Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi |
તસ્સપાપિયસિકાવિનયો
Tassapāpiyasikāvinayo
૨૩૮. ‘‘સિયા અનુવાદાધિકરણં દ્વે સમથે અનાગમ્મ – સતિવિનયઞ્ચ, અમૂળ્હવિનયઞ્ચ ; દ્વીહિ સમથેહિ સમ્મેય્ય – સમ્મુખાવિનયેન ચ, તસ્સપાપિયસિકાય ચાતિ? સિયાતિસ્સ વચનીયં. યથા કથં વિય? ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ભિક્ખું સઙ્ઘમજ્ઝે ગરુકાય આપત્તિયા ચોદેતિ – ‘સરતાયસ્મા એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, સરામિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. તમેનં સો નિબ્બેઠેન્તં અતિવેઠેતિ – ‘ઇઙ્ઘાયસ્મા સાધુકમેવ જાનાહિ, યદિ સરસિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ન ખો અહં, આવુસો, સરામિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા. સરામિ ચ ખો અહં, આવુસો, એવરૂપિં અપ્પમત્તિકં આપત્તિં આપજ્જિતા’તિ. તમેનં સો નિબ્બેઠેન્તં અતિવેઠેતિ – ‘ઇઙ્ઘાયસ્મા સાધુકમેવ જાનાહિ, યદિ સરસિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. સો એવં વદેતિ – ‘ઇમઞ્હિ નામાહં, આવુસો, અપ્પમત્તિકં આપત્તિં આપજ્જિત્વા અપુટ્ઠો પટિજાનિસ્સામિ. કિં પનાહં એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિત્વા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા, પુટ્ઠો ન પટિજાનિસ્સામી’તિ? સો એવં વદેતિ – ‘ઇમઞ્હિ નામ ત્વં, આવુસો, અપ્પમત્તિકં આપત્તિં આપજ્જિત્વા અપુટ્ઠો ન પટિજાનિસ્સસિ. કિં પન ત્વં એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિત્વા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા, અપુટ્ઠો પટિજાનિસ્સસિ? ઇઙ્ઘાયસ્મા સાધુકમેવ જાનાહિ, યદિ સરસિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. સો એવં વદેસિ – ‘સરામિ ખો અહં, આવુસો, એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા. દવા મે એતં વુત્તં, રવા મે એતં વુત્તં – નાહં તં સરામિ એવરૂપિં ગરુકં આપત્તિં આપજ્જિતા, પારાજિકં વા પારાજિકસામન્તં વા’તિ. તસ્સ ખો, ભિક્ખવે 1, ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કાતબ્બં. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, કાતબ્બં. બ્યત્તેન ભિક્ખુના પટિબલેન સઙ્ઘો ઞાપેતબ્બો –
238. ‘‘Siyā anuvādādhikaraṇaṃ dve samathe anāgamma – sativinayañca, amūḷhavinayañca ; dvīhi samathehi sammeyya – sammukhāvinayena ca, tassapāpiyasikāya cāti? Siyātissa vacanīyaṃ. Yathā kathaṃ viya? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu bhikkhuṃ saṅghamajjhe garukāya āpattiyā codeti – ‘saratāyasmā evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. So evaṃ vadeti – ‘na kho ahaṃ, āvuso, sarāmi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. Tamenaṃ so nibbeṭhentaṃ ativeṭheti – ‘iṅghāyasmā sādhukameva jānāhi, yadi sarasi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. So evaṃ vadeti – ‘na kho ahaṃ, āvuso, sarāmi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā. Sarāmi ca kho ahaṃ, āvuso, evarūpiṃ appamattikaṃ āpattiṃ āpajjitā’ti. Tamenaṃ so nibbeṭhentaṃ ativeṭheti – ‘iṅghāyasmā sādhukameva jānāhi, yadi sarasi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. So evaṃ vadeti – ‘imañhi nāmāhaṃ, āvuso, appamattikaṃ āpattiṃ āpajjitvā apuṭṭho paṭijānissāmi. Kiṃ panāhaṃ evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitvā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā, puṭṭho na paṭijānissāmī’ti? So evaṃ vadeti – ‘imañhi nāma tvaṃ, āvuso, appamattikaṃ āpattiṃ āpajjitvā apuṭṭho na paṭijānissasi. Kiṃ pana tvaṃ evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitvā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā, apuṭṭho paṭijānissasi? Iṅghāyasmā sādhukameva jānāhi, yadi sarasi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. So evaṃ vadesi – ‘sarāmi kho ahaṃ, āvuso, evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā. Davā me etaṃ vuttaṃ, ravā me etaṃ vuttaṃ – nāhaṃ taṃ sarāmi evarūpiṃ garukaṃ āpattiṃ āpajjitā, pārājikaṃ vā pārājikasāmantaṃ vā’ti. Tassa kho, bhikkhave 2, bhikkhuno tassapāpiyasikākammaṃ kātabbaṃ. Evañca pana, bhikkhave, kātabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે ગરુકાય આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનાતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનાતિ, અઞ્ઞેનાઞ્ઞં પટિચરતિ, સમ્પજાનમુસા ભાસતિ. યદિ સઙ્ઘસ્સ પત્તકલ્લં, સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરેય્ય. એસા ઞત્તિ.
