Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā

    [૩૫૯] ૯. સુવણ્ણમિગજાતકવણ્ણના

    [359] 9. Suvaṇṇamigajātakavaṇṇanā

    વિક્કમ રે હરિપાદાતિ ઇદં સત્થા જેતવને વિહરન્તો સાવત્થિયં એકં કુલધીતરં આરબ્ભ કથેસિ. સા કિર સાવત્થિયં દ્વિન્નં અગ્ગસાવકાનં ઉપટ્ઠાકકુલસ્સ ધીતા સદ્ધા પસન્ના બુદ્ધમામકા ધમ્મમામકા સઙ્ઘમામકા આચારસમ્પન્ના પણ્ડિતા દાનાદિપુઞ્ઞાભિરતા. તં અઞ્ઞં સાવત્થિયમેવ સમાનજાતિકં મિચ્છાદિટ્ઠિકકુલં વારેસિ. અથસ્સા માતાપિતરો ‘‘અમ્હાકં ધીતા સદ્ધા પસન્ના તીણિ રતનાનિ મમાયતિ દાનાદિપુઞ્ઞાભિરતા, તુમ્હે મિચ્છાદિટ્ઠિકા ઇમિસ્સાપિ યથારુચિયા દાનં વા દાતું ધમ્મં વા સોતું વિહારં વા ગન્તું સીલં વા રક્ખિતું ઉપોસથકમ્મં વા કાતું ન દસ્સથ, ન મયં તુમ્હાકં દેમ, અત્તના સદિસં મિચ્છાદિટ્ઠિકકુલાવ કુમારિકં ગણ્હથા’’તિ આહંસુ. તે તેહિ પટિક્ખિત્તા ‘‘તુમ્હાકં ધીતા અમ્હાકં ઘરં ગન્ત્વા યથાધિપ્પાયેન સબ્બમેતં કરોતુ, મયં ન વારેસ્સામ, દેથ નો એત’’ન્તિ વત્વા ‘‘તેન હિ ગણ્હથા’’તિ વુત્તા ભદ્દકેન નક્ખત્તેન મઙ્ગલં કત્વા તં અત્તનો ઘરં નયિંસુ. સા વત્તાચારસમ્પન્ના પતિદેવતા અહોસિ, સસ્સુસસુરસામિકવત્તાનિ કતાનેવ હોન્તિ.

    Vikkamare haripādāti idaṃ satthā jetavane viharanto sāvatthiyaṃ ekaṃ kuladhītaraṃ ārabbha kathesi. Sā kira sāvatthiyaṃ dvinnaṃ aggasāvakānaṃ upaṭṭhākakulassa dhītā saddhā pasannā buddhamāmakā dhammamāmakā saṅghamāmakā ācārasampannā paṇḍitā dānādipuññābhiratā. Taṃ aññaṃ sāvatthiyameva samānajātikaṃ micchādiṭṭhikakulaṃ vāresi. Athassā mātāpitaro ‘‘amhākaṃ dhītā saddhā pasannā tīṇi ratanāni mamāyati dānādipuññābhiratā, tumhe micchādiṭṭhikā imissāpi yathāruciyā dānaṃ vā dātuṃ dhammaṃ vā sotuṃ vihāraṃ vā gantuṃ sīlaṃ vā rakkhituṃ uposathakammaṃ vā kātuṃ na dassatha, na mayaṃ tumhākaṃ dema, attanā sadisaṃ micchādiṭṭhikakulāva kumārikaṃ gaṇhathā’’ti āhaṃsu. Te tehi paṭikkhittā ‘‘tumhākaṃ dhītā amhākaṃ gharaṃ gantvā yathādhippāyena sabbametaṃ karotu, mayaṃ na vāressāma, detha no eta’’nti vatvā ‘‘tena hi gaṇhathā’’ti vuttā bhaddakena nakkhattena maṅgalaṃ katvā taṃ attano gharaṃ nayiṃsu. Sā vattācārasampannā patidevatā ahosi, sassusasurasāmikavattāni katāneva honti.

