Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga |
૭. તતુત્તરિસિક્ખાપદં
7. Tatuttarisikkhāpadaṃ
૫૨૨. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ અચ્છિન્નચીવરકે ભિક્ખૂ ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદન્તિ – ‘‘ભગવતા, આવુસો, અનુઞ્ઞાતં – ‘અચ્છિન્નચીવરસ્સ વા નટ્ઠચીવરસ્સ વા અઞ્ઞાતકં ગહપતિં વા ગહપતાનિં વા ચીવરં વિઞ્ઞાપેતું’; વિઞ્ઞાપેથ, આવુસો, ચીવર’’ન્તિ. ‘‘અલં, આવુસો, લદ્ધં અમ્હેહિ ચીવર’’ન્તિ. ‘‘મયં આયસ્મન્તાનં વિઞ્ઞાપેમા’’તિ. ‘‘વિઞ્ઞાપેથ, આવુસો’’તિ. અથ ખો છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ગહપતિકે ઉપસઙ્કમિત્વા એતદવોચું – ‘‘અચ્છિન્નચીવરકા, આવુસો, ભિક્ખૂ આગતા. દેથ નેસં ચીવરાની’’તિ, બહું ચીવરં વિઞ્ઞાપેસું.
522. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū acchinnacīvarake bhikkhū upasaṅkamitvā evaṃ vadanti – ‘‘bhagavatā, āvuso, anuññātaṃ – ‘acchinnacīvarassa vā naṭṭhacīvarassa vā aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā cīvaraṃ viññāpetuṃ’; viññāpetha, āvuso, cīvara’’nti. ‘‘Alaṃ, āvuso, laddhaṃ amhehi cīvara’’nti. ‘‘Mayaṃ āyasmantānaṃ viññāpemā’’ti. ‘‘Viññāpetha, āvuso’’ti. Atha kho chabbaggiyā bhikkhū gahapatike upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘‘acchinnacīvarakā, āvuso, bhikkhū āgatā. Detha nesaṃ cīvarānī’’ti, bahuṃ cīvaraṃ viññāpesuṃ.
તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરો પુરિસો સભાયં નિસિન્નો અઞ્ઞતરં પુરિસં એતદવોચ – ‘‘અચ્છિન્નચીવરકા અય્યો ભિક્ખૂ આગતા. તેસં મયા ચીવરં દિન્ન’’ન્તિ. સોપિ એવમાહ – ‘‘મયાપિ દિન્ન’’ન્તિ. અપરોપિ એવમાહ – ‘‘મયાપિ દિન્ન’’ન્તિ. તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ સમણા સક્યપુત્તિયા ન મત્તં જાનિત્વા બહું ચીવરં વિઞ્ઞાપેસ્સન્તિ, દુસ્સવાણિજ્જં વા સમણા સક્યપુત્તિયા કરિસ્સન્તિ, પગ્ગાહિકસાલં 1 વા પસારેસ્સન્તી’’તિ! અસ્સોસું ખો ભિક્ખૂ તેસં મનુસ્સાનં ઉજ્ઝાયન્તાનં ખિય્યન્તાનં વિપાચેન્તાનં. યે તે ભિક્ખૂ અપ્પિચ્છા…પે॰… તે ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ છબ્બગ્ગિયા ભિક્ખૂ ન મત્તં જાનિત્વા બહું ચીવરં વિઞ્ઞાપેસ્સન્તી’’તિ! અથ ખો તે ભિક્ખૂ છબ્બગ્ગિયે ભિક્ખૂ અનેકપરિયાયેન વિગરહિત્વા ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું…પે॰… ‘‘સચ્ચં કિર તુમ્હે, ભિક્ખવે, ન મત્તં જાનિત્વા બહું ચીવરં વિઞ્ઞાપેથા’’તિ? ‘‘સચ્ચં, ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ તુમ્હે, મોઘપુરિસા, ન મત્તં જાનિત્વા બહું ચીવરં વિઞ્ઞાપેસ્સથ! નેતં, મોઘપુરિસા, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસેય્યાથ –
Tena kho pana samayena aññataro puriso sabhāyaṃ nisinno aññataraṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘acchinnacīvarakā ayyo bhikkhū āgatā. Tesaṃ mayā cīvaraṃ dinna’’nti. Sopi evamāha – ‘‘mayāpi dinna’’nti. Aparopi evamāha – ‘‘mayāpi dinna’’nti. Te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessanti, dussavāṇijjaṃ vā samaṇā sakyaputtiyā karissanti, paggāhikasālaṃ 2 vā pasāressantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessantī’’ti! Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpethā’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessatha! Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
૫૨૩. ‘‘તઞ્ચે અઞ્ઞાતકો ગહપતિ વા ગહપતાની વા બહૂહિ ચીવરેહિ અભિહટ્ઠું પવારેય્ય સન્તરુત્તરપરમં તેન ભિક્ખુના તતો ચીવરં સાદિતબ્બં. તતો ચે ઉત્તરિ સાદિયેય્ય, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિય’’ન્તિ.
523.‘‘Tañce aññātako gahapati vā gahapatānī vā bahūhi cīvarehi abhihaṭṭhuṃ pavāreyya santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabbaṃ. Tato ce uttari sādiyeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
૫૨૪. તઞ્ચેતિ અચ્છિન્નચીવરકં ભિક્ખું.
