| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
૪. મારસંયુત્તં
4. Mārasaṃyuttaṃ
૧. પઠમવગ્ગો
1. Paṭhamavaggo
૧. તપોકમ્મસુત્તવણ્ણના
1. Tapokammasuttavaṇṇanā
૧૩૭. મારસંયુત્તસ્સ પઠમે ઉરુવેલાયં વિહરતીતિ પટિવિદ્ધસબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણો ઉરુવેલગામં ઉપનિસ્સાય વિહરતિ. પઠમાભિસમ્બુદ્ધોતિ અભિસમ્બુદ્ધો હુત્વા પઠમં અન્તોસત્તાહસ્મિંયેવ. દુક્કરકારિકાયાતિ છબ્બસ્સાનિ કતાય દુક્કરકારિકાય. મારો પાપિમાતિ અત્તનો વિસયં અતિક્કમિતું પટિપન્ને સત્તે મારેતીતિ મારો. પાપે નિયોજેતિ, સયં વા પાપે નિયુત્તોતિ પાપિમા. અઞ્ઞાનિપિસ્સ કણ્હો, અધિપતિ, વસવત્તી, અન્તકો, નમુચિ, પમત્તબન્ધૂતિઆદીનિ બહૂનિ નામાનિ, ઇધ પન નામદ્વયમેવ ગહિતં. ઉપસઙ્કમીતિ – ‘‘અયં સમણો ગોતમો ‘મુત્તોસ્મી’તિ મઞ્ઞતિ, અમુત્તભાવમસ્સ કથેસ્સામી’’તિ ચિન્તેત્વા ઉપસઙ્કમિ.
137. Mārasaṃyuttassa paṭhame uruvelāyaṃ viharatīti paṭividdhasabbaññutaññāṇo uruvelagāmaṃ upanissāya viharati. Paṭhamābhisambuddhoti abhisambuddho hutvā paṭhamaṃ antosattāhasmiṃyeva. Dukkarakārikāyāti chabbassāni katāya dukkarakārikāya. Māro pāpimāti attano visayaṃ atikkamituṃ paṭipanne satte māretīti māro. Pāpe niyojeti, sayaṃ vā pāpe niyuttoti pāpimā. Aññānipissa kaṇho, adhipati, vasavattī, antako, namuci, pamattabandhūtiādīni bahūni nāmāni, idha pana nāmadvayameva gahitaṃ. Upasaṅkamīti – ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo ‘muttosmī’ti maññati, amuttabhāvamassa kathessāmī’’ti cintetvā upasaṅkami.
તપોકમ્મા અપક્કમ્માતિ તપોકમ્મતો અપક્કમિત્વા. અપરદ્ધોતિ ‘‘દૂરે ત્વં સુદ્ધિમગ્ગા’’તિ વદતિ. અમરં તપન્તિ અમરતપં અમરભાવત્થાય કતં લૂખતપં, અત્તકિલમથાનુયોગો. સબ્બાનત્થાવહં હોતીતિ, ‘‘સબ્બં તપં મય્હં અત્થાવહં ન ભવતી’’તિ ઞત્વા. ફિયારિત્તંવ ધમ્મનીતિ અરઞ્ઞે થલે ફિયારિત્તં વિય. ઇદં વુત્તં હોતિ – યથા અરઞ્ઞે થલે નાવં ઠપેત્વા ભણ્ડસ્સ પૂરેત્વા મહાજના અભિરૂહિત્વા ફિયારિત્તં ગહેત્વા સંકડ્ઢેય્યું ચેવ ઉપ્પીલેય્યું ચ, સો મહાજનસ્સ વાયામો એકઙ્ગુલદ્વઙ્ગુલમત્તમ્પિ નાવાય ગમનં અસાધેન્તો નિરત્થકો ભવેય્ય ન અનત્થાવહો, એવમેવ અહં ‘સબ્બં અમરં તપં અનત્થાવહં હોતી’તિ ઞત્વા વિસ્સજ્જેસિન્તિ.
Tapokammā apakkammāti tapokammato apakkamitvā. Aparaddhoti ‘‘dūre tvaṃ suddhimaggā’’ti vadati. Amaraṃ tapanti amaratapaṃ amarabhāvatthāya kataṃ lūkhatapaṃ, attakilamathānuyogo. Sabbānatthāvahaṃ hotīti, ‘‘sabbaṃ tapaṃ mayhaṃ atthāvahaṃ na bhavatī’’ti ñatvā. Phiyārittaṃva dhammanīti araññe thale phiyārittaṃ viya. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā araññe thale nāvaṃ ṭhapetvā bhaṇḍassa pūretvā mahājanā abhirūhitvā phiyārittaṃ gahetvā saṃkaḍḍheyyuṃ ceva uppīleyyuṃ ca, so mahājanassa vāyāmo ekaṅguladvaṅgulamattampi nāvāya gamanaṃ asādhento niratthako bhaveyya na anatthāvaho, evameva ahaṃ ‘sabbaṃ amaraṃ tapaṃ anatthāvahaṃ hotī’ti ñatvā vissajjesinti.
ઇદાનિ તં અમરં તપં પહાય યેન મગ્ગેન બુદ્ધો જાતો, તં દસ્સેન્તો સીલન્તિઆદિમાહ . તત્થ સીલન્તિ વચનેન સમ્માવાચાકમ્મન્તાજીવા ગહિતા, સમાધિના સમ્માવાયામસતિસમાધયો, પઞ્ઞાય સમ્માદિટ્ઠિસઙ્કપ્પા. મગ્ગં બોધાય ભાવયન્તિ ઇમં અટ્ઠઙ્ગિકમેવ અરિયમગ્ગં બોધત્થાય ભાવયન્તો. એત્થ ચ બોધાયાતિ મગ્ગત્થાય. યથા હિ યાગુત્થાય યાગુમેવ પચન્તિ, પૂવત્થાય પૂવમેવ પચન્તિ, ન અઞ્ઞં કિઞ્ચિ કરોન્તિ, એવં મગ્ગમેવ મગ્ગત્થાય ભાવેતિ. તેનાહ ‘‘મગ્ગં બોધાય ભાવય’’ન્તિ. પરમં સુદ્ધિન્તિ અરહત્તં. નિહતોતિ ત્વં મયા નિહતો પરાજિતો. પઠમં.
Idāni taṃ amaraṃ tapaṃ pahāya yena maggena buddho jāto, taṃ dassento sīlantiādimāha . Tattha sīlanti vacanena sammāvācākammantājīvā gahitā, samādhinā sammāvāyāmasatisamādhayo, paññāya sammādiṭṭhisaṅkappā. Maggaṃ bodhāya bhāvayanti imaṃ aṭṭhaṅgikameva ariyamaggaṃ bodhatthāya bhāvayanto. Ettha ca bodhāyāti maggatthāya. Yathā hi yāgutthāya yāgumeva pacanti, pūvatthāya pūvameva pacanti, na aññaṃ kiñci karonti, evaṃ maggameva maggatthāya bhāveti. Tenāha ‘‘maggaṃ bodhāya bhāvaya’’nti. Paramaṃ suddhinti arahattaṃ. Nihatoti tvaṃ mayā nihato parājito. Paṭhamaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧. તપોકમ્મસુત્તં • 1. Tapokammasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧. તપોકમ્મસુત્તવણ્ણના • 1. Tapokammasuttavaṇṇanā