    સા એકદિવસં સામિકં આહ – ‘‘ઇચ્છામહં, અય્યપુત્ત, અમ્હાકં કુલૂપકત્થેરાનં દાનં દાતુ’’ન્તિ. સાધુ, ભદ્દે, યથાજ્ઝાસયેન દાનં દેહીતિ. સા થેરે નિમન્તાપેત્વા મહન્તં સક્કારં કત્વા પણીતભોજનં ભોજેત્વા એકમન્તં નિસીદિત્વા ‘‘ભન્તે, ઇમં કુલં મિચ્છાદિટ્ઠિકં અસ્સદ્ધં તિણ્ણં રતનાનં ગુણં ન જાનાતિ, સાધુ, અય્યા, યાવ ઇમં કુલં તિણ્ણં રતનાનં ગુણં જાનાતિ, તાવ ઇધેવ ભિક્ખં ગણ્હથા’’તિ આહ. થેરા અધિવાસેત્વા તત્થ નિબદ્ધં ભુઞ્જન્તિ. પુન સામિકં આહ ‘‘અય્યપુત્ત, થેરા ઇધ નિબદ્ધં આગચ્છન્તિ, કિંકારણા તુમ્હે ન પસ્સથા’’તિ. ‘‘સાધુ, પસ્સિસ્સામી’’તિ. સા પુનદિવસે થેરાનં ભત્તકિચ્ચપરિયોસાને તસ્સ આરોચેસિ . સો ઉપસઙ્કમિત્વા થેરેહિ સદ્ધિં પટિસન્થારં કત્વા એકમન્તં નિસીદિ. અથસ્સ ધમ્મસેનાપતિ ધમ્મકથં કથેસિ. સો થેરસ્સ ધમ્મકથાય ચ ઇરિયાપથેસુ ચ પસીદિત્વા તતો પટ્ઠાય થેરાનં આસનં પઞ્ઞપેતિ, પાનીયં પરિસ્સાવેતિ, અન્તરાભત્તે ધમ્મકથં સુણાતિ, તસ્સ અપરભાગે મિચ્છાદિટ્ઠિ ભિજ્જિ.

    Sā ekadivasaṃ sāmikaṃ āha – ‘‘icchāmahaṃ, ayyaputta, amhākaṃ kulūpakattherānaṃ dānaṃ dātu’’nti. Sādhu, bhadde, yathājjhāsayena dānaṃ dehīti. Sā there nimantāpetvā mahantaṃ sakkāraṃ katvā paṇītabhojanaṃ bhojetvā ekamantaṃ nisīditvā ‘‘bhante, imaṃ kulaṃ micchādiṭṭhikaṃ assaddhaṃ tiṇṇaṃ ratanānaṃ guṇaṃ na jānāti, sādhu, ayyā, yāva imaṃ kulaṃ tiṇṇaṃ ratanānaṃ guṇaṃ jānāti, tāva idheva bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti āha. Therā adhivāsetvā tattha nibaddhaṃ bhuñjanti. Puna sāmikaṃ āha ‘‘ayyaputta, therā idha nibaddhaṃ āgacchanti, kiṃkāraṇā tumhe na passathā’’ti. ‘‘Sādhu, passissāmī’’ti. Sā punadivase therānaṃ bhattakiccapariyosāne tassa ārocesi . So upasaṅkamitvā therehi saddhiṃ paṭisanthāraṃ katvā ekamantaṃ nisīdi. Athassa dhammasenāpati dhammakathaṃ kathesi. So therassa dhammakathāya ca iriyāpathesu ca pasīditvā tato paṭṭhāya therānaṃ āsanaṃ paññapeti, pānīyaṃ parissāveti, antarābhatte dhammakathaṃ suṇāti, tassa aparabhāge micchādiṭṭhi bhijji.