524.Tañceti acchinnacīvarakaṃ bhikkhuṃ.
અઞ્ઞાતકો નામ માતિતો વા પિતિતો વા યાવ સત્તમા પિતામહયુગા અસમ્બદ્ધો.
Aññātako nāma mātito vā pitito vā yāva sattamā pitāmahayugā asambaddho.
ગહપતિ નામ યો કોચિ અગારં અજ્ઝાવસતિ.
Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasati.
ગહપતાની નામ યા કાચિ અગારં અજ્ઝાવસતિ.
Gahapatānī nāma yā kāci agāraṃ ajjhāvasati.
બહૂહિ ચીવરેહીતિ બહુકેહિ ચીવરેહિ.
Bahūhi cīvarehīti bahukehi cīvarehi.
અભિહટ્ઠું પવારેય્યાતિ યાવતકં ઇચ્છસિ તાવતકં ગણ્હાહીતિ.
Abhihaṭṭhuṃ pavāreyyāti yāvatakaṃ icchasi tāvatakaṃ gaṇhāhīti.
સન્તરુત્તરપરમં તેન ભિક્ખુના તતો ચીવરં સાદિતબ્બન્તિ સચે તીણિ નટ્ઠાનિ હોન્તિ દ્વે સાદિતબ્બાનિ, દ્વે નટ્ઠાનિ એકં સાદિતબ્બં, એકં નટ્ઠં ન કિઞ્ચિ સાદિતબ્બં.
Santaruttaraparamaṃtena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabbanti sace tīṇi naṭṭhāni honti dve sāditabbāni, dve naṭṭhāni ekaṃ sāditabbaṃ, ekaṃ naṭṭhaṃ na kiñci sāditabbaṃ.
તતો ચે ઉત્તરિ સાદિયેય્યાતિ તતુત્તરિ વિઞ્ઞાપેતિ, પયોગે દુક્કટં. પટિલાભેન નિસ્સગ્ગિયં હોતિ. નિસ્સજ્જિતબ્બં સઙ્ઘસ્સ વા ગણસ્સ વા પુગ્ગલસ્સ વા. એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, નિસ્સજ્જિતબ્બં…પે॰… ઇદં મે, ભન્તે, ચીવરં અઞ્ઞાતકં ગહપતિકં ઉપસઙ્કમિત્વા તતુત્તરિ વિઞ્ઞાપિતં નિસ્સગ્ગિયં. ઇમાહં સઙ્ઘસ્સ નિસ્સજ્જામીતિ…પે॰… દદેય્યાતિ…પે॰… દદેય્યુન્તિ…પે॰… આયસ્મતો દમ્મીતિ.
Tato ce uttari sādiyeyyāti tatuttari viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… idaṃ me, bhante, cīvaraṃ aññātakaṃ gahapatikaṃ upasaṅkamitvā tatuttari viññāpitaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
૫૨૫. અઞ્ઞાતકે અઞ્ઞાતકસઞ્ઞી તતુત્તરિ ચીવરં વિઞ્ઞાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અઞ્ઞાતકે વેમતિકો તતુત્તરિ ચીવરં વિઞ્ઞાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં. અઞ્ઞાતકે ઞાતકસઞ્ઞી તતુત્તરિ ચીવરં વિઞ્ઞાપેતિ, નિસ્સગ્ગિયં પાચિત્તિયં.
525. Aññātake aññātakasaññī tatuttari cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Aññātake vematiko tatuttari cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Aññātake ñātakasaññī tatuttari cīvaraṃ viññāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
ઞાતકે અઞ્ઞાતકસઞ્ઞી, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઞાતકે વેમતિકો, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઞાતકે ઞાતકસઞ્ઞી, અનાપત્તિ.
Ñātake aññātakasaññī, āpatti dukkaṭassa. Ñātake vematiko, āpatti dukkaṭassa. Ñātake ñātakasaññī, anāpatti.
૫૨૬. અનાપત્તિ – ‘‘સેસકં આહરિસ્સામી’’તિ હરન્તો ગચ્છતિ, ‘‘સેસકં તુય્હેવ હોતૂ’’તિ દેન્તિ, ન અચ્છિન્નકારણા દેન્તિ, ન નટ્ઠકારણા દેન્તિ, ઞાતકાનં, પવારિતાનં, અત્તનો ધનેન, ઉમ્મત્તકસ્સ, આદિકમ્મિકસ્સાતિ.
526. Anāpatti – ‘‘sesakaṃ āharissāmī’’ti haranto gacchati, ‘‘sesakaṃ tuyheva hotū’’ti denti, na acchinnakāraṇā denti, na naṭṭhakāraṇā denti, ñātakānaṃ, pavāritānaṃ, attano dhanena, ummattakassa, ādikammikassāti.
તતુત્તરિસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં સત્તમં.
Tatuttarisikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૭. તતુત્તરિસિક્ખાપદવણ્ણના • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૭. તતુત્તરિસિક્ખાપદવણ્ણના • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૭. તતુત્તરિસિક્ખાપદવણ્ણના • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૭. તતુત્તરિસિક્ખાપદવણ્ણના • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā