Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૮. તતિયવિભઙ્ગસુત્તં
8. Tatiyavibhaṅgasuttaṃ
૫૦૮. ‘‘પઞ્ચિમાનિ, ભિક્ખવે, ઇન્દ્રિયાનિ. કતમાનિ પઞ્ચ? સુખિન્દ્રિયં, દુક્ખિન્દ્રિયં, સોમનસ્સિન્દ્રિયં, દોમનસ્સિન્દ્રિયં, ઉપેક્ખિન્દ્રિયં.
508. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ.
‘‘કતમઞ્ચ , ભિક્ખવે, સુખિન્દ્રિયં? યં ખો, ભિક્ખવે, કાયિકં સુખં , કાયિકં સાતં, કાયસમ્ફસ્સજં સુખં સાતં વેદયિતં – ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સુખિન્દ્રિયં.
‘‘Katamañca , bhikkhave, sukhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ sukhaṃ , kāyikaṃ sātaṃ, kāyasamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, sukhindriyaṃ.
‘‘કતમઞ્ચ, ભિક્ખવે, દુક્ખિન્દ્રિયં? યં ખો, ભિક્ખવે, કાયિકં દુક્ખં, કાયિકં અસાતં, કાયસમ્ફસ્સજં દુક્ખં અસાતં વેદયિતં – ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, દુક્ખિન્દ્રિયં.
‘‘Katamañca, bhikkhave, dukkhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ dukkhaṃ, kāyikaṃ asātaṃ, kāyasamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhindriyaṃ.
‘‘કતમઞ્ચ, ભિક્ખવે, સોમનસ્સિન્દ્રિયં? યં ખો, ભિક્ખવે, ચેતસિકં સુખં, ચેતસિકં સાતં, મનોસમ્ફસ્સજં સુખં સાતં વેદયિતં – ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, સોમનસ્સિન્દ્રિયં.
‘‘Katamañca, bhikkhave, somanassindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ sukhaṃ, cetasikaṃ sātaṃ, manosamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, somanassindriyaṃ.
‘‘કતમઞ્ચ , ભિક્ખવે, દોમનસ્સિન્દ્રિયં? યં ખો, ભિક્ખવે, ચેતસિકં દુક્ખં, ચેતસિકં અસાતં, મનોસમ્ફસ્સજં દુક્ખં અસાતં વેદયિતં – ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, દોમનસ્સિન્દ્રિયં.
‘‘Katamañca , bhikkhave, domanassindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ dukkhaṃ, cetasikaṃ asātaṃ, manosamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, domanassindriyaṃ.
‘‘કતમઞ્ચ, ભિક્ખવે, ઉપેક્ખિન્દ્રિયં? યં ખો, ભિક્ખવે, કાયિકં વા ચેતસિકં વા નેવ સાતં નાસાતં વેદયિતં – ઇદં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, ઉપેક્ખિન્દ્રિયં.
‘‘Katamañca, bhikkhave, upekkhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ vā cetasikaṃ vā neva sātaṃ nāsātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, upekkhindriyaṃ.
‘‘તત્ર, ભિક્ખવે, યઞ્ચ સુખિન્દ્રિયં યઞ્ચ સોમનસ્સિન્દ્રિયં, સુખા સા વેદના દટ્ઠબ્બા. તત્ર, ભિક્ખવે, યઞ્ચ દુક્ખિન્દ્રિયં યઞ્ચ દોમનસ્સિન્દ્રિયં, દુક્ખા સા વેદના દટ્ઠબ્બા. તત્ર, ભિક્ખવે, યદિદં ઉપેક્ખિન્દ્રિયં, અદુક્ખમસુખા સા વેદના દટ્ઠબ્બા . ઇતિ ખો, ભિક્ખવે, ઇમાનિ પઞ્ચિન્દ્રિયાનિ પઞ્ચ હુત્વા તીણિ હોન્તિ, તીણિ હુત્વા પઞ્ચ હોન્તિ પરિયાયેના’’તિ. અટ્ઠમં.
‘‘Tatra, bhikkhave, yañca sukhindriyaṃ yañca somanassindriyaṃ, sukhā sā vedanā daṭṭhabbā. Tatra, bhikkhave, yañca dukkhindriyaṃ yañca domanassindriyaṃ, dukkhā sā vedanā daṭṭhabbā. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ upekkhindriyaṃ, adukkhamasukhā sā vedanā daṭṭhabbā . Iti kho, bhikkhave, imāni pañcindriyāni pañca hutvā tīṇi honti, tīṇi hutvā pañca honti pariyāyenā’’ti. Aṭṭhamaṃ.