    અથેકદિવસં થેરો દ્વિન્નમ્પિ ધમ્મકથં કથેન્તો સચ્ચાનિ પકાસેસિ, સચ્ચપરિયોસાને ઉભોપિ જયમ્પતિકા સોતાપત્તિફલે પતિટ્ઠહિંસુ. તતો પટ્ઠાય તસ્સ માતાપિતરો આદિં કત્વા અન્તમસો દાસકમ્મકરાપિ સબ્બે મિચ્છાદિટ્ઠિં ભિન્દિત્વા બુદ્ધધમ્મસઙ્ઘમામકાયેવ જાતા. અથેકદિવસં દારિકા સામિકં આહ – ‘‘અય્યપુત્ત, કિં મે ઘરાવાસેન, ઇચ્છામહં પબ્બજિતુ’’ન્તિ. સો ‘‘સાધુ ભદ્દે, અહમ્પિ પબ્બજિસ્સામી’’તિ મહન્તેન પરિવારેન તં ભિક્ખુનુપસ્સયં નેત્વા પબ્બાજેત્વા સયમ્પિ સત્થારં ઉપસઙ્કમિત્વા પબ્બજ્જં યાચિ. તં સત્થા પબ્બાજેસિ. ઉભોપિ વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા ન ચિરસ્સેવ અરહત્તં પાપુણિંસુ. અથેકદિવસં ભિક્ખૂ ધમ્મસભાયં કથં સમુટ્ઠાપેસું ‘‘આવુસો, અસુકા નામ દહરભિક્ખુની અત્તનો ચેવ પચ્ચયા જાતા સામિકસ્સ ચ, અત્તનાપિ પબ્બજિત્વા અરહત્તં પત્વા તમ્પિ પાપેસી’’તિ. સત્થા આગન્ત્વા ‘‘કાય નુત્થ, ભિક્ખવે, એતરહિ કથાય સન્નિસિન્ના’’તિ પુચ્છિત્વા ‘‘ઇમાય નામા’’તિ વુત્તે ‘‘ન, ભિક્ખવે, ઇદાનેવ તાવ એસા સામિકં રાગપાસા મોચેસિ, પુબ્બેપેસા પોરાણકપણ્ડિતે પન મરણપાસા મોચેસી’’તિ વત્વા અતીતં આહરિ.