‘‘Suṇātu me, bhante saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghamajjhe garukāya āpattiyā anuyuñjiyamāno avajānitvā paṭijānāti, paṭijānitvā avajānāti, aññenāññaṃ paṭicarati, sampajānamusā bhāsati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmassa bhikkhuno tassapāpiyasikākammaṃ kareyya. Esā ñatti.
‘‘સુણાતુ મે, ભન્તે, સઙ્ઘો. અયં ઇત્થન્નામો ભિક્ખુ સઙ્ઘમજ્ઝે ગરુકાય આપત્તિયા અનુયુઞ્જિયમાનો અવજાનિત્વા પટિજાનાતિ, પટિજાનિત્વા અવજાનાતિ, અઞ્ઞેનાઞ્ઞં પટિચરતિ, સમ્પજાનમુસા ભાસતિ. સઙ્ઘો ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં કરોતિ. યસ્સાયસ્મતો ખમતિ ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મસ્સ કરણં, સો તુણ્હસ્સ; યસ્સ નક્ખમતિ, સો ભાસેય્ય.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu saṅghamajjhe garukāya āpattiyā anuyuñjiyamāno avajānitvā paṭijānāti, paṭijānitvā avajānāti, aññenāññaṃ paṭicarati, sampajānamusā bhāsati. Saṅgho itthannāmassa bhikkhuno tassapāpiyasikākammaṃ karoti. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno tassapāpiyasikākammassa karaṇaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘દુતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰… તતિયમ્પિ એતમત્થં વદામિ…પે॰….
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe….
‘‘કતં સઙ્ઘેન ઇત્થન્નામસ્સ ભિક્ખુનો તસ્સપાપિયસિકાકમ્મં. ખમતિ સઙ્ઘસ્સ, તસ્મા તુણ્હી, એવમેતં ધારયામી’’તિ.
‘‘Kataṃ saṅghena itthannāmassa bhikkhuno tassapāpiyasikākammaṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
‘‘ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અધિકરણં વૂપસન્તં. કેન વૂપસન્તં? સમ્મુખાવિનયેન ચ, તસ્સપાપિયસિકાય ચ. કિઞ્ચ તત્થ સમ્મુખાવિનયસ્મિં? સઙ્ઘસમ્મુખતા, ધમ્મસમ્મુખતા, વિનયસમ્મુખતા…પે॰… કા ચ તત્થ તસ્સપાપિયસિકાય? યા તસ્સપાપિયસિકાકમ્મસ્સ કિરિયા કરણં ઉપગમનં અજ્ઝુપગમનં અધિવાસના અપ્પટિક્કોસના – અયં તત્થ તસ્સપાપિયસિકાય. એવં વૂપસન્તં ચે, ભિક્ખવે, અધિકરણં કારકો ઉક્કોટેતિ, ઉક્કોટનકં પાચિત્તિયં; છન્દદાયકો ખીયતિ, ખીયનકં પાચિત્તિયં.
‘‘Idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena ca, tassapāpiyasikāya ca. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Saṅghasammukhatā, dhammasammukhatā, vinayasammukhatā…pe… kā ca tattha tassapāpiyasikāya? Yā tassapāpiyasikākammassa kiriyā karaṇaṃ upagamanaṃ ajjhupagamanaṃ adhivāsanā appaṭikkosanā – ayaṃ tattha tassapāpiyasikāya. Evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ; chandadāyako khīyati, khīyanakaṃ pācittiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / તસ્સપાપિયસિકાવિનયકથા • Tassapāpiyasikāvinayakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અધિકરણવૂપસમનસમથકથાવણ્ણના • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અધિકરણકથાવણ્ણના • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / તસ્સપાપિયસિકાવિનયકથા • Tassapāpiyasikāvinayakathā