Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઉદાનપાળિ • Udānapāḷi |
૮. સુન્દરીસુત્તં
8. Sundarīsuttaṃ
૩૮. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન ભગવા સક્કતો હોતિ ગરુકતો માનિતો પૂજિતો અપચિતો લાભી ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારાનં . ભિક્ખુસઙ્ઘોપિ સક્કતો હોતિ ગરુકતો માનિતો પૂજિતો અપચિતો લાભી ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારાનં. અઞ્ઞતિત્થિયા પન પરિબ્બાજકા અસક્કતા હોન્તિ અગરુકતા અમાનિતા અપૂજિતા અનપચિતા ન લાભિનો ચીવરપિણ્ડપાતસેનાસનગિલાનપચ્ચયભેસજ્જપરિક્ખારાનં.
38. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhagavā sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ . Bhikkhusaṅghopi sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Aññatitthiyā pana paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā anapacitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
અથ ખો તે અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા ભગવતો સક્કારં અસહમાના ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ ચ યેન સુન્દરી પરિબ્બાજિકા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા સુન્દરિં પરિબ્બાજિકં એતદવોચું – ‘‘ઉસ્સહસિ ત્વં, ભગિનિ, ઞાતીનં અત્થં કાતુ’’ન્તિ? ‘‘ક્યાહં, અય્યા, કરોમિ? કિં મયા ન સક્કા 1 કાતું? જીવિતમ્પિ મે પરિચ્ચત્તં ઞાતીનં અત્થાયા’’તિ.
Atha kho te aññatitthiyā paribbājakā bhagavato sakkāraṃ asahamānā bhikkhusaṅghassa ca yena sundarī paribbājikā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sundariṃ paribbājikaṃ etadavocuṃ – ‘‘ussahasi tvaṃ, bhagini, ñātīnaṃ atthaṃ kātu’’nti? ‘‘Kyāhaṃ, ayyā, karomi? Kiṃ mayā na sakkā 2 kātuṃ? Jīvitampi me pariccattaṃ ñātīnaṃ atthāyā’’ti.
‘‘તેન હિ, ભગિનિ, અભિક્ખણં જેતવનં ગચ્છાહી’’તિ. ‘‘એવં, અય્યા’’તિ ખો સુન્દરી પરિબ્બાજિકા તેસં અઞ્ઞતિત્થિયાનં પરિબ્બાજકાનં પટિસ્સુત્વા અભિક્ખણં જેતવનં અગમાસિ.
‘‘Tena hi, bhagini, abhikkhaṇaṃ jetavanaṃ gacchāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, ayyā’’ti kho sundarī paribbājikā tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ paṭissutvā abhikkhaṇaṃ jetavanaṃ agamāsi.
યદા તે અઞ્ઞિંસુ અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા – ‘‘વોદિટ્ઠા ખો સુન્દરી પરિબ્બાજિકા બહુજનેન અભિક્ખણં જેતવનં ગચ્છતી’’તિ 3. અથ નં જીવિતા વોરોપેત્વા તત્થેવ જેતવનસ્સ પરિખાકૂપે નિક્ખિપિત્વા 4 યેન રાજા પસેનદિ કોસલો તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા રાજાનં પસેનદિં કોસલં એતદવોચું – ‘‘યા સા, મહારાજ, સુન્દરી પરિબ્બાજિકા; સા નો ન દિસ્સતી’’તિ. ‘‘કત્થ પન તુમ્હે આસઙ્કથા’’તિ ? ‘‘જેતવને, મહારાજા’’તિ. ‘‘તેન હિ જેતવનં વિચિનથા’’તિ.
Yadā te aññiṃsu aññatitthiyā paribbājakā – ‘‘vodiṭṭhā kho sundarī paribbājikā bahujanena abhikkhaṇaṃ jetavanaṃ gacchatī’’ti 5. Atha naṃ jīvitā voropetvā tattheva jetavanassa parikhākūpe nikkhipitvā 6 yena rājā pasenadi kosalo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavocuṃ – ‘‘yā sā, mahārāja, sundarī paribbājikā; sā no na dissatī’’ti. ‘‘Kattha pana tumhe āsaṅkathā’’ti ? ‘‘Jetavane, mahārājā’’ti. ‘‘Tena hi jetavanaṃ vicinathā’’ti.
અથ ખો તે અઞ્ઞતિત્થિયા પરિબ્બાજકા જેતવનં વિચિનિત્વા યથાનિક્ખિત્તં પરિખાકૂપા ઉદ્ધરિત્વા મઞ્ચકં આરોપેત્વા સાવત્થિં પવેસેત્વા રથિયાય રથિયં સિઙ્ઘાટકેન સિઙ્ઘાટકં ઉપસઙ્કમિત્વા મનુસ્સે ઉજ્ઝાપેસું –
Atha kho te aññatitthiyā paribbājakā jetavanaṃ vicinitvā yathānikkhittaṃ parikhākūpā uddharitvā mañcakaṃ āropetvā sāvatthiṃ pavesetvā rathiyāya rathiyaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ upasaṅkamitvā manusse ujjhāpesuṃ –
‘‘પસ્સથાય્યા સમણાનં સક્યપુત્તિયાનં કમ્મં! અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો. ઇમે હિ નામ ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો સચ્ચવાદિનો સીલવન્તો કલ્યાણધમ્મા પટિજાનિસ્સન્તિ! નત્થિ ઇમેસં સામઞ્ઞં, નત્થિ ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. નટ્ઠં ઇમેસં સામઞ્ઞં, નટ્ઠં ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. કુતો ઇમેસં સામઞ્ઞં, કુતો ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં? અપગતા ઇમે સામઞ્ઞા, અપગતા ઇમે બ્રહ્મઞ્ઞા. કથઞ્હિ નામ પુરિસો પુરિસકિચ્ચં કરિત્વા ઇત્થિં જીવિતા વોરોપેસ્સતી’’તિ!
‘‘Passathāyyā samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ kammaṃ! Alajjino ime samaṇā sakyaputtiyā dussīlā pāpadhammā musāvādino abrahmacārino. Ime hi nāma dhammacārino samacārino brahmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā paṭijānissanti! Natthi imesaṃ sāmaññaṃ, natthi imesaṃ brahmaññaṃ. Naṭṭhaṃ imesaṃ sāmaññaṃ, naṭṭhaṃ imesaṃ brahmaññaṃ. Kuto imesaṃ sāmaññaṃ, kuto imesaṃ brahmaññaṃ? Apagatā ime sāmaññā, apagatā ime brahmaññā. Kathañhi nāma puriso purisakiccaṃ karitvā itthiṃ jīvitā voropessatī’’ti!
તેન ખો પન સમયેન સાવત્થિયં મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ –
Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ manussā bhikkhū disvā asabbhāhi pharusāhi vācāhi akkosanti paribhāsanti rosanti vihesanti –
‘‘અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો . ઇમે હિ નામ ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો સચ્ચવાદિનો સીલવન્તો કલ્યાણધમ્મા પટિજાનિસ્સન્તિ! નત્થિ ઇમેસં સામઞ્ઞં, નત્થિ ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. નટ્ઠં ઇમેસં સામઞ્ઞં, નટ્ઠં ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. કુતો ઇમેસં સામઞ્ઞં, કુતો ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં? અપગતા ઇમે સામઞ્ઞા, અપગતા ઇમે બ્રહ્મઞ્ઞા. કથઞ્હિ નામ પુરિસો પુરિસકિચ્ચં કરિત્વા ઇત્થિં જીવિતા વોરોપેસ્સતી’’તિ!
‘‘Alajjino ime samaṇā sakyaputtiyā dussīlā pāpadhammā musāvādino abrahmacārino . Ime hi nāma dhammacārino samacārino brahmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā paṭijānissanti! Natthi imesaṃ sāmaññaṃ, natthi imesaṃ brahmaññaṃ. Naṭṭhaṃ imesaṃ sāmaññaṃ, naṭṭhaṃ imesaṃ brahmaññaṃ. Kuto imesaṃ sāmaññaṃ, kuto imesaṃ brahmaññaṃ? Apagatā ime sāmaññā, apagatā ime brahmaññā. Kathañhi nāma puriso purisakiccaṃ karitvā itthiṃ jīvitā voropessatī’’ti!
અથ ખો સમ્બહુલા ભિક્ખૂ પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય સાવત્થિં પિણ્ડાય પાવિસિંસુ. સાવત્થિયં પિણ્ડાય ચરિત્વા પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે ભિક્ખૂ ભગવન્તં એતદવોચું –
Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –
‘‘એતરહિ, ભન્તે, સાવત્થિયં મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ – ‘અલજ્જિનો ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા દુસ્સીલા પાપધમ્મા મુસાવાદિનો અબ્રહ્મચારિનો. ઇમે હિ નામ ધમ્મચારિનો સમચારિનો બ્રહ્મચારિનો સચ્ચવાદિનો સીલવન્તો કલ્યાણધમ્મા પટિજાનિસ્સન્તિ. નત્થિ ઇમેસં સામઞ્ઞં, નત્થિ ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. નટ્ઠં ઇમેસં સામઞ્ઞં, નટ્ઠં ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં. કુતો ઇમેસં સામઞ્ઞં, કુતો ઇમેસં બ્રહ્મઞ્ઞં? અપગતા ઇમે સામઞ્ઞા, અપગતા ઇમે બ્રહ્મઞ્ઞા. કથઞ્હિ નામ પુરિસો પુરિસકિચ્ચં કરિત્વા ઇત્થિં જીવિતા વોરોપેસ્સતી’’’તિ!
‘‘Etarahi, bhante, sāvatthiyaṃ manussā bhikkhū disvā asabbhāhi pharusāhi vācāhi akkosanti paribhāsanti rosanti vihesanti – ‘alajjino ime samaṇā sakyaputtiyā dussīlā pāpadhammā musāvādino abrahmacārino. Ime hi nāma dhammacārino samacārino brahmacārino saccavādino sīlavanto kalyāṇadhammā paṭijānissanti. Natthi imesaṃ sāmaññaṃ, natthi imesaṃ brahmaññaṃ. Naṭṭhaṃ imesaṃ sāmaññaṃ, naṭṭhaṃ imesaṃ brahmaññaṃ. Kuto imesaṃ sāmaññaṃ, kuto imesaṃ brahmaññaṃ? Apagatā ime sāmaññā, apagatā ime brahmaññā. Kathañhi nāma puriso purisakiccaṃ karitvā itthiṃ jīvitā voropessatī’’’ti!
‘‘નેસો, ભિક્ખવે, સદ્દો ચિરં ભવિસ્સતિ સત્તાહમેવ ભવિસ્સતિ. સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન અન્તરધાયિસ્સતિ. તેન હિ, ભિક્ખવે, યે મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ, તે તુમ્હે ઇમાય ગાથાય પટિચોદેથ –
‘‘Neso, bhikkhave, saddo ciraṃ bhavissati sattāhameva bhavissati. Sattāhassa accayena antaradhāyissati. Tena hi, bhikkhave, ye manussā bhikkhū disvā asabbhāhi pharusāhi vācāhi akkosanti paribhāsanti rosanti vihesanti, te tumhe imāya gāthāya paṭicodetha –
‘‘‘અભૂતવાદી નિરયં ઉપેતિ,
‘‘‘Abhūtavādī nirayaṃ upeti,
ઉભોપિ તે પેચ્ચ સમા ભવન્તિ,
Ubhopi te pecca samā bhavanti,
નિહીનકમ્મા મનુજા પરત્થા’’’તિ.
Nihīnakammā manujā paratthā’’’ti.
અથ ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં પરિયાપુણિત્વા યે મનુસ્સા ભિક્ખૂ દિસ્વા અસબ્ભાહિ ફરુસાહિ વાચાહિ અક્કોસન્તિ પરિભાસન્તિ રોસન્તિ વિહેસન્તિ તે ઇમાય ગાથાય પટિચોદેન્તિ –
Atha kho te bhikkhū bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā ye manussā bhikkhū disvā asabbhāhi pharusāhi vācāhi akkosanti paribhāsanti rosanti vihesanti te imāya gāthāya paṭicodenti –
‘‘અભૂતવાદી નિરયં ઉપેતિ,
‘‘Abhūtavādī nirayaṃ upeti,
યો વાપિ કત્વા ન કરોમિચાહ;
Yo vāpi katvā na karomicāha;
ઉભોપિ તે પેચ્ચ સમા ભવન્તિ,
Ubhopi te pecca samā bhavanti,
નિહીનકમ્મા મનુજા પરત્થા’’તિ.
Nihīnakammā manujā paratthā’’ti.
મનુસ્સાનં એતદહોસિ – ‘‘અકારકા ઇમે સમણા સક્યપુત્તિયા. નયિમેહિ કતં. સપન્તિમે સમણા સક્યપુત્તિયા’’તિ. નેવ સો સદ્દો ચિરં અહોસિ. સત્તાહમેવ અહોસિ. સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન અન્તરધાયિ.
Manussānaṃ etadahosi – ‘‘akārakā ime samaṇā sakyaputtiyā. Nayimehi kataṃ. Sapantime samaṇā sakyaputtiyā’’ti. Neva so saddo ciraṃ ahosi. Sattāhameva ahosi. Sattāhassa accayena antaradhāyi.
અથ ખો સમ્બહુલા ભિક્ખૂ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે ભિક્ખૂ ભગવતો એતદવોચું –
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavato etadavocuṃ –
‘‘અચ્છરિયં, ભન્તે, અબ્ભુતં, ભન્તે! યાવ સુભાસિતં ચિદં ભન્તે ભગવતા – ‘નેસો, ભિક્ખવે, સદ્દો ચિરં ભવિસ્સતિ. સત્તાહમેવ ભવિસ્સતિ. સત્તાહસ્સ અચ્ચયેન અન્તરધાયિસ્સતી’તિ. અન્તરહિતો સો, ભન્તે, સદ્દો’’તિ.
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ bhante bhagavatā – ‘neso, bhikkhave, saddo ciraṃ bhavissati. Sattāhameva bhavissati. Sattāhassa accayena antaradhāyissatī’ti. Antarahito so, bhante, saddo’’ti.
અથ ખો ભગવા એતમત્થં વિદિત્વા તાયં વેલાયં ઇમં ઉદાનં ઉદાનેસિ –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘તુદન્તિ વાચાય જના અસઞ્ઞતા,
‘‘Tudanti vācāya janā asaññatā,
સરેહિ સઙ્ગામગતંવ કુઞ્જરં;
Sarehi saṅgāmagataṃva kuñjaraṃ;
સુત્વાન વાક્યં ફરુસં ઉદીરિતં,
Sutvāna vākyaṃ pharusaṃ udīritaṃ,
અધિવાસયે ભિક્ખુ અદુટ્ઠચિત્તો’’તિ. અટ્ઠમં;
Adhivāsaye bhikkhu aduṭṭhacitto’’ti. aṭṭhamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ઉદાન-અટ્ઠકથા • Udāna-aṭṭhakathā / ૮. સુન્દરીસુત્તવણ્ણના • 8. Sundarīsuttavaṇṇanā