    Athekadivasaṃ thero dvinnampi dhammakathaṃ kathento saccāni pakāsesi, saccapariyosāne ubhopi jayampatikā sotāpattiphale patiṭṭhahiṃsu. Tato paṭṭhāya tassa mātāpitaro ādiṃ katvā antamaso dāsakammakarāpi sabbe micchādiṭṭhiṃ bhinditvā buddhadhammasaṅghamāmakāyeva jātā. Athekadivasaṃ dārikā sāmikaṃ āha – ‘‘ayyaputta, kiṃ me gharāvāsena, icchāmahaṃ pabbajitu’’nti. So ‘‘sādhu bhadde, ahampi pabbajissāmī’’ti mahantena parivārena taṃ bhikkhunupassayaṃ netvā pabbājetvā sayampi satthāraṃ upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ satthā pabbājesi. Ubhopi vipassanaṃ vaḍḍhetvā na cirasseva arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Athekadivasaṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, asukā nāma daharabhikkhunī attano ceva paccayā jātā sāmikassa ca, attanāpi pabbajitvā arahattaṃ patvā tampi pāpesī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva tāva esā sāmikaṃ rāgapāsā mocesi, pubbepesā porāṇakapaṇḍite pana maraṇapāsā mocesī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    અતીતે બારાણસિયં બ્રહ્મદત્તે રજ્જં કારેન્તે બોધિસત્તો મિગયોનિયં નિબ્બત્તિત્વા વયપ્પત્તો અભિરૂપો અહોસિ પાસાદિકો દસ્સનીયો સુવણ્ણવણ્ણો લાખારસપરિકમ્મકતેહિ વિય હત્થપાદેહિ રજતદામસદિસેહિ વિસાણેહિ મણિગુળિકપટિભાગેહિ અક્ખીહિ રત્તકમ્બલગેણ્ડુસદિસેન મુખેન સમન્નાગતો. ભરિયાપિસ્સ તરુણમિગી અભિરૂપા અહોસિ દસ્સનીયા. તે સમગ્ગવાસં વસિંસુ, અસીતિસહસ્સચિત્રમિગા બોધિસત્તં ઉપટ્ઠહિંસુ. તદા લુદ્દકા મિગવીથીસુ પાસે ઓડ્ડેસું. અથેકદિવસં બોધિસત્તો મિગાનં પુરતો ગચ્છન્તો પાદે પાસેન બજ્ઝિત્વા ‘‘છિન્દિસ્સામિ ન’’ન્તિ આકડ્ઢિ, ચમ્મં છિજ્જિ, પુન આકડ્ઢન્તસ્સ મંસં છિજ્જિ, પુન ન્હારુ છિજ્જિ, પાસો અટ્ઠિમાહચ્ચ અટ્ઠાસિ. સો પાસં છિન્દિતું અસક્કોન્તો મરણભયતજ્જિતો બદ્ધરવં રવિ. તં સુત્વા ભીતો મિગગણો પલાયિ. ભરિયા પનસ્સ પલાયિત્વા મિગાનં અન્તરે ઓલોકેન્તી તં અદિસ્વા ‘‘ઇદં ભયં મય્હં પિયસામિકસ્સ ઉપ્પન્નં ભવિસ્સતી’’તિ વેગેન તસ્સ સન્તિકં ગન્ત્વા અસ્સુમુખી રોદમાના ‘‘સામિ , ત્વં મહબ્બલો, કિં એતં પાસં સન્ધારેતું ન સક્ખિસ્સસિ, વેગં જનેત્વા છિન્દાહિ ન’’ન્તિ તસ્સ ઉસ્સાહં જનેન્તી પઠમં ગાથમાહ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto migayoniyaṃ nibbattitvā vayappatto abhirūpo ahosi pāsādiko dassanīyo suvaṇṇavaṇṇo lākhārasaparikammakatehi viya hatthapādehi rajatadāmasadisehi visāṇehi maṇiguḷikapaṭibhāgehi akkhīhi rattakambalageṇḍusadisena mukhena samannāgato. Bhariyāpissa taruṇamigī abhirūpā ahosi dassanīyā. Te samaggavāsaṃ vasiṃsu, asītisahassacitramigā bodhisattaṃ upaṭṭhahiṃsu. Tadā luddakā migavīthīsu pāse oḍḍesuṃ. Athekadivasaṃ bodhisatto migānaṃ purato gacchanto pāde pāsena bajjhitvā ‘‘chindissāmi na’’nti ākaḍḍhi, cammaṃ chijji, puna ākaḍḍhantassa maṃsaṃ chijji, puna nhāru chijji, pāso aṭṭhimāhacca aṭṭhāsi. So pāsaṃ chindituṃ asakkonto maraṇabhayatajjito baddharavaṃ ravi. Taṃ sutvā bhīto migagaṇo palāyi. Bhariyā panassa palāyitvā migānaṃ antare olokentī taṃ adisvā ‘‘idaṃ bhayaṃ mayhaṃ piyasāmikassa uppannaṃ bhavissatī’’ti vegena tassa santikaṃ gantvā assumukhī rodamānā ‘‘sāmi , tvaṃ mahabbalo, kiṃ etaṃ pāsaṃ sandhāretuṃ na sakkhissasi, vegaṃ janetvā chindāhi na’’nti tassa ussāhaṃ janentī paṭhamaṃ gāthamāha –

    ૫૦.

    50.

    ‘‘વિક્કમ રે હરિપાદ, વિક્કમ રે મહામિગ;

    ‘‘Vikkama re haripāda, vikkama re mahāmiga;

    છિન્દ વારત્તિકં પાસં, નાહં એકા વને રમે’’તિ.

    Chinda vārattikaṃ pāsaṃ, nāhaṃ ekā vane rame’’ti.

    તત્થ વિક્કમાતિ પરક્કમ, આકડ્ઢાતિ અત્થો. રેતિ આમન્તને નિપાતો. હરિપાદાતિ સુવણ્ણપાદ. સકલસરીરમ્પિ તસ્સ સુવણ્ણવણ્ણં, અયં પન ગારવેનેવમાહ. નાહં એકાતિ અહં તયા વિના એકિકા વને ન રમિસ્સામિ, તિણોદકં પન અગ્ગહેત્વા સુસ્સિત્વા મરિસ્સામીતિ દસ્સેતિ.

    Tattha vikkamāti parakkama, ākaḍḍhāti attho. Reti āmantane nipāto. Haripādāti suvaṇṇapāda. Sakalasarīrampi tassa suvaṇṇavaṇṇaṃ, ayaṃ pana gāravenevamāha. Nāhaṃ ekāti ahaṃ tayā vinā ekikā vane na ramissāmi, tiṇodakaṃ pana aggahetvā sussitvā marissāmīti dasseti.

