેસુ દમસ્સુ, તાવ સુનખોવ સઙ્ખલાબદ્ધો;
‘‘Kāmaṃ kāmesu damassu, tāva sunakhova saṅkhalābaddho;
કાહિન્તિ ખુ તં કામા, છાતા સુનખંવ ચણ્ડાલા.
Kāhinti khu taṃ kāmā, chātā sunakhaṃva caṇḍālā.
૫૧૨.
512.
‘‘અપરિમિતઞ્ચ દુક્ખં, બહૂનિ ચ ચિત્તદોમનસ્સાનિ;
‘‘Aparimitañca dukkhaṃ, bahūni ca cittadomanassāni;
૫૧૩.
513.
૫૧૪.
514.
અસપત્તમસમ્બાધં, અખલિતમભયં નિરુપતાપં.
Asapattamasambādhaṃ, akhalitamabhayaṃ nirupatāpaṃ.
૫૧૫.
515.
‘‘અધિગતમિદં બહૂહિ, અમતં અજ્જાપિ ચ લભનીયમિદં;
‘‘Adhigatamidaṃ bahūhi, amataṃ ajjāpi ca labhanīyamidaṃ;
યો યોનિસો પયુઞ્જતિ, ન ચ સક્કા અઘટમાનેન’’.
Yo yoniso payuñjati, na ca sakkā aghaṭamānena’’.
૫૧૬.
516.
એવં ભણતિ સુમેધા, સઙ્ખારગતે રતિં અલભમાના;
Evaṃ bhaṇati sumedhā, saṅkhāragate ratiṃ alabhamānā;
અનુનેન્તી અનિકરત્તં, કેસે ચ છમં ખિપિ સુમેધા.
Anunentī anikarattaṃ, kese ca chamaṃ khipi sumedhā.
૫૧૭.
517.
ઉટ્ઠાય અનિકરત્તો, પઞ્જલિકો યાચિતસ્સા પિતરં સો;
Uṭṭhāya anikaratto, pañjaliko yācitassā pitaraṃ so;
‘‘વિસ્સજ્જેથ સુમેધં, પબ્બજિતું વિમોક્ખસચ્ચદસ્સા’’.
‘‘Vissajjetha sumedhaṃ, pabbajituṃ vimokkhasaccadassā’’.
૫૧૮.
518.
વિસ્સજ્જિતા માતાપિતૂહિ, પબ્બજિ સોકભયભીતા;
Vissajjitā mātāpitūhi, pabbaji sokabhayabhītā;
છ અભિઞ્ઞા સચ્છિકતા, અગ્ગફલં સિક્ખમાનાય.
Cha abhiññā sacchikatā, aggaphalaṃ sikkhamānāya.
૫૧૯.
519.
અચ્છરિયમબ્ભુતં તં, નિબ્બાનં આસિ રાજકઞ્ઞાય;
Acchariyamabbhutaṃ taṃ, nibbānaṃ āsi rājakaññāya;
પુબ્બેનિવાસચરિતં, યથા બ્યાકરિ પચ્છિમે કાલે.
Pubbenivāsacaritaṃ, yathā byākari pacchime kāle.
૫૨૦.
520.
‘‘ભગવતિ કોણાગમને, સઙ્ઘારામમ્હિ નવનિવેસમ્હિ;
‘‘Bhagavati koṇāgamane, saṅghārāmamhi navanivesamhi;
સખિયો તિસ્સો જનિયો, વિહારદાનં અદાસિમ્હ.
Sakhiyo tisso janiyo, vihāradānaṃ adāsimha.
૫૨૧.
521.
‘‘દસક્ખત્તું સતક્ખત્તું, દસસતક્ખત્તું સતાનિ ચ સતક્ખત્તું;
‘‘Dasakkhattuṃ satakkhattuṃ, dasasatakkhattuṃ satāni ca satakkhattuṃ;
દેવેસુ ઉપ્પજ્જિમ્હ, કો પન વાદો મનુસ્સેસુ.
Devesu uppajjimha, ko pana vādo manussesu.
૫૨૨.
522.
‘‘દેવેસુ મહિદ્ધિકા અહુમ્હ, માનુસકમ્હિ કો પન વાદો;
‘‘Devesu mahiddhikā ahumha, mānusakamhi ko pana vādo;
સત્તરતનસ્સ મહેસી, ઇત્થિરતનં અહં આસિં.
Sattaratanassa mahesī, itthiratanaṃ ahaṃ āsiṃ.
૫૨૩.
523.
‘‘સો હેતુ સો પભવો, તં મૂલં સાવ સાસને ખન્તી;
‘‘So hetu so pabhavo, taṃ mūlaṃ sāva sāsane khantī;
તં પઠમસમોધાનં, તં ધમ્મરતાય નિબ્બાનં’’.
Taṃ paṭhamasamodhānaṃ, taṃ dhammaratāya nibbānaṃ’’.
૫૨૪.
524.
એવં કરોન્તિ યે સદ્દહન્તિ, વચનં અનોમપઞ્ઞસ્સ;
Evaṃ karonti ye saddahanti, vacanaṃ anomapaññassa;
નિબ્બિન્દન્તિ ભવગતે, નિબ્બિન્દિત્વા વિરજ્જન્તીતિ.
Nibbindanti bhavagate, nibbinditvā virajjantīti.
ઇત્થં સુદં સુમેધા થેરી ગાથાયો અભાસિત્થાતિ.
Itthaṃ sudaṃ sumedhā therī gāthāyo abhāsitthāti.
મહાનિપાતો નિટ્ઠિતો.
Mahānipāto niṭṭhito.
સમત્તા થેરીગાથાયો.
Samattā therīgāthāyo.
થેરીગાથાપાળિ નિટ્ઠિતા.
Therīgāthāpāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / થેરીગાથા-અટ્ઠકથા • Therīgāthā-aṭṭhakathā / ૧. સુમેધાથેરીગાથાવણ્ણના • 1. Sumedhātherīgāthāvaṇṇanā