    તં સુત્વા મિગો દુતિયં ગાથમાહ –

    Taṃ sutvā migo dutiyaṃ gāthamāha –

    ૫૧.

    51.

    ‘‘વિક્કમામિ ન પારેમિ, ભૂમિં સુમ્ભામિ વેગસા;

    ‘‘Vikkamāmi na pāremi, bhūmiṃ sumbhāmi vegasā;

    દળ્હો વારત્તિકો પાસો, પાદં મે પરિકન્તતી’’તિ.

    Daḷho vārattiko pāso, pādaṃ me parikantatī’’ti.

    તત્થ વિક્કમામીતિ ભદ્દે, અહં વીરિયં કરોમિ. ન પારેમીતિ પાસં છિન્દિતું પન ન સક્કોમીતિ અત્થો. ભૂમિં સુમ્ભામીતિ અપિ નામ છિજ્જેય્યાતિ પાદેનાપિ ભૂમિં પહરામિ. વેગસાતિ વેગેન. પરિકન્તતીતિ ચમ્માદીનિ છિન્દન્તો સમન્તા કન્તતીતિ.

    Tattha vikkamāmīti bhadde, ahaṃ vīriyaṃ karomi. Na pāremīti pāsaṃ chindituṃ pana na sakkomīti attho. Bhūmiṃ sumbhāmīti api nāma chijjeyyāti pādenāpi bhūmiṃ paharāmi. Vegasāti vegena. Parikantatīti cammādīni chindanto samantā kantatīti.

    અથ નં મિગી ‘‘મા ભાયિ, સામિ, અહં અત્તનો બલેન લુદ્દકં યાચિત્વા તવ જીવિતં આહરિસ્સામિ. સચે યાચનાય ન સક્ખિસ્સામિ, મમ જીવિતમ્પિ દત્વા તવ જીવિતં આહરિસ્સામી’’તિ મહાસત્તં અસ્સાસેત્વા લોહિતલિત્તં બોધિસત્તં પરિગ્ગહેત્વા અટ્ઠાસિ. લુદ્દકોપિ અસિઞ્ચ સત્તિઞ્ચ ગહેત્વા કપ્પુટ્ઠાનગ્ગિ વિય આગચ્છતિ. સા તં દિસ્વા ‘‘સામિ, લુદ્દકો આગચ્છતિ, અહં અત્તનો બલં કરિસ્સામિ, ત્વં મા ભાયી’’તિ મિગં અસ્સાસેત્વા લુદ્દકસ્સ પટિપથં ગન્ત્વા પટિક્કમિત્વા એકમન્તં ઠિતા તં વન્દિત્વા ‘‘સામિ, મમ સામિકો સુવણ્ણવણ્ણો સીલાચારસમ્પન્નો, અસીતિસહસ્સાનં મિગાનં રાજા’’તિ બોધિસત્તસ્સ ગુણં કથેત્વા મિગરાજે ઠિતેયેવ અત્તનો વધં યાચન્તી તતિયં ગાથમાહ –

    Atha naṃ migī ‘‘mā bhāyi, sāmi, ahaṃ attano balena luddakaṃ yācitvā tava jīvitaṃ āharissāmi. Sace yācanāya na sakkhissāmi, mama jīvitampi datvā tava jīvitaṃ āharissāmī’’ti mahāsattaṃ assāsetvā lohitalittaṃ bodhisattaṃ pariggahetvā aṭṭhāsi. Luddakopi asiñca sattiñca gahetvā kappuṭṭhānaggi viya āgacchati. Sā taṃ disvā ‘‘sāmi, luddako āgacchati, ahaṃ attano balaṃ karissāmi, tvaṃ mā bhāyī’’ti migaṃ assāsetvā luddakassa paṭipathaṃ gantvā paṭikkamitvā ekamantaṃ ṭhitā taṃ vanditvā ‘‘sāmi, mama sāmiko suvaṇṇavaṇṇo sīlācārasampanno, asītisahassānaṃ migānaṃ rājā’’ti bodhisattassa guṇaṃ kathetvā migarāje ṭhiteyeva attano vadhaṃ yācantī tatiyaṃ gāthamāha –

    ૫૨.

    52.

    ‘‘અત્થરસ્સુ પલાસાનિ, અસિં નિબ્બાહ લુદ્દક;

    ‘‘Attharassu palāsāni, asiṃ nibbāha luddaka;

    પઠમં મં વધિત્વાન, હન પચ્છા મહામિગ’’ન્તિ.

    Paṭhamaṃ maṃ vadhitvāna, hana pacchā mahāmiga’’nti.

    તત્થ પલાસાનીતિ મંસટ્ઠપનત્થં પલાસપણ્ણાનિ અત્થરસ્સુ. અસિં નિબ્બાહાતિ અસિં કોસતો નીહર.

    Tattha palāsānīti maṃsaṭṭhapanatthaṃ palāsapaṇṇāni attharassu. Asiṃ nibbāhāti asiṃ kosato nīhara.

    તં સુત્વા લુદ્દકો ‘‘મનુસ્સભૂતા તાવ સામિકસ્સ અત્થાય અત્તનો જીવિતં ન પરિચ્ચજન્તિ, અયં તિરચ્છાનગતા જીવિતં પરિચ્ચજતિ, મનુસ્સભાસાય ચ મધુરેન સરેન કથેતિ, અજ્જ ઇમિસ્સા ચ પતિનો ચસ્સા જીવિતં દસ્સામી’’તિ પસન્નચિત્તો ચતુત્થં ગાથમાહ –

    Taṃ sutvā luddako ‘‘manussabhūtā tāva sāmikassa atthāya attano jīvitaṃ na pariccajanti, ayaṃ tiracchānagatā jīvitaṃ pariccajati, manussabhāsāya ca madhurena sarena katheti, ajja imissā ca patino cassā jīvitaṃ dassāmī’’ti pasannacitto catutthaṃ gāthamāha –

    ૫૩.

    53.

    ‘‘ન મે સુતં વા દિટ્ઠં વા, ભાસન્તિં માનુસિં મિગિં;

    ‘‘Na me sutaṃ vā diṭṭhaṃ vā, bhāsantiṃ mānusiṃ migiṃ;

    ત્વઞ્ચ ભદ્દે સુખી હોહિ, એસો ચાપિ મહામિગો’’તિ.

    Tvañca bhadde sukhī hohi, eso cāpi mahāmigo’’ti.

    તત્થ સુતં વા દિટ્ઠં વાતિ મયા ઇતો પુબ્બે એવરૂપં દિટ્ઠં વા સુતં વા નત્થિ. ભાસન્તિં માનુસિં મિગિન્તિ અહઞ્હિ ઇતો પુબ્બે માનુસિં વાચં ભાસન્તિં મિગિં નેવ અદ્દસં ન અસ્સોસિં. યેસં પન ‘‘ન મે સુતા વા દિટ્ઠા વા, ભાસન્તી માનુસી મિગી’’તિ પાળિ, તેસં યથાપાળિમેવ અત્થો દિસ્સતિ. ભદ્દેતિ ભદ્દકે પણ્ડિકે ઉપાયકુસલે. ઇતિ તં આલપિત્વા પુન ‘‘ત્વઞ્ચ એસો ચાપિ મહામિગોતિ દ્વેપિ જના સુખી નિદ્દુક્ખા હોથા’’તિ તં સમસ્સાસેત્વા લુદ્દકો બોધિસત્તસ્સ સન્તિકં ગન્ત્વા વાસિયા ચમ્મપાસં છિન્દિત્વા પાદે લગ્ગપાસકં સણિકં નીહરિત્વા ન્હારુના ન્હારું, મંસેન મંસં, ચમ્મેન ચમ્મં પટિપાટેત્વા પાદં હત્થેન પરિમજ્જિ. તઙ્ખણઞ્ઞેવ મહાસત્તસ્સ પૂરિતપારમિતાનુભાવેન લુદ્દકસ્સ ચ મેત્તચિત્તાનુભાવેન મિગિયા ચ મેત્તધમ્માનુભાવેન ન્હારુમંસચમ્માનિ ન્હારુમંસચમ્મેહિ ઘટયિંસુ. બોધિસત્તો પન સુખી નિદ્દુક્ખો અટ્ઠાસિ.

    Tattha sutaṃ vā diṭṭhaṃ vāti mayā ito pubbe evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā natthi. Bhāsantiṃ mānusiṃ miginti ahañhi ito pubbe mānusiṃ vācaṃ bhāsantiṃ migiṃ neva addasaṃ na assosiṃ. Yesaṃ pana ‘‘na me sutā vā diṭṭhā vā, bhāsantī mānusī migī’’ti pāḷi, tesaṃ yathāpāḷimeva attho dissati. Bhaddeti bhaddake paṇḍike upāyakusale. Iti taṃ ālapitvā puna ‘‘tvañca eso cāpi mahāmigoti dvepi janā sukhī niddukkhā hothā’’ti taṃ samassāsetvā luddako bodhisattassa santikaṃ gantvā vāsiyā cammapāsaṃ chinditvā pāde laggapāsakaṃ saṇikaṃ nīharitvā nhārunā nhāruṃ, maṃsena maṃsaṃ, cammena cammaṃ paṭipāṭetvā pādaṃ hatthena parimajji. Taṅkhaṇaññeva mahāsattassa pūritapāramitānubhāvena luddakassa ca mettacittānubhāvena migiyā ca mettadhammānubhāvena nhārumaṃsacammāni nhārumaṃsacammehi ghaṭayiṃsu. Bodhisatto pana sukhī niddukkho aṭṭhāsi.

    મિગી બોધિસત્તં સુખિતં દિસ્વા સોમનસ્સજાતા લુદ્દકસ્સ અનુમોદનં કરોન્તી પઞ્ચમં ગાથમાહ –

    Migī bodhisattaṃ sukhitaṃ disvā somanassajātā luddakassa anumodanaṃ karontī pañcamaṃ gāthamāha –

    ૫૪.

    54.

    ‘‘એવં લુદ્દક નન્દસ્સુ, સહ સબ્બેહિ ઞાતિભિ;

    ‘‘Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;

    યથાહમજ્જ નન્દામિ, મુત્તં દિસ્વા મહામિગ’’ન્તિ.

    Yathāhamajja nandāmi, muttaṃ disvā mahāmiga’’nti.

    તત્થ લુદ્દકાતિ દારુણકમ્મકિરિયાય લદ્ધનામવસેન આલપતિ.

    Tattha luddakāti dāruṇakammakiriyāya laddhanāmavasena ālapati.

    બોધિસત્તો ‘‘અયં લુદ્દો મય્હં અવસ્સયો જાતો, મયાપિસ્સ અવસ્સયેનેવ ભવિતું વટતી’’તિ ગોચરભૂમિયં દિટ્ઠં એકં મણિક્ખન્ધં તસ્સ દત્વા ‘‘સમ્મ, ઇતો પટ્ઠાય પાણાતિપાતાદીનિ મા કરિ, ઇમિના કુટુમ્બં સણ્ઠપેત્વા દારકે પોસેન્તો દાનસીલાદીનિ પુઞ્ઞાનિ કરોહી’’તિ તસ્સોવાદં દત્વા અરઞ્ઞં પાવિસિ.

    Bodhisatto ‘‘ayaṃ luddo mayhaṃ avassayo jāto, mayāpissa avassayeneva bhavituṃ vaṭatī’’ti gocarabhūmiyaṃ diṭṭhaṃ ekaṃ maṇikkhandhaṃ tassa datvā ‘‘samma, ito paṭṭhāya pāṇātipātādīni mā kari, iminā kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā dārake posento dānasīlādīni puññāni karohī’’ti tassovādaṃ datvā araññaṃ pāvisi.

    સત્થા ઇમં ધમ્મદેસનં આહરિત્વા જાતકં સમોધાનેસિ – ‘‘તદા લુદ્દકો છન્નો અહોસિ, મિગી દહરભિક્ખુની, મિગરાજા પન અહમેવ અહોસિ’’ન્તિ.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā luddako channo ahosi, migī daharabhikkhunī, migarājā pana ahameva ahosi’’nti.

    સુવણ્ણમિગજાતકવણ્ણના નવમા.

    Suvaṇṇamigajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi / ૩૫૯. સુવણ્ણમિગજાતકં • 359. Suvaṇṇamigajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact